No. 2377. Zondag 29 December 1895. 20ste Jaargang. 1 Januari. Nieuwjaars-advertentiën Geen vrees voor bedreigingen. BUITENLAND. BREAU: St. Jansstraat. Haarlem. a 25 cents- Aan zijn plicht getrouw. 50; Cents. 7i/s België. Spanje. Duitschland. f Amerika. MiEiWE nmy ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem.f 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland L80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. Om gelegenheid te geven tot het plaat sen van de meer en meer gebruikelijke zullen wjj, in het nummer verschjjnende op 1 Januari de gelegenheid hiervoor openstellen en versoekea we onzeo lezers, die volgens gewoonte'een aan Familie, Vrienden of Begunstigers zoowel linnen als buiten de stad) in ons Blad willen plaatsen, beleefdelijk daarvan tjjdige opgave te doen. Wjj hebben de vorige week een en an der medegedeeld omtrent de geringe sym pathie, welke de uitbreiding van het kies recht vindt.bjj degenen, die er zich eigenljjk het meest voor moesten interesseeren, nl. de arbeiders. Zjj zjjn er niet warm voor te maken, is de verzuchting van de man nen, die hemel en aarde zouden willea bewegen om aan ons volk het algemeen kiesrecht te schenken. Dit bejammeren wjj slechts in zooverre, als het een blijk van geringe belangstel ling genoemd moet worden in de publieke zaak bjj een groot deel van ODze natie, hoewel wjj aan den anderen kaut er ons in de gegeven omstandigheden over ver heugen. Werd de opwekking tot politiek leven in een andere dan de democratische strooming geleid en waren het w-rkeljjke volksvrienden,die de onontwikkeldeu eenig inzicht wenscbten te geven in de staat kundige toestanden en verhoudingen om ze dan later, indien ze met oordeel des onderscheids er over konden oordeeleD, het kiesrecht te verleeneD, d&n zonden wjj ons geheel kunnen vereenigen met de pogin gen om de arbeidBbevolking politiek te ontwikkelen. Docb, geljjk wjj een vorig maal be toogden, het streven naar algemeen kies recht komt slechts van de zjjde van zter enkelen, die er van verwachten de over winning der democratische beginselen. En daarom verbljjden wjj er ons over, dat de democraten zoo weinig medewerking on dervinden bjj de eigenljjke volksklassen. Na zon men zoo oppervlakkig meenet), dat van democratischeu kant groote inge nomenheid wordt aan den dag gelegd met de poging, die de heer Van Honten thans heelt aaugewend om te komen tot een oplossing van het kiesrechtvraagstuk. In ieder geval zou er reden bestaan om er zich over te verheugen, dat een flinke stap was gezet op den weg naar het demo cratisch ideaal, doch wie znlks mogen denken, vergissen zich grooteljjks. Door een der democratische leiders, aan wiens advies veel wordt gehecht, werd dezer dagen de politieke toestand dep lands besproken, natunrljjk uit een democratisch oogpnnt. De conclusie van den schrjjver was, dat, tenzjj door ingrjjpeide amende- FEUILLETON. Vele jaren geleden keerde ik met de //Si beria/' uit Amerika terug; het was een der eerste booten der naderhand zoo beroemd ge worden Cunardlijn. In die dagen hield men nog niet die gevaarlijke wedstrijden over den oceaan waarbij soms alles op het spel wordt gezet om een andere boot een paar dagen voor te zijn. De schepen deden het op hun gemak in tien of twaalf dagen. Kapitein Cameron, de commandant van de '/Siberia,// bekleedde eene aanzienlijke betrek king bij de Maatschappij, eene onderscheiding die hij ten volle verdiende. Hij stond bekend als een zeer ervaren zeeman, waakte altijd met de grootste zorgvuldigheid voor de veiligheid van zijn schip en zorgde dat, de bemanning haren plicht deed. Zijne tegenwoordigheid al leen was reeds voldoende om vertrouwen in te boezemen; zelfs in den storm voelde men zich betrekkelijk veilig, als kapitein Cameron op de brug stond. Zijn zoon Ronald was derd* officier aan boord: hij was een knappe, flinke jongman, vroolijk en sterk als een reus; zijne betrekking tot den commandant gaf hem geen enkel voor recht; aan boord behandelde zijn vader hem *?lmaakt als ieder ander ondergeschikte, maar 'tegenstaande die terughouding was het menten het ontwerp VanHouten zoo danig worde verruimd, dat het verschil tusschen zjjn stelsel eu het stelsel-T a k, wegens de laagte der gestelde positieve kenteekenen, zgn practische beteekenis ver liest en het kiesrecht-V anHonten een finaal karakter brjjgt, het aanhangige kiesrecht-ontwerp voor de voorstanders der finale kiesrechtregeling onaannemelijk is nit tactisch niet minder dan nit principieel oogpunt. Deze verklaring Iaat aan doidelgkheid niets te weoseben over en bevestigt het geen wjj reeds vroeger hebben betoogd, dat de radicalen toch niet tevreden zullen wezen, met de groote kiesrecht-uitbreiding, welke bjj het ontwerp van den heer Van Houten wordt voorgesteld. Dat door de anti-radicalen zon kunnen worden medegewerkt om het ontwerp voor de radicalen aannemeljjk te maken, dat zonden de eersten toch diet met eenig recht kunnen verwachten. Integendeel zui len de anti-radicalen zich eerst kunnen verzoenen met het ontwerp-V,an Hou ten, indien er enkele waarborgen in wer den opgenomen tegen de mogeijjke geva ren van een te uitgebreid kiesrecht. Zij weuschen das evenals de radicalen, amen deering van bet ontwerp, maar in legen- overgesteldeu geest. Op medewerking van den kant der conservatieven behoeven de radicalen dus niet te rekenen, wat teerst- genoemden zouden hun strjjd tegen de wet-Tak al in zeer bespottelijk dagl cht stelleD, iodien zjj de wet-Va nH0 u t e d dezelfde strekking zouden gaan geven, welke door hen in de wet-T a k werd afge keurd. Daarop bnnnen de radicalen das niet hopen. Zelfs indien deze gedragsljjn der anti-radicalen ten gevolge zon hebben, dat de algemeene verkiezingen in het jaar 1897 nog volgens het tegenwoordig geldend kiesrecht zouden gehouden worden en dus het kiesrecht-vraagstuk nog niet was opge lost, mogen de conservatieven zich door die gebeurlijkheid nmt laten weerhouden om met beslistheid een kieswet te ver werpen, die aan het radicalisme de over winning zal schenken. Wat in 1894 een gevaar werd geacht voor het land, zal het dit ook in 1897 wezen. Mocht men toen niet overgaan tot het bjjna algemeen kiesrecht, men zal dat in 1897 evenmin mogen invoeren. De poli tieke mondigheid van de volksklassen is er niet op vooruitgegaan, getuige de wei nige sympathie voor het algemeen kies recht. Maar zeggen de radicalen als dan in 1897 de kiesreebtquaestie DOg niet van de baan is, dan hebben wjj recht om aan de conservatieven toe te voegen, dat zjj niet in staat zjjn geweest om in drie jaren op kiesrechtgebied pacificatie te bewerken en dat dus hun belofte in 1894 bjj de stembus afgelegd, niet is vervuld. Wjj twjjfelen er niet aan, of deze en nog meer andere verwjjten zullen uit den radicalen kant worden vernomen, doch wjj ontzeggen aan het radicalisme het recht om te beweren, dat deze verwjjten door den toestand zgn gerechtvaardigd. Niet de conservatieven hebben bet kies- rechtvraagstnk in die phase gebracht, waarin het zich thans bevindt. Zg zonden duidelijk te zien dat groote liefde hen aan el kander bond en dat de kapitein heimelijk trotsch was op zjjn knappen zoon. De reis liep ten einde; op zekeren avond deelde de kapitein mede dat bij het aanbreken van den dag waarschijnlijk de Iersche kust in het gezicht zou komen. Velen van ons namen zich voor 's morgens vroeg op het dek te zijn. De nacht was onstuimig, de windbuiderde, en nog lang nadat ieder zijne hut had opge zocht lag ik wakker, luisterend naar het ge fluit in het want. Aan boord was alles stil, de lichten in de kajuit uit toen er op eens een kreet werd ge hoord die iedereen, die hem hoorde, eene sid dering door de leden joeg. h Brand.// Ik sprong uit mijn kooi, schoot eenige klee- dingstukken aan en snelde mijne hnt uit en spoe dig bevond ik mij onder de menigte, die de kajuitstrap bestormde. Op het dek woelden mannen en vrouwen, half gekleed, waanzinnig van angst, gillend dooreen Het vuur was in het vooronder ontstaan, en de kapitein was met zjjn officieren en de bemanning reeds uren lang bezig geweest met wanhopige pogingen om het in zijne vaart te stuiten; maar het gerucht was tot de tusschen- deks-passagiers doorgedrongen, onder wie de paniek ontstaan was Zoodra ik het dek be reikte zag ik wel dat de toestand hache lijk was. Half krankzinnig van schrik wierpen de menschen zich in de booten en menigeen der bemanning verliet zijn po9t onder voor AGÏTE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Yan 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Conta nt. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijda g- a vond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicitè Ehranglre G. TDA ÜBE 4' Co. JOHNF. JONES, Succ., Parijs 31 bis Faubourg Móntmartre. zich niet hebben verzet tegen een matige uitbreid ng van het kiesrecht, welke beant woordde aan de belaDgen van het vader land. Neen, bet zgn de radicaleD, die het kiesrecht hebben gemaakt tot een shibbo leth, tot een zaak, welker tot stand koming een Doodzakeljjke voorwaarde wasvoor elke verbetering op politiek gebied. Ën waar nu de anti-radicalen niet ge zind waren om het radicalisme in al zjjn eischen te bevredigen, om door dik en duu mede te gaan ter bereiking van den soci- aal-democratischen toekomststaat, daar bestaat geen telen om hun voorde voeten te werpen, dat zjj geen kiesrechtregeling tot stand kannen brengen, die aan de wenschen van de radicalen voldoet. Zulk een kiesrechtregeling moeten de radicalen maar zei ven zien te verkrggen, als zjj er de macht toe hebben. Daartoe mogen de anti-radicalen niet medewerken. Zjj kannen niet toegeven aan den onge- motiveerden eisch tot invoeging vau alge meen kiesrecht, zoo zjj getrouw willen bljjven aan hnn beginsel. Gten dreigementen mogen de anti-radi calen er toe brengen plaats te nemen in het radicale schubje, zoolat ook niet de verklaring der democraten dathet ontwerp- Van Houten, indien h t niet gewijzigd wordt in den geest van het ontwerp-T a k, geeu instemming bjj hen kan nnden, invloed mag hebben op hun tienswjjze in dit opzicht. Al zulke verklaringen der radicalen zgn er op gericht om de vreesachtigen tot toegeven te nopen, evenals men soms kinderen bevreesd tracht te maken voor de gevolgen van de een of andere daad, en ben daardoor poogt over te halen tot een andere gedragsljjn. Is dan in 1897 de kiesrecht-qnaestie nog met van de baan, dat wil zeggen, is in dat jaar de wet-Van Houten niet goedg keurd tn ingevoerd, de ai ti-radica- len behoeven zich daarvan niets aaa te trekken, want al hadden zg de wet-V a n Houten er onveranderd door helpen ba- leo, dan zonden toch de democraten weer onmiddelljjk met hnn kieBrecht-actie be ginnen, zoodat de kiesrecht-quaeetie dan toch weer aanhangig zon zgn. Hoe men den toestand daarom ook be schouwt, de anti-radicalen kuoDen zich altijd verantwoord achten, indien zjj vast houden aan hun eenmaal 11 genomen stand punt om het kiesrecht slechts zoover uit te breiden, als in overeenstemming is te brengen met de wtrkeljjke landsbelangen, welke in de allereerste plaats eischen, dat het radicalisme niet overwinne bjj de stembus. Dit te verhoeden zjj dus de leuze bjj de aanstaande overweging der kieswet! Als hst waar is wat Eng. Wolf aan het Berliner Tageblatt heeft geschreven dan houden de Belgische officieren al zeer raar huis in den Congo. Wjj zeggen als dat schrij ven waarheid bevat, want het zal wel op zgn minst overdreven zgn, zoodat er voorloopig weinig waarde aan kan ge hecht worden. wendsel van de passagiers terug te houden, maar in werkelijkheid om te trachten zichzelf te redden. Te midden dier verwarring begaf kapitein Cameron zich onder hen. Zijne kleederen wa ren op vele plaatsen geschroeid, hij redeneerde, dreigde, smeekte zelfs, maar tevergeefs, hij was niet bij machte den stroom tegen te houden. Het was een tooneel om nooit te vergeten, die woelende menschenmassa, op wie de vlam men hun akeligen gloed wierpen, De eene boot na de andere werd overboord gelaten, maar daar zij allen overladen waren, sloegen zij bijna onmiddellijk om. De vrouwen gilden, de drenkelingen riepen om hulp, de mannen vloekten, en daarbij gaven de golven hun accompagnement, als zij met woedend geweld de zijden van het brandende schip beukten. Na een half uur was er geen enkele boot meer over. Langzaam kropen de vlammen naar het achterschip, waar de vrou wen en kinderen gevlucht waren. Den gan- schen nacht vochten wij met de kracht der wanhoop om het vuur te verhinderen de ma chinekamer te bereiken, maar al onze pogin gen waren vruchteloos. Eindelijk brak de grauwe morgenschemering aan en angstig zochten onze blikken in de verte. Daarginds, is het noordoosten, vertoon de zich een flauwe, blauwe streep boven het water. Land? O, konden wij het nog maar berei ken. Kapitein Cameron begaf zich naar de brug, overzag alles nog eens en vormde een kloek Een Balg,zoo vertelt de Deger Sambisi kwam te Mwampene aan. Hg had zeventig soldaten bjj zich, die geen mohammedanen waren, waot ze aten honden, en waren ge wapend met achterladers. Het was middag en de Belg vroeg wie hier aangesteld was om op Stokes' goed te pussen. Sam- bi a aatwoordde dat hij Stokes' hnis, bezittingen, ivoor od waren bewaakte en een oogje hield op de vrouw van Stokes Njanzala en haar begeleidster. S a m b i a zei tegen den Bslg dat Sto kes met dertig man en twintig geweren naar de Belgen toe was, om een onder hond te hebben. Hjj S a m b i a bewaakte ejja pakken en olifantstanden. De officier (hjj heet nu ineens officier) zeid/itS t 0 k e is raar Europa vertrokken, en ik kom nit zgn naam, om zgn ivoor en zijn waren af te halen.» Sambia vroeg: «Waar heb je den brief van Stokes waarin bjj sehrjjft dat ik ja alles moet overgeven De Belg antwoordde: «Voor jon heb ik geen brief noodigeen blanke beeft tegenover een zwarte geen brief noodig.» De Belg liet toen S a m b i a en twintig anderen boeien en vervolgens alle koffers van Stokes openbreken, trok de nieuwe kleeren van Stokes aan en nam uit de proviandkisten wat van zjjugading was. Er waren pakken met chartreuse, whisky, champagne, cognac, bier, thee, beschuit, 8!a, sardientjes, koffie, melk en suiker. Ook de soldaten konden nemen wat ze wilden. Daarop stuurde de Belg naar de Kibooge, om dragers, en liet de pakken vau S t o k e 8 allemaal wegdragen. De Belg nam Sambia en eenige an dere bediendeo van Stokes in zgn dienst, maar Sambia vluchtte met zes anderen nit Mwampene en kwam eind«ljjk in Boekome. Van onderweg bracht bp 29 olifantstanden mee die aan Stokes had den behoord. Wolf zelf schat de waarde van de goederen van Stokes en zjjn geleiders die door den Belgischen officier zgn ge roofd of verloren gegaan, op een mil- lioen frank.s In Spanje hebben niet minder dan 18.000 jongelingen, die veel kans baddeD naar Cuba gezonden te worden, zich voor 60 pond sterling elk, een vrgstelling ge kocht voor den krjjgsdienst. De Spaanscbe schatkist heeft daardoor een bnitenkansje van een miilioen pond sterling gekregen, maar tal van gezinnen zijn er financiëel door verlamd. Eindelijk hebben de Spanjaarden indien een telegram nit Havana de waar heid spreekt eene overwinning behaald, en zgn de opstandelingen onder bevel van Gomez, door de troepen van maarschalk Campos na e#n hevig gevecht in de buurt van Mataczas op de vlucht gejaagd. Van de opstandelingen moeten 700 man gesneuveld of gewond zjjn. De verliezen der Spanjaarden moeten zeer onbeduidend zgn. De positie der Spanjaarden blgft volgens de Temps even hachelijk. In naam heeft MartinezCampos 78,000 man ter zgn er beschikking, maar daarvan be vinden zich 24,000 man in de garnizoenen besluit. Hjj beval alle zeilen bij te zetten en den machinist tot het laatste oogenblik de ma chine met volle kracht te laten werken. De vreeselijke onophoudelijke inspanning, de gloeiende hitte begonnen haren invloed op menigeen te doen gelden: maar een was er, die met bovenmenscheïijke kracht scheen begaafd. Ronald Cameron was steeds het dichtst bq het vuur, en ofschoon zijnekleedereD verzengd, zijn gelaat zwart door den rook, zijn haar ge heel verschroeid was, toch werkte hij voort, zonder ook maar een enkel oogenblik te ver- Nu weder klom hjj naar het hakkebou, de lederen slang achter zich sleepende.Daar hoor- de ik een luiden kreet van ontzetting; ik keer de mij hai stig om en zag hoe de moedige jon ge man zijn houvast miste en achterover in zee viel. Ik zag naar de brug; de kapitein bad alles gezien; een uitdrukking van vreeseljjken angst vloog over zijn gelaat en bij deed haastig een paar schreden, blijkbaar met het voornemen de machine te doen stoppen. Maar daar viel zjjn blik op die hulpelooze massa op het achter dek; hij hield stil en liet de hand, die hjj reeds uitgestrekt had, weder zinken. Als het schip zijn loop vertraagde werd den passagiers de eenige kans, om gered te worden, beno- Hjj stond voor een moeilijk dilemma. Om zjjn zoon te helpen moest hjj het leven van meer dan honderd vrouwen er. kinderen wagen. Een paar seconden aarzelde hij, toen had hij overwonnen. Hij besliste ten gunste van de en 9000 in de hospitalen. Volgens deze berekening zon de Spaanscbe generaal das niet meer dan 45,000 metn overhou den tot bestrjjding van de 27,000 Cuba nen, die, in kleine benden over het geheele eiland verdeeld, hem van alle kanten bestokeD. De gele koorts, de dysenterie en de machete der Cubanen dunnen de f^paansche gelederen op vreeseljjke wjjze. Het fort Aura bij Cieninegoa is in banden der revolntionnairen gevallen, bjj welke gelegenheid de Spanjaarden een belangrijk verlies hebben geleden en de Cubanen zich van een groot aantial repe titie-geweren en ruim 15,000 patronen meester maakten. Ook de stad La Vega in de provincie Santa Clara heeft aicb, naar bericht wordt, aan de opstandelingen overgegeven. Het garnizoen is tot hen overgegaan, daar het bang was, wenaas de nederlaag en het verlies van ve»el krggsvoorraad, voor een krggsraad terecht gesteld en geinsilleerd te zullen wordisn. De gemeente NiederwörreBbach in het Nahe-dal verkeert in een droevigen toe stand. De longtering waaraan de agaat- slgpers onderhevig zijo, heeft aidant ver schrikkelijk huisgehouden. In de (laatste vjjf jaar zgn zes tienden van het (geheele aantal overleden werklieden tasschen 20 eu 40 jaar. Geen wonder dat bjj e«jn be volking van 844 zielen in dat plaatsje 84 wednwen wonen, natunrljjk met een aantal kinderen die zelf reeds voor een dieel de kiem der ziekte in zich hebben. Met groote plechtigheid en onder belangstelling van duizenden weïd het stoffelijk overschot van wjjlen Z. Em. Kar dinaal Melchers, den bjj zgn leven gebannen, maar destemeer geliefden bis- Rchop van Kenlen, door vele Bisschoppen, Prieitsrs en vereerders in het graf bjjgezet. Z. Em. Kardinaal Krementz ver richtte den plechtigen lijkdienst, terwjjl de bisschop van Trier, Mgr. K 0 r u m de zeer indrukwekkende ljjkrede hield. Onder de vele Bisschoppen, die de plechtigheid bjjwoondeD, waren ook aan wezig vertegenwoordigers van den Aarts bisschop van Utrecht en van den Bisschop van Roermond. Da Pruisische minister van financiën M i q n e 1 ligt ziek aan influenza. De New-Yorker World heeft van den Prins van Wales en den Hertog van New-ïork, in antwoord op eane vraag over den gespannen toestand van Amerika met Engeland bericht ontvangeD, waarin zjj zeggen te gelooven, dat de tegenwoor dige crisis op eene voor beide staten be vredigende wgze in orde zal komen, en gevolgd zal worden door eene warme vriendschap, gelgk zg zoo vele jaren be staan heeft. Geheel anders ziet het erin Venezuela ait. Daar is de opgewondenheid nog zeer groot. Alle ingezetenen die in staat zjjn de wapenen te dragen, zullen bjj de militie ingeljjfd worden, en aan al de republieken van Zuid- en Midden-Amerika worden oproepingen gericht om Venezuela tegen Engeland bjj te staan. passagiers en liet Ronald aan zjjn lot over! De jonge Cameron kwam spoedig boven, hjj hief zijne hand op, niet met een wild, wan hopend gebaar of als een bede om hulp, maar wuifde eenvoudig ten groet en zjjne heldere stem riep duidelijk hoorbaar: «Ga verder, va derdenk niet aan mij!" De kapitein klemde zich een oogenblik aan de leuning der brug vast en keerde zijn gelaat naar het land; hjj zag niet meer om. Met groote snelheid vloog het brandende schip vooruit. De luchtstroom, daardoor ver oorzaakt, wakkerde de vlammen meer en meer aan, maar het was onze eenige kans op red ding, het moest; iedere minuut bracht ons dichter bij de kust, de vooruitstekende gedeel ten waren reeds duideljjk zichtbaar. Eindeljjk had het vuur de machinekamer bereikt; lang zaam trokken wjj voor de vlammen terug, iede re duimbreed van het dek moedig verdedigend. Het personeel der machinekamer, dat trouw op zjjn post was gebleven, kwam nil ook naar boven. De mannen, kapitein Cameron vooraan plaatsten zich voor de vrouwen en kinderen als om hen tot het laatste toe te beschermen want de hitte werd onverdraaglijkwjj zouden spoedig moeten kiezen tusschen het vuur en het water. In dat hacheljjk oogenblik wierp ik een blik naar het land. //Goddankl/r Uit iedere baai, uit iedere kreek kwamen booten opdagen; een snelzeilende kotter was allen vooruit; ik uitt een stil gebed, dat de stoomketel het nog er; kwartiertje langer mocht uithouden. Eer er tien minuten yerloopen waren baddc;

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1