N I
K» 2384
Woensdag !5 Januari 1896
81ste Jaargang
Zondagsrust.
BUITENLAND.
Pei 8 maanden voor Haarlem. i 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderipko nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG ea ZATERDAG,
B TJ B B A tT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels
Elke regel meer
50 Cento
7Vi o
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
Adversentiën worden niterlpk Maandag-, Woend ag~
en Y r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPIRS.
Het streven naar Zondagsrust is een be
langrijk onderdeel der sociale quaesfcie. Er
zjjn goddelooze en onverschillige menschen
die spreken en schreeuwen over Zondags
rust, terwjjl zjj geen ander doel voor oogen
hebben dan van den dag des Heeren, een
dag te makeu van uitgaan en pretmakerg.
Met dezulken zijn wjj bet volstrekt niet
eens. Voor ons heelt de Zondagsrust eene
hoogere beteakenis.
De mensch, zegt de H. Schrift, leeft
niet enkel van brood.Hjj moge een verdien
ste hebben, die bem in staat stelt niet enkel
het gebrek en den kommer verre van zijne
deur verwjjderd te houden, ja zelfs in be-
trekkelgken overvloed leren, als bij zich niet
éen dag in de week «mensch» kan gevoe
len, d. i. kind Gods, geschapen niet voor
deze aards, maar voor den schoonen He
mel, dan ontbreekt er aan zjja aardsch
gelnk iets, dat met geen geld is goed te
maken.
Voor den Christen moet de Zondag de
aangewezen rustdag zijn, hg heeft dezen
dag aan zgn Schepper te wijden waarbij
hem eene gepaste ontspanning niet in ont
zegd. Als bjj dan cok spreekt van Zon
dagsrust bedoelt bij meer de Zondagsheili
ging, die nataurlgk zonder rust toch niet
tot haar recht zou komen. Wat de god
loochenaars, zij die God en godsdienst
verachten en bespotten, met Zondagsrust
bedoelen, is maar al te duideljjk zichtbaar
in de ongebondenheden waarmede wg den
Zondag zien ontheiligen.
Hooren vrij, wat onze H. Vader Leo
XIII in zgn beroemde encycliek Rerum
Novarum over de Zondagsrust zegt
«De Zondagsrust beoogt iets anders dan
het genot van trage ledigheid. Nog veel
minder is zjj ingesteld om de losbandig
heid te bevorderen oi om gelegenheid te
geven tot lichtzinnigheid eu uitgelatenheid,
of wel tot onnoodige uitgajen, waartoe
zjj door velen misbruikt wordt. Zg is een
door den godsdienst gewjjde rast van den
arbeid. Deze door den godsdienst gewgde
rustdag ontheft den mensch van de zorgen
van het dagelgksch laven, van den last van
zgn gewonen arbeid, ten einde de hoogere
gedachten des Hemels bg hem levendig te
maken. De Kerk noodigt hem uit, hst ge
voel van kindschap Gods bg zich op te
wekken en in het bewustzgn van de meest
eervolle zgner verplichtingen aan de Gods
dienstviering deel te nemen. Wees indachtig,
dat gij den Sabbatdag heiligtsprak Godin
het Oude Verbond, toen hg als streDg ge-
FEUILLETON.
Hoe zij ongelukkig werd 1
(Vervolg.)
Zoo ging het hier en daar. Het dorp, waarin
laatje woonde, was inderdaad arm. Men vond
er slechts weinige gegoede boeren, het grootste
getal bewoners bestond uit arbeiders van nabij
gelegen fabrieken. Als men in den omtrek van
dat dorp wandelde, zag men op de werkdagen
overal uit de reusachtige sehoorsteenen dikke
rookwolken naar den blauwen hemel opstijgen.
Een manjn verwaarloosde kleeding, die eene
keffeade vrouw in zijn gevolg bad, kwam nu
ook de pratende groepen nader en begon zich
in de gesprekken te mengen.
"Mij dunkt, Jochem, vzei eene boerin tot hem
;/gjj zondt blinde Ka bet best in huis kunnen
flemen.,,
"Ik zou wel willen," klonk bet antwoord,"
ttaar mijne vrouw"De man maakte eene be
rging met de hand alsof hij te kennen wilde
geven dat zijne wederhelft geen katje was om
zonder handschoenen aan te vatten.
Terwijl bij daar nog stond te praten, kwam
eefl meisje van ongeveer zeven jaar naast hem
staan; zjj trok hem aan zijn jas en zeide:
//Neef. nicht zegt dat zij het huis in brand
steekt als gij er blinde Ka in brengt."
"Dan moet gij het juist doen, Jochem,// rie
pen de mannen; //wat drommel, gij moet toonen
dat gï baas zijt.,,
bod den rustdag voorschreef, terwjjl reeds
de rust een godsdienstig, heilig karakter
bezat van het oogenblik af, waarop zg door
deu Schepper werd ingevoerd, die in de
geheimnisvolle rust na de schepping des
menschen zelf daarvan het voorbeeld gaf.
Hij rustte den zevenden dag van al het werk,dat
Hij geschapen had.
De eerste verplichtingen van den menach
noemt de H. Vader op den rustdag God
te gevea wat Gods» is, m. a. w. de Zon
dagsrust besteden in den dienst van God,
tot heil zjjoer eigen onsterfelijke ziel. Maar
daar vloeit ook voor alie Christenen, in
het algemeen en voor ieder in het bijzon
der, eeua andere verplichting uit voort:
naar de mate onzer krachten mede te wer
ken ten einde de mogelijkheid te openen,
dat een iederzijn behoorlijken rustdag kunne
genieten.
De Zwitsersche rsgeeriug heeft in het
kantin Zurich eena strenge Zindagsrust
ontworpen. Daarin wordt bepaald, dat alle
winkels, behalve apotheken ea bakkerswin
kels en alle publieke vermakelijkheden ge
durende de volgende feestdagen gesloten
moeten zijn nl. op: Nieuwjaar, Driekonin
gen, Paasch- en Pinkster-Zondag Hemel
vaartsdag, dea Bondsbiddag, Sacraments
dag, Maria-Hemel vaart, Allerheiligen,Kerst
mis en het Patroonsfeest.
Di koffiehuizen, behalve het stations-
restauraot, en de hotels moeten op die
dagen 's Zondags tot 's avonds 5 uur
geslotsn zgn. Op andereZon- en feestdagen
moeten de winkels, magazgoen, koffiehui
zen enz. gesloten zijn gedurende den
ochtend-godsdienst.
Op da bovengenoemde feestdagen mogen
geen oefeningen van gymnastiek- en schiet-
vereenigingen plaats hebben en op de ge
wone Zon-en feestdagen niet van 811 uur
's morgens.
Da vrjje Zwitsers begrgpen, dat de
godslienst bg het volk moet levendig ge
houden en beschermd worden en ia het
vrijheidminnend Engeland, waar nog veel
strenger de Zondagsrust wordt gehandhaafd,
is de algemeene welvaart niet geringer
dan elders, waar, omtrent de Zondagsrust
geene wetsbapalingen beslaan of niet wer
den gehandhaafd.
De volksgezindheid wordt door de heili
ging van den Zondag bevorderd. Vele
dwazs verkwistingen worden tegengegaan
en zeer vee! misbruiken worden voorkomen
indien de Zondagsrust in beoelening wordt
gebracht.
Geven wjj op den Zondag God wat Go-
Men nam hem onder den arm, en zoo ging
het de trappen van het raadhuis op.
Daar waran reeds vele mannen bijeende
vrouwen moesten natuurlijk buiten blijvenzij
rookten hunne pijpen, totdat de zitting zou be
ginnen.
Eindelijk kwam de veldwachter zeggen, dat
de groote zaal geopend was. De burgemees
ter was daar reeds met een der wethouders en
niet ver van hen zat in een hoek eene vrouwe
lijke gestalte in lompen gehuld; de rechterhand
hield zij voor het gelaat, met de linker hield
zij een grooten kruk vast.
't Was Kaatje, nu niet slechts blind, maar
sinds eenigen tijd ook kreupel.
//De uitbesteding zal thans een aanvang ne
men,,, sprak de burgemeester.
//Daar zit de blinde vrouw. De gemeente is
arm en kan slechts weinig voor haar onderhoud
geven; wie haar huisvesten wil, moet denken
dat hij een liefdewerk verricht, waaraan God zijn
zegen zal schenken. Want de ongelukkige vrouw
is eene onbestorven weduwe Kaatje kroop bij
deze woorden ineen die haar brood niet kan
vsrdienen. 't ls wel jammer dat de vrouwen de
ze uitbesteding niet kunnen bijwonen, want het
zal voornamelijk van de vrouw afhangen of de
blinde goed wordt verpleegd.//
Nu werd de som genoemd, welke de gemeen
te voor het jaarlijksch onderhoud der blinde
vrouw kon bestelen. Niemand sprak een woord
dewijl de vraag gesteld was wie haar voor nog
lager bedrag wilde hebben; iedereen zocht na
tuurlijk nog wat voerdeel uit die blinde vrouw
te trekken.
des is, gaan wij, wanneer de kerkklok ons
uitnoodigt, tempelwaarts en zingen wij den
dichter na
Klink, o klokje door de dreven
Spreek van God met luide stem
Nergens is daar schoonheid, leven,
Vreugd noch liefde zonder Hem
Italië.
Te Rome heerscht bij bet Italiaanich
gouvernement groote spanning. De toestand
in Erythraea is zeer ernstig, zoodat 350
artilleristen van het Italiaansch eskader in
de Roode Zee opAfrikaanschen bodem zgn
aan land gezet.
De Abessiniërs bestormen bg herhaling
de ItelianeD, die zware verliezen ljjden. Ter
versterking van het Italiaansche expeditie-
leger zgn uit Napels met spoed vgf batal-
lous naar Massowah vertrokken, terwgl
ook weldra eemge batterijen zullen volgen.
Men maakt er generaal Baratieri
een verwjjt van, dat bij in plaats van ko
ning Men el ik aao ta vallen, eene de
fensieve houding heeft aangenomen, maar
de vrees bestaat, en men stelt zich thans
de vraag, is generaal Baratieri wel bg
machte in plaats van aanvallender wjjza op
te treden de aanvallen der Abessiniërs te
weerstaan.
De minister van Oorlog, generaal M o-
c e n n i, moet voornemens zgn ontslag t e
nemen naar aanleiding van de algemeene
afkeuiiDg, welke het beleid van generaal
Baratieri bjj den strjjd tegen koning
Men e lik, vooral in da officieuzs bladen,
ondervindt. De correspondent der Frank'
forter Zeitung te Rome, seint echter aan zgn
blad, dat daarvan in politieke kringen nog
niets bekend is.
De Indépendance Beige deelt nog eenige
bijzonderheden mede over de gevechten,
welke den 8sten en den dden Januari in de
nabjjheid van MakalJé zjjn geleverd. Op
den 8sten Jan. werd niet alleen gedurende
den geheelen dag gevochten, maar ook be
proefden de Abessiniërs 's nachts de Itali
anen te overrompelen. Deze poging mis
lukte echter, want ook deze aanval werd,
ondanks de duisternis, met goed gevolg
afgeslagen.
Den 9den Jan. hervatten de Abbessi-
niërs reeds om 9 uur in den ochtend deu
strjjd. Toeu echter waagden zij zich niet
in de nabjjheid der Italiaansche verschan
singen, maar onderhielden op eenigen af
stand een levendig vuur met hun geweren
//Voor de som, die bepaald is, wil ik haar
hebben,// riep Jochem.
//Ik ook, ik ook!" hoorde men van verschil
lende kanten.
//Wie heeft daar het eerst gesproken?" vroeg
de blinde aan het kind, dat haar op het raad
huis had gebracht; 't was een dochtertje van den
schoolmeester.
//Jochem,// antwoordde het meisje; //ach, als
gij maar niet bij hem komt; zijne vrouw is zoo
ondeugend.
De kruk gleed uit de hand der blinde, het
meisje raapte hem op; er kwamen tranen in
hare oogen toen zij zag hoe Kaatje beefde,
Nu volgde met harde stem het eene bod op
het andere; het meisje had nauwelijks den tijd.
om de blizde te zeggen wie het laatst had ge
boden.
Eindelijk bleef slechts één stem over en de
veldwachter riep: N
"Eenmaal, andermaal//er volgde een kleiae
pauze«voor de derde maal!// toen sloeg hjj
met den hamer op de tafel.
//Jochem,// klonk het antwoord.
De vrouw sloeg de gesloten ongen naar dsn
hemel. //Heer, uw wil geschiede,// sprak zij. Zij
veegde een traan weg en zeide toen, met be
hulp van haar kruk opstaande: //Kom hier, Jo
chem, geef mij uw hand; ik heb uwe moeder
goed gekend en de moeder van uwe vrouw ook
De burgemeester zag verwonderd op, toen hij
Kaatje zoo hoorde spreken, want de man was
overtuigd dat zij geen reden had om zich over
den afloop der uitbesteding te verheugen. Hij
had echter zijn plicht gedaan; wat kon men
en kanonnen. Door het kanonvuur werd
eenige schade veroorzaakt, maar toch niet
zoo ernstig, of de Italianen konden deze
spoedig herstellen, vooral omdat zjj den
geheelen Tolgenden dag met rust werden
gelateD.
De Italia Militare en de Esercito laten
zich zeer ongunstig over den toestand ait.
Beide bladen achten de positie, welke majoor
Galliano te Makallé heeft ingenomen,
op den duur onhoudbaar, vooral daar de
Abessiniërs den Italianen den watertoevoer
kunnen beletten. «Ea voegt de Italia
Militare erbjj «iudiea majoor Galli
ano genoodzaakt wordt terug te trekken,
staat deze terugtocht gelgk met «ene ne
derlaag.»
De Esercito laat zich bjjzonder heftig uit
tegen de Min:sters Crispi en Blanc,
die verzuimden te rechter tjjd een Toldoend
aantal soldaten naar Massowah te zenden
en de schuld daarvoor laden op de schou
ders van generaal B aratieri.
Naar de bladen vermelden zal de bjjeen-
roeping der Kamer tot Februari worden
uitgesteld.
Engeland.
Na afloop vau den gebonden minister
raad van Zaterdag-namiddag te Londen,
bracht de Prins vanWa'es deu heer Cham
berlain eon bezoek. De Engelsche kroon
prins kwam den Minister gelukwenschen
met de houding welke hjj tea opzichte van
de Trausvaalsche quaestie bad aaugenomen.
Door den minister-president R e i d
is eeu telegram gezonden aan lord S a-
1 i s b n r y, waarin hg namens de Regeerin
gen van alle Australische Staten, zjjne
instemming betuigt met de krachtige en
vau geen vrees getuigende maatregelen,
welke door de Britsche regearing zgn ge
nomen tot verdediging van de integriteit
van het Rjjk. Voorts verklaart de haer
Re id, dat het geheele Australische volk
volkomen sympathie gevoelt voor het be
sluit, door de Regeering van het Moeder
land genomen, om er tegen op te komen,
dat andere Regeeringen zich inlaten met
zaken welke uitsluitend Groot-Britannië
en de koloniën aangaan.
Duitschland.
Te Bsrlgn loopt het gerucht, dat het
Transvaalsche geschil aanleiding hedft ge
geven, dat lord Salisbury voortaan
Engeiand's steun zal onttrekken aan het
«Drievoudig Verbond», en zich zal aan
sluiten bij Rusland en Frankrgk.
Het Berliner Tageblatt dit gerucht be-
meer van hem verlangen, zoo meende hjj.
Een rijke boer, die een vervaarlijk groote
neus had, meende ook iets te moeten zeggen
en wendde zich tot de blinde.
//Wij moeten geen klachten hooren, Kaatje,"
sprak hjj. „Gjj zijt nu verzorgd en moot geduld
hebben, want de gemeente doet meer dan zjj
ksn. En wees ook niet ondankbaar 1* zoo ein
digde hjj en keerde zijn groote neus naar andere
rijke boeren, opdat deze zijne woorden zouden
bekrachtigen.
n Laat ons nu gaan, Kaatje,// sprak Jochem.
„Waar is je bedP//
„Bij den schoolmeester," antwoordde de blinde,
„en ook nog een latafel.//
Het meisje vergezelde haar een eind weegs,
doch toen zij buiten het dorp gekomen waren
kon Kaatje niet verder komen, want daar was
geen weg gebaand in de dikke sneeuw.
//Sla de armen om mijn hals,// sprak Jochem,
terwijl hij zich nederbukte, //dan zal ik u op
mjjn rug naar huis dragen."
De jongens, die daar met sneeuwballen
wierpen, schaterden het uit, doch het meisje
van den schoolmeester maakte de opmerking
dat 't alles behalve was om te lachen.
Onderweg rei Jochem tot de blinde»Mjjne
▼rouw is wat lastig uitgevallen als zjj 't op
haar heupen heeft is er geen huis met haar
te houden. Gij moet u daar maar niet aan sto
ren; 'tis het best haar te laten uitrazen dan
komt ze van zelf tot rust. Als gij wat hebt, zeg
het dan maar aan mij, ik zal tot aan uw dood
voor u zorgen."
Wordt vervolgd.)
41RLEIHSCUE CÖLR4IT.
ABONNEMENT8PBIJS
PBIJS DBB ADVEBTENTIBN.
AGITE MA NOW AGITATE.
