NIEUWE
2397
VrIJdig 14 Februari 1896
31ste Jaargang
De Bisschop der diocese.
BUITENLAND.
ABONNEMEHTSJPBIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland >1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG,
BÜBEAÜ: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NOW AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cent»
Elke regel meer7V*
Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentie n worden uiterl jjh Maandag-, Woemdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Be d a c t e ur-Uitg ev er, W. K UPPERS.
Aan het bisdom vaa Haarlem viel dan
het groot geluk ten deel eenen bisschop-
jobilaris te bezitten. Z. D. H. Mgr. C. J. M.
fiottemanne voert 121 /2jaar den kromstaf.
Hoe verheven is de persoon van zulkan
Jubilaris, eenen mensch die door de uitspra
ken eu zegeningen van God zeiven ia zjjn
ambt wordt verheerlijkt. De Engel der
kerkde opziener der zielende uitdeeler
van Gods geheimenzoo heet in de H. Scbrift
deBisschop.En ook waar God V6rder door de
Apostolische traditie en het leerend gezag
zjjner kerk spreekt, daar treden geheele
wolken van getuigen voor, om de hoogheid
des Bisschops te vieren. Eén opmerkeljjk
voorbeeld moge hier volstaan. Nn, een drie
tal eenwen geleden, ontdekte onze landge
noot Isaac V o s s i n t-e Florence zes
echte brieven van den H. I g n a t i a s, den
leerling van den H. Joannes den Apos
tel. Reeds vroeger bezat men daarvan een
grooter aantal, doch, die deels, onecht, deels
door tnsscbenvoegingen ontsierd en ver
dacht waren. Na was de oorspronkelijke,
zuivere, Grieksche text gevondenslechts
de zevende brief aau de Romeinen ontbrak
nog. De boeken van het Nieuwe Testament
uitgezonderd, is dit zeker het schoonste
wat de Christelijke ondheid heeft, nagelaten.
En in het bjjzonder voor onze bespre
king hebben nu juist die brieven eene zeer
eigenaardige waarde. Hugo de Groot
zal haar aanwijzen. Hg schrijft aan zjjnen
broeder, dat Vosains uit Italië terug
gekeerd hem gezegd heeft een allerbest
exemplaar van den H. Ignatius tej heb
ben gezien, waarin die vervalsching die de
geleerden aangavenniet voorkomen.
En jubelend zegt G r o ti u s, die toen zoo
zeer omzag naar de ware kerk van Chris
tus, verder deze woorden Maar al dat
van de Bisschoppen staat er in. Dat deze na-
melgk behoorden tot de goddeljjk ingestelde
bierachie, zooals trouwens ook de brief van
Barn abas,de twee brieven vanC lemens
het boek van H e r m a s, het werk van
St. Angnstinasde Religione Christiana
en het Commonitorium van St. V i n-
centins Lerinensis, ja alle de
heilige Vaders en Conciliëa om strjjd
hadden aangegeven of uitgesproken d e
Groot vond het op nieuw in de heer-
ljjke brieven van St. Ignatius. En
evenzoo had hg in het heilige Concilie
van Trente 2) deze verklaring kunnen lezen:
1. Ingezonden door den weleerw. heer P. M Hots.
2. Zitting XXII. Hoofdstuk IV.
FEUILLETON.
Eene moeder en haar kind.
9.
Vervolg
In het midden zijner uitspattingen heeft hij
«lechts eene goede gewoonte behouden. Eiken
avond voor hij uitgaat klimt hij zonder geraas
te maken naar de tweede verdieping, hij treedt
daar eene kamer binnen, en blijft dikwerf een
kwartier uurs voor het bedje staan waarin zijn
zoon rust. Er zijn dagen waarop hij de kamer
met vochtige oogen verlaat; andere oogenblikken
spoedt hij zich voort met wanhoop in het hart.
Jacob blijft een mooi kind. Miss Aurora heeft
hare beloften vervuld,en de jongen «preekt het
Bngelsch met dezelfde gemakkelijkheid als
zijne eigene moedertaal. Hij trekt nog altijd de
bewondering tot zich, zoowel op de wandeling
als in de gezelschappen. Zijne moeder is met
recht trotsch op hem. Heden is de lieve jongen
jarig. Men geeft een gemaskerd bal, waarop de
oudste genoodigde nog geen twaalf jaren oud
is. Dat zal een verrukkend schouwspel zijn, al
die kleine poppen, zoo sierlijk opgeschikt, te
zien rondspringen. Jacob zal als markies ver
kleed zijn, en zijne jeugdige trekken moeten
door eene groote, gepoederde statiepruik een
ander aanzien gegeven worden. Het passen dier
pruik heeft hem zeer verveeld en hij heeft daar
om van zijne moeder eene ernstige berisping
ontvangen.
Opdat hjj des avonds zoet zou zijn, beveelt
«Da hoog-heiliga vergadering verklaart,
dat, behalve de 07erige berkelgke waardig
heden, vooral de Bisschoppen, die in de
plaats der Apostelen zgn opgevolgd, tot
de heirmacht der kerk behooren, en dat
zjj gelijk de Apostel het zegt, gesteld
zgn, om Gods kerk te regeeren, dat zij
boven de priesters als meerderen, uitstaan,
dat zij het beilig Sacrament des Vormsels
kannen toedienen, de dienaren der kerk
kunnen wjjden en nog zeer vele andere
dingen kunnen verrichten, J) tot welker
oitoefaning de overigen van minderen rang
geenerlei macht bezitten.» O zoo roepen
wjj hier uit dat onze dwalende broederen
hier eens wilden studeeren, o dat de historie
eens in hare conclusiën werd gevolgd
Een heerljjke reeks van gevolgtrekkin
gen ligt hier voor de hand.
Per se staat iedere Bisschop, doordat hg
krachtens onmiddellijke goddelgke be
schikking regeert, in die hoedanigheid
van regeerder, boven alle aardsche mach
ten. De koningen staan hier zoozeer in
lagere waardigheid, dat het heilig Conci
lie van Trente, ia zjjae 25ste zitting, on
bewimpeld hen, zoo goed als andere ge-
loovigen, voorschrijft, zich als zonen van
eenen Bisschop, te beschouwen 2).«De hoog
heilige Vergadering beveelt zoowel aan
«de vorsten als aan alle anderen, dat zjj de
«Bisschoppen met die eer, welke men eenen
«Vader geeft, en met alle verschuldigde
«reterentie zullen behandelen.» Ja de hoog
heid des Pausen zelve, zjj is immers niets
anders dan de hoogheid van de eerste aller
Bisschoppen te zgn?
Voorts behooren, per se en van rechtswe
ge, iedere geloovige en priester zich bjj de
uitspraak van zgnen Bisschop neer te leg
gen. Wat immers zoude de goddelgke ai-
sistentie beteekenen, in de Apostelen aau
de Bisschoppen beloofd, als juist in het
gewone bestuur der kerk, telkens 6ene hoo-
gere autoriteit dan die des Bisschops moe»t
optreden? Een heirleger van bisschoppe
lijks beslissingan heeft dan ook het H. Con
cilie tan Trente in geval van appèl op
hoogere rechtsmacht dan die des Bis
schops toch dadelijk van kracht ver
klaard 3) want zoo zeide het heilig Con
cilie zeer teekenend«zij die schuldig zgn
«aan misdaden zjj veinzen meestal, om de
1. Sessio XXV. Cap. 17. «Mandansreliquis, tam
principibus, quam caeteris omnibus, ut eos paterno
honore ac debita reverentia prosequantur.
2. Zoo presideert bijv. de Bisschop hetzij op zich
zeiven, hetzij als Pauselijk gezant alle inrichtingen
van godsvrucht of liefdadigheid.
3. En vele andere zaken zijn hier eenvoudig onge
schikt voor appel, krachtens de beslissingen van dat
zelfde Concilie.
Mevr. Damfree aan Miss Aurora om tegen drie
uur eene wandeling met hem te maken en goed
op hem te passen.
Pas vooral op, Miss! dat hij zich niet
vermoeie, en dat hij zich niet te veel verhitte!
Zorg om vijf uren weder te huis te zijn. Twee
of drie malen herhaalt zij nog hetzelfde, en
geeft den held nog menige vermaning, die hij
met ongeduld aanhoort; want de zon schijnt en
hij heeft haast om te vertrekken.
Door Miss Aurora naar de wandelplaats ge
leid, heeft Jacob er zich goed vermaakt. Hij
heeft zijne gewone makkers aangetroffen, die
oneindig meer genoegen er in 3eheppen, om met
een bouten schop de aarde om te spitten, of
kleine steenen op hunne wagens te laden en
daarvoor een hunner kameraden, die er zich
goedschiks toe leent, de rol van paard te doen
vervullen,dan naar het bal te gaan en eene pruik
te dragen. De tijd snelt voorbij. Miss Aurora
roept Jacob, die niet schijnt te luisteren, knort
omdat hij moet vertrekken, en zich met een
zeer gramstorig gezicht laat medesleepen.
Door de straat gaande, wordt de kindermeid
door een harer kennissen aangesproken, met
welke zij een gesprek aanknoopte, dat haar wel
dra meer bezighoudt dan haar plicht. Jacob
wordt nog gramstoriger, want gelijk het den
kinderen eigen is, wil hij, dat men naar hem
luistert of tot hem spreekt; hij trekt de arme
Engelsche bij de hand, bij haar kleed en zegt
telkens op knorrigen toon:
Sta stil! ik wil de prenten zien, die voor
de ramen van dezen winkel hangen.
Verscheidene malen heeft Miss Aurora hem
«straffen te ontloopen en de vonnissen der
«Bisschoppen te ontgaan,raenigwerf, allerlei
«twisten en allerlei grieven en honden zoo,
«door het uitvlucht van appèl, het optreden
«des rechters tegen.»
Nog verder bomt niemand het recht toe
eenen Bisschop ooit te vonnissen of te be-
oordeelen. Mocht het ooit in den loop der
eeuwen voorkomen, dat zelfs de Kerkvorst
van eenig diocees zich misdroeg, dan is al
leen bet Pauseljjk tribunaal bevoegd hier
uitspraak te doeD.
Met hoeveel eerbied en to9wjjding werden
de bovenstaande zaken nu heden in ons
blad herdacht. Juist na overal in den lande
het Anarchisme optreedt, juist nn zonder
het zoo kwaad te bedoelen ook de Chris
ten,de Katholiek wel eens veel,de woordjes
gebrqikt: ik vind,en ik zeg maaren ik voor
mij beweernu gaan wjj er groot op nog
eens de zuivere verhouding te hebben ge
schetst, waarin wjj en allen die zich kinde
ren der Roomsche kerk noemen, behooren te
leven ten opzichte dier kerkeljjke overheid,
wier tevredenheid over onzen arbeid wij als
ons hoogste levensgeluk besehouwen.Uitjgan-
scher harte leggen wjj ons neer bij bet
geen ons omtrent het Episcopaat geleerd
wordt, niet door dezen of genen geleerde,
Diet door dezen of gene school, maar door
het onmiskenbaar gezag der geheele Heilige
Kerk. Ons is een Bisschop waarachtig ten
Vader en ten Wetgever nooit mogen de
kinderen der Roomsche Kerk, noch in het
een noch in het ander de bedoelingen de
zer kerkeljjke ovarheid weerstreven.
Bovenstaand artikel hebben wjj gaarne
plaatsruimte willen verleenen. Zoo ook ma-
ben wjj melding van hetgeen ons het Am-
8t»rdamsch katholiek bladZJe Tijd van giste
ren te lezen gaf, nameljjk dat zich onder de
talrjjke bljjben van deelneming, die Z. Doorl.
Hoogw. Mgr. Bottemanneop zgn her-
inneringsdag mocht ontvangen een telegram
van Z. Eminentie kardinaal R a m p o 11 a
bevond, waarin de Staatssecretaris van Zjjne
Heiligheid namens den Pans, de beste wen-
schen uitspreekt voor het behond van den
doorluchtigen Prelaat en het bericht geeft,
dat Zjjne Heiligheid den feesteling, alsmede
de geesteljjkheid en de geloovigeD der Haar-
lemsche diocese van ganscher harte Zgn
Apostolischen zegen schenkt.
Oogetwjjfeld zullen zich de Katholieken
der Bisschopsstad eu van de geheele Haar-
lemsche diocese verheugen in de bjjzondere
attentie door Z.H. Leo XIII,onzen Bisschop
betoond.
Redactie.
doen zwijgen; eindelijk ongeduldig, en men zou
zulks wel worden, zeide zij hem op knorrigen
toon, terwijl zij zijn hand losliet:
Welnu! kijk naar uwe prenten, en laat ons
met vrede!
Het kind maakt gebruik van die vergunning,
hij loopt naar een venster waar de beroemde
lotgevallen van asschepoetster zijn te zien; hij
staat geheel in bewondering. Het kindermeisje
stelt niet minder belang in den lof dien men
haar over hare kleeding toezwaait. Zeer inge
nomen met alles wat men haar zeide, werd zjj
eensklaps door een doordringenden kreet ge
troffen Miss Aurora wendt zich bevende om,
zoekt naar het kind aan hare zorgen toever
trouwd, en ziet slechts eenige mannen aan een
keldergat staan en hoort eenige vrouwen roepen:
//Hij is dood! Hij is dood!//
Geheel in de beschouwing der prenten ver
zonken, had Jacob een jongen hond niet bemerkt
die in dartelen loop zich tusschen de beenen
van het kind wierp. Het arme, kleine, vrees
achtige wezen, ging met schrik achteruit, riep
de kindermeid en viel in een kelder, waarvan
het luik openstond om er hout in te brengen.
De kreet van het aan haar toevertrouwde
kind trof het oor van Miss Aurora. Het was
te laat om het kind te redden.
Door smart overstelpt, in stomme wanhoop
over de vreeselijke gevolgen, die een oogenblik
van lichtzinnigheid konden na zich sleepen,ging
de vrouw zitten of liever viel zij op den stoep
neder, ten prooi aan een aanval van ijlhoofdig
heid, die oogenblikkelijk al de kenteekenen van
krankzinnigheid vertoonde.
Frankrijk.
De Franscbe Kamer heeft in eene zeer
rnmoerige vergadering den knoeiboel be
handeld der Zuidersporen. De afgevaardigde
ond-minister van openbare werken R a jj-
n a 1 werd hevig aangevallen.
Ten slotte werden twee motiën ingediend;
de eene wilde sluiting van het debat door
het aannemen van de eenvoudige orde van
den dag, de andere drukte het leedwezen
van den Senaat uit over de begane onre
gelmatigheden. Minister Bourgeois
verzocht den Senaat zich aan de eenvoudige
orde van den dag te houden, maar deze
werd verworpen met 158 tegen 85 stemmen.
P e y t r a 1 stelde toen eene motie voor
waarin de Senaat zich vast besloten ver
klaarde, volledig licht over de quaestie van
de Zuidersporen te verspreiden en de schul
digen te zoeken. Het eerste deel der motie
werd met algemeene, het tweede met 161
tegen 8 stemmen aangenomen.
Het leven van het Franscbe Ministerie
hing aan een zjjden draadje. De ministers
Bonrgeoi», Donmer, Lockroy,
Richard en Guyot Dessaigne
hebben na de vergadering van dea Senaat
eene bjjeenkomst gehad. Er is echter geen
sprake van het ontslag van eenige ministers
daar het zaakje wel weer in de doofpot zal
terecht komen, om elkaar geen verdriet aan
te doen.
Eene wjjdvertakte samenzwering is op
Madagascar tot uitbarsting gekomen. De
Hova's, vierduizend in getal, vielen de Fran-
echen aan, maar werden met drie duizend
dooden teruggeslagen. Volgens gernchten
waren reed» van te voren Fransche officie
ren en soldaten vermoord. De Resident-
generaal L a r o c h e moet veertien hoofden
der Hova's op staanden voet hebben laten
fasilleeren.
Bulgarije.
Voor de Balgaren opent zich een nienw
tjjdperk van slavernjj. Rusland heeft het
land onder de knie en ook vorst Ferdi
nand die op commando uit St. Petersburg
voor niets meer terugschrikt.
Van dat alles zal het vrjje Bulgaarsche
volk de gevolgen wel ondervinden want
reeds na vraagt de Bulgaarsche Minister
van Oorlog een buitengewoon crediet van
5 millioen franks om de bewapening van
het Bulgaarsche leger en van de fiottilje te
verbeteren.
Hulpvaardige menschen zijn in de» kelder
gedaald en hebben met de grootste zorgen e»n
bloedend en misvormd kind, dat mogelijk reeds
een lijk is, naar boven gebracht. Weder hoort
men de kreten: het is doodde arme kleine
-het is het kind van rjjkelui.Zie zjjn flu-
weelen kieltje En vele andere gesprekken,
die medelijden en belangstelling verraden. Men
draagt het in eene apotheek;een politie-dienaar
vraagt wie de kleine jongen is, niemand weet
hethij woont niet in de wijlt. Een jong
meisje gelooft hem gezien te hebben aan de
hand der dame, die daar ginder, op de straat
zit.
Terwijl de geneesheer, in alle haast geroepen
nog een teeken van leven in dat bewegingloos
lichaam bespeurt, en het bloed, dat uit verschei
dene wonden vloeit afwischt en stelpt, begeeft
zich de politie-dienaar naar Miss Aurora om
nadere inlichtingen te verkrijgen.
Eenige voorbijgangers omringen en ondervra
gen haar; zjj antwoordt niet. Zij houdt hare
oogen wjjd geopend en staart hen, die haar
aanspreken met zonderlingen blik aan. Het is
onmogelijk aan de krankzinnige iets anders dan
een soort van klaaglied, dat het hart met wee
moed vervult, te ontlokken.
Na vele vergeefsche inspanningen om haar
een verstandig woord te doen uiten, is men
eindelijk verplicht haar naar een krankzinnigen
gesticht te brengen.
(Woidi vervolgd.)
HilBLIMSCUS C0DR4IT.
