No. 2404.
Zondag 1 Maart 1896.
21ste Jaargang.
Opgedrongen weldaden.
BUITE^ILAftD.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Eene moeder en haar kind.
Oostenrij k-Hongarij e.
Spanje.
Engeland.
Turkije.
Bulgarije.
Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85
Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,10
Yoor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
TT-MtTMTIttimHTr
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIES.
Van 16 regels. 50 Cent».
Elke regel meer71li
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avond
voor 6 uur ingewacht.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DA UBE 8f Co. J OHNF.J ONES, Succ., Parijs 31 bis Faubourg Montmartre.
Zij, die zich met den aanvang van het
nieuwe kwartaal, 1 April a. s., op dit Blad
abonneeren, ontvangen de gedurende deze
maand verschijnende nummers GRATIS.
AR Ageut voor Alkmaar op de NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT is aange
steld de heer A J.J.Kübue, Boterstraat
A 12, bg wien abonnenten ea adrerteu-
tiëa wordeu aangenomen.
Het komt voor, dat kinderen niet ge
diend zyn van de weldaden, die oudereo
haa willen deelachtig makeo, zoodat soms
die weldaden moeten worden opgedrongen.
Hiervan geldt niet het bekende spreek
woord, dat opgedrongen weldaden geen
weldaden meer zjjn, wait bjj bet jeug
dig geslacht ontbreekt dikwjjls maar al
te zeer het noodige onderscheidingsvermo
gen om te beoordeelen wat als eene wei
daad voor hen moet worden beschouwd
en wat niet.
Juist zoo wenschea de radicale volks
vrienden te handelen ten opzichte van
den arbeidenden slani.Zg willen aan die
zoogenaamde verdrukten voorrechten en
weldaden aanbieden en hnn als 'r. ware
een aardsch paradjji verschaffen, d^ch
de meeste werklieden zijn er zoo onver
schillig onder, dat die volksvrienden soms
wanhopig worden en moedeloos de taaien
in den schoot willen leggen. Maar de
overtuiging, dat zjj bet volk gelukkig
moeten maken, staalt hunne krachten en
doet hun moed herleven om den arbeider
opnieuw de voorrechten aaa te bieden,
waarizjj voor hem het ideaal zien.
Een treffend voorbeeld kon men daarvan
in de afgeloopen week te Amsterdam zien,
waar de Yolksvereenigiug «DeUuioeene
vergadering van werklieden had uitge
schreven om eene agitatie op touw te
zetten voor het algemeen kiesrecht, een
der weldaden, waarvaa de radicalen alle»
verwachten. De werklieden kwamen echter
niet op. Men moest eonstateeren, dat het
volk geheel onverschillig is voor het kies
recht en deze weldaad volstrekt niet be
geert. Het resultaat der vergadering was,
dat men over een poosje nogmaals zou
beproeven om propaganda voor deze zaak
te maken. Duiielgker dan door dit geval
kan wel niet worden aaog-toond, dat de
werklieden van de weldaad van het alge
meen kiesrecht in het geheel niet zjjn
gediend.
Doch de volksvrienden beweren, dat men
moet te werk gaan met de arbeiders even
als met onwillige kinderen en hnn dan
maar het kiesrecht moet opdringen. Dj
werkende stand zal dan later we! begre
pen, wat bjj in dis weldaad aan zjjno
radicale vrienden heeft te danken.
Eene andere weldaad, die de radicalea
zoo gaarne aan den werkman zouden
willen verschaffen, en die ook al niet vurig
wordt verlangd, is het verschaffen van
voedsel, kleeding ea schoeisel aan de school
gaande kinderen, wier ouders onvermogend
zjjn. Deze weldaad wordt wel hier en daar
door zulke ouders aanvaard, gedrongen
als zjj er toe wordeu, omdat hunne kin
dereu gebrek ljjden, doch er zjjn maar
zeer weinig oadera aan te wjjzen, die in
de verschaffing van kleeding, schoeisel en
FE PILLET ON.
15.
{Vervolg.)
De grijze geneesheer, die doorging een wei
nig ruw te zijn was zelf getroffen door de
krachtsinspanning van Henri.
Reken op ons, zeide hij, op onze zorgen
en onze verknochtheid in alle omstandigheden.
Dank u, Heeren i antwoordde Henri,
getroffen over dit blijk van vriendschap en
belangstelling; ik beken dat ik veel geleden
heb, in het leven komen moeielijke oogenblik-
ken voor. Maar het moeielijkste is voorbij; ik
hoop voortaan sterk te zijn.
Ik had op eene andere toekomst voor mijn
urm kind gerekend. De Voorzienigheid heeft
het anders beslist, en ik moet mij onderwerpen.
Nog weinig tijds geleden, zou de tijding, die
gü mij thans hebt medegedeeld, mij tot wanhoop
hebben gevoerd; in dien tusschentijd heeft mijn
hart een steun, en eene hulp gevonden; heden
fleem ik, zonder te zeer beangstigd te zijn, de
verplichting 0p mij om over dit arme kind te
Waken, hem zeer te beminnen naar mate de
Wereld hem vijandig zal zijn, hem te beschou
wen als den zegen van mijn huis en van mijn
Rven, hem mijne armen te openen met dezelfde
v'Uhe. als die, waarmede ik hem op den dag
Heer eeh°' rte >an mijn hart drukte. Ja. Mijne
en 'o 'k ben nog een gelukkig vader, die
0(1 dankt.
voedsel aan hunne kinderen een ideaal
waardeereD. De meesten nemen de weldaad
aan, omdat hun maatschappelijke toestand
het eiseht, omdat zjj met smart de ellende
aanschouwen waaraan hunne kinderen ten
prooi zjjn.
Maar vroeg men aan dezulken, of zij
die weldaad werkeljjk als zoodanig waar-
deeren, dan zullen zjj antwoorden, dat zij
zich die vernedering laten welgevallen,
wijl zij niet anders kunnen en wjjl zjj er
toe genoodzaakt worden door den bitteren
nood. De welgezinde arbeider, die zjjoe
kinderen gebrek ziet ljjdeu, zou voel liever
vau den vroegen morgen tot den laten
avond in het zweet zjjn* aanschjjns wer
ken, dan een aalmoes voor zjjn broost te
moeten ontvangeo.
Do radicalen 'zien echter in deze ver
schaffing van voedsel en bleeding een
middel om zich de dankbaarheid van den
werkman te verwerven, en om daardoor
aanspraak te kunnen maken op zijne
sympathie.
Om die reden bezinnen zjj allerlei ar
gumenten ten einde te betoogen, dat er
in die zoogenaamde weldaad voor den
werkman niets vernederends ligt. Zoo be
toogde dezer dagen een der radicale pers
organen, dat de Comnrissiëo, die aan
artne schoolgaande kinderen voedsel en
kleeding wenschea te geven, eigenijjkop
hetzelfde standpunt staan als de overheid,
die kostalooze bewaar- ea andere scholen
opent, om den arme vau den last zijner
kinderen af te helpen, maar omdat het.
een algemeem belang is dat het opgroeiend
geslacht zoo goed mogeljjk ontwikkeld
worde. Staat en Gemeente zoo leieu wjj
verder doan in boginsel hetzelfde, wan
neer zjj 50 en meer percenten vau de
kosten der hoogere burgerscholen, gym-
nasiëa en universiteiten voor hun rekening
nemen, omdat andere een groot aantal
ouder* niet in staat zouden zjjn hun zoons
van die scholen te laten genieten of tegen
lagen prjjs kost en inwoning beschikbaar
stellen voor aspirant-onderwjjzers op'»
Rijks kweekscholen, voor cadetten en adel
borsten.
Yolgens deze redeneering komt echtsr
da overheid echter nog in zeer veel te
kort. Indien het waar is, dat uit overwe
ging vaa het algemeou belang de Staat
verplicht ia te zorgen voor de opvoeding
en opleiding tot verschillende betrekkin
gen, dan dient da overheid even goed zorg
te dragen voord# vorming van aanstaande
kooplieden, winkeliers, werklieden en nog
zoovele audere beroepen, welke wjj hier
niet behoeven op te sommen. Wanneer
toch een ieder zjjn vak goed verstaat,
moet dat medewerken tot geluk van het
algemeen, want de voorspoed van den
enkele is voorwaarde voor den voorspoed
van allen.
Zoo voortgaande komt men tot de ieer
van het Staatssocialisme, dat alles wenscht
overgelaten te zien aan de overheid. Geen
bjjzondere instellingen van onderwjjs meer,
geen bjjxoudere verzorging meer van de
armen, geen particulier optreden meer
op welk gebied ook, maar alles Staats
zorgen op ieder gebied Staatsinmenging.
Wjj behoeven niet te zeggen, hoe weinig
ingenomen wjj zjjn met dit streven. Reeds
meermalen hebben wjj betoogd, dat het
voortgaan op dezen weg moet leiden tot
IX.
Eene geschiedenis, hoe deze oek zij, moet
wanneer zij de ondeugden en deugden der
menschheid vermeldt, donkere tafereelen be
vatten, bedroevend voor het oog, onbegrijpelijk
voor de godvruchtige zielen, wier gewoonte
het is slechts den blik op het ware en schoone
te vestigen. Wij moeten een dier moeilijke oo-
genblikken schetsen en in dit hoofdstuk, dat
zeventien jaren v*n het leven onzer personna-
ges bevat, eenigen van hunne slechte zijde')
beschrijven.
Jenny beminde haar zoon gelijk de zslfzueh
tige zielen kunnen beminnen, dat wil zeggen,
dat zij voor alles aan zich zeiven denken, alles
aan zich zeiven toeschrijven, mits zulks haar
genot kan verhoogen. Zcolang het lieve kind
de bewondering der menigte opwekte was Mevr.
Damfree er trotsch op moeder te zijn. Na het
ongeluk aan Jacob overkomen, had zij wroeging
en deze schonk haar moed dit verdriet ver
scheidene jaren te dragen. Maar toen het kind
een jongeling, vervolgens man was geworden,
toen de bevalligheden der jeugd waren ver
dwenen, toen er slechts een schoon en ernstig
gelaat op een misvor), d lichaam was overge
bleven, werd Jenny opnieuw zeer bedroefd; zij
werd onophoudelijk n hare eigenl'efde gekwetst
envernederd;hetzij door (ie opzettelijke spotternijen
haars gelijken, hetzij dooT het medelijden harer
onderboorigen; en sonder Jacob aansprakelijk
te maken voor al hetgeen zij in haar hoog
moed leed, moest hij er toch voor boeten.
de desorganisatie van de maatschappij eu
dat er eene sociale revolutie uit moet
voortkomen, welke meer bloed eu tranen
zal eiseheu dan eenige omwenteling ooit
heeft gekost. Op bet gebied van het on
derwijs hebben wjj dan ook steeds de
meeDiug voorgestaaD, dat bet openbaar
onderwjjs slechts eene aanvulling van het
bjjzonder mag wezeD, even»!» de openbare
armenzorg alleen daar behoort op te tre
den, waar de krachten der particuliere
armenzorg te kort komen.
Het optreden van den Staat moet slechts
een aanvallend karakter bezitten. Nim
mer mag de overheid het werk aan de
particulieren uit de banden nemen, en het
bijzonder optreden tageawerken en ver
lammen. Er moet een grens op elk ter
rein wordeu gesteld, welke de Staat niet
mag overschrjjJen, welke grens door hen,
die ons land regaerea, met da uiterste
zorgvuldigheid moet worden gekozen en
bewaard. Dit is juist de gewichtigste
werkzaamheid onzer Staatslieden in deze
dagen. E enals er tjjden zjjn, dat een
volk het als zjjn voornaamste taak moet
beschouwen de grenzen van zjjn land te
be waken,zoo moet thans de aandacht onzer
regeerders zjjn gericht op de grenzeD,
welke aan de Staatsberoegdheid zjjn ge
steld. De radicalen streven er naar die
grenzen uit te zetten, ze te overschreden
en dan Slaat onbeperkte vrjjbeid te laten
om naar welgevallen zijne werkzaamheid
te ontplooien. Doch zjj, die in dit alles
omvattend optreden een gevaar zien voor
de orde en rust in het laud, moeten met
nauwgezetheid het oog gericht honden op
de uatuurljjke grens der Staatsbemoeiing,
en in geen geval gedoogen, dat zij kunst
matig wordt uitgebreid.
De radicalen trachten alle grenzen,
waar binnen de verschillende machten in
den Staat en da samenleving zich moeten
beweger), geheel te vernietigen. Zjj zoeken
iu losbandigheid hun kracht, terwijl deze
integendeel gelegen is in verstandige be
perking. Daarom ook willen «g de kies
rechtdeur geheel openhouden. Niemand
behoeft volgens hen, bui ter gesloten te
bljjven. Eu wat de Staatszorg op onder
scheiden gebied betreft, deze mag aaa geen
enkele beperking worden onderworpen.
Geljjb wjj reeds zeiden, moet zulk een
politiek ons voeren tot den sociaal-demo-
cratïschen Staat. Ouder de leus «au te
haudelen niet slechts in het algemeen be
lang, maar ook ia dat van den persoon,
trachten zjj hunne heillooze stellingen te
verbreiden, totdat eenmaal, doch dan te
laat misschien, door vele voorstanders van
die theorieën zal worden ingezien, dat de
radicale leiders enkel en alleen hnn eigen
belang hebben trachten te dienen.
Daarom hopen wjj, dat onze werklieden,
bij wie voornamelpk door de radicalea
propaganda wordt gemaakt, zooveel ge
zond verstand zullen toonen te bezitteD,
dat zjj niet luisteren naar de verleideljjke
beloften van de radicalen. Yan hen toch
is voor de wezenljjke verbetering van de
maatschappeljjke toestanden niets te ver
wachten. Integendeel werken zjj ten krach
tigste aan eene geheele desorganisatie van
de maatschappeljjke inrichting door het
aanprjjzen en verdedigen vau allerlei
noodlottige maatregelen, die onder den
gchjjn van meoschenliefde of rechtvaar-
Henri was door het ongeluk geleerd, tot
den godsdienst wedergekeerd; het lezen en de
studie waarmede hij zich buiten bezig hield,
voltooiden het werk. Hij wilde aan zijn zoon
den troost en de kracht schenken, die hij uit
den godsdienst geput had.
Daar de toestand van Jacob niet veroorloofde
hem naar een opvoedingsgesticht te zenden,
zoo wendde hij zich tot den bisschop, om een
geleerd priester als onderwijzer voor zijn zoon,
die toen negen jaar oud was. De Voorzienigheid
zegende die keuze. Elie een beminnenswaardig
priester kwam om gedurende tien jaren het
kasteel te bewonen. Onder zijne wijze leiding
verkreeg het kind met de kennis de kracht
om manmoedig het krnis te dragen, dat het
deri van zijn aardsch leven zou zjjn. Hij be
minde teederlijk zijn leeraar, die weldra zijn
vriend werd. Zoolang deze bij hem bleef, dat
wil zeggen, tot zijn negentiende jaar, ging zijn
leven kalm en gerust voorbij; werken en ver
maak wisselden elkander af,hij had vriendschaps
betrekkingen met Marcellus onderhouden, die
gedeeltelijk zijne studiën en zijne ui!spaaningen
deelde dierustig en kalm waren, want lichaams
oefeningen zijn een gebrekkige ontzegd Het
ODgeluk aan Jacob overkomen wierp zoowel
toen hij kind was als toen hij man wasgewor-
den eene donkere schaduw op al zjjue genietin
gen, op al zijn geluk.
Maar toen op negentienjarigen leeftijd zijn
leeraar zich verwijderde, toen de taak des
priesters was vervuld, en hij zich aan andere
plichten ging wijden, toen hij den leerling en
vriend, zonder meester en zonder een ander
digheid en meer worden aanbevolen.
En wanneer eenmaal het raderwerk
onzer samenleving geheel in de war zal
zjjn, dan zal de werkman in de allereerste
plaats daarvan de nadeelige gevolgen on
dervinden. Dan zal geen kostbaar open
baar onderwjjs, noch de kleeding en voe
ding vau arme werkmanskinderen iets
baten. Ellende en honger staat dan voor
velen te wachten, terwijl wij dan nog
buiten rekening laten de verschrikkelijke
onderdrukking, die uit de zoogenaamde
vrijheidsliefde der radicalen zal voort
vloeien.
De opgedrongen weldaden der radicalen
moeten daarom door den werkman worden
verworpen,terwjjl wjj hem in zijn eigenbe
lang aanraden ook het oor te sluiten voor
de radicalislische theoritëa, die den krach-
tigsten grondzuil voor alle maatschappe
lijke verbetering, nameljjk den godsdienst,
missen.
Da Weener bevolking wordt reeds in
stilte voor de verkiezing bewerkt. Ver
dachtmaking, laster,misleiding enz. moeten
de openbaie opinie bewerken om den door
en door gerreesden Dr. L u e g e r on
schadelijk te maken.
Hjj zal en moet geen Burgemeester
van Weenen worden zoo roepen de zwen-
deljoden en vrijmetselaars iD koor.
Wat zal keizer Frans Jozef doen
als Dr. L u e g e r, wat zoo goed als zeker
is, opnieuw wordt gekozen? Zullen de
knoeierijen inHongarjje, Zjjne Apostolische
Majfsteit de oogen geopend hebben?
Z. M. zal thaus moeten rekenen met
de gehtele R. K. partg. Dr. Lu eg er
verdedigt do Katholieke zaak. Het blad
van zjjn partg re Reichspost heeft tot
medearbeiders Mgr. Dr. Lindner en
Mgr. Scheicher, kamerheer vau Z. H.
den Paus, en in den strjjd tegen de ver
volger* van het Christendom staat Dr.
L u e g e r en prins Aloys v a n L i c h-
V e n s t e i n, iu den Rgks- en Landdag niet
alleen.
Yoor Weenen breekt de dag der weder
geboorte aan. Er i* geen vergadering dor
partg van Dr. L n e g e r, of wjj vinden
er de R. K. Priesters Dr. W e n n i g e r,
Dr. W e z, L a s k a en anderen. Het
geldt dan ook een strijd tegen de Loge en
het jodendom, de in Weenen bjjca over-
beerschecde kracht.
De verkiezing voor leden van den Wee
ner gemeenteraad is op twee d'stricten na
beslist. Met groote meerderheid heeft Dr.
L u e g e r partjj de orerwinniag behaald,
zoodat nu aan zjjn herkiezing tot Burge
meester niet meer te twjjfelen valt.
De Pauseljjke Osservatore Romano zelfs
wjjst op Dr. L u e g e r 's verkiezing en
hoopt, dat zoo de Btrjjder voor waarheid
en recht opnieuw gekozen wordt, de
Keizer aan de duidelijke wenschen der
overgroote meerderheid van Weenen's
bevolking zal voldoen.
Op bet eiland Caba zjju kleine gevechten
geleverd taascheu de opstandelingen en
de regeeringitroepen, welke laatste M a-
c e o's afdeeling, 4000 man sterk, uit zjjn
voorwerp van genegenheid achterliet, begon
Jacob al het droevige van zijn toestand te be
grijpen. Hij zag eenige jonge lieden, die in
den jachttijd bij hunne familiën kwamen, en
die slechts over hunne reizen en over hunne
vermaken spraken. De arme Jacob was een
vreemdeling in dat alles; hij had niets en zou
nimmer iets hebben te verhalen, hij had zelfs
geen vriend, moest voor zich zelve leven, daar
allen, tot zelfs zijne moeder hem met zekeren
afkeer beschouwden. Het werkzame leven, dat
ons aan droevige gedachten onttrekt, bestond
niet voor hem. Met de jaren groeide ook de
bilterheid aan; want Jacob bezat eene gevoelige
ziel en was voor genegenheid zeer toegankelijk.
Het was hem zelfs eene behoefte lief te heb
ben en niemand trok zich zijner aan.
Vijf jaren giugen in wieeden strijd voorbij.
Wanneer men vier en twintig jaren oud is,
rijk aan levenskracht en liefde, moet men eene
groote zedelijke kracht bezitten om tot zich
zeiven te zeggen, dat men nimmer bemind,
nimmer nuttig, nimmer het hoofd van een
huisgezin zal zijn, dat het leven in afzondering,
in inspanning van den geest zal voorbij gaan.
Men moet een levendig geloof, eene vaste
overtuiging hebben van een ander leven, waar
de liefde hier op aarde veratooten en in de
geheimste schuilhoeken des harten verborgen
haar hoogste toppunt zal bereiken. Jacob bezat
dat geloof, de vrucht eener godsdienstige op
leiding. Hij ontdekte slecht* aanGod de wonden
van zijn minnend hart; hij nam deel in het
verdriet van anderen en beklaagde zich niet
over de ongeneeriijke wonde, die zijn leven
positie hebban verdreven. Dit bericht wordt
echter in twjjfël getrokken nu de verslag
gevers van het oorlogstooneel geweerd
wordeu. Eenige Amerikaanschejournalis
ten werden zelfs door de Spanjaarden
gevaDgen genomen. Zij zjjn op hun eere
woord echter vrijgelaten, maar moeten
onmiddellijk het eiland verlaten.
Do Engelsche bladen honden zich druk
bezig met den vrijbuiter Dr. Jameson
die soldaatje heeft gespeeld tegen de
Transvaalsche Boeren, waardoor hg de
Chartered Company, die vertrouwen stelde
in dezen avonturier, in eene vrij lastige
positie heeft gebracht. In Engeland schjjut
men er echter een soort van beschermend
teehfc op na te houden voor menschen
die met millioenen kunnen spelen, want
reeds nu voorspelt men, dat de hoogste
straf wegens samenspannen tegen een
bevrienden Staat bestaat uit twee jaar.
Maar Jameson is geen officier en is het
nooit geweest zoodat ook deze straf niet
op hem toegepast kan worden.
De Directeuren der Chartered Company
zgn reeds van alle rechtsvervolging ont
slagen en hun handlanger zal wel een
zelfde Toor hem aangename bejegening
ontvangen.
Inmiddels bewegen zich Dr. J a m e s o n
en de zjjuen vrjjeljjk in de Engelsche
hoofdstad als helden gekleed in hun grijs
uniform met de rjjlaatzen, en den flambard
op het hoofd, bewonderd door de Lon
den aars.
Het ia verechrikkelgk zooals de Chri»«j
tenen in het Oosten worden vervolgd, zon
der dat de Europeesche Mogendheden een
baud uitsteken om den Turk zulks te
beletter). Te Marsowan zgn alle Armeen-
sche inwoner* die den Islam niet wilden
aannemen vermoord. Niet minder dan 150
menschen werden daar nu weder op af
schuwelijke wgze om wil'e van hun gods
dienst om het leven gebracht.
Yorst Ferdinand ontving na htt
Te Deum, dat in de hoofdkerk op 's Vor
sten verjaardag werd gezongen waar de
Ministers en vertegenwoordigers vau
Rusland, Fraukrjjk en Servië aanwezig
waren, bet geheele diplomatenkorps ten
paleize om zich te laten gelukwauschen.
De Belgische gezant hield eene toespraak.
De Sultan heeft last gegeven, twee
firmans gereed te maken waarbjj Ferdi
nand erkend wordt als vorst van Bul
garije en benoemd wordt tot gonverneur-
generaal van Oost-Roemelië. Da Sultan
erkent hem dus maar als Vorst over de
helft van het tegenwoordige Bulgarjje.
Dat zal den Coburger tegenvallen.
Msvrouw de weduwe Pasteur
is een pensioen toegekend vau 25 000
frank*, al* eene nationale belooaing voor
de zeer gewichtige diensten het land be
wezen door wjjlen haar echtgenoot Louis
1' a s t e n r.
- De President de* Republiek en me
vrouw F a u r e hebben gisteren een diner
verwoestte. Het was in de liefdadigheid, hjj
heeft het zelf bekend, dat hij den meesten
troost vond. Hjj gaf in de kerk het voorbeeld
der treffendste godsvrucht; in het gebed kon
hij het beste zijn geheele hart uitstorten. Eiken
morgen woonde hij met zijn vader de H. Mis
bij. Langen tijd nadat allen de kerk verlaten
hadden, en eene diepe stilte in de heilige
plaats heerschte, was hij nog in een vurig ge
bed verzonken. Langzaam keerde hij naar het
kasteel terug, waar niemand hem wac \tte.
Tot aan het middagmaal beschikte een ieder
over zijn tijd; de huiselijkheid, die zoete band
die de leden eener familie moet vereenigen,
was in bet huis van Damlree niet te vinden.
Jenny had de gewoonten der groote wereld
aangenomen; slechts op vastgestelde tjjden ver
liet zij hare vertrekken. Ue ondeugden kregen
de overhand bij die lichtzinnige vrouw, geene
deugd kon in haar zelfzuchtig hart wortel
schieten.
Henri werd bloemkweeker. Die hartstocht
ontvreemdde hem, zonder dat hjj het merkte,
geheel van zijn huisgezin. Ik heb gezegd, zon
der dat bij het bemerkte, want in waarheid,
daar hij dagelijks met Jacob naar de kerk
ging, na hem hartelijk omhelsd en gevraagd
tc hebben hoe hij het maakte; daar hij hem
dagelijks twee malen aan tafel aantrof, en men
daar over allerlei dingen, van regen en zon
neschijn, tot zelfs over de spijzen sprak, die
men opdroeg, zou mij zeer verwonderd zjjn
geweest, indien iemand hem had durven zeg
gen Gij gaat met uw zoon als met een vreem
deling om, en toch heeft lig den leeftjjd bereikt