N I E W
Vrlidajjc 20 Maart 11*96
21ste Jaargang
Overtuiging.
BUITENLAND.
2412
Eene moeder en haar kind.
Italië.
Duitschland.
België.
Bulgarije.
i HUT.
ABONWEMENTSPBU8
Per S maande» voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen is Nederland fr. p, p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderljjko nummers 0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BÏÏEÏIAÏÏ: St. Janstraat Haarlem
AGITE MA NOW AGITATE.
PRIJS DEB ADVEBTENTIEW
Van 16 regels .50 Gent»
Blke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advert entiën wordon uiterljjk Maandag-, Woensdag-
eu V r p d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
R o d s c t e u r-U i t g e v o r, W. K P P 15 R 8.
Zij, die zich met den aanvang van liet
nieuwe kwartaal1 April a. s., op dit Blad
abonneerenontvangen de gedurende deze
maand verschijnende nummers GRATIS.
Onverschilligheid meer nog dan blinde
haat en onverdraagzaamheid is dikwjjls de
bril, waardoor ander denkenden alles, wat
katholiek is, beschouwen.
Zeker bljjkt vaak, dat opzet meer dan
overtuiging, onverschilligheid miuder dao
vooroordeel den ongeloovige er toe drjjffc
tot het schrijven van oordeelvellingen waar
over zjjne geestverwanten zelf reeds den
staf braken. De overgroots menigte der niet-
katholieken toooen meer onverschilligheid
dan kwade trouw tegenover het denken en
handelen der Katholiekeo op godsdienstig
en sociaal terrein. Dan die onverschillig
heid jegens andersdenkenden moet de over
tuiging in de eigen zaak minstene verdacht
maken. Acnsporingen noch zelfs verwgten
konden tot nog toe de meeste tegenstan
ders tot de overweging leiden, dat de ka
tholiek toch ook wel iets wetenswaardigs
kon geleerd of geschreven hebben. Liever
dus dan dit onbegonnen werk nogmaals op
te vatten trachten wij aan te tooneu, dat
de innigste overtuiging ia de zaak, die wij
te verdedigen hebben onze strjjders moet
bezielen cn dat wjj, vooral ook op sociaal
gebied, die overtuiging tooneu moeten asn
allen.
Strjjders zeiden wij en het woord is niet
onbedachtzaam neergeschreven. Strjjd is er
op godsdienstig gebied, strijd tusschen ge
loof en ongeloof. Strjjd is er op sociaal
gebied en hier staan wjj waarljjk verlegen
met het kiezen van een enkel voorbeeld
ten bewjjze. De overvloed maakt de keuze
moeiljjk.
Dit echter is zeker, in die reuzenworste-
ling moeten wjj allen naar ons best ver
mogen medestrjjdeu uit volle innige over
tuiging, opdat wjj onze tegenstanders deD
ons te schenken eerbied afdwingen.
Hieruit immers moeten wjj de kracht
putten om in den aangebonden strjjd te
volharden. Onwillekeurig rjjzen hier voor
ons op de mannen, die onder den druk van
den Kulturkampf, zooals Y i r c h o w het
heette, uit de overtuiging dat zjj de heilig
ste plichten en rechten verdedigden,de kracht
putter?, die onweerstaanbare kracht, die
jaren later de jjzeren tegenstander daad
werkelijk zjju eigen woord deed verzaken
wir geiten nicht nach Canossa.
FR U1LLETON.
23. {Vervolg.)
Toen al de plechtigheden, die het leven ein
digen en den dood volgen, geëindigd waren
en het moedige meisje zich moest verwijderen
ontvloeiden tranen van leedwezen aan veler
oogen de vrouwen des volks, zoo welsprekend
in hare dankbaarheid, kusten haar de handen,
niettegenstaande zij zich aan dergelijke dankbe
tuigingen wilde onttrekken zij noemden haar
een engel.
jJacob, nogmaals overwonnen,al tijd overwonaen,
besloot om voortaan geen besluit meer te nemen.
Daar de Voorzienigheid ze tot dusverre had
Verijdeld, vond hij het wijzer de richting van
zijn bootje over te laten aan Hem, die alles
bestuurt, en zijne krachten te sparen voor den
storm, indien het in de ondoorgrondelijke be
sluiten van Hem, die de zeeën beveelt, was
vastgesteld, dat de orkaan nogmaals over zijn
hoofd moest losbarsten.
XIV
Op die wijze werden de vriendschapsbanden
tusschen Jacob en de familie Eieul gelegd. Het
Was bij een sterfbed, in het beoefenen van de
deugd van liefdadigheid, dat twee zielen zoo
zeer geschikt om elkander te hegrijpen een
dnurzamen band, die door geen enkel mensckelijke
macht kon verbroken worden, sloten.
Kort is het geleden, dat de vermaarde
Kaiserglockein forsche galmen dan edeleo
kampioen kardinaal M e 1 c h e r s het af
scheidslied toezong, dat beentrilde over de
groeve, over het katholieke Rjjnland ver
over landen en volken. Aaa wieu bleef de
overwinning? Aan hem, die in de dagen
zjjner glorie den priester uitdreef uit het
land zijner vaderen of aan den edelen doode,
die den roem van zjja vervolger overleefde
en thans na langen strjjd rust te midden
der zijnen?
Nog een rijst er op «in 't harrenas der
roomsche strjjders.» Leest de karakterschets
van DanielO'Connellen forsch geljind
staat zjja beeld voor u. Hier ook geldt het
woord van den dichter«tout prend nn
corps, une ame, un esprit, un visage.» De
katholieke zaak, de zaak van zjjn geliefd
groen Erin, de heiligste overtuiging van
den grooten man leed geweld, de overtui
ging, waarvoor bij den moed had getoond
zjjne liefste idealen op ta offeren. Eu zie
hier een tweede reden waarom overtuiging,
het geheel opgaan in de zaak, die wjj ver
dedigen moeten eene onafwijsbare eisch
is. Het ware uilen naar Athene zeuden,
nogmaals het thema te varieeren datstrjji
en opoffering zoo onafscheidelijk samen
verbonden zjja als oorzaak en gevolg.
tEine grosse Zeit will grosse Herzen
schreefTheodor Körner eenmaal aan
zjjn vader toen «de machtige overtuiging,
dat geen offsr te groot was» den edelen
jongeling schaarde onder de vanen vau hen,
die streden voor Duitschlaud's redding. Hij,
dia onder zjjne bekenden gold voor een
gnustsling vau het lot, bjj offerde alles wat
hem lief was voor 'het zwaard. Wjj, die
edeler zaak te verdedigen hebben, dan de
dichter-soldaat, mi8sen wjj toch niet te
dikwjjls hot groote hart, dat ook onze tjjd
wii. Want hoog saan de golven van onte
vredenheid en twjjfel en machtig rolt de
branding tegen do rots van Christus'Kerk.
Maar hoog tegen die rots staat het ook
gebeiteld <non praevalebunt.t God is koning
vau den tjjd, waut schitterde het kruis ooit
in schooner middaggloed boven het Romeder
Pausen? Het voorbarig zegelied, dat voor
ruim vjjf en twintig jaren trilde door de
straten vau Rome, aangeheven door eece
geweteulooze horde gleed heen langs de
muren van het Vatieaan. Het leven ontbrak
en de adem, die het lied op de Lichtgolven
voortstiet, stokte in de Afnkaansche velden
en de zegezang stierf weg in de eindeleoze
wjjdte als een klacht, overstemd door het
lied, dat zacht maar dringend in den be-
giuue, allengs aanzwol tot bet machtige
De noodzakelijkheid om in het lot der kin
deren van Antoón te voorzien, noodzaakte Jacob
om dikwijls met Angelica te zamen te komen.
Het edele meisje, denkende, dat het leven van
Jacob nog immer vergald werd door zijne ge
brekkigheid, stelde het zich ten plicht, hem
zooveel mogelijk met zijn lot te verzoenen. Zij
boezemde hem een weinig hartr zielskracht in;
zij maakte hem meer onverschillig voor licha
melijke gebreken, en onthechtte hem geheel van
alles wat ij del eu valsch is en hetgeen den
mensch van het goede kan terughouden.
Jacob, die in het begin zeer beschroomd was.
had weldra de gewoonte aangenomen dagelijks
een paar uren bij de familie Rieul door te
brengen hij had begrepen, dat een gevoel van
wederzijdsche genegenheid hem die gastvrije
woning geopend had. Ofschoon hij den wil zij
ner moeder eerbiedigde, geloofde hij toch niet
aan haar de bron des zielenlevens, die zich
thans voor hem ontsloten had, op te offeren. Hij
antwoordde haar met zachtzinnigheid en stand
vastigheid, als zij hem met haar aanmeikingen
lastig viel, dat hij aan de vriendschapsblijken,
die men hem bewees, geloof sloeg en dat hij er
dus van wilde genieten.
Jenny bood tegenstand zoolang zij kon. Zij
had van haar zoon een gevangene willen maken,
hem aan aller blikken willen onttrekken. Zij
geloofde niet dat de zielen elkander kunnen
beminnen; die genegenheid, die eene bovenna
tuurlijke oorzaak heeft, was haar een geheim.
Wij willen overigens niet beweren, dat de
genegenheid van Jacob eene bovennatuurlijke
was. Neen, zij was bescheiden en stelde zich met
akkoord, dat heendavert over bet eeuwige
Rome en de echo's wekt in vijf werelddeelen.
Hoort hoe de dichter Schae pman vorm
heeft gegeven aan deze gedachte
//'tZijn achttien honderd jaar! en no?, nog
[staat de rots
Onwrikbaar als voorheen, hoe fel de branding
[klotst,
Als zuil der waarheid, als het middelpunt
[der tijden
Ziet eenwen gaan voorbij en brengen vreugd
[en lijden
En schand en eeremet den stroom des
[tijds vergaat
Wat van den tijd is en de rots van Petrus
[staat
Grooter vernedering dan Rusland Italië
geeft, laat zich moeiljjk denken. De
Czaar beeft aan dan Negus, die jduizenden
Italianen in bet stof heeft doen bjjten, de
Orde van St. George toegedacht. Het gerucht
loopt ook te St. Petersburg, dat de Russische
regeering hare tusscheukomst wil verleenen
bij de vredesonderhandelingen tusschen
Italië eu Abessynië.
Volgens de Italia Militara heeft bet
M'nisterie van Oorlog te Rome een tele
gram ontvangen, dat bet sneuvelen der ge
neraals Dobormida en Arimondi
in d9 slag bjj Adoea bevestigt.
De Italiaansche minister-president,mar
kies D i R u d i n i, heeft eene rede in de
Kamer gehouden, waarin hjj den toestand
van bet laud besprak en 66D8 verklaring
aflegde, dat Italië niet om den vrede in
Afrika heeft gebedeld. Hjj vraagt om in
veler behoefte te voorzien niet minder dan
140.000.000 lire, door eene binnenlandsehe
leeniog ten laste vau het loopendo dienst
jaar. Zijn boodschap eindigde met een be
roep op alle deugden en krachten van het
volk welke zieh bjj uitnemendheid moesten
openbaren in deze moeiljjke tjjden, opdat
Italië, na de rampen van het heden te bo
ven gekomen te zjjn, kon streven naar die
ware en onvergankelijke grootheid, die de
droom was van de krachtige mannen, aaD
wie het vaderland zjjn herrjjzenis dankte.
De afgevaardigde Imbriani enCa-
v a 1 o 11 i zijn de meening toegedaan dat
de gevallen minister-president C r i s p i,
in staat van beschuldiging moet worden ge
steld, voor de rampen die hjj over het land
heeft gebracht.
een matig deel tevreden. Zijn geluk bestond
om eiken dag met Angelica en hare moeder wat
te komen spreken. Het gesprek liep meest over
onverschillige zaken.
De uren snelden voorbij,en twee zielen hechtten
zieh, zonder het te weten, voor altijd aan elkander.
Wanneer Jacob Angelica verliet om naar het
kasteel, dat hij bewoonde, weder te keeren,
scheen hem de weg noch lang, noch eenzaam.
Hij dacht aan Angelica en eene zoete hoop
vestigde zich in zijn hart
Ook Angelica bleef niet onverschillig. Voor
een onpartijdigen en verstandigen opmerker,
was dé opkomende genegenheid tusschen Jacob
en Angelica geen gtheim. Jacob kwam geregeld
dageljjks en op hetzelfde uur. Angelica had de
gewoonte aangenomen, om op dat uur in die laan
van het park, die op den straatweg uitkwam,
te wandelen. Wanneer Jacob zich wat verlaat
had, zeide zij hem:®,.,Wat is erjgebeurd P zonder
te bemerken, dat zij door die vragen het
geheim haars harten verried. Toen Jacob eens,
wegens eene lichte ongesteldheid, zijne vrienden
in geen drie dagen had bezocht, vielen Ange
lica die dagen zeer lang. Den derden dag toen
zij op hare kamer zat, begon zij te weenen. Zulk
een vreemd verschijnsel verontrustte Angelica
zij behoefde over geen harer daden te blozen
en wilde daarom nauwkeurig haar hart onder
zoeken. Zij wierp zich de knieën en bad dat
God haar mocht verlichten. Eindelijk moest zij
zich zelve bekennen, dat zij hem dien zij be
klaagd, getroost en genazen had, beminde.
Was zij verschrikt over die ontdekking
Het is twijfelachtig. Alle wegen zjjn goed ter
In den Duitseben Rjjksdag kwam dezer
dagen bij de beraadslagingen over het bud
get van eeredienst, het godsdienstig onder-
wjjs ter sprake.
Ia zachte bewoordingen wees de Cen-
trnm8-afgevaardigde Von Heereman
op de betreurenswaardige misstanden in
Pruisen betreffende de nog altjjd bestaande
vjjaudige verhouding der Regeering tegen
over de Katholieken.
De Minister van eeredienst gaf daarop
ten antwoord, dat de Pruisische Staat er
met geene mogeljjkheid in kan toestemmen,
de Pruisische school door middel van het
godsdienstig onderwijs aan de Katholieke
geestelijkheid over te leveren.»
«De Kerk zooveel aanspraak geven op
de Staatsaangelegenheden, dat kan ik niet,
mag ik niet, eu wil ik niet.»
Zulke cultuurkamp-uitdrukkingen hadden
velen niet verwacht. Het is te hopen, dat
deKatholieke Afgevaardigden van den Rjjks
dag ze onthouden, en bjj gelegenheid de
Regeeiing ten antwoord zullen geven, dat
kunnen wij nietdat mogen wij niet en dat
willen wij niet.
Mgr. De H a r 1 e z, professor aan de
Universiteit te Leuven, die nog dezer dagen
eene brochure Over dé arbeidersbeweging
in het licht gaf en een voorstander der
Christeljjke democratie genoemd wordt,
heeft een schrjjven aan de Courrier de
Bruxelles gericht. In dat schrijven verdedigt
zich de geleerde Professor tegen het verwjjt,
dat hjj het eCongres der godsdiensten» goed
keurt, bjj verklaart er zich thans tegen.
In den Senaat maakte de beer Montefiore
melding van de in verschillende bladen
voorkomende berichten, dat de minister
president zich Vrjjdag in de Kamer voor het
bimetallisms zou hebben verklaard. Hjj
verlangde daarom van den minister, dat hjj
het tegendeel zou verklaren.
De heer De Smet de Nayer ver
zekerde, dat de meeoiug, door hem in de
Kamer uitgesproken, wel is waar zjjn per
soonlijke meaning was, doch dat deze
evenwel werd gedeeld door verscheidene
leden van het kabinet.
België kan niet het initiatief nemen tot
rehabilitatie van het zilver.
Andere verklaringen kon de Minister niet
afleggen.
Vorst Ferdinand van Balgarjje wil
voldoening smaken van zjjn eerlooze daad,
zaligheid, wanneer het God is, die ze aanwijst.
Het kloosterleven is eene roeping, maar de Za
ligmaker heeft het huweljjk tot de waar
digheid van een Sacrament verhevenwaarom
zou dan eene Christinne voor dien geheiligden
staat bevreesd zjjn
Den volgenden dag toen Jacob kwam, was zjj
niet beschroomd, zjj toonde hem eene harteljjke
vreugde. Jacob was hierover zeer verheugd. Om
zjjne terugkomst te vieren, moest hij den mid
dag blijven eten. Hoe kort was die dag voor
een ieder, en hoe heerlijk Men had om Mevr.
Damfree gezonden en toen zij haar zoon door
zulke teedere zorgen omringd zag, begon zjj
zich aan zijne tegenwoordigheid te wennen en
hem eenige verdiensten toe te schrijven.
Toen de twse moeders des avonds zich met
het schaakspel vermaakten, begaven zich Jacob
en Angelica naar den tuin. Zij ze ten zich op
eene zodenbank neder. Het was een heerlijke
avond. Helder stond de maan en liefelijk lispel
de de zephyr door het gebladerte.
Dit is een beeld des hemels, zeide Ange
lica, daar ook zullen kalmte en rust heerschen
en zal men zich in het schitterend licht, dat
van God uitstraalt, verheugen.
Ja, antwoordde Jacob met geestdrift, zulk
een aanblik versterkt het geloof 1 Wee hem, die
op zulk een avond geene betere gevoelens in zich
ontwaart
Het is waar, hernam Angelica, dat de
menschelijke gevoelens voor die der siel zwijgen;
daarom kunt gij ook met grond zeggen, dat
wij beter en edeler worden bjj het aanschouwen
dier kalme natuur. {Wordt vervolgd).
