N I E W E
1418
Vrijdag 3 April 1896
21ste Jaargang
Een iiedendaagsch
verschijnsel.
BUITENLAND.
Pei 8 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels 50 Cent*
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteur-Uitgever, W. KÜFPER8.
Tot de eigenaardige leebenen van de ne
gentiende eeuw bebooren op de eerste plaats
de werkstakingen. De conranten maken
tegenwoordig zeer dikwijls daarvan gewag,
en men mag al heal big wezen, wanneer
die werkstakingen zonder rustverstoring en
zonder bloedige botsing voorbijgaan.
Hoe treurig het ook is, dat men zóo
dikwjjls leest en hoort van werkstakingen,
toch bewijst dit verschjjnsel, welke ervarin
gen de arbeiders en werklieden in dan loop
der tijden hebben opgedaan en welke wis
selende veranderingen er hebben plaats ge
grepen. Deze wisselende veranderingen eens
na te gaan, is hoogst belaogwekkend. De
eerste revolutie in Frankrjjk was tegen den
adel en tegen de Kerk gericht en had ten
gevolge, dat de burgerstand uitsluitend tot
ds beheerschiug van ie maatschappij ge
raakte; en deze toestand werd door de re
volutie van het jaar 1830 nog bevestigd.
De revolutionnaire bswegingen vau het jaar
1848 echter droegen reeds meer een socia
listisch karakter, en de godsdienst, de Kerk,
bleef gespaard.
Maar sedert dien tjjd hebben de arbeiders
immer meer en meer ingezien, dat niet de
adel en nog veel minder de Kerk hnn vjj-
andig gezind is, maar wel bet groot-kapi
taal, vertegenwoordigd door weinige geld
vorsten, aan wie zij door de onbeperkte
concnrrentie en door den vrjjhandel zijn
overgeleverd, gekluisterd en geboeid aan
hunne banden «n voeten. De kleine kapi
talen worden uit den weg geruimd. Terwjjl
de macht en de som van het groot-kapitaal
als eene lawine aangroeit, verdwjjnt de
middelstand meer en meer, en htt getal
der niets-bezittenden, van degenen die van
den eenen dag in den anderen leven, neemt
toe op bezorgdheid wekken de wgze. Het is
niet uitsluitend de ongenoegzaamheid van
het dagloon, hetwelk den werkman aanzet
om den arbeid te staken; ook de wensch,
om aan de winsten van den kapitalist of
fabrikant deel te hebben, doet bier zjjn
invloed gelden. Deze wensch treedt over het
algemeen sehier bjj elke werkstaking san
d«n dag, en de werklieden-vereenigingen
leveren daarvoor eeD doideljjk bewijs.
De werkman gevoelt, dat hg alléén mach
teloos is tegenover de macht van het kapi
taal. Daardoor is hem de vrgheid ontno
men om yooruit te gaan in tijdelgke wel
vaart. Tandaar stamt zjjne streving om het
kapitaal ten onder te brengen.
FE U1LLETON.
Eene moeder en haar kind.
(Slot.)
30.
Door het ongeluk geleerd, keerde Jem.ymeer
en meer in zich zelve. Zij zag meer en meer
kaar ongelijk in, begon zich zelve te minachten
en haar wanhoop maakte plaats voor de zoete
hoop op een zalig wederzien.
Angelica wijdde zich geheel en al aan die
ongelukkige vrouw en vergat daarbij de onge-
lukkigen van het dorp niet. Zij was voorkomend
voor allen en allen roemden haar medelijdend
hart en hire hulpvaardigheid.
Na eenigen tijd gevoelde zij een sterk ver
langen hare overige levensdagen in het kloos
ter door te brengen. Hare ouders zagen den
strijd, dien hare dochter met zichzelven streed.
Zij zouden haar n*g zoo gaarne langen tijd bij
zich gehouden hebben, maar God had haar tot
*ich geroepen, zjj mocht haar vertrek niet lan
ger uitstellen.
Eindelijk brak de dag aan waarop zij zich
aan hunne knieën wierp, en hunne toestemming
afsmeekte. Acht en twintig jaren had zij hun
hare zorgen gewijd; acht en twintig jaren had
zij hun leven veraangenaamd door hare deug
den; acht en twintig jaren hadden zij haar da
gelijks kunnen zegenen als de troost en de kroon
tan hun leven. In dit uur, waarin zij weenen,
waarin hunne lippen weigeren het ja eener eeuwi
ge scheiding uit te spreken, waarin kunne armen
Doch weldra zal bij inzien, en velen
hebben het reeds ingezieD, dat het hem
langs den weg der werkstaking niet zal
gelukken om zgn beoogd doel te bereiken;
en de verbittering zal daarom nog grooter
worden. Hoevele voorbeelden, uit den jong-
sten tijd, staven deze onze bewering op
onomstooteljjke wgze!
De werkstakingen kenmerken alzoo met
groote dnidelgkheid het karakter van de
grootere bewegingen, waarvan de werksta
kingen als de voorboden moeten beschouwd
worden.
Indien het tot revolutie komen moet,
dan zal zg zich aan het kapitaal en aan de
aristocratie van het geld vergrjjpen. De
zelfde klassen, die de eerste revolutie heb
ben gemaakt, welker kosten betaald zgn
moeten worden door den adel en door de
geestelijkheid, diezelfde klassen zullen daar
van de slachtoffers worden, indien het hun
ten minste niet gelokt om de geesten,
die zg te voorschijn hebben geroepen, we
derom te verbannen.
Da Katholieke Kerk echter behoeft min
der dan iemand anders te vreezen voor
dergelgke revolotie. Zij is onuitputtelijk in
hare liefde. Hoevele instellingen en veree-
nigingen van barmhartigheid heeft zjj niet
gesticht en gegrondvest! De werkman, die
daar hulp en vertroosting vindt, zal zich
aan haar niet vergrgpen, trots alle aan
hitsingen.
Overigens, elke revolutie kan onmogelijk
gemaakt en voorkomen worden, namelijk
wanneer de burgerstand wederom dat worde,
wat hg weleer geweest is; eene christelijke
partjj, verbonden met de Kerk en Haar
krachtig ondersteunend in den strjjd tegen
de ellende en tegen de boosheid. De hoofd
oorzaken van eene socialistische en com
munistische revolutie zullen dan vanzelf
verdwjjnen.
Immers, wat is één der hoofdoorzaken
van de noodlottige woelingen onzer dagen,
welke woelingen dreigen over te slaan tot
bloedige revolotie? Eén van de voornaam
ste oorzaken is ongetwijfeld gelegen in de
groote ontevredenheid, die de mindere
standen der maatschappij beheerscht of
liever ondermjjnt. Die ontevredenheid wordt
door volksmenners en oproermakers,in wie
alle gevoel voor orde en tucht is uitge
doofd, steeds meer en meer aangewakkerd,
zoodat die ontevredenheid allengs dreigende
houdingen begint aan te nemen.
Indien de mindere standen zich wederom
ten nauwste verbinden met de Kerk en
Haar krachtig ondersteunden in den strjjd
tegen de ellende en tegen de boosheid, dan
haar omstrengelen, als een schat, waarvan zij
zich niet kunnen losscheuren, in dit uur zege
nen zij haar nog en hunne harten geven haar
bij den uitgesproken zegen aan God.
Mevr. Damfree was verbaasd over de gods
dienstige kalmte van Angelica en was er bijna
vertoornd over, daar deze zoo geheel verschilde
met hare droefheid.
Op zekeren avond toen zjj van het graf haars
zoons wederkeerde, zeide zjj tot Angelica:
Jacob ziet ons, niet waar?
Hij ziet ons.
Hij weet, dat ik ween, dat ik bid. dat ik
bemin, dat ik hem diep betreur. Ach, waarom
kan ik hem dit niet doen gelooven, ho« troost
vol zou zulks voor mij zijn.
Gelooi, zeide haar Angelica, wat ik u
zeg is waar.
Jacob bemint u, bidt voor uwe zaligheid, voor
uw geluk en verheugt zich voor uw terugkeer
tot het geloof.
Eindelijk sloeg het uur waarop Angelica de
wereld en hare familie moest verlaten. Hare
ouders en Mevr. Damfree geleidden haar tot aan
den drempel van het huis, dat slechts door de
bruiden des Hemels bewoond wordt.
Men geleidde de nieuwe postulante naar de
kapel, waar zij zich uil vrijen wil, met geheel
haar ziel aan God ten offer bracht, zich aan
zijn dienst wijdde, Hem vergeving vraagde ooit
aan een anderen levensstaat te hebben gedacht,
en zich geheel als Zijne nederige dienstmaagd
aan zijn H. Dienst verbond.
zullen zjj als vanzelf leeren om de onte
vredenheid af te leggen en met onderwer
ping aan Gods Voorzienigheid hun levenslot
dragen. Want daartoe spoort immers de
leer der Kerk ten krachtigste aan. Dan
zal ook sen van de hoofdoorzaken van eene
socialistische en communistische revolutie
verdwjjnen,en allen, wie wjj ook zgn mogen,
zullen bjj zulk een toestand zoowel op tij
delijk als op geestelgk gebied voornitgaan
in voorspoed en welvaart.
Engeland.
Hier in Engeland wil men den heer
Cornelius Herz Dog niet missen. De
man leeft op een zeer grooten voet en zeer
velen die in zijn zaak betrokken zjjn, varen
met zgn te Bournemouth bljjven. er finan
cieel wel bjj.
In Frankrjjk is Cornelius Herz,
betrokken in veel knoeiergen en voor den
vorm heeft de Fransche regeering opnieuw
de uitlevering verzocht van den Panama-
achnrk, die zich ook aan afpersingen
moet hebben schuldig gemaakt. Vermake-
ljjk is, Her z' advocaat te hooren verkla
ren, afgaande op een geneeskundig onder
zoek, dat de gezondheidstoestand van zgn
cliënt, nog steeds hachelijk is en aan zgn
nitleveriDg niet gedacht kan worden. Maar
hoe vermakelijk ook het spel gespeeld
wordt, Cornelius Herz bljjft te Bour
nemouth in zjjn paleis het vette der aarde
genieten ten koste van duizenden, die
door den gewetenlooze tot den bedelstaf
zgn gebracht.
Frankrijk.
In den Senaat heeft de heer Bardonx
de regeenug geïnterpelleerd voor de Bui-
tenlandsche politiek.
De minister-presidentBonrgeoisgaf
geruststellende verklaringen waaronder bjj-
zonder de aandacht trok wat hjj over
Egypte vertelde, n. 1. dat de inzicht*n der
Fransche regeering aan Engeland waren
medegedeeld en dat zij met de Russische
overeenkwamen. Alle moeilijkheden moesten
langs diplomatieken weg worden opge
ruimd.De Senaat kon echter op de flinkheid
der Regeering staat maken. Nooit was de
verstandhouding met Rusland harteljjker en
volkomener geweest- Voorloopig moest de
uitkomst van het proces in zake de bjjdrage
uit de Egyptische Schuldka* afgewacht
worden. Volgens Berthelot's verklaring
in de Kamer, is de Regeering in niets afge-
XVIII.
Toen Angelica tot zuster werd aangenomen,
woonde Mevr. Damfree die treffende plechtig
heid bij. Deze maakte op Mevr. Damfree een
dicpsn indruk en zjj zeide tot Mevr. Rieul toen
zij het huis verlieten:
Zij zijn gelukkiger dan wij; ik benijd haar.
Zij ging dikwijls Angelica in het klooster be
zoeken.
Zjjt gij nog altijd tevreden? vraagde zij haar.
Volmaakt, Mevrouw! ik ben der wereld af
gestorven, en het geluk, dat ik gezocht heb, is
een voorsmaak des hemels.
Bemint gij elkander?
Als wezenlijke Zusters.
Betreurt gij niets?
Neen, Mevrouw! ik ben gelukkig.
Jenny zuchtte. Voor haar bestond geen
geluk meer.
Op zekeren dag vraagde zij:
Waarmede brengt gij den dag door, Angelica?
Des morgens, kleed ik arme kleine meisjes,
aan wie God hare moeder ontnomen heeft; over
dag geef ik haar werk; op zekere uren van den
dag vermaak ik haar; des avonds en des mor
gens gaan wij gezamenlijk in d* kapel bidden;
ik breng haar naar bed en wek haar; mijn bed
staat in dezelfde zaal; bij het minste geritsel
ben ik wakker.
Hinderen u die kinderen niet?
Die kinderen!.Mevrouw ik heb ze lief.
Ik weet, dat die lieve kleinen in de wereld
weinig te wachten hebben; daarom bemin ik ze
zooveel te meer.
weken. Zjj bad varder niets meer te zeggen.
En biermede was het incident afgeloopen.
Duitschland.
Gisteren 1 April beeft prins V o n B i s-
marck zgn 81sten verjaardag gevierd.
Eenige fractiën van den Rjjbsdag hebben
den ouden ex-rjjkskanielier hnn opwachting
gemaakt. De Centrums-fractie, de vrjjzinni-
gen en de sociaal-democraten hebben aan
het officieele hnldebetoon niet mee gedaan.
Keizer Wilhelm heeft prins Y o n
Bismarck op zgn verjaardag eene bjj-
zondere attentie bewezen, door zgn schoon
zoon graaf Yon Rantzan, (ond-gezant
aaD het Nederlandsche Hof), tot wirklicher
GeJieimrath met het predicaatExcelling in
Duitschland een zeer begeerde onderschei
ding te benoemen.
Algemeen is men te Berljjn van oordeel
dat Rusland aan Engeland niet den voet
zal dwars zetten in zake Egypte, ten einde
het genoegen der aanstaande kroningsfeesten
te Moskou niet te bederven door dreigende
Europeesche moeilijkheden. Aan een groo
ten Engelsch-Egyptischen veldtocht iD Soe
dan kan toch eerst over eeüige maanden
gedacht worden. Men kan voorloopig eene
afwachtende houding aannemen.
België.
Voor de a. s. Brnsselsche Tentoonstelling
hebben de aandeelhouders den heer Buis,
burgemeester van Brussel, bjj acclamatie
tot voorzitter van den Raad van bestuur
gekozen. In dezelfde vergadering werd de
schepen De Mot, tot voorzitter van de
uitvoerende Commissie benoemd.
Ooatenrijk-Hongarije.
Te Weenen vreest men dat de Oosten-
rjjksche regeering zich opmenw aan het ple
gen van verregaande onrechtvaardigheid zal
schuldig maken, indien Dr, L u e g e r weer
tot Burgemeester van Weenen gekozen
wordt.Zjj zal den gemeenteraad dan niet ont
binden maar zoekt reeds nn naar een mid
del om maatregelen te treffen tot voort
zetting van het beheer der stad zonder
burgemeester.
De verkiezing zal niet op den 8en April
zjjn, maar op een lateren, nader te bepa
len dag, daar op eerstgenoemden datum,
met de Faaschvacantie, zooveel raadsleden
uit de stad zallen zjjn.
Heel kalm wacht de partg van Dr. L a e-
g e r den tgd af, om ook dan op te treden
tegenover tirannie en geweld met al de
haar ten dienste staande middelen.
Een traan rolde langs de wangen van Jenny.
Zjj herinnerde zich, een arm, verlaten kind,
dat eene moeder volge»» het vleesch bezat, en
die ongelukkige vrouw had het niet kunnen
beminnen, gelijk die jeugdige Zuster, moeder
volgens de genade, zoovele weezen beminde.
Zij vertrok en was zeer stil en ingetogen. Des
anderen slaags kwam zij terug en vraagde An
gelica op angstigen toon:
Zou men ook eene oude vrouw in dit
huis opnemen.
Ja, Mevrouw, de orde waartoe ik behoor
opent eene schuilplaats voor allen, van welken
leeftijd nok, die God tot zich roept.
Dit was de eerste schrede. Op zekeren dag
bleef Jenny. Hare boete was oprecht. Zjj was
zuster Angelica behulpzaam om de slaap- en
leerzalen voor de kinderen uit de volksklasse
schoon te houden. De kreupelen ontbraken niet,
de les, die zjj ontving was streng, maar zjj
onderwierp zich. Al dat volkje noemde haar
/'Moeder,/, die dien zoeten naam haar door ha
ren zoon gegeven niet had geacht, en zjj werd
werkelijk door haar geduld, hare liéfde, hare
hulpvaardigheid de moeder der ongelukkigen.
Men beweende haar na haren dood, en de
kinderen, eenmaal onder haar toeziëht geplaatst
geweest, vlechten eiken Donderdag een krans
van irissche bloemen, tn leggen dien op haar
graf neder.
liiRLIIStHïClllIRllT.
ABONNEMENTSPRIJS
■MsNiUNU*
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
