No. 2438.
Zondag 24 Mei 1896
21ste Jaargang
H. Pinksterfeest.
WonderlUkc redeneeringen.
K IJ lTËÜ LAND.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Oostenrijk-Hongarije.
(MME
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10
Voor het buitenland >1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
ww Wegens het Hoogfeest van PINKSTE -
HEN zal de NIEUWE HAARLEMSCHE
COURANT in plaats van DinsdagWoensdag
a' s. in groot formaat, worden uitgegeven. Het
dan eerstvolgend nummer verschijnt Zaterdag
30 Mei a. s.
Heerljjk feest. Het is of zich alles tooit
voor dezen feestdag de velden zjjn groen
en zontieschjjn èa vogelenzang ttemmen
den mensch tot feestvreugde, wekken hem
op tot dankbaarheid. Is het niet alsof de
natuur zelf dit Hoogfeest wil verheerlij
ken en medevieren Tooit zich niet alles
in feestgewaad op dezen herinneringsdag
'&n de komst des Heiligen Geestes over
de kinderen der menschen
Hp, de Verlosser, was heengegaan,maar
bad den zjjnen een Trooster beloofd; Zjjne
'aak was volbracht, voor 't menschdom
bad Hjj alles, ook zgn leven geofferd
Zjjne leer had Hg onderwezen en de Apos
telen, arme visschers van Galilea, hadden
tot taak gekregen, die leer te verkoudigen
aan alle volkeren en geslachten der aarde.
De H. Geest daalde over de Apostelen
neder. Zjj ontvingen bnn zeuding, die licht
en waarheid en vorigen ijver en liefde
tot het heil der zielen in de harten der
menschen brengen zou. De H. Geest kwam
over de Apostelen, en zg veranderden van
Dederige, bevreesde, schuchtere, bekrom
pen visschers iu ware geloofshelden, man
nen van kennis en gloeienden ijver, die
terugschrikken noch voor gevaren noch
voor moeilijkheden om Christus' leer uit
te breiden. Zjjne Kerk uitbreiding te ge
ven, alom in de harten der menschen den
vrede te brengen dien de wereld niet geven
kan, was hnn taak.
Ondank der menschen was ook toen,
övenals nu, 's werelds loon. De heidenscbe
Wereld toenmaals juist op den hoogsten
trap van beschaving ontving de Apostelen
last tegenzin. Het ongeloof stond op tegen
leer die de Apostelen verkondigden,
togen eene leer, welke naastenliefde, ma
tigheid, reinheid en zedelijkheid eischte.
Het ontbrak den verkondigers van het
Evangelie niet aan vijanden. De Romei
nen zagen hnn zedeloos leven door het
Christendom veroordeeld en men hield de
Apostelen voor bedriegers, ja voorwaan-
ninnigea, die de leer van een Man ver
kondigden aan het schandelijk kruishout
gestorven.
De trotschheid en eigenwaan der hei
denen was, gelijk in onze dagen, de zelf
vergoding en hoogmoed des geestes en der
horten, een scherp wapen tegen de Kerk,
6l> de zendboden van den H. Geest vondea
hechts haat en vervolging, eene gruwelijke
Worteling was hun deel
Tegen den H. Geest gordde ten strjjdo
sich de verleider, de loochenaar, de moor
denaar van den beginne. In de vervolging
der eerste een wen vierde de geest der
belle zjjn moordlust bot; in de ketterij
sprak hg tot de wereld zjju logenwoord
eö spiegelde bet den mensch voor, daS
deze zichzelven de broo der waarheid, d>t
°°rsprong van 't recht kan vinden; in 't
sedebederf, waartoe bjj aanspoorde, sprak
de taal der verleiding vooral en 'smeert
^°t het dartel vleesch.
Maar 't is in den geest des kwaads
^let gelakt, het kruis, in brokstukken ver-
FEU1LLETON.
De zoon van den speler.
Vervolg.)
Mevrouw Hnedenroth had deze zonderlingste
'er liefdesverklaringen vermoedelijk slechts
een half oor aangehoord/ Zij moest zich
°°h immers alle moeite geven ten einde hare
opwinding voor zijn heldere oogen, zij het dan
°°k slechts gedeeltelijk te verbergen.
"Dat is zeer zeker goed en juist, mijnheer
preker,// zeide zij met die bijna klagende
Ultdrukking, die hare zachte stem telkenmale
,&annarn, wanneer zij 't waagde een zijner uit
gingen weerspreken, //doch de jonge meis-
60 hebben aangaande deze zaken nu eenmaal
hare bijzondere zienswijze, en ik weet niet
Met het verschil in jaren een wederzijdsch
erstaan van den beginne af weinig gunstig
z°n zijn.//
i e fabrikant haalde geringschattend de schou-
eer' °P> gelijk men pleegt te doen, wanneer
hoogst dwaas gezegde nauwelijks de weder-
^Kging waardig schijnt.
'Zie ik er dan uit als een grijsaard?// vroeg
oh //Met de mee sten onzer hedendaagsche jonge
te6eïen geloof ik het nog steeds in ieder opzicht
e kunnen opnemen.//
i ge moet me niet verkeerd begrijpen,,,
Rustte mevrouw Haedenroth zich te verzekeren
J1 wilde alleen maar zeggen,dat de verhouding
*arin ge tot nu toe tot Isa hebt gestaan, toch
splmterd, door de voeteu van al wat de
heerbanen der wereld afloopt, te doen
vertreden. Evenmin is het gelukt den H.
Geest ta dwingen zjju vrachtdragende wer
king op ta geven, of de Ke/k te noodza
ken zich totaal onzichtbaar te maken,
zoodat geen kenteeken haar bestaan zon
verraden, geen woord of daad eenig ster
veling meer zou getuigen tot haar te be-
hooren.
Fier verheffen zich de torenspitsen der
Roomsche kerken en verdedigers door
woord en schrift wjjken niet voor lengen
en bedrog.
Het Veni Creator Spiritus, kom Schep
per, He iige Giest, wordt aangaheven ia
de domkerken en in de nederige dorps
kerk.
Het Veni Creator weerklinkt de geheele
wereld door, tot in de verre gewesten
waar een armzalige hut den misüonna-
rissen tot kerk moet dienen.
Rnim achttien eeuwen zgn, sedert de
H. Gaest over de Apostelen nederdaalde,
verdwenen, en nog altjjd verkosdigen de
opvolgers van die eerste geloofshelden,
gesterkt door het goddeljjk woord <Gij
zijt Petrusop U zal ik Mijn Kerk houwen
en de machten den hel zullen tegen Haar
niets vermogenmet onbezweken toewjj-
ding en volharding datzelfde E.angelie.
P e tros' prediking wordt voortgezet
met onbezweken moed, en op heden be-
hooren omtrent 250 millioen geloovigen
tot de Kerk, waarvan P e t r u s tot zicht
baar Opperherder op aarde door Christus
werd gesteld. Op den troon van Petras
zetelt een grjjsaard, wiens stem zich ver
heft wiens woord hergalmt over de
wereld om het licht van den II. Geest
helder te doen opvlammeD.In elke qnaastie,
bat gebied des geestes rakendetreedt
Z.H.Leo XIIIop Jn wgst Hg den weg
des vredes door den fakkel des Geloofa.
Ja, de H. Geest blijft de Kerk van
Christus bestieren tot het einde der eeuwen.
Geen dwaling zal uitgaan van het onfeil
baar Opperhoofd der Kerk, veilig leven de
schapen onder den sterken Opperherder.
Luisteren wjj, wie wjj dan ook zgn mo
gen, naar de stem van L e o XIII, onzen
Paus die ons Sterkte, Licht en Warmte
Wijsheid en Liefde zal scheuken in den
strijd. En, om te getuigen dat Christus'
belofte tot nu toe vervuld is en vervuld
zal worden tot het einde der eeuwen, zin
gen wig met ds Kerk op den boogen
feestdag dien wg morgen vierenrciVos relin
quam vos orphanos, alleluja Ik zal u niet
als weezen achterlaten, alleluja.»
Er werden in de afgeloopen week bg de
beraadslagingen in de Kamer over de
Kieswet van den kant der mannen vaö
het algemeen stemrecht weder wonderlijke
redeneeringen vernomen.
In de allereerste plaats denken wij
hierbjj aan hetgeen de zoogenaamde Chris
telijke democraat de beer Staalman
in het midden bracht. Hij scbjjnt het niet
aangenaam te vinden, dat hjj in onze Volks
vertegenwoordiging met zgn taaltje alleen
staat en zon gaarne willen, dat door
middel van het algemeen stemrecht nog
meer mannen van zgn soort werden ge
kozen.
Hoofdzaak in zgn betoog was, dat de
een meer vaderlijke is geweest,en dat het haar
natuurlijkerwijze moeilijk moet vallen om zich
aan eene verandering te gewennen
//En waarom zou er door onze verloving
noodzakelijk eene belangrijke verandering in deze
verhouding komeD?,,
//Ik heb reeds zoo straks gezegd, dat ik
oorspronkelijk er in het geheel niet aan gedacht
h b, om Isa reeds nu tot vrouw te begeeren,
en dat alleen de bijzondere omstandigheden
mij daartoe deden besluiten. Daar ik schter
geen smachtende herder ben, zoo geef ik mij
aan geen dwaze inbeeldingen over en ik weet
zeer goed, dat ik noch een godin, noch een
engel mijne woning als echtgenoote zal binnen
voeren. Isa heeft een reeks gebreken, waarvan
ieder afzonderlijk toereikend ware, om haar
zelve en haar echtgenoot ongelukkig te maken
altijd, in zoover deze echtgenoot niet in staat
en besloten was, om met vaste hand te voltooi
en, wat tot dusver aan het werk harer op
voeding verzuimd is geworden. Dat juist ik
wellicht meer dan ieder ander ook het ver-
eischte gezag daartoe bezit, is zekerlik eene
omstandigheid, die ten gunste van mijn aan
zoek pleiten moest!//
Dit was geheel de hoogmoedig zelfbewuste
wijze, waarop hij bij andere gelegenheid hare
schuchtere tegenwerpingen placht te beantwoor
den, heden echter zou liij voor de eerste maal
ondervinden, dat tegenover den trots en de
liefde van een moederhart zelfs de beproefdste
kunstgrepen kunnen te kort schieten. Hoe
volkomen zij tot dusver ook onder den invloed
an den energieken en onverbiddeljjken man
AGHTE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVKRTENTIEN,
Van 16 regels. 50 Gsnts.
Elke regel meer7Ht
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-. Woensdag- en Vrjjdag-avond
voor 6 uur ingewacht.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DA ÜBE 8f Co. JOHNF. JONES, Succ., Parijs 31its Faubourg Montmartre.
Volksvertegenwoordiging vaa thans niet
deugde en dat de rechten van bet volk in
de Kamer werdea bespot. Om dit aan te
tooneo, gebruikte hjj allerlei uitdrukkingen,
die, indien er door de leden der Kamer
notitie van genomen werd, aanleiding
zonden geven tot eene strenge afkeuring
van bet door hem gesprokene.
En als de heer Staalman nu dege
lijke argumenten voor het algemeen stem
recht hal aangevoerd, dan zon men des
noods over den vorm kunnen heenstappen.
Men zon zgn woorden kannen atkeuren,
maar de beteekenis er van ter harte
kunnen nemen, zoodat hjj dan ten minste
eenig nat zon hebben gesticht.
Doch niets daarvan. Het was schering en
inslag, dat de Kamer hat volk sart en be
spot, dat Regeering en Volksvertegenwoor
diging de rechten van het volk met voeten
treden en slechts ontevredenheid en onrust
verwekken.
Dit waren de eeuige argumenten, die da
heer Staalman voor het door hem ge-
wensebte algemeen stemrecht aanvoerde.
Daar kwamen dan nog eeoige liefelijkheden
bg aan het adres van den Minister Van
Houten, die in zgn Kieswet een aller-
abominabelst, kleinzielig en peuterig ont
werp had geleverd, hetwelk leekopNeuren-
bergev speelgoed en de heer Staal
man had zgn kiesrecht-advies geleverd.
Wg kannen ons eigenljjk Diet begrjjpen,
wat zoo'u man in de Kamer doet. Hjj
denkt zeker gekozen te zgn om op het
Binnenhof in den Haag zgn gal uit te stor
ten over allerlei zakeD, die niet naar zjjo
wil zgn geregeld. Maar dan heeft bg het
toch mis en dan mag het een gelnk heeteo,
dat er niet meer personen van zgn gehalte
in ons Lagerhuis gezeten zgn.
Hjj heeft bet krachtigste pleidooi uitge
sproken voor een beperkt kiesrecht, dat zich
slechts denken laat, want bg heeft een voor
proefje geschonken van het lage peil, waar
toe de beraadslagingen in de Kamer zouden
daler, iüdien meer Christeljjke of niet-
Christeljjke democraten van zgn soort
werden gekozeD.
Uit dat oogpnnt beschouwd, mag de rede
van den heer Staalman misschien leer
zaam zjjn, maar dan ook uit dat oogpunt
alleen. Het is zslfs niet onmogeljjk, dat
weifelende Kamerleden, die aan den eenen
kant een uitgebreid kiesrecht wenscbeljjk
achten, maar aan den anderen kant niet
gaarne het gehalte van de Volksvertegen
woordiging zien verminderen, door zgn
redevoering zullen overhellen naar het
standpunt, dat eene matige kiesrechtuit
breiding in de gegeven omstandigheden het
meest aanbevelenswaardig moet heeten.
Wjj vinden het niet goed, dat belangrjjke
zaken niet in daidelyke bewoordingen en
termen worden behandeld, want om mis-
verstaud te vermjjden achten wjj het nood
zakelijk, dat de werkeljjke bedoelingen en
beweegredenen zuiver en onomwonden
worden uiteengezet. Maar wat da heer
Staalman in de Kamer heeft beweerd,
is niets andera dan een misbruik maken van
het mandaat, hem door zjju kiezers verleend.
Vervolgens komende tot hetgeen die
spreker heeft gezegd omtrent de bedoelin
gen van hen, die geen algemeen stemrecht
wensobeD, geven wg den heer Staalman
geljjk, als hg hun standpuut toeschrgft aan
vrees voor te groote kiesrechtuitbreiding.
Zeker,het is vrees en niets anders,wanneer
geweest mocht zijn, dat uit zulke woorden niet
de echte en waarachtige liefde sprak, dit ge
voelde de weduwe van den handelsraad toch
met overweldigende zekerheid. Zij zelve wat
in den echt met haar liefdevollen en teerge^
voeligen echtgenoot veel te gelukkig geweest
dan dat niet haar gansche ziel van den inni-
gen wensch doordrongen geweest zou zijn,
om aan haar gelield eenig kind hetzelfde be
nijdenswaardige lot te bereiden.
Al haar moed te zamen rapend, antwoordde
zij met een vastheid, waarover hij wel in ver
bazing moest geraken: „Wij spraken hier met
elkander, mijnheer Mercker, alsof alleen bij mij
de beslissing lag over een zoo gewichtige vraag
in Isa's leven. En toch zou zelfs mijne inwil
liging voor u zonder emige waarde zijn, zoo
lang gij niet zeker zijt, dat gjj u de toeneiging
van mjjn kind hebt verworvtn.
Laat ons op dit onderwerp terugkomen, zoo
dra Isa u gezegd zal hebben, dat zij u waar
achtig en oprecht liefheeft en dat er voor haar
geen ander geluk bestaat dan dat aan uwe
zijde.,,
Merckers wenkbrauwen hadden zich dreigend
saamgetrokken, en met eene driftige beweging
was hij van zjjn stoel opgestaan.
„En dit bescheid, welk» beteekenis gij goed
genoeg kennen moet, mevrouw Haedenroth,
moet uw antwoord zijn? Ik had inderdaad ge
meend, van u een eenigszins andere behande
ling der zaak te mogen verwachten.//
Ook de weduwe was opgestaan. Juist deze
gebiedende toon, die haar vrees moest aanja-1
gen, schonk haar moed, wjjl hjj haar een leven
wjj het algemeen oi bijna algemeen stem
recht niet wenscheljjk achten, vrees voor de
heerschappij der groote menigte of liever
voor den invloed van enkele volksmisleiders,
vrees voor de maatschappelijke en staat
kundige instellingen, vrees voor de ver
worven vrjjheden, vrees voor veel dat ons
lief en dierbaar is, vrees ten laatste voor
de verkrachting van het recht en voor de
te verwachten tyrannie der democraten bjj
invoering *au het algemeen stemrecht.
Is die vrees gewettigd Neen, zeggen de
geestverwauten van den heer Staalman.
Het volk i* zoo slecht niet en zal geen mis
bruik maken van het verleende recht. Doch
wie waarborgt ons dat en wie durft beweren
dat het algemeea stemrecht hier te lande
niet dezelfde uitwerking zal hebben als in
andere landen, waar men de invoering er
van betreurt
Wjj geven tos, dat bet volk, mits goed
geleid, ook goed wil. Het Nederlandsche
volk heeft zjja vaderland lief en sal het niet
moedwillig ongelukkig maken. Doch de
groote menigte oordeelt oppervlakkig. Zg
weet geen valsche lenzen van de ware te
onderscheiden. Wat haar op aen gegerea
oogenblik aangenaam <n deooren klinkt,
neemt zjj voor goede munt op, denkt er
niet verder over na en verkondigt het
een oogenblik later als da grootste wjjsheid.
AUjjd echte; zgn er leiders noodig,
mannen, die den toon aangeven, die door
hnn woord het volk bezielen en het op
wekken tot het volgen van hnn banier.
De invloed dier mannen is dus zeer goed,
waarom het ons hoogst noodzakelijk toe-
schjjat, dat geen macht kan verleend wor
den aan de valsche leiders, aan hen, die in
naam de volksbelangen verdedigen maar
inderdaad hnn eigenbelang dienen.
Dezulken moeten worden geweerd uit het
Baitnur van ons land, betgeen niet kan ge
schieden iadieu mes eenmaal een kiesrecht
heeft ingevoerd, dat tal van ongeschikten
tot deelneming aan den stembusstrjjd roept.
En daar nn het kiesrecht geen natuurljjk
recht kan heeten, zoodat niet gesproken
kan jworden van het plegen van onrecht,
wanneer de Kieswet niet alle geschikten tot
het kiezerscorps brengt, daar ligt het voor
de hand, dat de wetgever bg de vermeer
dering van het aantal kiezers niterst zorg
vuldig te werk gaat.
Nu heeft de heer VsoHoaten zgn
kieswet aangeboden en bljjkt het, dat het
meerendeel der Kamer wel gezind is om
met den Minister tarnen te werken tot
beëindiging van den kiesrechtstrjjd. Ligt
het nn niet voor de hand, dat degenen,
die meenen, dat bg onveranderde goedkeu
ring van het ontwerp ongeschikten tot de
stembus worden geroepen, pogingen aan-
weadeu om de gevaren, aan te groote
kiesrechtuitbreidÏDg verbonden, zooveel zjj
kunnen trachten af te wenden
Mag nn een Kamerlid, die zulks niet
inziet, spreken van een benepen, zelfzuch
tig conservatisme, dat tiendaizenden arbei
ders in hun rechten verkort?
Waarljjk, mannen als de heer Staal
man, die anderen verdacht maken en hun
bedoelingen miskennen, zgn geen zegen
voor hun vaderlanden vormen geljjk wg
reeds zeiden geen aanbeveling voor het
algemeen stemrecht.
Wg hopen dan ook van harte, dat de
voorstanders eener geleidel jjke kiesrecht
uitbreiding in de Kamer alles zollen aan-
dig voorgevoel van de toekomst harer dochter
aan de zijde van dezen man gaf.
„"Wat is het dan wat gij van mij verlangt?,,
luidde hare wedervraag. „Zou ik soms moeten
beproeven, om Isa tot een huwelijk te dwin
gen, dat zij uit vrjjen wil niet zou aangaan?*
„En zou zulk een invloed dan zoo erg zijn,
dien ge toch slechts tot het welzijn van uwe
dochter zoudt oefenen? Is niet ieder meisje
gelukkig te achten, bij wie eene waarachtige
moederljjke liefde vroegtijdig datgeen weet te
vervangen, wat haar zelf aan verstandig besef
ontbreekt? Dat uwe dochter thans nog niets
van eene hartstochtelijke liefde voor mij gevoelt,
dit weet gij even goed als ik en ik zou mjjn
plichten als voogd al zeer slecht vervuld moe
ten hebben, wanneer het anders ware. Maar
ge kunt in deze eenzaamheid aan het werke
ljjke leven niet zoo geheel en al vreemd zijn
geworden, dat zulk eene liefde u eene noodzake
lijke voorwaarde tot een bevredigenend huweljjk
toeschjjnt. Iedere vrouw zal gelukkig zjjn, die
haren man achten en zich vol vertrouwen aan
htm onderwerpen kan. Dat echter Isa het eene
zoowel als het andere spoedig genoeg leeren
zal, daarvoor, mevrouw, wil ik u borg staan
De onbeschaamde wjjze, waarop hij hare
toestemming bjjna trachtte af te dwingen, braelit
de weduwe bjjna tot wanhoop. Zjj had het tot
iederen pry's willen vermjjden, om hem door
haar antwoord op zijn aanzoek te krenken;
daar zij echter zag, dat er geen mogelijkheid
besto d om zich door eenige uitvlucht aan
zijn pijnlijk aandringen te onttrekken, zoo ge
voelde zij zich plotseling met een moed be_
wenden om de Kieswet van den heer Van
Houten met betrekking tot het weren
vau ongeschikte kiezers zooveel mogeljjk
te verbeteren.
Nogmaals heeft de Minister bij het de
bat den stemplicht, een der noodzakelijkste
correctieven van zgn ontwerp, bestreden,
o. a. met de bewering dat het kiesrecht
een functie is,die men oplegt evenals zoo
vele andere fanctiëa, waarvoor niemand
tot dasver er aan gedacht hseft eenige
straf te bepalen bjj.niet-vervulling er van.
Doch de Minister heeft vergeten, dat er
zoovele andere fanctiëa zgn, welker niet-
vervulling wel degeljjk strafbaar is gesteld.
Men denke slechts aan den dienstplicht,
die zeer gestreng wordt gehandhaafd, ter-
wjjl de radicalen odb ook wel den leer
plicht zouden willen opleggen, natuurljjk
met de noodige strafbepalingen et bg,
wanneer men er niet aan zoo willen
voldoen.
Ook de bewering, dat bg het opleggen
van een plicht een vergoeding zou moeten
geven voor de vervulling er van, is weder
een van die wonderljjke redeneeringen,
zooal» de heer Van Houten er wel
meer heeft doen hooren. Indien toch ver
goeding zon worden betaald voor het
stemmen, dan zon het immers geen plicht
kannen heeten.
Neen, de Minister kan geen deagdeljjke
gronden tegen den stemplicht aanvoeren,
eenvondig omdat ze er niet zgn. Zjjne
afkeuring er van is dan ook in ons oog
niet anders dan een gevolg zjjner «hals
starrigheid», een woord, dat wjj bier
gebriiken, omdat het bg het kiesrecht
debat den Minister meermalen is toege
voegd in verband tot zgn onwil om
rekening te honden met de wenschen van
ben, die meenen, dat zgn kiesrechtvoorstel
te veel op radicale leest is geschoeid.
Mogen de voorstanders van den stem
plicht in de Kamer, wanneer dit onder
deel aan de orde ia, daarom flink op de
bres staan en zich niet laten verdringen
door spitsvondige redeneeringen en ge
zochte argumenten. Wjj onderschr jj ren
geheel wat wg dezer dagen lazen, dat de
Kieswet er niet is om den heer Van
H o n t o n, maar omgekeerd, dat de heer
Van Ho aten er is om de Kieswet.
Niemand, die stemplicht uoodzakeljjk acht,
mag dus wjjken, omdat de Minister er
niet van wil weten. De Kieswet behoort
zoo goed mogeljjk te zjjn. Wil de heer
Van Honten daaraan niet medewer
ken, de Kamer doet het dan desnoods
tegen den zin van den Minister.
Wanneer eenmaal de wet tot stand zal
zgn gekomen, mag er niet van gezegd
kannen worden, dat zg het product is
van wonderljjke opvattingen en redenee
ringen, maar behoort zg een der funda
menten te zgn voor de regelmatige en
geleidelgke ontwikkeling onzer Staatsin
stellingen.
Keizer Frans Jozef, thans 66-jaren
oud, heeft veel geleden door het sterven
van zgn broeder aartshertog C a r 1 L u d-
w i g. Z. M. is nog steeds slank en veer
krachtig zooals vroeger, maar men kan
het hem aanzien, dat hg er in den laat-
sten tjjd op is verminderd. Zware verliezen
zield, waartoe zjj zich zelve nimmer in staat
geacht zou hebben!
„Onze zienswjjzen, mijnheer Mercker, loopen
in dit opzicht ver uiteen, naar ik geloof. Met
een man getrouwd te zjjn, waarmede men niet
door ware en innige liefde verbonden is,dit ware
volgens mjjne overtuiging het grootste ongeluk
dat eene vrouw op aarde beschoren kan zjjn,
en wat in mjjm vermogen staat, zal ik te allen
tjjde doen om mjjn kind voor zulk een onge
luk te bewaren. Ik wjjs uw aanzoek niet af,
doch ik laat aan Isa alleen de beslissing over
en ik zal geen de minste poging doen om
eenigen invloed op haar te oefenen.,,
Hjj maakte eene lichte buiging; de toornige
opwinding, welke tot dusver uit zjjne woorden
had geklonken, was voor een ironische beleefd
heid geweken.
„Of beter gezegd, gjj geeft er de voorkeur
aan, om op den kapitein of een anderen schoon
zoon van hetzelfde kaliber te wachten, die
zjjne teedere liefde met alle denkbare eeden
bekrachtigen en Isa's vermogen op de elegantst
mogelijke wijze erdoor zal brengen. Zoo onnoo-
zel ben ik niet, mevrouw Haedenroth,'dat ik
uw gedachtengang niet geraden zou hebben,
doch beleefd verzoek ik u, u te herinneren,
dat mjj door het testament van uw echtgenoot
zekere rechten zjju toegekend geworden en dat
ik ils voogd nimmer mjjne toestemming tot
zulk een lichtvaardig huweljjk van uwe dochter
geven zal.//
Hij wilde heengaan, dooh op den drempel
achterhaalde hem de toeroeping van mevrouw
Haedenroth;
