NIEU W E
JU, 2450
Woensdag 24 Jnnl 1896
gfste Jaargang
Ergerlijk.
BUITENLAND.
Pel 8 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUBBAÜ: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7Ys
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag
en V r g d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Bedsetsu r-U i t g e v er, W. KfiïPEES.
De ergste giftmengers zjju de slechte
boeken- en de slechte courantenechrgvers,
zegt Alban Stolz. Zij ondermanen bet
gezag der overheid; zg brengen de overheid
in minachting en wanneer zg bespeuren
dat zg straffen zullen beloopen vanwege de
wereldlgke overheid, dan gaan zg in al-
lergl de bordjes verhangen dan werpen
zg zich als echte lafaards op de Katho
lieke Kerk, want daar zoo weten zij
zeker hebben zg niets te duchten. Maar
de wereldlijke overheid mocht wel beden
ken, dat, wanneer zg den godsdienst straf
feloos laat bespotten en vergaizeD, zjj zelve
het grootste gevaar loopt haar gezag te
verliezen. Blijkt dit niet dnideljjk in onze
dagen.
Indien de menschen, die nit onverstand
de slechte geschriften van onzen tgd lezen
en gelooven, wat hun in die bedorven ge
schriften wordt voorgelogen, eens wisten
wat voor een man de schrjjver van die
geschriften is, voorwaar de meeste hunner
zouden zich schamen om met de penne-
vrnchten van zoo iemand bezig te zjjn.
Het is een man zonder geweteD, zonder
godsdienst. Onder die mannen van allerlei
slag bevinden zich ook zoogenaamde Chris
tenen, die verzaakt hebben eau God en
aan Christus.
Den haat, dio in hnn binnenste woelt
en brandt, willen zg loeht geven dien
haat willen zg uitwendig toonen. Evenals
'emand,die te veel geofferd heeft op het al
taar van den afgod Bacehos, dit onmogelgk
voor anderen kan verbergen zoo is het
ook onmogelgk voor dezulken om den haat,
dien zg opgenomen hebben in hnn bin
nenste tegen de Kerk Gods, in hun bart
te verkroppen. Neen, dat harte, vol van
baat, moet zich ontlasten. Zij liegen en
lasteren, zg schimpen tegen de Kerk van
Christus. En indien het in hunne macht
stond, zg zonden de rots vermorzelen en
verpletteren, waarop die Kerk sinds laüger
dan achttienhonderd jaren alle stormorkanen
heeft getrotseerd.
Evenals de daivel het eerste menschec-
pBar nit het paradgs van geneugten in
een afgrond van ellenden heeft gestort
door middel van de leugentaal, evenzoo
trachten zg, als echte volgelingen en hand
langers van Satan, het menschelijk ge
slacht neer te werpen in den afgrond
van het ongeloof door middel van de leu
gentaal.
Gebeurt het Bomwijlen wat gelukkig
tot de uiterst zeldzame uitzonderingen be-
FEU1LLETON.
De zoon van den speler.
{Vervolg.)
En hij stiet de vergulde corbeille met de
kostbare bleekroode rozen onzacht ter zijde, om
te midden van de daardoor ontstane ruimte het
bescheiden bouquetje van den kapitein te leggen.
Met steeds klimmende verbazing had Nordenholz
zjjn vriend aanschouwd; nu trad hjj naar hem
toe en legde hem de hand op den schouder
„Wat beteekent dit alles, Hedmondt? Wat
heb ik je gedaan?//
Kart had zich bij de aanraking heftig om
gewend, als iemand, wien een treurig antwoord
over de lippen wil ontsnappen; maar toen hij
den helderen smartelijk vragend en blik van zijn
kameraad ontmoette, was al zijn ijverzuchtige
wrok plotseling ontwapend. En in die snelle
wisseling van stemming, die juist bij opvliegende
karakters vaak zoo eensklaps en plotseling in
treedt, vrierp hij zich aan de borst van zijn
vriend.
//Een dwaas bei ik, Hellmuth, en ik ver
diende, dat je me weer een van je boetpredi
katies hield t, die zoo kort plachten te zijn en
toch zoo krachtig werkten.//
„Wat je mij gedaan hebt? Niets, hoegenaamd
niets heb je me gedaan, want voor de waar
achtigheid van je vriendentrouw wil ik gerust
ieder oogenblik,dat de hemel geeft, mijne beide
handen in het vuur steken.
hoort dat een geesteljjk persoon uit hoog
moed of om een andere reden een mis
stap doet of van de heilige Kerk afvalt,
aan welke hg eeuwige trouw gezworen
hadode slechte dagbladen steken
daarover de loftrompet. We hebben het
immers onlangs nog ondervonden, toen in
Daitschland de apostaat Hoensbroeck
op jammerlijke wjjze den gezworen eed van
trouw verbrak, dien hg aan de vlekke-
looze Bruid van Christus eenmaal had ge
zworen.
Hoezeer wordt zulkeen verheven, hoog
in de wolken, door goddelooze schrgvera
Hoe wordt hg geprezen bovenmateHoe
groot, hoe verbazend groot en uitgebreid
en veelomvattend is de wetenschap en ge
leerdheid vau znlkeen Zgne deugd gaat
hooger dan die van alle Heiligen en Enge
len des hemels! Hg is een kloekmoedigen
allerdapperst man, omdat hg aan zgne
overheid weerstand durft bieden.
Maar gebeurt het -eu dit is niet zelden,
maar zeer dikwgls het geval dat er in
de rangen van die booze schrijvers iets
voorvalt, hetwelk groote ergenis en op
spraak verwekt, odau wordt er op alle
mogelijke wijzen gewerkt om de zaak in
den doofpot te stoppen, ja zelfs men poogt
de zaakhelder wit nit te wasschen en
met een glimpend vernisjs, wat meer is
met goud zelfs te bestrijken.
Wanneer brave en godsdienstige men
sehen een schoon en edel werk willen op
richten ter gunste van het arme volk, tot
tjjdeljjk en eeuwig welzijn van den even
naaste, dan wordt dit werk onthaald met
steeoen en slgk. Op alle mogelijke wijze
trachten de goddelooze schrjjvers in dag
bladen de oprichting van zulk een goed
werk tegen te houden, te dwarsboomen.
Inderdaad, men moet verbaasd staan
over de verregaande onbeschaamdheid van
de goddelooze schrgvers. Maar meer nog
moet men zich verbazen over de verre
gaande domheid en dwaasheid van vele
lezers der z.g. neutrale bladen, die alles wat
men hun te lezen geeft voor waar aannemen.
Een kostganger, die ondervindt dat de
haas, die hem verleden Zondag in zjjn kost
huis werd voorgezet, geen haas was, maar een
doode kat, hjj vaart in hevig6n toorn uit
en meldt het aan allen, die hjj kent, zegt
Alban S t o 1 z. En gg zoo vervolgt
dezelfde schrgver gg, die naderhand
ondervindt, dat aide ergerljjke daden, die
uw conrant uitbazuinde tegen Kerk en
priester, niets anders waren dan louter
fabeltjes en verzinsels, gg schaft dit leu
genschrift niet af, gg gaat altjjd voort
Zwijgend had Nordenholz deze onstuimige ver
klaring aangehoord, en met een licht hoofd
schudden beschouwde hij nu den jongen man,die
thans met groote schreden in de kamer op en
neer begon te loopen.
//Er is het een of ander bijzonders gebeurd,
Kurt,// zeide hij na een poos, „iets, wat je naar
het schijnt, bijna geheel van je stuk heeft doen
raken. Meen je dat ik in staat ben, je raad te
geven, of je bij te staan, zoo schenk me dan je
vertrouwen!//
De Ulanenofficier antwoordde niet terstond.
Hjj had nog een strijd met zichzelven te voeren.
Doch hij overwoog wellicht ook nog de uitvoer
baarheid van een denkbeeld, dat hem vermoe
delijk zoo juist door het hoofd was gegaan.
Toen gleed zijn blik langs het hoopje rooskleu
rige bloembladeren op het tapijt en eindelijk
wendde hij zich schielijk, met een vastberaden,
hoewel dan ook merkwaardig bleek gelaat tot
den kapitein.
//Ja, je kunt me bijstaan, Hellmuth. Wij heb
ben elkaar immers indertijd gezworen, voor el
kaar steeds broeders te blijven en eerst voor
weinige weken hebben wij de onkreukbaarheid
der oude vriendschap opnieuw bekrachtigd.
Nu is, veel spoediger dan ik verwachten kon,
het oogenblik gekomen, dat de vriendschap hars
eerste proef zal doorstaan, en ik hoop—ik weet
zeker dat je met vreugde bereid zult zijn, om
mjj een dienst te bewijzen, waarom ik op de
gansche wereld niemand anders zon durven
vragen. Jij moet voor mij aanzoek doen.„
Hij bad hem onder het spreken op een der
zijden divans getrokken en hield zjjn hand met
met dat leugenschrift te lezen en te gelooven,
zooals tevoren
Eq inderdaad, zóó is het. Indien de
Katholieke bladen, die de eeuwige begin
selen hooghouden en met alle mogelgke
kracht pogen te verdedigen en te handha
ven dag aan dag, zich mochten verheagen
in zooveel steun van hunne eigeDe ge-
loofsgenooten, als de Katholieken helaas
aan de liberale en neutrale bladen gelieven
te schenken, de Katholieke pers zou bloeion
in weergaloos heerlgken bloeiEa welke
rgke vruchten zonden niet worden ingeoogst,
vruchten van onschatbare en blijvende
waarde, vrachten waarop het verre Katho
lieke nageslacht nog met geestdriftige
bewondering en dankbaarheid zou neder-
schouwen.
Spanje.
Toen de Minister van financien in de
Kamer zjjn ontwerp-begrooting voor 1896
97 indiende, wees hg op den bodem der
schatkist. Zij zal een evenwicht trachten
te verkrjjgen mat verhooging der ontvang
sten en besparing van uitgaven.Eene bui
tengewone begrooting zal door de belasting
op alcoholische dranken noodig zijo.De belas
ting op de octrooien zal worden gewjjzigd.
De maatschappij, die den verkoop van ta
bak heeft gepacht, zal belast worden met
de administratie van het zegel; de overeen
komst met die maatschappij zal wordea
verlengd.
Het privilege der tabakmaatschappg wordt
vernieuwd voor den tgd van 22 jaren, tegen
jaarljjksche betaling van 95 millioen; de
maatschappij zal vooraf 60 millioen aan den
Staat betalen tegen 5 pet., aflosbaar in
twintig jaren en sluit eene leening van drie
millioen pond met de Bank van Londen,
aflosbaar in 30 jaren: bovendien zal de
belasting verhoogd worden, waarvan de
inkomsten, naar men schat, tot twaalf mil
lioen pesetas zullen stjjgen.
Italië.
Da ex-premier van Italië, de hear C r i s-
p i, zit op zwart zaad, nu zjjn minister-
tractement en andere daaraan verbonden
«voordeelen» hebben opgehouden.
Hjj zit om geld verlegen en heeft bjj de
Rekenkamer aanvrage gedaan om schade
loosstelling en als «politiek slachtoffer», te
worden gesteund.
Om in de orde der Advocaten van
vasten druk omsloten, terwijl hij hem bij de
laatste woorden strak in de oogen zag. De ka
pitein doorstond dien blik, slechts een fijn rood
verspreidde zich onder de gebruinde huid lang
zaam opwaarts naar het voorhoofd over zijn ge
laat.
„Ik aanzoek doen? Voor jou? Maar nu wil
je toch zeker een loopje met me nemen, lied-
mondt?//
//Neen, neen, op-mijn woord, je moet aanzoek
voor me doen,„ bleef Kurt volhouden. „Het is
me heilige ernst met datgeen wat ik je zeg. Je
herinnert je zeker nog wel ons gesprek van
laatst, destijds bij je ceTste bezoek, niet waar?
Mijn vertrouwen in het afwezig zijn van hin
derpalen voor mijne verloving met Isa was wel
wat al te groot. Je waarschuwing, dat ik mij
voor overmoed moest hoeden, is gegrond geble
ken. Ik stond juist op het punt, om haar mijn
aanzoek te doen en ik hen er zeker van, dat
zij mij een blauwtje zou hebben laten loopen,
wanneer ons gesprek niet juist bijtijds door jou
bezoek afgebroken ware geworden.//
Zeer zeker was het noch innerlijke blijdschap,
noch de verlegenheid van een heimelijk schuld
bewustzijn, dat zich op het gelaat van den ka
pitein afspiegelde. Slechts twijfel en oprechte
verbazing lagen er in zijn gelaat zoowel als in
de uitdrukking zijner woorden, toen hij ant
woordde:
//En dat is geen vergissing. Kurt? Sprak je
me niet over onderscheiden kleine bewijzen van
toegenegenheid, die juffrouw Isa je reeds gege
ven had? "Wanneer dat waar was, dan behoefje
niet aan hare liefde te twijfelen, want zij is
St. Pieter te worden opgenomen zgn aan
genomen: graaf M. M. L. P. F. D e 1 a
Cour oud-officier van het Pauselijk leger
(18661870) te Remo (Italië) eu J. A. F.
Rinck, professor vau de prinses De
Bragance (Beieren).
Turkije.
Volgens een bericht nit Damascus is al
daar een opstand uitgebroken onder de
Tarksche troepen. Deze hebben vier com-
pagniën troepen vernietigd en verscheiden
kanonnen buitgemaakt. De opstand schijnt
ernstiger te zijn dan verleden jaar. Men
verzekert dat te Saloniki twaalf bataljons
worden ingescheept naar Syrië.
Zuid Afrika.
In Masjonaland breidt de opstand der in
boorlingen zich zeer uit. De toestand wordt
vrjj ernstig genoemd; de inboorlingen ver
moorden op verschillende afgelegen plaat
sen de kolonisten eu hunne gezinnen, zan
der vrouwen of kinderen te sparen. Alle
Europeesche kolonisten vluchten naar het
versterkte kamp te Salisbury, waar wapens
uitgedeeld worden aan alle weerbare mannen.
Da Chronicle verneemt nit Boeloewajo,
dat de toestand in Rhodesia zoo ernstig
geacht wordt, dat bereden infanterie uit de
Kaap naar Masjonaland gezonden is, via
Beira. De Engelsche troepen te Mafeking
hebben bevel ontvangen voorwaarts te gaan.
Frankrijk.
Te Ouessant en Molène spoelen elk oogen
blik lijken aan van schipbreukelingen van
bet verongelukte stoomschip Drummond
Castle.
Hartbrekende tooneelen doen zich bjj het
aampoflen voor, vooral met kleine kinderen
in bun wit nachtgoed. Reeds 56 dooden wer
den tot na toe begraven. Koningin V i c-
t o r i a van Engeland zond reeds een te
legram van dankbetuiging aan de overheid
en aan de bevolking voor de bewjjzen van
treffende belangstelling in het verzorgen
der dooden.
Koloniën.
InAtjeh gaan de zaakjes niet naar wensch;
met al bet vechten dat schatten van geld
en menschenlerens kost, schjjnt het bebaaldo
succes niet van dien aard te zjjn om er
ons over ts konDon verheugen.
Generaal-majoor J. J. K. de M o n 1 i n
(van de artillerie, chef van den generalen
staf) is definitief benoemd tot gouverneur
van Aljeh en generaal Vetter, van zjjn
post ontheven, is naar Java teruggekeerd.
zeker niet een van die vrouwen, die er een
behagen in stellen om een coquet spel met
mannenharten te drijven. Wellicht heb je voor
eene afwijzing gehouden wat slechts maagdelijke
sehaamte en preutschheid haar spreken lieten.//
Wanneer er nog het geringste zweem van
argwaan tegen zijn vriend in Kurt's ziel was
geweest, dan moest de onbevangenheid in het
gedrag van den kapitein dien verjaagd hebben.
Wellicht dat Nordenholz geen juiste verklaring
had voor de buitengewone warmte, waarmede
de luitenant zijn hand drukte, eer hij voortging:
„Ik zon gelukkig zijn, Hellmuth, wanneer je
vermoeden juist bleek te zijn, maar ik heb na
dezen eersten aanloop den moed verloren, om
den storm ten tweeden male te wagen.Na mijne
woorden van onlangs mag je dat wellicht eenigs-
zins jammerlijk schijnen en ik gevoel zelfs, dat
ik in je oogen nu juist geen schitterende figuur
kan maken. Maar wat er aan te doen? Mijn
vroeger zelfvertrouwen heeft mij nu eenmaal
totaal verlaten, en mijn laatste hoop is er nu
slechts op gevestigd, dat een ander bij Isa mijn
pleitzorger is.„
Een diepe zucht deed de breede borst des
kapiteins rijzen. Voor de eerste maal sinds het.
begin van het gesprek sloeg hij eenige seconden
den blik neer.
//Dat is een onmogelijk denkbeeld, Kurt. Juist
ik zou de slechtste pleitbezorger zijn, dien je
je kiezen kondet.„
{Wordt vervolgd.)
HI4BL
ABONNEMENTSPBIJS
AGITE MA NOW AGITATE.
MDB1IT.
PBIJ8 DEB ADVEBTENTIEN.
33.
