NIEUWE
St 2460
VrUdag 17 Jolt 1896
21ste Jaargang
Wat is eene Katholieke
Courant
B U 1 T E NL A ft P.
Per 8 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: Bt. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels 50 Cent»
Elke regel meer7V«
Groote letter* worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentien worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en V r g d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Het antwoord op bovengestelde vraag:
«Wat is eene Katholieke Courant?» meenen
zeer velen al zeer gemakkelijk te kunnen
geven. Er zjjn niet alleen onder de een
voudigste meuschen ter wereld, maar zelfs
onder de ontwikkelde lieden zeer velen, die
zich hieromtrent een allesbehalve goed denk
beeld vormen.
Mijnheer A. meent, dat zjjne courant
goed Katholiek ie, omdat zjj niets tegen de
Katholieke Kerk aanvoert. Maar zou diezelfde
mjjnheer A. ook even bescheiden zgn in
zgne eischeD, waar het zgn maag betreft?
De herbergier zet voor hem een glas bier op
tafel, eu mjjnheer A., die zgne courant goed
noemt, omdat zjj niets tegen de Katholieke
Kerk aanvoert, bemerkt dat dit zoogenaamde
bier niets anders is dan bruin of geel ge
kleurd water met een toegift van zeepschuim.
Vertoornd maakt hg daarover aan het adres
van den herbergier aanmerkingen. Doch de
herbergier verzekert met diepe buigingen
(buigingen als een knipmes! zou zeker ie
mand zeggen), dat het bier uitstekend goed
is, daar het niet het minste vergiit bevat.
Uiterst gebelgd verlaat mjjnheer A. op
staauden voet doze herberg, met de bemer
king: «Wanneer ik water wil drinken, be
hoef ik geen geld nit te geven.»
Maar wg vragen hier: Is dan demensch
alleen verstandig, wanneer het zgn maag
betreft? Veel hooger toch dan de lichame
lijke goederen, staan de geesteljjke goede
ren; en daarenboven hangt het welzjju des
lichaams ook voor het grootste gedeelte
van het welzijn des geestes af.
De strjjd van onze dagen nn geldt niet
minder het hoogste en edelste goed ter
wereld, den schat des geloofs, dan het
aardsche geluk. Wie een goed Katholiek
blad geregeld leest, hem zal het misschien
zoo erg niet schaden, wanneer hg bovendien
nog een kleurloos, een zoogenaamd neutraal
blad inziet, een blad dat niet koud en niet
warm is; een blad dat de Katholieke Kerk
niet bestrjjdt; maar ook niet in de bres
«pringt, wanneer het de verdediging geldt
van die vaak zoo diep verguisde, verneêrae
smetteloos reine bruid.
We zeiden daareven: Misschien zal het
hem zoo erg niet schaden, omdat hjj een
degeljjk Katholiek blad geregeld bovendien
leest. Maar men bedenke het wel, dat de
meeste lezers, die een klenrloos blad erop
FE U1LLETON.
De zoon van den speler.
43. Vervolg
Isa gevoelde dit zachte verwijt en van harte
gaarne zou zij weder haar fout hebben willen
goedmaken; doch het rechte woord wilde haar
niet invallen en zoodoende gingen zij, zij het
dan ook al niet in kwaadheid, toch ieder met
een gevoel van treurigheid in de ziel, hun on
derscheiden wegen.
Haar voogd en de dringende waarschuwing
Van hare moeder had Isa geheel vergeten; zij
ging niet zooals eerst haar plan was geweest,
naar haar kamer, maar vertoefde in de aangren
zende bibliotheekkamer van den regeeringspre-
sident.waar men gewoonlijk het allerminste eene
storing te duchten had. Eenige nieuwaangekomen
tijdschriften, die op tafel lagen, moesten haar
Verstrooiing bezorgen, docb zij bad zich hier
nog niet lang mede bezig kunnen houden, toen een
gedruisch aehter haar rug haar het hoofd deed om-
*enden. Ondanks de onbevreesdheid, waarop zij
zich steeds zoo liet voorstaan, kon zjj toch eene
gewaarwording van schrik niet geheel en al on
derdrukken, toen zij zag, dat Karl Mercker
bidden in de kamer stond. Zijn gelaat was koud
en ondoorgrondelijk gelijk altijd, doch in den
klank van zijn groet lag eene hartelijkheid, die
Isa geheel in verwarring bracht, wijl zij haar
^it dezen mond zoo ongewoon scheen.
»Gre moet het mij vergeven, Isa, wanneer ik
t gestoord heb//, zeide hij zeer beleefd, //alleen
ttjjne onbekendheid met de plaatselijke gesteld-
nahoaden, geen enkel Katholiek blad lezen.
Het Katholieke blad moet wjjken, want de
kleurlooze, zoogenaamd nentrale courant
heeft zgne plaats ingenomen. En wat volgt
biarnit? Da lezer hoort weldra niets meer
van den strjjd en van het lgdeu der Kerk;
hij droomt van den grootsten vrede, omdat
hg aan den enkelen bode, die hem nieuws
tijdingen bracht, de deur gewezen heeft.
«Zeg mg, met wien gjj omgaat, en ik zal
u zeggeD, wie gij zjjt.» De lezer van die
kleurlooze courant zal langzaam kleurloos
worden evenals zgn lgfblad; bg wordt kond
en gevoelloos tegenover alles wat hem dier
baar en heilig moet zgn. Komt hem eens
een flink Katholiek blad in handen dan
keurt hg af wat er in geschreven staat;
het is hem te kras, die taal der waarheid
ongekunsteld neergeschreven.
Mjjnheer 6. beweert, dat zgne courant
niet anti-Katholiek is, omdat zjj somwijlen
berichten over gebeurteaiBsen, ia Katholieke
kringen geschied, in hare kolommen op.
neemt. Hg wil er niet aaa denken dat
kleurlooze bladen ook somwglen berichten
opnemen over zaken de Katholieke Kerk
betreffende, het spreekt immers vanzelf en
dat is heel natnnrlgk. Zonden zjj alleen
over het vijandelijk leger scbrgven, dan
waren zjj geen kleurlooze bladen.
De kleurlooze pers is een pestvoor hetvolk,
veel erger en meer te dnchteo dan de slechte
en den godsdienst rechtstreeks vjjandige
pers, ook zelfs al werden de goede zeden
niet verstikt door hunne gewoonlijk min
zedeljjke feuilletons, wat echter doorgaans
wèl het geval is.
Terwjjl de slechte nieuwsbladen door
verguizingen en aanvallen tegen de Kerk,
de menscheu ophitsen zoodat zjj met al de
kracht van een opvliegend hart optrekken
en als een levende muur zich plaatsen voor
de gesmade en vervolgde Kerk; doen
daarentegen deklearlooze nieuwsbladen bet
volk inslapen en maken dat volk ongeschikt
en onbekwaam voor elke besliste daad.
Het is eene zeer behendige en sluwe
taktiek van de vjjanden der Kerk, om de
Katholieke couranten niet door dar Kerk
vjjandige, maar door kleurlooze bladen te
verdringen. Moeiten en geld offeren zjj
daarvoor op, maar al die moeiten en al
dat geld vinden zj) immers rjjkeljjk beloond.
Yoor ons, Katholieken, is het dns de
eerste eisch van kloekheid en verstand, om
die booze pers te bestrijden, die met heel
onschuldig voorkomen binnensluipt, maar
den dolk onder haar mantel draagt.
heid van dit huis is daarvoor verantwoordelijk
te stellen. Naar het schijnt, lag het ia je bedoe
ling om u aan mijn gelukwenschen te onttrek
ken.//
Zijne gelukvvenschingen? He vrees barer moe
der was alzoo ODgegrond geweestl En hij be
schouwde hare verloving als een voldongen feit.
Met ongeveinsde verbazing keek zij naar hem
op.
//Uwe gelukwenschingeno neen», antwoordde
zij oprecht, //doch mijne moeder vreesde, dat gij
tegen mjjn engagement met mijnheer Von Nor-
denholz zoudt wezen en zij wilde mij nu eene
onaangenaamheid besparen, door mjj de kamer
uit te sturen.//
«Mevrouw Haedenroth heeft inmiddels gele
genheid gehad, om in te zien, dat zij zich in
eene dwalig bevond,// zeide hij, zonder eenige
geraaktheid aan den dag te leggen. Gij behoeft
niet te vreezen dat ik hierheen gekomen ben,
alleen om uw jong geluk wreedaardig te ver
woesten.//
//Het viel mij, eerlijk gesproken, ook moeie-
lijk om daaraan te gelooven. Destijds in Tann-
wald hebt gij, wellic bt beter gelegenheid ge
had dan ik zelve om den kapitein Von Norden-
holz te leeren kennen, en zou toch alleen boos
aardigheid zijne edele eigenschappen over het
hoofd kunnen zien.,,
Niet langer dan den duur van een bliksem
straal trilde er een honende glimlach om Mer-
ckers lippen. In zijn stem was echter niets van
onoprechtheid of sarcasme, toen hij antwoordde:
«Zeker, zeker, lieve Isa. Ik hoop om uwentwil
dat ge eene uitstekende keuze gedaan moogt
hebben, doch het is een misverstand, wanneer
ge gelooft.dat alleen een bijzonder welgevallen in
Men lette op het volgendeKatholiek
is slechts de courant, die, doordroogen van
het levendig bewustzijn, dat de Katholieke
Kerk, niet door menscheljjke kloekheid,
maar door het licht en door de kracht van
Boven,«de zuil en de grondveste der Waar
heid» is, alle qnaesties van Katholiek stand
punt af beschouwt en behandeltmet
kracht en beslistheid,zonder menschelijk op
zicht, voor alle rechten der Kerk optreedt
en hare beginselen op alle gebied gelden
doet.
Ziedaar het antwoord op de vraag «Wat
is eene Katholieke Courant?»
Rusland.
Het onderzoek over de verschrikkelijke
ramp te Moskou is afgeloopen. Generaal
Wlassofsky, politieprefect van Moskou
generaal B e h r, voorzitter van de commis
sie voor bet volksfeestB n d b e rg, een
van de commissieleden, en de architect van
de gebouwen waar de geschenken verdeeld
moesten worden, zullen voor de Rechtbank
oit den Senaat gebracht worden, waarbjj
eenige personen uit verschillende standen
als gezworenen znllen dienst doen.
Turkije.
In geheel bet Tnrksche Rjjk heerscht
een ontevreden geest onder het volk.
De Porte verzekert echter geenerlei be
richt te hebbea ontvangen van muiterij
onder het garnizoen van Mekka, Dzjeddah
en E'Taif en van de houding der reser
visten van Aleppo. Ook spreekt de Porte
tegen, dat 60,000 Koerden in opstand zou
den zgn en dorpen hebben geplunderd in
het district Diarbekr.
Frankrijk.
Li-Hung-Chang is ie Parjjs aan
gekomen en aan het station verwelkomd door
vertegenwoordigers van den President der
Republiek. Ook de Minister van Oorlog en
hooge Staatsdienaren waren aanwezig terwjjl
vele leden der Chineesche kolonie waren
opgekomen (twee kleine Chineesjes boden
L i bloemruikers aan) en bg het uitrjjden
naar zgn hotel werd hem militaire eer be
wezen, waarna een escadron cavalerie het
rgtnig begeleidde.
L i-H n n g-C hang is later ontvangen
door Presideut Fa ore, omringd door den
Minister-president eu de Miuisters van Bui-
tenlandsche zaken, Marine, Oorlog en Ko-
den persoon van Von Nordenholz mij verhinde
ren zou mij tegen het engagement te verzetten.
Ik heb mij zeiven veeleer eenvoudig beschouwd
als aan de grenzen mijner machtsbevoegheid ge
komen, en heb de beslissing zoomede de ver
antwoordelijkheid uitsluitend in de handen uwer
moeder gelegd. Wanneer dit eene verzaking is
van mijne plichten als voogd, dan geloof ik
toch mij voor mijn eigen geweten te kunnen
rechtvaardigen. Nogmaals dus, ik wensch u ge
luk Isa, en ik hoop, dat ge me ten minste van
heden af, een vriendschap en een vertrouwen
niet onthouden zult, waarnaar ik tot heden te
vergeefs heb gedongen.»
Nog steeds kon zij zich niet geheel vrij ma
ken van eene gewaarwording van verwarrende
verbazing, die zijn veranderd gedrag reeds bij
de eerste woorden in haar had opgewekt, doch
zij bevond zich in eene veel te gelukkige en
dankbare stemming, dan dat zij hem op de vroe
gere bits afwijzende wijze zou hebben kunnen
antwoorden. Het instinctmatige, gevoel van
wantrouwige, ja, bijna vijandige vrees, dat haar
in zijne nabijheid bijna nooit geheel verliet, zoo
veel zij slechts kon bekampend, legde zij hare
smalle hand in Merckers aangebodene en ant
woordde oprecht:
//Ik weet niet, of het mij zoo terstond ge
lukken zal, maar ik beloof u, het te zullen
beproeven.,,
De fabrikant liet de kleine band niet zoo ter
stond los en zijne heldere, doordringende oogen
bleven strak op Isa's liefelijk gelaat gevestigd.
«Hoe zonderling dwarsboomt het noodlot toch
al onze welberekende plannen,» zeide hij na
een poos, //onze plannen, zoowel als onze ver
wachtingen en wenschenl Zeg mg toch eens op
louiëa. L i zeide dat de betrekkingen tus-
scben Frankrijk en China hartelgk geworden
zgn na de grensregeling in Joenan en
Kwangsi, en dat de Chineesche regeering
erkentelijk is voor Frankryk's tusschen-
komst in de qnaestie van Liaotong.
Dinsdag-namiddag te 3 uur toen Pre
sident F a u r e zieh naar de wapenschou
wing bagat, werd een aanslag op zgn leven
geplee gd.
Een als heer gekleed persoon zekere
F r a n 9 o i s nit de Rue Cléry, die onlangs
met papieren in de Kamer van Afgevaar
digden leeft gegooid, loste twee schoten
uit een revolver op den President. Onmid
dellijk gegrepen beweerde hg met los kruid
in de lucht te hebben geschoten om de
aandacht op zich te trekken. Bg onderzoek
bleek echter, dat zgn revolver nog met
drie patronen geladen was.
Duitschland.
De onder-staatssecretaris der Zaid-Afri-
kaansche Republiek, de heer Van Boe-
schoten, is dezer dagen te Berlgn aan
gekomen. Deze aankomst heeft de gevoe
ligheid en het wantrouwen van Engeland
gaande gemaakt, waardoor verscheidene
Berljjnsche bladen in het oogloopend en in
bljjkbaar geïnspireerde berichten verzeke
ren, dat de onder-staatssecretaris der Znid-
Afrikaansche Republiek absoluut geen po
litieke of oeconomische zending in Berlgn
te vervullen heeft. Zgne bezoeken aldaar
heeten geen oificieei karakter fe hebben en
waar zij politieke personen gelden, slechte
nit beleefdheid afgelegd te worden. Overi
gens zal het verbljjf van den heer Van
Boeschoten te Berlgn slechts zeer kort
wezen.
Koloniën.
Het vechten op Atjeh kost Nederland
heel wat geld. Men berekent, dat het bom
bardement van Mataram en Tjakrancgara
een millioen gulden heeft gekost, en dat
op Pakan Badak en Lam Pasang voor zes
ton is verschoten. En dan schrjjft de Lo'
comotief: «kort nadat onze troepen Lam
Pisang hadden gebombardeerd en waren
teruggemarcheerd, kwam Toekoe O e-
ma r er terug.
Da vraag mag wel gesteld worden wat
winnen wg met al het krnit vermorsen op
Atjeh? De voorraad ammunitie heeft drin
gend aanvulling nit Nederland noodig; bij
de Marine is reeds op spaarzaamheid aan
gedrongen met de dure projectielen, die bg
recht; Isa,hebt ge nooit' beproefd om een verklaring
daarvoor te vinden dat ik de eenige mensch
was, die u altijd ernstig en streng, ja wellicht
nu en dan als 't ware met hardheid behandelde»»
Onbevangen had zij zijn blik doorstaan en
nu schudde zij, zonder zich te bedenken het
hoofd.
«Neen, daarover heb ik inderdaad nooit na
gedacht. Het stond om zoo te zeggen bij mij
vast, dat wij elkaar—dat gij mij niet lijden mocht
en het verwonderde mij dan ook zoo niet bij
zonder, dat gij uw gedrag jegens mij daarnaar
inrichttet.//
„En gij hieldt mij misschien voor een uiterst
slecht mensch, nietwaar? Thans, nu mijn voog
dijschap ook naar den vorm waarschijnlijk zeer
spoedig het einde bereikt zal hebben, kunt ge
het mij, dunkt me, gerust bekennen.»
Het zonderlinge van het gesprek begon haar
half en half te vermaken, en zjj vond er beha
gen in om thans eene onschuldige vergelding te
oefenen voor zoo menige krenking en deemoe-
diging, die zij zich van dezen man geduldig
had moeten laten welgevallen.
//Zoo al niet voor een slecht, dan toch zeker
voor een koud en onmeedoogend mensch,// ant
woordde zij vrijmoedig. »Want dat gij mij zelf
slecht behandeldet was voor mij lang het ergste
niet, door mijn eigen gedrag gaf ik u daartoe
aanleiding. Doch dat ge geen hart voor de ellen
de van onze arbeiders hadt, dat ge alles weder
traclittet te verwoesten, wat mijn vader tot hun
welzijn had gedaan, dat, mijnheer Mercker,^ en
dat alleen heeft mij steeds weder tot uwe vijan
din gemaakt.// Wordt vervolgd.)
H MRltHSI HE (0! KUT.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
