NIBU W E
I JU 2463
Vrllteg 24 Juli 1896
21ste Jairgwg
Hedendaagsche Kunst.
BUITENLAND.
ABOEEEMEETSPBIJS
Peï S maanden yoor Haarlem.
Yoor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderljjjke nummers
0,85
1,10
1,80
0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B U B E A TT: St. JanBtraat Haarlem.
AGITB MA HOE AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTEETIEE.
Van 16 regels «50 Cents
Elke regel meer7V«
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant.
Advertent iën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag
en V r jj d a g-a rond voor 6 uur ingewacht.
E e d a c t e u r-Uit g e v e r, W. KüPPEES.
iï.
(Slot.)
„Then comes the check,te change, te fall;
//pain rises up, old pleasures pall:
//there is one remedy for all
(Two voices.)
Wanneer de mensch den kring heeft
rondgedoold der ondeugd, dan vindt hjj zich
eindeljjk verlaten uitgestrekt op eene kale
rots, van waar bij niets meer ziet dan bo
ven hem den hemel en onder hem den af
grond: den knieval of de zelfmoord.
Wanneer de kunstenaar vergeefs de men-
scheljjke natuur heeft gezocht iu de tuch-
tsloosheid van den wil, van het vernuft,
van het lichaam, dan is hjj zoo ver geraakt
dat hjj kiezen zal tusschen het Geloof en het
Realisme.
Zoo Dauw zjjnKunst, Wetenschap en Leven
verbonden, dat het Christendom den Knieval
en het Geloof besluitend, ook in debetee-
kenis van het Realisme de Twijfel en de Zelf
moord liggen.
Waartoe na zal de mensch overslaan: tot
het Geloof of tot de Wanhoop?
Helaas, onze eenw laat haar werk niet
onvoltrokken. De hoogmoed zal, is zij een
maal in de ziel van den kunstenaar gewor
teld, hem hardnekkig doen blijven; hjj zal
als realist ieder licht, waar of valscb, in
zjjn ziel dooven; iedere verzuchting dempen;
iedere aandrift tegenwerken: alles is lengen,
alles is bedrog. Hg is dood.
Hjj heeft geen har* meer, geene ziel,
geen ideaal; hjj heeft alleen oogen, ooren
en handen: hjj zal kjjken, luisteren en weer
geven. In zjjne werken zal de Kunstenaar
geen waarheid of geen leugen, geen heil
of geene ellende, geen kwaad of geen goed
onderscheiden; door zjjne werken zal geen
medeljjden of geene vreugde trillen, geest
drift noch afkeer, zyn oog en oor immers
kennen dat alles niet.
De wanhoop is eene ontkenning, eene
verloochening, eene ledigte: het werk van
den realist is een gapende afgrond, het is
het Niet.
Wie heeft het menschdom zoo diep in
het Pyrrhonismus nedergestooten? Was het
niet Luther, dia onder de beschntting
van een stelsel geschikt naar de geestge
steltenis van den tjjd, de volkomen onaf
hankelijkheid der Knnst heeft gepredikt?
Luther sloot de beelden buiten de
kerken, de kerkelyke kunst kon hjj niet
dulden, omdat by wel wist, dat hy hiermede
het gezag van God zon bannen uit 's meu-
schen ziel.
FEUILLETON.
De zoon van den speler.
46 (Vervolg.)
De kapitein deed wel al zijn mogelijke best
om tegen het overige van den avond een vroo-
ljjk en onbevangen gezicht op te zetten, doch
maar al te vaak vlogen de sombere schaduwen
toch over zyn voorhoofd heen, en in zulke
oogenblikken vermocht zelfs de stomme bede in
Isa's schoone oogen de booze geesten niet te
verdrjjven, die zich onmiskenbaar van hem had
den meester gemaakt.
Hellmuth Von Nordenholz was dan ook de
eerste, die tot heengaan maande. Toen Snrt Von
Hedmondt hem de hand tot afscheid reikte,
trok hjj hem een paar schreden van de ove
ngen weg, en zeide hem op een toon, die min
der vriendelijk en hartelijk klonk, dan anders
het gebruik tussehen hen geweest was:
#Ik kom morgen vroeg voor mijn vertrek nog
even bij je, Hellmuth, want het is hoogst nood
zakelijk, dat we mekaar nog eens spreken. Wacht
mjj dus in de vroegte.//
//Het zal mjj te allen tjjde verheugen je te
zien,/, antwoordde de kapitein niet zonder eene
lichte verwondering, //maar wil je me zeggen
waarom?
//Morgen,/, onderbrak de luitenant hem kort
af. //Wees verzekerd, dat je me niet tevergeefs
behoeft te wachten. Wel te rusten.//
En hjj kwam dan ook op een buitengewoon
De opvolgers van den Afvallige strooi
den naar zyn geest, het zaad in nienwen
grond. Hy legde het fundament voor den
godsdienstloozen tijd; zjjne volgelingen heb
ben zjjne leering misschien nooit gekend
en toch zyn velen ter goeder trouw zjjne
volgelingen geworden met den haat in het
hart, strevende in zjjne richting, tegen de
Roomsche Kerk, de kweekster van Kanst
en wetenschap.
«Le cnlte de l'humanité» hoe verlokkend!
Luther's geest leeft voort, Lather's
geest baarde de KunBt voor de Kunst; L u-
t h e r s ziel zweeft door de Weltschmerz;
zyn hart klopt in de goudkoorts; zyn drift
woedt in de pornograpbie; zjjae wanhoop
gilt door het Realisme.
God had den mensch geschapen in de
eenheid: Hjj had den mensch aangesteld
als koning over de gehoorzame schepping.
Maar God begeerde dat de dankbare
mensch, op zjjne beurt, eene eenheid schep
pen zou ia de wereld: dat hjj het gansche
heelal, door zyn vrjjen wil, door zjjne vrjje
daad, onderwerpen zon aan den Schepper.
God gaf aan den mensch de macht om
de stem te worden van alle stoffelyko we
zens; door zyn mond zou het heelal den
lof verkonden van den Schepper of den lof
van Satan.
De Kunst is het symbool van deze macht:
Wanneer de mensch door zyn vrjjen wil,
door zjjne vrjje daad, zich tot don Schepper
keert, ontvangt het stof van de ziel eeu
geest van leven en verheft zich tot een
gebod; alles straalt in eenheid en waarheid.
Wanneer de mensch door zyn vrjjen wil,
door zjjne vrjje daad, zich van den Schepper
afkeert, ontvangt het stof van de ziel een
geest des doods en verheft zich tot eene
blasphemie; alles scheurt en Btort erbarme-
ljjk ia dea afgrond der leugen.
O verdwaalde Macht, Dochter van Gods
Huis, die verre van die zoete Woning, uw
geluk zoekt, gjj die ook de eikels gedeeld
hebt met de zwjjnen en die desniettegen
staande den verheven naam draagt van
Kunst, ontrouwewanneer zult gjj u be-
keeren?
Frankrijk.
Het besluit van den Parijschen gemeen
teraad om 10.000 franks beschikbaar te
stellen voor een 40-tal arbeiders die als
gemachtigden naar het socialisten-congres
te Londen zouden trekken, is door den
Prefect der Seine vernietigd.
vroeg ochtenduur in de woning zjjns vriends.
Doch zijn groet had ook thans een ernstigen
klank en er lag eene terughouding in zijn wezen
die den kapitein vooral na de jongste gebeur
tenissen bevreemden moest.
//Ik zal ongeveer zes weken wegblijven//, zeide
hjj, nadat zjj eenige onverschillige opmerkingen
hadden gewisseld, „inmiddels zal je engagement
met Isa wel publiek geworden zijn, want gisteren
heeft immers ook haar voogd zijn toestemming
tot jullie huwelijk gegeven. Aan het verlovings
feest zal ik dus moeielijk deel kunnen nemen,
doch ik hoop het verzuimde spoedig op jullie
bruiloft in te halen. En je zult de bruiloft toch
zeker zooveel mogelijk bespoedigen, niet waar
Hellmuth?//
Er klonk als 't ware eene onrustige spanning
uit zijn laatste vraag, en die teekende zich dui-
deljjk genoeg op zijne gelaatstrekken af, toen de
kapitein zeker wel eene minuut verstrjjken liet,
eer hij antwoordde:
//Dat zal geheel en al van bijzondere omstan
digheden afhankelijk zijn, Kurt. De beslissing
ligt daarenboven ook niet bij mij alleen!//
„Een ander dan mij zou dit antwoord bijna
als eene poging kunnen toeschijnen om uitvluch
ten te zoeken,// antwoordde de luitenant scherp.
//Want je weet toch zeer goed, dat men zich
geheel en al naar je wenschen zal inrichten. Ik
heb nog gisterenavond met Isa's moeder over dat
onderwerp gesproken en kan je wel met de
verzekering verbljjden, dat zij er niet het min
ste of geringste op tegen zal hebben, wanneer
je van plan zijt al over twee maanden te
trouwen.,,
Het dagblad Le Peuple 1'rangais deelt
mede, dat abbé Gar nier voor de Recht
bank te Reims is gedagvaard wegens het
deelnemen aan eene processie van Parysche
pelgrims door de straten van Reims. De
vraag rest nu of de pelgrims zullen ge
dagvaard worden? De abbé zegt het hartelyk
te hopen,want niets zou spoediger «de gods
dienstvrijheid» kunnen geven. Overigens
heeft meu zich nog vergist ook, door Diet
hem, maar zyn jongeren broeder, ook abt,
te dagvaarden. Over dit geval heerscht
groote vreugde, want de vervolgers van den
godsdienst zyn groote stommelingen, die
alleen gedreven door hun haat tegen de
Kerk zich koelen aan de Priesters. Ze
hebben in abbé G a r n i e r geen gemak
kelijk slachtoffer van hun godsdiensthaat
aangetroffen.
De eerste feitelijke gewelddadigheden
tegen de feloosterp, die weigeren de onge
rechte successie-abonnements-belasting te
betalen, zjjn aangevangen. By de Broeders
van den H. Pranciscus Regius te
Le Pay is de te velde staande oogst in
beslag genomen, om den 26 dezer in het
openbaar te worden geveild.
Een eisch van den fiscus tegen de erkende
congregatie van de zusters der H. Familie
te Séez is door de Rechtbank afgewezen
op grond van de onwettigheid der belasting.
Engeland.
De Engelsche sociaal-democraten maken
veel werk van hun Internationaal Vakver-
eenigingen-congres te Londen. Niet minder
dan 500 afgevaardigden uit Engeland zul
len het Congres by wonen en gerekend wordt
op 300 afgevaardigden u't andere lan
den, Frankrijk, België enz. België vooral
zal talrjjk vertegenwoordigd zyn door pro
fessoren en studenten van de nieuwe Uni
versiteit van Brussel.
Men hoopt op de komst van een paar
afgevaardigden uit Rusland, om het belang
der St. Peterbnrgache wevers te bespreken.
De anarchisten zullen uiet tot het Con
gres worden toegelaten, hoe echter deze van
de socialisten te onderscheiden? Wel is reeds
te Zürich op het Congres in 1893 gehou
den uitgemaakt, dat geen anarchistische
vereenigingen vertegenwoordigd mogen zyn,
maar hoe te doen met erkende anarchisten
door vukvereenigingen afgevaardigd, geljjk
meermalen is voorgekomen? Immers de
meeste anarchisten gaan onder socialisten
door zooals wjj meermalen by de Holland-
sche socialisten hebben opgemerkt.
Het Congres zal hoogstwaarscbjjulyk in
De kapitein zat met half afgewend gezicht
voor zijn schrijftafel en na eene kleine poos her
haalde hij: //En toch ligt de beslissing daar
over niet bij mij. Doch de quaestie is ook ze
ker wel niet zoo dringend, dat wij juist nu daar
over onvoorwaardelijk spreken moeten.''
//Dus toch werkeljjk uitvluchten!// stoof Hed
mondt op, niet in staat om zich zeiven langer
te beheerschen „Je schijnt vergeten, mijn waarde
dat ik mij toch ook wel een zeker recht ver
worven heb, om over deze zaken te spreken.//
Nordenholz verloor tegenover den verbitterden
toon zijns vriends zijn kalmte niet.
//Zeker,,, antwoordde hij vriendelijk, //en ik
zal te allen tijde bereid zijn, om je te woord
te staan, zoover me dit maar cenigszms moge
lijk is. Maar ik begrijp werkelijk niet, wat je
in mijn antwoord zoo opwindt en waarom je
daarin slechts uitvluchten ziet//.
//Waarom? Dat wil ik je zeggen,Hellmuthl
Je gedrag van gisteren is het,dat mij bezorgd en
wantrouwend gemaakt heeft. Men zit niet met
zulk een somber, verbitterd gezicht in het ge
zelschap van goede vrienden en aan de zijde
van een geliefd wezen, wanneer men gelukkig
is en den goeden wil heeft om gelukkig te
nuken. Naar de indrukken, die ik gisteren ge
kregen heb, geloofde ik, dat je heden onfeil
baar de behoefte gevoelen moest om tegenover
mij je hart uit te storten.,,
//En daarom ben je gekomen? Ik dank je
daarvoor Kurt. Dooh ik kan, helaas, aan je
verwachtingen niet beantwoorden?//
//Je wilt me dus doen gelooven, dat ik me
vergist heb?//
St. George1s-hall gehouden worden. St. Mar
tinis-hail is bestemd voor de sectie-verga
deringen.
Het huwelijk van prinses M a u d v a n
Wales en prins Karei, soon van den
Kroonprins van Denemarken, is gisteren op
Buckingham Palace te Londenj voltrokken.
Behalve koningin Victoria en de
verdere familie van de bruid, woonden de
koninkljjke Deensche familie met een groot
aantal autoriteiten de plechtigheid by.
The Graphic heeft iu het jongste
nummer van dit tjjdschrift de portretten
van het sympathieke paartje opgenomen.
België.
Iu den gepleegden moord op mevrouw
Roy er te Woluwe-St. Pieterschjjnt eenig
licht te komen.
De eerste aanhoudingen hadden niets op
geleverd, maar nu is eeu man in hechtenis
genomen die werkelyk onder gegronde ver
denking staat.
By een twist tusschen twee broers te Et
terbeek had een van deze tegen een nade
renden politieagent gezegd dat zyn broer
Frans de daders van den moord in Wo
luwe-St. Pieter kende. Voor den commissaris
verklaarde Frans dat aan een schrjjn-
werkersjongen van zyn kennis drie dagen
vóór den moord een na reeds in hechtenis
zjjnde man had voorgesteld, samen den
moord te plegen. Toen de verleider by den
schrynwerkersjongen niet slaagde, had hjj
eeu ander zekeren V., trachten over te
halen. De verdachte is met de gebroeders,
den schrynwerkersjongen en V. gecon
fronteerd.
De Minister van Financiën heeft door
een deurwaarder beslag doen leggen op de
toelage als Kamerlid van Alfred De
Fuisseaux, wjjl hy de Bom van 582.12
frs. niet betaald heeft, waartoe hy veroor
deeld was door de rechtbanken van Ant
werpen, Brn8sel en Bergen.
De Fnisseanx is een zeer bemiddeld
man, als bestrjjder van den eigendom bezit
hy met eenige andere familieleden niet
miuder dan 41 hnizen te Brussel, hjj is dus
wel onder de kapitalisten te rekenen, die
de som van 582.12 franks kunnen betalen.
Duitscïiland.
De Berliner Conservativer Clubziedaar
eene nieuwe vareeniging die zich te Berljjn
beeft gevormd. Zy wil zich ook op staat
kundig en maatschappelijk gebied bewegen
en «het onvaderlandslievende streven der
agrariëers» tegengaan. De club telt reeds
een 350 leden.
//Neen, ik geef toe, dat de waarneming juist
was, maar ook juist ditmaal ben ik niet in staat
om je tot mijn vertrouwde te maken.//
„Zoo! En waardoor als ik vragen mag heb ik
mij het plotselinge verlies van je vriendschap op
den hals gehaald?//
„Van een verlies van mjjn vriendschap is hier
natuurljjk geen sprake, doch het betreft hier
niet mjjne aangelegenheden en mjjn geheim al
leen, Kurt.w
//Eene verklaring, die mjj vermoedeljjk veroor-
deelen zal, om verder te zwjjgen. Maar in som
mige gevallen wordt het als 't ware eer. gebod
der eer om zelfs het verwjjt van opdringendheid
en van indiscretie niet te vreezen. Je geheim
—het betreft toch zeker ook wel je betrekking
tot mijne nicht Isa?//
//Doe mij genoegen en kwel me niet met vra
gen, waarop ik je een afdoend antwoord niet
zou kunnen geven en die een half antwoord
niet kunnen verdragen. Wees ervan verzekerd,
dat degene, die werkelijk gegronde aanspraken
heeft om iedere bladzijde iu mjjn levensboek en
iederen plooi in mijn hart te kennen, ook om
trent deze zaken onderricht zal worden, en ge
loof me, mijn waarde Kurt, dat je me ook daar
vertrouwen moogt, waar ik voor de eerste maal
ondanks je verlangen niet geheel openhartig en
mededeelzaam jegens je ben.„
De luitenant ademde zwaar en na eene kleine
aarzeling trad hij naar den stoel van den kapi
tein toe en legde hem beide handen zwaar op
de schouders.
(Wordt vervolgd)<
HAARMMECOtRAïT.
