NIEUWE
HDagêlaó voor tSGooró- en S/uió-éCollanó.
N»250!
Zaterdag 10 October I&96
21ste Jaargaag
Onvervulbare beloften.
BUITENLAND.
De Strandvoogd.
Duitschland.
H t4KLtnSI HE Uil RUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pex 8. maanden voor Haarlem. 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummer*0,03
Dit blad Terschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
B B A U: St. Janstraat Haarlem.
AGITE TULA. NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN,
Van 16 regels 50 Cent*
Elke regel meer7%
öroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cent* per advertentie k Contant.
Redacteu r-U itgever, W. K P P E R S.
Evenals de liberale partjj, is ook het
socialisme een afstammeling vau het
liberalisme een zaiver negatiere partij.
Het socialisme lastert en bestrjjdt en ver
vloekt de maatschappelijke orde, maar weet
niets belangrijks in de plaats te stellen van
het maatschappelijk gebouw, over welks
verwoesting het socialisme voortdurend
droomt. De opperhoofden van het socialisme
willen wèl sloopen, omvèr halen, vernielen;
maar wanneer na die slooping, na die
verwoesting sprake zal zijn van opbouwen,
dan zal het blijken, dat die sloopers, die
vernielers allesbehalve goede bouwmeesters
zijn.
Deze opmerking, bevestigd door de onder
vinding, openbaart oss bet zwakke punt
van de socialistische school. Het is inder
daad zeer gemakkelijk om de hartstochten
des volks te ontketenen en op te zweepen
maar allermoeilijkst is het, om het voedsel
en de voldoening, welke men beloofd heeft,
in de juiste mate te geven ten einde die
hartstochten wederom tot bedaren te bren
gen. Men verergert het misnoegen, de onte
vredenheid en men laat ten halve een ideaal
zien, hetwelk, zoo zegt men, het algemeene
rjjk van de rechtvaardigheid en van den
vrede zgn zak
Maar hoe zal de regeling van dit rjjk
der verlossing en der herstelling zgn?
Welke zullen de grondslagen zgn van die
nienwe orde, die op de zoogenaamde wan
orde van tegenwoordig volgen moet Deze
en dergeljjke vragen dringen zich natunr-
ljjkerwjjze en als vanzelf op aan alle gees
ten, die eenigszins nadenken en een blik
vooruit werpen. Deze en dergeljjke vragen
zgn dan ook reeds herhaalde malen gericht
tot de leeraars en predikers van het socia
lisme. Zjj pogen altoos die vragen te ont
wijken of indieo zjj somtgds oppervlakkig
bjj die vragen big ren stilstaan, dan doen zjj
dit om zich te werpen op hersenschimmen
en zotternijen, die het gezond verstand be-
ltedig> b. Maar een schaterlach is voldoende
om recht te doen wedervaren aan deze her
senschimmen en zotteklap. Da meeBt diep
zinnige denhers onder de socialisten kannen
niet verder komen dan tot het opnieuw op-
disschen, onder een meer of minder nieuwen
FEUILLETON.
13.
(Slot.)
VIII.
Meerdere dagen zijn heengegaan. Stuurman
Hein Luder, was met meerdere geredde schipbreu
kelingen naar Hamburg geweest om zijne ver
klaringen af te leggen voor de Rechtbank. Aan
de wet was voldaan. Hij keerde nu van Cuxhaven
langs den straatweg naar Dt-use terug. Dicht
bij het dorp ontmoette hij den dokter, die Greta
behandelde en vroeg hem naar den toestand der
zieke.
«Het lichaam is genezen,// was het ant
woord, /,maar de ziel is nog ziek en ik weet
niet, van waar de genezing moet komen. Is u
alles bekend?//
//Alles/" zeide Hein Luder. Die arme meid!
In een oogenblik van verblinding heeft zij haar
hart van mij afgewend en nu zoude zij haar
heele leven ODgelukkig moeten zijn. Dat verdraag
ik niet, want mijne liefde tot haar is even groot
en trouw, als voorheen. Gjj moet raad schaffen,
dokter, Greta moet geholpen worden, het moge
kosten wat het wil.//
Wjj dokters, zjjn gewoon, dat men het onmo-
geljjke van ons vordert,// antwoordde kalm de
geneesheer. //Maar dikwijls zijn de gezonden nog
erger er aan toe, dan de zieken, die neerliggen
en wien het leven een last is gewoiden.//
//Is dan alles te vergeefsch// sprak Hein
Luder treurig. //Vaarwel dan mijnheer, ik wil u
niet langer tot last zjjn
vorm, van de utopieën die reeds sinds eeuwen
terecht in discreiiet zgn geraakt.
Deze opmerking, die wjj hier maken, is
volstrekt niet nieuw. Telkens wannear de
socialistische dwaling het hoofd omhoog
steekt, kan dezelfde armoede van gedachten,
dezelfde behoefte aan plagiaat gemakkelijk
worden aangetoond. Men kan gerust zeggen,
zonder onzen tjjd schade en ongelijk aan te
doeD, dat Proudhon, Oonsidérant,
Louis B1 a n c en de andere revolntion-
naire staatslieden, die onder de regearing
van L o d e w g k-P h i 1 i p s in Frankrgk
binnendrongen, de hedendaagsche schrjjvers
en redenaars van het socialisme heel best
evenaarden. Welnu, reeds in dien tjjd zeide
Chateaubriand tot de hoofden dszer
socialistische schoolcPersonne riest plus
persuadè que moi de la perfectibiliti de la
nature humainemais je ne veux pasquand
on me parit de l'avemr, qu'on me donne pour
du neuf les guenilles qui pendent depuis deux
mille ans dans les écoles des philosophes grecs
et dans les prêches des hérésiarques chrétiens
Evenzoo kan men heden ten dage nog
daarvan zeggen.
Onmogeljjk is het, dat de meest ver
standige socialisten, vooral zjj die een op
pervlakkige kennis van de geschiedenis en
van de wjjsbegaerte hebben, in hun bin
nenste zich zeiven geen rekenschap geven
van die leerstellige en politieke machte
loosheid. Zgn zjj derhalve niet zooveel
schuldiger, wanneer zjj het volk bedriegen
en misleiden door verleideijjke beloften,
welke zjj onmogeljjk knunen vervullen?
Inderdaad wjj zeggen hot in alle op
rechtheid, dat is een echte misdaad; en van
die misdaad beschuldigen wjj, eau keer te
meer, de véelpraters die met de meest ge-
vaarijjke wonderspreuken goochelen, evenals
Japansche koordedaosers met dunne doeken
of brandende toortsen. Het ergste is, dat zjj
bg dit spel niet alleen zich zeiven en hun
kortstondige volksgunst wagenmaar zjj
doen ontzagljjk veal kwaad aan de volks
klassen en zjj breiden de ellende en de troe-
1) Niemand is méér dan ik ervan overtuigd, dat
de menschelijke natuur voor volmaking vatbaar is
maar wanneer men mij spreekt over de toekomst,
dan verlang ik niet dat men mij als iets nieuws
aanbiede de vodden, die reeds tweeduizend jaren
lang in de scholen der Grieksche wijsgeeren en in
de leerstoelen der christelijke ketterhoofden hangen.
//Kom, kom, met zoo haastig,// hernam
de dokter, half ernstig, half schertsend. Zijt
gij een zeeman en weet gij dan niet dat de
gunstige wind een geschenk is van God. Wandel
eens met mjj langs den oever der Elbe en laten
wij eens vertrouwelijk praten.
Een uurtje later keerden zij beiden naar het
dorpje terug. Vau het gelaat van Hein Luder
was de moedeloosheid verdwenen an met glin
sterende oogen sprak hij tot deo dokter«Gij
hebt mijn hart genezen, nu ook hoop ik het
beste van Greta.//
Godfrifd Blaaker kwam uit de ziekenkamer,
waar zijne dochter neerzat, nog meer bedrukt
dan ooit. Greta zat in haar stoel en gaf geen
antwoord op al zijne vragen. Onafgewend hield
zij de oogen op een punt gevestigd en lispelde
somtijds de woorden //Hij bracht mjj zijn ring
terug.//
Treurig stond de oude in een hoek van zijn
winkel en zuchtte //waarvoor heb ik nu geleefd
en gewerkt. O, ik word vreeselijk gestraft. Mijn
God, ik heb het verdiend, maar mijn kind, mijn
arm, onschuldig kind!»
Het schemerde, maar Blaaker vergat de lamp
op te steken. Er kwam iemand naar binnen.
//Wie is daar vroeg Blaaker. //Wie
komt nog zoo laat?»
„Ik ben het, de dokter. Houd u maar stil,
en bid, zoo gij kunt, een Onze Vader en de tien
geboden.//
//Wat moet er dan gebeuren?//
//Dat Zdl de Heer moeten beslissen. Maar
in een uur is het heldere hemel of eeuwige
nacht
De dokter ging den ouden man voorbij, die
werkelijk de handen vouwde en bad.
Greta zat op haar gewone plaats. De duister
nis, die haar omgaf, verdween en het maanlicht
beien over de geheale maatschappij uit.
Da volksmenners, die de hartstochten des
volks do i." allerlei nrddelen pogen op te
zweepen, wet9n zeer goed dat het eind-
gevolg van al hun pogen zal zgn: burger
oorlog en algemeene ellende. Maar wat kan
het hun schelen Zij hebben niets te ver
liezen, zg hopen vaa de algemeene wanorde
te kannen profiteeren ten einde zich het
beste deel te verzekerenen al worden zg
naderhand door het volk vervloekt als ver
raders, dit zai hun weinig verdriet aandoen,
want zjj zullen dan hun doal hebban bereikt.
De taak, dia wij, Katholieken, daartagen-
over ta vervullen hebben, is eene hoogst
ernstige taak. Wg willen den oorlog niet,
maar den vrede. Wjj beloven niet eene her
senschimmige gelijkheid, tegen welke de
aangeboren ongelijkheid van alle menschen
protesteert. Wg nemen de wereld, zooals zjj
is, en willen eiken dag hat rjjk der gerech
tigheid ea broederlijke liefde op de wereld
maer en meer ontwikkelen.
Wel is die taak moeilgk, maar wg worden
gestaald door de onverwinlgke kracht,
welke ons gegeven wordt door het geloof, de
hoop en de liefde.
In Doitschland schjjnt men het moeie-
ljjk te kunnen verkroopao, dat deCzaarin
Parjjs is en dat de Fraoschen zich bapaali
uitilovan om den Keizer van Risland am-
genaam te zgn.
De artikels in da Doitsahe bladen zgn
niet ernstig. Naast onverholen spot zgn
ze 690 tikje zanawachtig, tan deele zelfs
humoristisch.
Da Vossische Zeitungde National Zei-
tung en het Deutsche Tageblatl, vinden bet
opmerkelijk dat noch de Czaar noch F a n r e
in hnn toosten het woord allianoe hebben ge
bruikt, en leiden eruit af dat er nog geen
omschreven verbond bestaat,
VonBismarck's orgaan de Neuesten
Nachrichten zegt, dat de Rnssischa minis
ter van financiën wel zorgen zal dat hjj
zooveel mogeljjk gebruik maakt van den
roes waarin Frankrijk zich thans bevindt.
Ook in de Kölnische Zeitung zgn al her
scheen door de ruiten. Een tooversluier scheen
den ingang der deur te omgeven. Eene manne
lijke gestalte verscheen in dien sluier en be
schouwde het meisje met stillen weemoed.
Alles was doodstil in het vertrek. Toen zuchtte
de zieke en fluisterde
//Luder Hein \u
//Wat wilt gij van mij, Greta Blaaker?»
klonk het antwoord.
De zieke beefde. Wijd openden zich hare
oogen en hare blikken dwaalden rond door de
kamer, maar konden niets onderscheiden. Haar
hoofd zonk op de borst en nog eens viel de
naam van den geliefde van hare lippen.
//Hier ben ik, Greta Blaaker,// antwoordde
de gestalte in de deur en trad geheel naar bin
nen. //Waarom roept gij mij
Nu scheen zij in elkander te buigen en zag
met angst naar hem op.
//Ik ken u,// riep zjj zacht, //gjj komt om
mjj te vloeken en te straffen.»
„Ik kom, om mij met u te verzoenen./»
//Zijt gij de geest van den armen Luder
Hein, dien ik trouweloos heb verlaten en die
mij den verlovingsring, dien ik hem gaf, voor
de voeten heeft geworpen
//Dat deed ik, omdat uw hart zich van
mjj afkeerde. Maar ik zag uw berouw en nu kom
ik, om weder te vorderen, wat mij toebehoort.
Geef mij mijnen ring terug."
Zij gaf een luiden kreet. De gestalte stond
naast haar en herhaalde nog eens //Greta Blan
ker, geet mij mijnen ring terug I//
//Luder Hein,// kreet de maagd en de blos
van het leven keerde terug op dat doodsbleeke
gelaat. //Leeft gij Komt gij terug
i „Ik leef en kom terug;» was het antwoord,
i //En gij leeft met mij voortaan. Kom, geef mjj
den ring weder terug en alles is weer als vroeger.
haaldeljjk gissingen geuit waarin van fi-
nanciëele zaken sprake is.
De Post zegt kortaf: «Parjjs heeft plei-
zier; daarin ligt voor 't oogenblik het
zwaartepunt.» Het Berliner Tageblatt nit
officiëus deze orakeltaalDe Barlfjnsche
regeringskringen aanschouwen met objec
tieve kalmte de gebeurtenissen in Pargs
men weet dat de Rnssische staatslieden
die den Czaar naar Pargs hebben bege
leid, daar de leidslieden van de Fransche
staatkunde geen twgfel zullen laten aan
gaande de vredelievende richting van
de Russische politiek ia Europa. De
Czaar zal geen hoop geveu «op de ver
wezenlijking vau zekere verwachtingen van
de Franschen,» zoodat Duitschland in het
bezoek van den Czaar te Pargs alleen
vreedzame teekenen ziet, ook al worden
thans in de Fransche hoofdstad nadere
afspraken gemaakt tnsschen Rusland en
Frankrgk dan tot dasver bestaan hebben.
Het groote centrnmblad de Kölnischt
Volkszeitung zegt daarentegen sarcastisch
dat óf Frankrgk óf Doitschland door Rai
land voor den gek wordt gehouden, en dat
dit dubbelhartig spel van de Rnssische di
plomatie alles overtreft wat men tot nog
heeft beleefd. De Rassen, zegt ze, hebben
tegelgkertgd bg den Duitschen Keizer en
bg de Fransche staatslieden onwrikbaar
vertrouwen verworven. Wat techniek aan
gaat, is dat een diplomatiek meesterstuk,
maar wie nuchter denkt moet zeggen:
«Hier ia iets niet in den haak 1»
Kinderachtig genoeg erkennen de Duit-
sche bladen over het algemeen, dat de
Czaar te Parjjs vriendelijker en hartelij
ker is dan hg te Breslau en Weenen was.
Oeb, zeggen ze, dat is natuurlgk, wg ma
ken ons toch niet ongernst.
Amerika.
Het achtste Daitsch-Amerikaansche ka
tholieken congres, dat deze week te Detroit,
(Yer. St.,) gehouden is, werd druk bezocht.
Detroit heeft groote toebereidselen ge
maakt voor de ontvangst der gasten. De
«Stad der Straten» telt 26 katholieke pa
rochies, en 23 parochiescholen, welke laatste
bezocht worden door 12,051. leerlingen.
De parochiën zgn naar de nationaliteit
verdeeld als volgt: Engelsch, 11Daitsch,
Gij zijt mijne bruid I»
//Ja, ja,» riep zij met juichende stem, en
streek den ring van haar vinger. Dan verhief
zij de handen ten hemel en zonk bewusteloos
neder in de armen van haar bruidegom. De
dokter snelde toe.
//Is dat de dood vroeg angstig de
jonkman.
//Neen,» antwoordde de dokter, »uu komt
de slaap, de alles verkwikkende slaap en dan
komt het ontwaken, tot het nieuwe, heroverde
leven.»
Weer luidden de klokken te Deuseweer
werd de bruid getooid, maar nu onder tranen
van vreugde. Weer stroomde de menigte in
groote getale ter kerke.
Zoo véél was aan dit bruidspaar te zien.
Zoo veel was er gesproken over den bruide
gom, die zoo wonderljjk wederkeerde en over
zijn vader, die zijne misdaden zelf had bekend
aan het gerecht en zjjn straf ondergaan had in
de gevangenis, waarna hjj was heengegaan in
den vreemde. Waarheen Dat wist slecht» zjjn
zoon. De knecht was gevlucht, toen de straf
fende hand van den rechter hem trof.
Veel ook over de bruid, die eens reeds voor
het altaar geknield had; veel goeds en veel
kwaads werd van haar gezegd, naarmate de
liefde of de njjd de woorden ingaf.
Maar wat men ook zeide J of dacht, Hein
Luder trad vol vertrouwen in de toekomst met
zjjne bruid naar den tempel des Heeren en dankte
uit volle borst dén Algoede, die alles ten beste
gekeerd had.
o«S8ê30s$t®Oi
