J
N
J
J
E U W E
Ni 2513
Zaterdag 24 October ififi
21ste iaartniix
De voorbereiding tut den strijd.
DUITE\LA\D.
m.
De wraak van den jood.
Eng eland.
Amerika.
Italië.
URL
sen comm.
ffragGlaó voor tfflooró- on Suió-fJCollanó.
ABONÏÏEMEITTSPRJ
Pel 8 maanden voor Haarlem. 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland Ir p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummori0,03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
B TT B E A St. Janstraat Haarlem.
iYMiusxnanwiT:
AGITE MA ITOJT AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regels 50 Cent»
Elke regel meer7%
Groote lettert worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
R e d a e t e u r-Uit g e v er, W. KüPPBRS.
Utf Zij, die zich heden op dit Blad abon-
neeren, ontvangen de gedurende deze maand
verschijnende nummers GRATIS.
Het valt niet te ontkennen, dat de ver
deeldheid onder de Katholieken haren na-
deeligen invloed heeft doen gevoelen op de
organisatie der katholieke kiesvereenigingen.
De pogingen, in het werk gesteld om één
lichaam te scheppen, dat adviseerend over
het geheels land zoude kaoneu optreden,
leden jammerlijk schipbreuk, zelfs op
vele plaatsen ging de provinciale organi
satie ten gronde en in menige diitricts- of
plaatselijke vereeniging ontstonden scheu
ring en twist, die wel eens de geheele op
heffing der vereeniging ten gevolge hadden.
De verdeeldheid werkte allertreurigst op de
kiezers en velen bleven wrevelig of ontmoe
digd van de stembus weg.
Zal het mogeljjk zjjn die verdeeldheid te
doen ophouden en allen weder te vereenigen
Noodzakelijk is het.
Reeds vertoonen zich hier en daar teeke-
neo, die de hoop voeden, dat veel weder
terecht zal komen, en in sommige kiesver
eenigingen, waar tweedracht was ontstaan,
de eensgezindheid weder zal hersteld worden.
Wanneer men zich daarenboven nog her
innert, hoe in Februari '88, toen de schei
ding tusscben de beide stroommgen in de
Katholieke partjj op zija diepste was, de
eene helft zich eenvoudig onderwierp en
haar standpunt prijs gaf opdat bjj da ver
kiezingen van Maart daaropvolgende de
katholieken toch als eene enkele strjjdmacht
onder hetzelfde program zouden optrekken,
dan mag men met recht verwachten, dat,
nu de tjjden zoo veel ernstiger zjja, nu het
door de invoering der nieuwe kieswet mo
geljjk wordt, dat er ingrijpende verande
ringen plaats hebben in de verhoudingen
der partgen in de regeeringslichamen, men
den moed en den ernstigen wil zal hebben,
waar het moet, eigen inzichten op te offeren,
over bezwaren heen te stappen, teerge
voeligheden te laten rusten, de handen iu
elkander te slaan en eene degeljjke orga
nisatie der Katholieke kiezers ter hand te
nemen.
En zooveel te meer is deze reorganisatie
en het herstellen der eensgezindheid nood-
FB U1LLBTON,
12.
{Vervolg.)
Op zekeren morgen kwam de jood weer bij
Van Balen.
//Goed nieuws,riep hg hem al uit de verte toe,
//ik heb je wel gezegd, dat je het hoofd met
moest laten hangen.//
In de doffe oogen van Van Balen flikkerde
slechts even een flauwe straal van hoop. Hij was
alzoo aan verliezen gewoon, hij had er zich als
het ware met een willoos fatalisme ingeschikt,
dat hij niet zoo'n groote blijdschap aan den dag
legde, als Van Praag had verwacht. Zijn handen
beefden, zijn lippen trilden, maar hij rees uit
zijn gebogen houdiug op.
De jood beschouwde hem met nauw verholen
voldoening. Dat die man voor hem een machte-
looze grijsaard was, was zjjn werk. Maar toch
was zjjn baat nog niet bevredigd. Nog dieper
zou hij zinken, noch ellendiger worden, en niet
die ma.i alleen, maar al zijn kioderen Eerst
dan zou zijn wraakzucht ten volle voldaan zjjn.
//Nu, je zegt niets, Van Balen,// hernam Van
Praag, //laat een winst van twee duizend gulden
je dan koud Twee duizend gulden, in een paar
uren zonder moeite verdiend P#
//Ik heb zonder moeite wel honderdduizend
gulden verloren,// antwoordde van Balen somber.
//Wat beteekent daarbij een winst van een paar
duizend gulden 'iu
zakelijk no de nieuwe kieswet aan elke 40
kiezers bet middel aan do hand doet een
caudidaat te «tellen, die officieel wordt
erkend, met wien rekening moet wordon
gehouden en die versnippering der stemmen
kan doen ontstaan.
Nu zal men misschien zeggen: «met dat
organiseeren heeft men nog al den tjjd.
Eerst in Juni van het volgende jaar beeft
men de verkiezingen volgaas de nieuwe
wet en in April zjju de nieuwe kiezerslijsten
vastgesteld. Dan eerst weet meD, welke de
nieuwe kiezers zijo, dan eerst kan de orga
nisatie plaats vinden.
Wanneer men dat zegt en daarnaar han
delt, dan zal men voorzeker veel te laat
komeo. Dan zoa op het laatste oogenblik
bals over kop moeten gewerkt worden en
heel wat kiezers zouden vau de stembus
wegbljjven. Waot in de steden en nog meer
op het platteland zullen er heel wat onder
de nieuwe kiezers zjjo, die op deu verkie
zingsdag liever thnis bljjveo, die er hard
tegen op zullen zien te moeten gaan stem
men, vooral na dat stemmen op bet bureau
moet gebeuren en zjj niet, geljjk vroeger
een ingevuld biljet mede kannen nemen om
het daar maar iade bus te werpeh. Er zal
vaak beel wat overrediugskraeht toe noodig
zijn om menigeen over te halen zjjn kies
plicht te gaan vervallen en waar vroeger
een paar personen voldoende waren voor
dien arbeid znllea er thans een tiental
moeten zjjn. Het werk der bestaren zal
heel wat moeielgker, de bemoeiingen der
kiesvereenigingen zullen heel wat omvang
rijker zjjo.
Werkeljjk, da waarschuwing van toch in
tjjds met die organisatie te beginnen, is
niet voorbarig.
Maar hoe moet dau die noodzakelijke
organisatie plaats vinden, zal men vragen,
hoe moet die ingericht zgu?
Eene niet getnakkeljjlc te beantwoorden
vraag en met het oog op het verledene
we! wat épioeuse. Hier liggen voetangels
en klemmen, zon men wel willen uitroepen
tsr waarschuwing.
Daarbij ni6t op alle plaatsen kan die
organisatie dezelfde zgn. Veel hangt van
bjjzondere, bgkomsnde omstandigheden af.
Als noodzakelijkheid en eerst? verdachte
kan men echter wel aannemen, dat in elk
district ten minste, eene goed georgani
seerde centrale kiesvereenigiug besta, die
hare leden, hare gedelegeerden of hare af-
//Alle beetjes helpen,// antwoordde de joo''>
//en zie je daar dan met een gunstig voortee
ken in? Nu je eenmaal weer aan de winnende
hand bent, zal je eens zien. Het zou mij erg
tegenvallen, als de katoen niet eene mooie zaak
voor je was. Ze staat op omhoog gaan als ze
een kwart percent rijst en je doet ze dan van
de hand, win je tien mille. Is dat geen mooi
vooruitzicht
„Mooie vooruitzichten heb ik al genoeg ge
had, zei Van Balen nog even somber, „maar
de uitkomst heeft ze alle vernietigd. Ik geloot
er dan ook nieo meer aan, ik geloof niet meer
aan het geluk, ik gelooi aan niets clan aan mijn
ellende."
//Van Balen, dat meen je niet,// hernam de
jood, deelneming huichelend. „Waarom zou je
niet gelooven zoo goed als een ander? Waarom
zou het noodlot jou blijven vervolgen Kom,
wees man, durf de fortuin on Ier de oogen zien.
Wees blij met de winst, die je nu gemaakt
hebt en met de nog grootere winst in het
verschiet.//
//Langzamerhand kwam er weer leven in de
gekromde gestalte en leende Van Balen opnieuw
het oor aan de voorspiegeling van den verleider.
De mensch gelooft nu eenmaal graag hetgeen
hij hoopt, ook al zegt hg het tegendeel, en tel
kens opnieuw liet de ongelukkige zich biologee
ren door de verwachtingen, die Van Praag bjj
hem opwekte.
//Over drie dagen moet ik op reis,* zei de
jood, toen het hem gelukt was, Van Balen in
eene wat minder sombere stemming te brengen.
//Ik heb zaken in Duitschland, en nu zou het
deeliogen heeft in de verschillende deelen
van het district. Ten platte a Uadezalhet
in vele gemeenten noodig zgn afzonderlijke
gemeecztelgke kiesvereenigingen op te rich
ten, die de leiding op zich nemen der ge
meentelijke verkiezingen en zich, wat de
verkiezingen voor de Provinciale en Gene
rale Staten betreft als een onderdeel dei
Centrale Kiesvereeniging beschouwt. Er zgn
echter gemeenten, waar het oprichten van
gemeenteijjke kiesvereenigingen zeer moeie-
ljjk, soms minder raadzaam io en waar het
de voorkeur zal hebbeu de leiding der
verkiezingen in handen te leggen van enkele
invloedrijke personen, die als vertegen
woordigers dezer gemeenten in de centrale
kiesvereeniging z ttmg hebben.
In de steden, die ésn district vormen,
zal het al evenzeer noodzakelijk zgn, dat
zg verdeeld worden in wjjken met hare
eigene onderafdeeliogan, of ten mioste met
hare eigene vertegenwoordigers, die in aan
sluiting met da algemeens kiesvereeniging,
de leiding voor ieder stadsgedeelte op zich
nemsD.
Waar op groite plaatsen, de stad ver
deeld is in meerdere districten, zal men
dienen te onderzoeken of het beter is even
veel kiesvereenigingen op te richten als er
districten zgn of éene algemeene ki-sver-
eenig ng met onderafdelingen. Doch ook
in het eerBte geval zonde het te betreuren
zjjo, indien er niet éen centraal lichaam
bestond, dat de algemeene leiding ter haod
nam, en wiens allervoornaamste taak zoude
zgu émheid te brengen en te bewaren in
die richting waariu de verschillende ver-
eenigiogen optreden.
Het denkbeeld is geopperd, afzonderlgke
kiesvereenigingen op te richten voor de
werklieden. Dat zouden wjj ten zeerste
betreuren. Het zoude zgu met verdeelen be
ginnen, waar eenheid zoo gebiedend nood
zakelijk is. Ter wille dezer eenheid al weder,
is het zeker te wenschen, dat de verschil
lende centrale besturen in eene provincie
voeling houden met elkander, dat er pro
vinciale bonden bestaan, en eindelgk éen
leidend adviseerend lichaam voor het ge
heele land.
Hier slaat menigeen, die herdenkt, wat
gescnied is, misschien de schrik om het
hart. Maar wat geschied is, behoeft niet
nogmaals te gebeuren. Begane fouten be
hoeven niet herhaald te worden. Man be
hoeft niet t?a tweede mala door eea minder
jammer zjjn, indien ik dan niet en passant pro
fiteerde van het natuurschoon en de kunstschat
ten, die men daar aantreft. Van morgen heb ik
je zoons gepolst, ze zoudeu graag met mg mee
gaan en een reisje langs den Rjjn maken. Wat
zeg je daarvan
//Daar kan niets van komen,// antwoordde Van
Balen beslist. Zoo'n reis kost een handvol geld
en ik begrijp niet, hoe Willem en Erans daar
aan hebben durven denken. Ze weten toch heel
g ;ed hoe het met mijne financiën staat..//
//Maar ze zgn nog jong,// bracht Van Praag
in het midden. „Ze hebben nog zoo weinig ge
zien, en ze mogen toch wel eens een verzet
hebben
//O wat dat betreft, ik gun het hun van harte,
maar het kan niet, ik heb geen cent te missen.
Bring dus nitt langer aan.//
//Weet je wat, ik neem de kosten voor mgn
rekening,// hernam de jood, «want nu ik het een
maal half en half beloofd heb, wil ik hun die
teleurstelling niet bezorgen. Nu heb je er toch
niets meer op tegen, Van Balen
//Dat kan ik niet, maar het is al te vriende
lijk van je.//
//Kom, kom, dat heb ik wel voor hen o«er.
Ze moeien het heele jaar hard werken, en mo
gen toch wel eens een enkelen keer eene ont
spanning hebben
Op den bepaalden dag aanvaardde de jood
de reis met de beide zoons van Van Balen, die
Van Praag dankbaar waren, dat bij hun dit
uitstapje had bezorgd. Willem was vier en twintig,
Frans was twee en en twintig jaar oud. Beiden
waren luchthartig, zelfs wat lichtzinnig van aard,
goed doordacht en onvoorbereid optreden
verwarring ts brengen. Mes behoeft niet
ten tweede male te trachten elkander een
vlieg af te wachten. M*o bedenke het wel,
niet door het stichten der bonden ontstond
de verwarring, de tweedracht. Zjj was er en
aan die tweedracht dankten de bonden hun
bestaan, en daarom konden zjj niet anders
dan nadeelig werken. Men kieze thans een en
anderen weg. Man late van onderen af aan
zich alles gefcidelgk ontwikkelen. Maar
daarom is het zoo noodzekelgk reeds na
te beginnen en de organisatie ter hand te
nemen.
De tjjlen zgn zoo ernstig. Het jaarl89T
kan van zoo groote beteefcenit zjjo voor de
toekomst van ons land, van de Katholieken
van Nederland. Men bereide zich dan ook
ernstig voor tot dep strjjd.
De Daily Chronicle het Fraosoh-Rassisch
bondgenootschap besprekende, beweert «op
onbetwistbaar gezag» te kannen verveke-
ren, dat reeds in December 1893 een
Franscb-Rossisch bondgenootschaps-trae-
taat werd ondertsekend. Het b'ad voegt er
echter bjj, dat het bondgenootschap van
zuiver defensieve aard is en zgn berusting
vindt in het verdrag van Frankfort, dat elke
herovering van Elzas-Lotharingen uitsluit.
Morgen zal te New-York eene groote
betooging wordeD gehouden ten gunste van
de geld-politiek (dubb. standaard.) Zjj zal een
aanvang Deinen met eene demonstratie te
water, waaraan 400 schepen zullen deel
nemen, en eindigen met een fakkeltocht van
40,000 man. Een schitterend voorwerk, ter
waarde vao een halve ton gouds tal daar bjj
worden afgestoken.
Dit alles be-ft plaats met het oog op de
Presidents-verkiezii g die eerstdaags zal
plaats hebben en waartoe de beide partgen
met groote heftigheid zich voorbereiden.
Beide partjjeo, republikeinen en democraten,
beweren zeker te zgn van de overwinning.
De Prins van Napels ïb gisteren met
prinses H e 1 e n e van Montenegro gehuwd.
een gevolg van hun opvoeding. Reeds vroeg
hadden ze de zorgen hunner moeder moeten
missen, en hun vader, die steeds in de zaken
was opgrgaan, had te weinig acht gegeven op
de vorming van hun karakter. Hg keek er enkel
naar, of ze goed leerden en ijverig waren, en
daar dit het geval was, was hij tevre en. Een
andere fout van Man Balen was geweest, dat hjj
zijn zoons altijd te rnim van zakgeld had voor
zien, waardoor ze gewoon waren geworden aan
groote verteringen. Later, toen de financieele
toestand huns vaders hachelijker wsrd, was dit
natuurlijk wel verminderd, maar de zucht naar
uitgaan zat er eenmaal in en al konden zjj
dien thans niet botvieren, hun sebrek was daar
door niet uitgeroeid.
Willem en Frans waren blij, eens voor een
dag of wat uit het ouderljjk huis te zjjn, waarin
den laatsten tijd een zoo loome, drukkende at
mosfeer had geheerscht, en zich aan de zjjde van
Van Praag geheel vrij te gevoelen. Yoor zich
zelf en luidde prezen ze zjjn vrijgevigheid, die
hun alles te zien en te genieten gaf, wat zjj
maar konden wenschen. Hun uitstapje langs den
Rijn werd door uitgezocht weer begunstigd; nu
eens bezochten zjj Keulen,Bonn en Coblentz, dan
Rolandseck, de Drachenfels en Godesberg.
Zjj vermoedden niet en konden niet vermoeden,
dat de jood met dit reisje een doel had,zooals met
allesdat het genoegen dat hg hun verschafte,
enkel was ingegeven door zjjn vindingrijken
haat, en dat hjj alles te voren zorgvuldig had
overdacht en gewogen.
{Wordt vervolgd.)