J N J J E U W E Ni 2513 Zaterdag 24 October ififi 21ste iaartniix De voorbereiding tut den strijd. DUITE\LA\D. m. De wraak van den jood. Eng eland. Amerika. Italië. URL sen comm. ffragGlaó voor tfflooró- on Suió-fJCollanó. ABONÏÏEMEITTSPRJ Pel 8 maanden voor Haarlem. 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland Ir p. p. 1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummori0,03 Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. B TT B E A St. Janstraat Haarlem. iYMiusxnanwiT: AGITE MA ITOJT AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIES Van 16 regels 50 Cent» Elke regel meer7% Groote lettert worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant. R e d a e t e u r-Uit g e v er, W. KüPPBRS. Utf Zij, die zich heden op dit Blad abon- neeren, ontvangen de gedurende deze maand verschijnende nummers GRATIS. Het valt niet te ontkennen, dat de ver deeldheid onder de Katholieken haren na- deeligen invloed heeft doen gevoelen op de organisatie der katholieke kiesvereenigingen. De pogingen, in het werk gesteld om één lichaam te scheppen, dat adviseerend over het geheels land zoude kaoneu optreden, leden jammerlijk schipbreuk, zelfs op vele plaatsen ging de provinciale organi satie ten gronde en in menige diitricts- of plaatselijke vereeniging ontstonden scheu ring en twist, die wel eens de geheele op heffing der vereeniging ten gevolge hadden. De verdeeldheid werkte allertreurigst op de kiezers en velen bleven wrevelig of ontmoe digd van de stembus weg. Zal het mogeljjk zjjn die verdeeldheid te doen ophouden en allen weder te vereenigen Noodzakelijk is het. Reeds vertoonen zich hier en daar teeke- neo, die de hoop voeden, dat veel weder terecht zal komen, en in sommige kiesver eenigingen, waar tweedracht was ontstaan, de eensgezindheid weder zal hersteld worden. Wanneer men zich daarenboven nog her innert, hoe in Februari '88, toen de schei ding tusscben de beide stroommgen in de Katholieke partjj op zija diepste was, de eene helft zich eenvoudig onderwierp en haar standpunt prijs gaf opdat bjj da ver kiezingen van Maart daaropvolgende de katholieken toch als eene enkele strjjdmacht onder hetzelfde program zouden optrekken, dan mag men met recht verwachten, dat, nu de tjjden zoo veel ernstiger zjja, nu het door de invoering der nieuwe kieswet mo geljjk wordt, dat er ingrijpende verande ringen plaats hebben in de verhoudingen der partgen in de regeeringslichamen, men den moed en den ernstigen wil zal hebben, waar het moet, eigen inzichten op te offeren, over bezwaren heen te stappen, teerge voeligheden te laten rusten, de handen iu elkander te slaan en eene degeljjke orga nisatie der Katholieke kiezers ter hand te nemen. En zooveel te meer is deze reorganisatie en het herstellen der eensgezindheid nood- FB U1LLBTON, 12. {Vervolg.) Op zekeren morgen kwam de jood weer bij Van Balen. //Goed nieuws,riep hg hem al uit de verte toe, //ik heb je wel gezegd, dat je het hoofd met moest laten hangen.// In de doffe oogen van Van Balen flikkerde slechts even een flauwe straal van hoop. Hij was alzoo aan verliezen gewoon, hij had er zich als het ware met een willoos fatalisme ingeschikt, dat hij niet zoo'n groote blijdschap aan den dag legde, als Van Praag had verwacht. Zijn handen beefden, zijn lippen trilden, maar hij rees uit zijn gebogen houdiug op. De jood beschouwde hem met nauw verholen voldoening. Dat die man voor hem een machte- looze grijsaard was, was zjjn werk. Maar toch was zjjn baat nog niet bevredigd. Nog dieper zou hij zinken, noch ellendiger worden, en niet die ma.i alleen, maar al zijn kioderen Eerst dan zou zijn wraakzucht ten volle voldaan zjjn. //Nu, je zegt niets, Van Balen,// hernam Van Praag, //laat een winst van twee duizend gulden je dan koud Twee duizend gulden, in een paar uren zonder moeite verdiend P# //Ik heb zonder moeite wel honderdduizend gulden verloren,// antwoordde van Balen somber. //Wat beteekent daarbij een winst van een paar duizend gulden 'iu zakelijk no de nieuwe kieswet aan elke 40 kiezers bet middel aan do hand doet een caudidaat te «tellen, die officieel wordt erkend, met wien rekening moet wordon gehouden en die versnippering der stemmen kan doen ontstaan. Nu zal men misschien zeggen: «met dat organiseeren heeft men nog al den tjjd. Eerst in Juni van het volgende jaar beeft men de verkiezingen volgaas de nieuwe wet en in April zjju de nieuwe kiezerslijsten vastgesteld. Dan eerst weet meD, welke de nieuwe kiezers zijo, dan eerst kan de orga nisatie plaats vinden. Wanneer men dat zegt en daarnaar han delt, dan zal men voorzeker veel te laat komeo. Dan zoa op het laatste oogenblik bals over kop moeten gewerkt worden en heel wat kiezers zouden vau de stembus wegbljjven. Waot in de steden en nog meer op het platteland zullen er heel wat onder de nieuwe kiezers zjjo, die op deu verkie zingsdag liever thnis bljjveo, die er hard tegen op zullen zien te moeten gaan stem men, vooral na dat stemmen op bet bureau moet gebeuren en zjj niet, geljjk vroeger een ingevuld biljet mede kannen nemen om het daar maar iade bus te werpeh. Er zal vaak beel wat overrediugskraeht toe noodig zijn om menigeen over te halen zjjn kies plicht te gaan vervallen en waar vroeger een paar personen voldoende waren voor dien arbeid znllea er thans een tiental moeten zjjn. Het werk der bestaren zal heel wat moeielgker, de bemoeiingen der kiesvereenigingen zullen heel wat omvang rijker zjjo. Werkeljjk, da waarschuwing van toch in tjjds met die organisatie te beginnen, is niet voorbarig. Maar hoe moet dau die noodzakelijke organisatie plaats vinden, zal men vragen, hoe moet die ingericht zgu? Eene niet getnakkeljjlc te beantwoorden vraag en met het oog op het verledene we! wat épioeuse. Hier liggen voetangels en klemmen, zon men wel willen uitroepen tsr waarschuwing. Daarbij ni6t op alle plaatsen kan die organisatie dezelfde zgn. Veel hangt van bjjzondere, bgkomsnde omstandigheden af. Als noodzakelijkheid en eerst? verdachte kan men echter wel aannemen, dat in elk district ten minste, eene goed georgani seerde centrale kiesvereenigiug besta, die hare leden, hare gedelegeerden of hare af- //Alle beetjes helpen,// antwoordde de joo''> //en zie je daar dan met een gunstig voortee ken in? Nu je eenmaal weer aan de winnende hand bent, zal je eens zien. Het zou mij erg tegenvallen, als de katoen niet eene mooie zaak voor je was. Ze staat op omhoog gaan als ze een kwart percent rijst en je doet ze dan van de hand, win je tien mille. Is dat geen mooi vooruitzicht „Mooie vooruitzichten heb ik al genoeg ge had, zei Van Balen nog even somber, „maar de uitkomst heeft ze alle vernietigd. Ik geloot er dan ook nieo meer aan, ik geloof niet meer aan het geluk, ik gelooi aan niets clan aan mijn ellende." //Van Balen, dat meen je niet,// hernam de jood, deelneming huichelend. „Waarom zou je niet gelooven zoo goed als een ander? Waarom zou het noodlot jou blijven vervolgen Kom, wees man, durf de fortuin on Ier de oogen zien. Wees blij met de winst, die je nu gemaakt hebt en met de nog grootere winst in het verschiet.// //Langzamerhand kwam er weer leven in de gekromde gestalte en leende Van Balen opnieuw het oor aan de voorspiegeling van den verleider. De mensch gelooft nu eenmaal graag hetgeen hij hoopt, ook al zegt hg het tegendeel, en tel kens opnieuw liet de ongelukkige zich biologee ren door de verwachtingen, die Van Praag bjj hem opwekte. //Over drie dagen moet ik op reis,* zei de jood, toen het hem gelukt was, Van Balen in eene wat minder sombere stemming te brengen. //Ik heb zaken in Duitschland, en nu zou het deeliogen heeft in de verschillende deelen van het district. Ten platte a Uadezalhet in vele gemeenten noodig zgn afzonderlijke gemeecztelgke kiesvereenigingen op te rich ten, die de leiding op zich nemen der ge meentelijke verkiezingen en zich, wat de verkiezingen voor de Provinciale en Gene rale Staten betreft als een onderdeel dei Centrale Kiesvereeniging beschouwt. Er zgn echter gemeenten, waar het oprichten van gemeenteijjke kiesvereenigingen zeer moeie- ljjk, soms minder raadzaam io en waar het de voorkeur zal hebbeu de leiding der verkiezingen in handen te leggen van enkele invloedrijke personen, die als vertegen woordigers dezer gemeenten in de centrale kiesvereeniging z ttmg hebben. In de steden, die ésn district vormen, zal het al evenzeer noodzakelijk zgn, dat zg verdeeld worden in wjjken met hare eigene onderafdeeliogan, of ten mioste met hare eigene vertegenwoordigers, die in aan sluiting met da algemeens kiesvereeniging, de leiding voor ieder stadsgedeelte op zich nemsD. Waar op groite plaatsen, de stad ver deeld is in meerdere districten, zal men dienen te onderzoeken of het beter is even veel kiesvereenigingen op te richten als er districten zgn of éene algemeene ki-sver- eenig ng met onderafdelingen. Doch ook in het eerBte geval zonde het te betreuren zjjo, indien er niet éen centraal lichaam bestond, dat de algemeene leiding ter haod nam, en wiens allervoornaamste taak zoude zgu émheid te brengen en te bewaren in die richting waariu de verschillende ver- eenigiogen optreden. Het denkbeeld is geopperd, afzonderlgke kiesvereenigingen op te richten voor de werklieden. Dat zouden wjj ten zeerste betreuren. Het zoude zgu met verdeelen be ginnen, waar eenheid zoo gebiedend nood zakelijk is. Ter wille dezer eenheid al weder, is het zeker te wenschen, dat de verschil lende centrale besturen in eene provincie voeling houden met elkander, dat er pro vinciale bonden bestaan, en eindelgk éen leidend adviseerend lichaam voor het ge heele land. Hier slaat menigeen, die herdenkt, wat gescnied is, misschien de schrik om het hart. Maar wat geschied is, behoeft niet nogmaals te gebeuren. Begane fouten be hoeven niet herhaald te worden. Man be hoeft niet t?a tweede mala door eea minder jammer zjjn, indien ik dan niet en passant pro fiteerde van het natuurschoon en de kunstschat ten, die men daar aantreft. Van morgen heb ik je zoons gepolst, ze zoudeu graag met mg mee gaan en een reisje langs den Rjjn maken. Wat zeg je daarvan //Daar kan niets van komen,// antwoordde Van Balen beslist. Zoo'n reis kost een handvol geld en ik begrijp niet, hoe Willem en Erans daar aan hebben durven denken. Ze weten toch heel g ;ed hoe het met mijne financiën staat..// //Maar ze zgn nog jong,// bracht Van Praag in het midden. „Ze hebben nog zoo weinig ge zien, en ze mogen toch wel eens een verzet hebben //O wat dat betreft, ik gun het hun van harte, maar het kan niet, ik heb geen cent te missen. Bring dus nitt langer aan.// //Weet je wat, ik neem de kosten voor mgn rekening,// hernam de jood, «want nu ik het een maal half en half beloofd heb, wil ik hun die teleurstelling niet bezorgen. Nu heb je er toch niets meer op tegen, Van Balen //Dat kan ik niet, maar het is al te vriende lijk van je.// //Kom, kom, dat heb ik wel voor hen o«er. Ze moeien het heele jaar hard werken, en mo gen toch wel eens een enkelen keer eene ont spanning hebben Op den bepaalden dag aanvaardde de jood de reis met de beide zoons van Van Balen, die Van Praag dankbaar waren, dat bij hun dit uitstapje had bezorgd. Willem was vier en twintig, Frans was twee en en twintig jaar oud. Beiden waren luchthartig, zelfs wat lichtzinnig van aard, goed doordacht en onvoorbereid optreden verwarring ts brengen. Mes behoeft niet ten tweede male te trachten elkander een vlieg af te wachten. M*o bedenke het wel, niet door het stichten der bonden ontstond de verwarring, de tweedracht. Zjj was er en aan die tweedracht dankten de bonden hun bestaan, en daarom konden zjj niet anders dan nadeelig werken. Men kieze thans een en anderen weg. Man late van onderen af aan zich alles gefcidelgk ontwikkelen. Maar daarom is het zoo noodzekelgk reeds na te beginnen en de organisatie ter hand te nemen. De tjjlen zgn zoo ernstig. Het jaarl89T kan van zoo groote beteefcenit zjjo voor de toekomst van ons land, van de Katholieken van Nederland. Men bereide zich dan ook ernstig voor tot dep strjjd. De Daily Chronicle het Fraosoh-Rassisch bondgenootschap besprekende, beweert «op onbetwistbaar gezag» te kannen verveke- ren, dat reeds in December 1893 een Franscb-Rossisch bondgenootschaps-trae- taat werd ondertsekend. Het b'ad voegt er echter bjj, dat het bondgenootschap van zuiver defensieve aard is en zgn berusting vindt in het verdrag van Frankfort, dat elke herovering van Elzas-Lotharingen uitsluit. Morgen zal te New-York eene groote betooging wordeD gehouden ten gunste van de geld-politiek (dubb. standaard.) Zjj zal een aanvang Deinen met eene demonstratie te water, waaraan 400 schepen zullen deel nemen, en eindigen met een fakkeltocht van 40,000 man. Een schitterend voorwerk, ter waarde vao een halve ton gouds tal daar bjj worden afgestoken. Dit alles be-ft plaats met het oog op de Presidents-verkiezii g die eerstdaags zal plaats hebben en waartoe de beide partgen met groote heftigheid zich voorbereiden. Beide partjjeo, republikeinen en democraten, beweren zeker te zgn van de overwinning. De Prins van Napels ïb gisteren met prinses H e 1 e n e van Montenegro gehuwd. een gevolg van hun opvoeding. Reeds vroeg hadden ze de zorgen hunner moeder moeten missen, en hun vader, die steeds in de zaken was opgrgaan, had te weinig acht gegeven op de vorming van hun karakter. Hg keek er enkel naar, of ze goed leerden en ijverig waren, en daar dit het geval was, was hij tevre en. Een andere fout van Man Balen was geweest, dat hjj zijn zoons altijd te rnim van zakgeld had voor zien, waardoor ze gewoon waren geworden aan groote verteringen. Later, toen de financieele toestand huns vaders hachelijker wsrd, was dit natuurlijk wel verminderd, maar de zucht naar uitgaan zat er eenmaal in en al konden zjj dien thans niet botvieren, hun sebrek was daar door niet uitgeroeid. Willem en Frans waren blij, eens voor een dag of wat uit het ouderljjk huis te zjjn, waarin den laatsten tijd een zoo loome, drukkende at mosfeer had geheerscht, en zich aan de zjjde van Van Praag geheel vrij te gevoelen. Yoor zich zelf en luidde prezen ze zjjn vrijgevigheid, die hun alles te zien en te genieten gaf, wat zjj maar konden wenschen. Hun uitstapje langs den Rijn werd door uitgezocht weer begunstigd; nu eens bezochten zjj Keulen,Bonn en Coblentz, dan Rolandseck, de Drachenfels en Godesberg. Zjj vermoedden niet en konden niet vermoeden, dat de jood met dit reisje een doel had,zooals met allesdat het genoegen dat hg hun verschafte, enkel was ingegeven door zjjn vindingrijken haat, en dat hjj alles te voren zorgvuldig had overdacht en gewogen. {Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1896 | | pagina 1