N I E U W E
Allerzielendag.
No. 2521
Dinsdag 3 November 1896
21ste Jaargang
BUITËNLAND.
De wraak van den jood.
Duitschland.
Amerika.
Rusland.
Spanje.
De Regeering te Madrid werkt zieh tot
over de ooren in de schuld, nn zg den op
stand op Cuba niet kan bedwingen. Geld
en soldaten worden er heen gezonden zonder
resultaat.
uii iiNdiï co m m.
Hfragêlaó voor &Eoorè- en Suió-JCollanè.
ABONNEMEN TSf K} JU
Pei 3 maanden voor Haarlem. 1,10
Voor de orerige plaatsen in Nederland fr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummer» 0,03
Dit blad yerschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
B U B E A CT: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NOW AGITATE.
PRIJS DEB ADVERTENTIE»,
Van 16 regels 30 Gent»
Elke regel meer7%
Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 23 Cents per advertentie k Contant.
=3^^£>—
H e d a e t e u r-Uit g e v er, W. K P P E R S.
Juichten en jabelden wjj gisteren bg de
plechtige viering van het feest ran Aller
heiligen, vandaag roepen ons de klokken ter
kerke als zooveel droevige stemmen van
hen, die nog niet in het groote geluk van
de Heiligen in den Hemel mogen deelen.
Herdenk in uwe gebeden, zoo smeekt de H.
Kerk onze gestorven familieleden, vrien
den en alien die met ons leefden.
Aaa welke waarheid ook getwgfeld wordt,
niet aan deze, dat wij sterven zullen. Ge
zond en krachtig, als wjj zjjn, pogen wjj
de gedachten san den dood nit onzen geest
te verbannen en toch, hoe weinig kan men
op een e blozende gezondheid, op een onbe
zweken kracht rekenen
Waarom pogen wg ons dan te misleiden
en ons diets te maken, dat ome ore niet
zoo spoedig zal slaan Met welke indruk
wekkende ironie roepen dageljjka de stille
vrienden, die men ten kerkhove draagt,
ons toe
«Heden ik, morgen gij
Allerzielendag,dien wg vandaag herdenken,
is een dag, waarop ons ernstige gedachten
motten bezig houden. Want velen vleien
zich met een lang leven eo hoe plotseling
slaat het nnr van heengaande echtge-
noote die wg zoo innig liefhebben, het kind
welks vroolgke lach het zonlicht onzer ziel
is, wordt weggevoerd naar het dnistere laud,
vanwaar niemand wederkeert.
De Kerk v.ekt ons dan ook heden op
om de dooden te gedenken in den verhe-
vendsten en troostenden vorm.Zjj wijst ons
op de Overledenen, die bjj hun verschtiding
noer niet geheel aan Gods rechtvaardigheid
voldaan hadden.
Daar wordt gelachen en gespot met een
vagevuur,van eene zuireringspiaits evenals
van hemel en hel willen vtleu niets weten,
maar zjj moeten toch gelooven aan den dood.
IJseljjke gedachten voor zulke menschen,
want de doodeeklok dwingt den onverschil
ligen, den wereldliug, ja zelfs den vrgdenker,
de stille bekentenis af, dat ook hg sterven
moet.
«De gzeren stem, zegt Shakespeare
«valt als van denHemel op hen,die zich gaan
vermaken in genoegens en pleizier en
brengt hen tot andere gedachten, waat bet
doodenfeest van Allerzielen heeft met andere
feesten niets gemeen.
Op het feest van Allerheiligen, dat wg
FEUILLETON,
20.
{Vervolg.)
Deze stond op, zijn handen beefden, zijn
knieën knikten, zijn tanden klapperden, en met
zijn oogen, die zich thans wijd openden, staarde
hij Van Praag aan. Zulk een voorstel had hij
niet verwachtzijn dochter aan een jood te ver-
koopen, deze gedachte vervulde hem met ont
zetting. Voor zich zelf wilde hij alle vernede
ringen dragen, maar Lucie aan Van Praag over
te leveren stiet hem tegen de borst.
Kalm en van de overwinning zeker volgde
Van Praag met een lachje van voldoening al de
bewegingen van zijn slachtoffer. Hij merkte den
strijd, dien deze streed, en dit was voor hem
een nieuwe bron vaa wellust.. Lijden moesten
ze, en hoe meer ze leden, hoe liever het hem
was. Ten slotte zou de overwinning toch aan
hem zijn; hij had het middel om de weerbarstigen
te dwingen.
//Mijn voorstel schijnt u eenigszins te verras
sen,// merkte de jood luchtig op. «ik geloof
toch niet, dat daar reden toe is. Lucie heeft een
diepen indruk op mij gemaakt en mijn hart ge
troffen. Ik heb u vroeger gezegd, dat ze een
goede partij moest doen, welnu thans kan ze het.
Mijn vermogen leg ik aan haar voeten.//
«Maar het kan niet, meneer Van Praag, het
kan niet,// zei Van Balen, eenigermate van zijn
ontsteltenis bekomen. «Uw aanbod is voor mij
gisteren vierden, sprak de H. Kerk vaa niets
anders dan van het geluk harer uitverkore
nen, maar thaus op Allerzielendag zjju het
alleen klaagtonen die door het kerkruim
weerklinken, opdat de God der levenden
aan onze overleden bloedverwanten, vrien
den eu kenu.ssen dat gelnk moga scheuken,
waardoor zjj deelachtig worden aan de
eeuwige glore.
tNolite tirnere» zegt de Kerk, wilt niet
vte3zeo, ziet omhoog. De Overledenen heb
ben bier niets achterge aten dan een handvol
stof eu aseh, maar zg geloofden in Christus
en Christus is de Verrgzenis eo het Leven.
Dawgi het geloof ons leert, dat van den
eenea kant niets wat Odoor de zonde besmet
is in Gods oumiddelljjke tegenwoordigheid
kaa komen en van den aaderen kaat Gods
groote barmhartigheid eene ziel om dage-
ljjksche teilen niet ter helle kan verwjjzen,
zoo is het bestaan van eene zuiveringsplaats
boven iederen redelgkea twjjfel verheven.
De Katholieke Kerk en wg danken
er God voor onthoudt ons de troost niet
voor onze Overledenen te bilden. Zg, die
de gemeenschap der heiligen laert, vergeet
ook de zielen in het vagevuur niet. Wie
heden een Katholieken tempel binnen treedt
zal onwillekeurig diep worden getroffen bij
hst aanschouwen der geloovige menigte, die
de gedachtenis harer dooden viert, waarbg
de zware ronw des aitaars en de klagende
kerkzang de harten tot weemoedigen deel-
nemenden ernst stemmee. De Kerk viert
heden eene plechtigheid, die da harten der
geloovigen treft; ze opvoert tot gebed voor
de afgestorvenen, want zg gedenkt hare
kinderen ook na den dood.
Qugetwjjfeld zal de bemoedigende her
innering aan onze triomfeert nde broeders in
den hemel jen de medelgdende gedachtenis
eau onze dierbare overledenen onze eigen
ziel V6rtaederen en opwekken tot goedtr en
groote gedachten.
Io onza kerken wordt heden gebeden met
droefheid, doch eene droefheid gemengd met
hoop en vertrouwen, waar de H. Schrift
zegt: Het is eene.heilige en heilzame ge
dachte voor de Overledenen te bidden.
Wie is de schnldige nu prins V o n B i s-
marek door zgn secretaris Dr. Chrjj-
een groote eer, maar het kan u daarbij ciet ern
stig gemeend zijn, Lucie is arm
«Juist daarom wil ik ze," antwoordde de jood,
«ik heb geld genoeg om haar alles te geven
wat ze verlangt.//
«Van Balen maakte een afwerend gebaar.
«Het kan niet. U kent den hinderpaal, die haar
van u scheidt
«Je wilt zeggen, dat ik maar een jood ben,//
schreeuwde Van Praag, opspringend, alsof hij
zich bcleedigd achtte
«Ik h-b u niet willen beleedigen,// hernam
Van Balen, «ik betreur het zeil, dat verschil
van godsdienst een scheidsmuur opwerpt.//
«Och wat, een scheidsmuur,// antwoordde Vau
Praag, «ik zal Lucie natuurlijk volle vrijheid
laten. Ik ben niet onverdraagzaam; ieder moet
voor zich zelf weten, welk geloof hij volgt.//
//Maar Lucie zal er niet in toestemmen.//
«Je zoekt uitvluchten, Van Balen,// zei Van
Praag scherp «EeTst was ze arm, toen was het
geloof een hinderpaal, nu wil ze niet. Jij bent
vader, en als jij wil, zal ook zij willen kort en
goed: wil je mij haar hand geven, ja of neen?"
«Meneer Van Praag, maak geen misbruik van
uw macht," smeekte Van Balen.
De jood genoot van zijn triomf. Hij merkte,
dat de beklagenswaardige man begon te weifelen
en hij twijfelde niet, of hij zou hem geheel naar
zijn hand zetten, indien hij met grof geschut
begon.
«Luister//, zei Van Praag. «Tot dusver had ik
altijd gedacht dat je een verstandig, practisch
man was. Het hoeft je maar een woord te kos
ten, om weer de Van Balen van vroeger te
sa u der heeft laten bekend maken, dat
hij vreemd is aau de outhullingen der
Hamburger Nachrichten. Men verwacht du
ook eene dergalgke verklaring van graaf
Herbert Von Bismarck,
Nu de onthulling vaa de Hamburger
Nachrichten geheel de pers in beweging
heeft gezet en de Reiclisanzeiger een hoog
woord heeft meenen te moeten voeren, komt
de Nachrichten op zgn onthulling terng,waar
het blad te lezen geeft
«De ouderhandeliugen destjj la tosschen
Rusland en Duitschland (over het onzij
digheids-verdrag) geveerd,verdienen geens-
zius den naam van strenge Sraa tsgebeimen.
Geheimhouding was voor Daitscbland en
dea Driebond geeo behoefte, maar werd
betracht op verlaage i vai Rusland.
De bewering, dat het verdrag ontrouw
tegenover dea Driebond in zich sloot is
volkomen onwaar. De tekst van dat Ver
bond staat zelfs aan Oostenrgk onzijdigheid
toe voor het geval vaa een aaaval vaa
Frankrjjk op Duitschland, of wanneer
Duitschland, niet uitgetart, Rusland mocht
aanvallen.
Nog op het tegenwoordig oogenblik zou
het aanbeveling verdienen, wanneer Rus
land wil, het i a 1890 opgezegd verdrag te
hernieuwen.
Da Rciehsanzeiger dos besluiten de
Nachrichten kan nu, wat er onvolledig
in onze mededeelingeu it, aanvullen door de
openbaarmaking van het geheele Verdrag.
«Onjuistheden» vallen in ooze mededeeli j-
gen ciet ts verbetereu. Ja wg zouden,
volgeos de drukperswet, van den Reiclis
anzeiger kunnen verlang/n, dat het blad
zjjue onjuiste verklaring, ons betreffende,
verbeterde.»
De presidents-verkiezing geeft heel wat
drukte. Zaterdag is te Broadway eene ma
nifestatie ten gunste vaa Mc. Kin ley
gehouden, waaraan 160,000 personen heb
ben deelg/nomeD. De stad wa9 rjjke'jjk met
vlaggen versierd, ds handelshuizen waren
voor het meerendeel gesloten.
Msn is, inde gespannen verwachting
van de naderende President— verkiezing, te
Chicago op het denkbeeld gekomen, een
schgoverkiez ng door briefkaarten te houden,
en de uitslag daarvan wa3, dat uit twaalf
staten 239,676 stammen voor Me. K i n 1 e y
worden, en je schijnt dat woord niet te kunnen
uitspreken. Wanneer je je toestemming niet
geeft, ben je binnen een week failliet en moet
je de gevolgen daarvan maar afwachten. Dan
kan je met je zoons en Lucie honger lijden. Is
dit vooruitzicht zoo uitlokkend?// vroeg de jood
tergend.
«Meneer Van Praag!" stamelde Van Balen,
«dat zal u niet doen.//
«Ken je dit vervolgde de jood zonder op
deze woorden aeht te slaan, een papier uit zjjn
portefeuille nemend cn het aanVan Balen toonend.
Deze sloeg er een blik op en moest een stoel
vastgrijpen om niet te valleo. «Mijn handteke
ningnagemaakt, mompelde bjj, «eene valsche
handieekeningO God....ook dat nogl Moest
Willem mij die schande aandoen!...
«Welnu?// vroeg de jood, in wiens hart geen
enkele snaar geroerd weid bij het zien der over
weldigende smart van zijn slachtoffer. «Bedenk
wat je doet. Alles wordt afgedaan, indien ge
mij de hand van Lueie geeft, zoo niet, dan zal
ifc weten wat mij te doen staat." Toen hij dit
gezegd had, borg hij het noodlottige papier
weer in zijn portefeuil'e.
Van Balen voerde een zwaren tweestrijd. Aan
de eene zijde grijnsde gebrek en schaDde hem
tegen, van den anderen kant moest hij zijn
dochter aan Van Praag afstaan. Maar reeds be
gon dit laatste denkbeeld hem minder afschuwe
lijk voor te komen. Het was alles goed over
wogen, t .ch ook zoo erg niet. Van Praag zou
Lueie vrijlaten in de uitoefening van haar gods
dienstplichten, en ze zou (daardoor allen van
den ondergang redden. Ook haar eigen toekomst
en 165.000 voor Bryan inkwamen.
B r y a n zal echter daardoor niet ontmoe
digd wezen, maar zioh troosten met de ge
dacht?, dat de zuinige lieden, die geen brief
kaarten wilden verspillen, op zjjne hand zgn.
Uit St. Petersburg komt een vredelie
vend bericht elk gevaar voor een Earo-
peeschen oorlog logenstraffen.
De Czaar, zoo wordt medegedeeld, zal
nn na zgn terugkomst de Mogendheden nit-
noodigen tot eene diplomatieke Conferentie
voor de Oostersche-qnaestie en het invoe
ren van hervormingen in Tarkjje. Oage-
twjjfeld zullen de Mogendheden, indien zjj
ten minste den vrede niet willen verstoren
deze uitaoodiging aannemen.
Frankrijk.
Zaterdag heeft op het kerkhof Père
Lachaisete Parjjs, de plechtige begrafe
nis plaats gehad van C h a 11 e m e 1-L a-
c o n r. Een bataljon infanterie bewees de
militaire eer. Op de baar, in een Igkwagan
die door vier paarden getrokken werd,
waren de rok van académicien en de sjerp
van senator neergelegd. De slippen van het
lgkkleed (verden vastgehouden door L o u-
bet, Brisson, Méline, Manier,
GastonBoissier en Georges Per-
rot. President Fame had zich door
generaal Tournier laten vertegenwoor
digen. Alle ministers woonden de begrafenis
bg. De ministers Loubet,Hanotaax,
Mezières en Psrrot hielden toe
spraken.
Op dit oogenblik heeft Spanje een leger
macht te onderhouden van 368.980 man.
Daarvan bevinden zich in bet moederland
128,865 man op Cuba (zonder de vrijwil
ligers) 200,000 op de F/lippjjusche eilan
den 34,115, op Poitorico 6,000 man.
Turkije.
De Turksche regeering heeft een coatract
gesloten met de stadsbank te Odessa, voor
zou daardoor op de eerste plaats verzekerd zjj*.
Een zoo goede partij zou ze nooit meer kunnen
doen, en was het nu niet dwaas, zich daarvan
door een scrupule te laten afhouden
Van Praag volgde oplettend al de gemoeds
bewegingen bij Van Balen. Hjj kende dezen ge
noeg om te weten wat het einde zou zgn, ook
al mocht hij een oogenblikkelijken strijd hebben.
«Welnu?// vroeg de jood nog eens «wat is je
besluit? Aarzelt gij nog?«
«Ik geef mijn toestemming,// antwoordde Van
Balen, «en als Lucie zich daarmee vereenigt,
dan wordt ze uw vrouw.//
Van Praag had gezegevierd. Een grijns van
nauw ingehouden vreugde verwrong zijn gezicht.
„Dan mag ik mjj al felieiteeren,« zei hg, want
Lucie zal wel zoo verstandig zijn in te zien,
wat haar belang meebrengt. Nu de toekomst
van u allen in haar hand berust, zal zg zoo
dom niet wezen, die in de waagschaal te stel
len. Als je het goedvindt, zal ik over drie dagen
haar antwoord komen vernemen. Ik wil haar
den tijd laten, kalm na te denken en alles goed
te overwegen, en ik reken er op, dat ze zal
toonen je belang te begrjjpen.//
Toen de jood vertrokken was, bleef Van
Balen alleen achter. Hem kwelde wel het denk
beeld, dat hij zgn dochter aan dien man had
overgeleverd, maar door allerlei drogredenen
trachtte hg zich te overreden, dat hg in de
gegeven omstandigheden niet anders had kunnen
handelen.
{Wordt vervolgd).
