N I -E U W E &ag6laó voor <fflooró~ en Suiè-<Xollanó. iTrenrig herdenken, No. 2539 Dinsdag 24 November 1896 21ste Jaargang BUITENLAND. De Amerikaansche. Dui^tschland. HURL abonsëmehtsfb] <3 n Pet 3 maanden tooi Haarlem. 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland fr p. p. 1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderljjke nummers0,03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. BUBBAü: St. Janstraat Haarlem. AGHTE MA NOW AGITATE. PBIJS DEB ADVEBTEHTIEN, Van 16 regels 50 Cents Elke regel meer7% Gh-oote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant. Eadaiteur-Uitgever, W. KüPPBBS. Dezer dagen bracht De Tijd in herin nering, hoe het vjjf-en-twintig jaren is ge leden, sinds Neerland voor zjjn gezantschap bjj den H. Stoel den gewonen post op 'a Rijks-uitgavee begon in te trekken. Het schandelijk feit der overweldiging van Rome moest ons klein landje, het eerste, op zulke wjjze bekrachtigen. Nu de gevolgen zjjn zooals De Tijd opmerkte hier niet uit gebleven, want de partjj der liberalen, welke toen zoo dochtig de grondslagen van een wereldrecht dorst schndden, zjj ziet zelve nu onder de eigene volgelingen het meest ontwikkeld: Den geest, die ille banden Van recht en liefde scheurt Op bergen van ellende De hoogen hooger beurt. Maar ons eigen land verlatende, blikken wjj ook bij de bovenvermelde herinnering, onwillekeurig weder eens op naar de gevol gen van heel de Romeinsche overweldiging. Vooreerst geldt dit den Heiligen Vader. Nu heeft Zjjn Heiligheid de Paus, eerst Pins IX en daarna de regeerende heilige vader Leo XIII, sedert 20 September 1870 den voet nog niet buiten het Vaticaan of zjjne tuinen gezet. Welk een protest! Welk een toestand is dit reeds geworden. Con- rad Busken Hue t, hg dien niemand in godsdienstige tendensen te veel fijnge voeligheid zal toeschrijven, hij zeide, anno 1877, reeds vau deze houding des Pausen:x) «ik noem ze aandoen] jjk, omdat ik het bil- «ljjk vind zich in gedachten op 's Pausen «standpunt te plaatsen, en omdat elkeen «die dit doet, niet kan nalaten recht te «laten wedervaren aan de droefheid, welke «ait zgn zwjjgen en uit zgne terughouding «spreekt. Recht ja, want indien er werke- «ljjk slechts ésn recht bestaat, gel jjk onze «eeuw voorgeeft te gelooven een gelijk «recht voor allen dan is P i u s IX «slachtoffer van het grootste onrecht, waar «dezelfde eeuw getuige van is geweest.» Zoo erkende dus reeds deze ultra-moderne geest, dat het ljjden van den Paus volko men eender is, alsof onze koningin W i 1- h e 1 m i c a in het Noordeinde te Den Haag, links en rechts, en overal, de hel- 1) Bnsken Hult. Van Napels naar Amster dam pag. 61. FEPILLET ON 8 {Vervolg.) Ik ben niet vermoeid, antwoordde Marga, hoe kunt gij dat denken In Amerika begint men eigenlijk eerst de» avonds te levenwij gaan nooit voor twaalt uur naar bed. Maar gij hebt misschien galjjk, ging zjj op ietwat spot- tenden toon voort, ik moet wel deel nemen aan de algemeene geeitverdooving, ik zal «r mij wel aan gewennen, mjj zelve te verstrooien #n dat zal spoedig genoeg komen, wees daar zeker van. Glimlachend «tak zij den hesr de Trevors, die haar groette, hare hand toe, en wendde zich vervolgens tot den professor. Zoudt gij tevreden zijn, zeide zij tot dezen, als ik ee»s zoo stil werd als een pop Als gij mjj een» uitgedroogd zaagt, zooal» Sophie, die mummie, die alleen «chraeuwt om ons te doen gelooven, dat zij nog lseft? Wie had kunnen gelooven, wanneer hij dit *ette vsrtrek3 met schoone proporties, met zijn van osgezociten eenvoud getuigende deeoraties, voorzien van gordijnen en portieres, van gebeeld houwde t*fel», van duizende nesterjjen, diehisr en daar verspreid «tonden op den schoorsteen, op de tafel, op de étagère»; wis zoude hebbon kunnen gelosven, dat de meeste dezer zaken tot voor korten tijd nog op zolder thuis behoordenj> men zoude moeten zien vau Duitschars of andere naburen, die wederrechterljjk, zelfs zonder oorlogsverklaring, heel hare hoofd stad en baar koningrjjk hadden overstroomd, geljjk een lawine de bergstreken overdekt. O, hoe ieder van ons zou daD niet hst ljjden van dat liefeigke kind mede gevoelen? Hoe levendig elk rechtgeaard hart het alsdan zoude gevoeleu, dat het der Koninginne Diet mogeljjk kon wezen, met behoud van hare koningseer, door de Haagsche straten te gaan, voortschrijdende met een ver scheurd gemoed tusschen hare triumfeerende vjjanden! Welnu, thaDS geldt het een hoogst bejaard grijsaard, een heilig opperpriester Gods en dat reeds... zes-en-twiutig jaren lang. Q, er zjju hier van die smarttoeatau- den op de wereld, waarbjj eeu waarljjk- geloovig katholiek schier in den toou der aloude profeten-smeekingen tot God zoude gaan uitroepen: Nu hebt Gij o God, daar uwen Gezalfde weggestooten en versmaad, Gjj hebt de rechterhand zijner verdrukkers verheven, en alle zjjae vjjanden hebt Gij verbljjd, zie toch neder op de versmading van nw volk eu verheug weer het aanschjju van uwen Gezalfde! Dit des te meer, naarmate heel het be stuur der heilige Kerk ljjdt ouder het geweld den heiligen Vader aangedaan. [Hoe zoo boort men den oppervlakkigen andersge- ziode som» vragen hoe gaat alles dan niet even goed in de Katholieke kerk alt voorheen Bemerkt gjj er iet* van, dat de Paos geen koning meer is Maar het ant woord op deze vraag is verre van verbljjd» nd. Of alles even goed gaai, of wjj bemerken dat de Paus geen koniug meer is Maar nog dezer dagen dorst Mgr. M a c a r i o, de gezant des Pausen in Abessyoië, niet eens een telegrafisch verslag van zgne zending naar het Vaticaan overseinen, omdat dat verslag door de handen der beambten van Humbert moest gaan Nog geen twee jaren geleden werd het deu MoniteurdeRome, een dagblad dat aan '3 Pausen egde stond, met geldboeten en vonnissen zoo zuur ge maakt, dat eindeljjk het blad maar is opge houden te bestaan. Voorts, hoe scbandeljjk is het lijk van P i u s IX aangevallen bjj zgn overbrenging, die nota bene toch al in den nacbt gebeurde, alsof de liederljjkste scbork werd weggebracht. Dan het geheel nood*- looze Bruno-schaudaalNeen, bet is er zooverre van af, dat in bet groot» bestuur der Kerk (want hiervan is thans sprake) En inderdaad, Marga had het vervullen salon weten te herscheppen in een vertrek, dat tege-, ljjkertijd schoon en bekoorlik was, een kooitje uitnemend geschikt voor dit vreemd vogeltje met zijn kleurrijk gered erts, dat hier in dit stuuriche hui» beland was. In den beginne was de professor er aven ver baasd als varschrikt over geweest, toen hij zoovele nuttelooze voorwerpen bemerkte, die zijne nicht als onmisbaar beschouwde. Deze had echter om die onkunde hartelijk gelacheD. Zie eens. oom, wat een som geDs ik tot mijne beschikking heb, zeide zjj', tsrwijl zjj achtelooa bladerde in de pakje» bankbiljetten. Ik heb veel geld, en voor het geval, dat die som niet toereikend mocht zjjn, heb ik maar een paar woordj»» aan papa te schrijven, opdat hij mjj twee of driemaal zooveel stuurt. Ik moet hier een heelen tijd doorbrengen, en, om u de waarheid ts zegge», ik zal het met pleizi»r doen. Ja, waarlijk, 't is heel vrooljjk in dit oude huis ie wonen, er ds rol te «pelen van eene vervallen prinses, de oude Sophie dol te maken en den kreupelen hovenier te plag»n. Alles echter onder voorwaarde, dat ik er leven kan dat wil zeggen, dat ik mjj niet omringd zie door leeljjke dingen, noch een akelig kamertje moet bewonen. De professor had er zich aan onderworpen, zijn huis overstroomd te zien door een leger van werklieden, alle mogelijke ambachten vertegen- woordigde, die van den morgen tot den avond de trap op en af holden, en dit viel niet te betwisten er den vreds uit verjaagd hadden. alles gaat als te voren, dat in de stad Rome zelf geheele wjjken verwilderen, want daar iu deze enorme stad ook enorme aanbouwen zgn, en het Italiaansch gouvernement geen heiligdommen bouwt maar eukel verwoest, zoo wordt de toestand letterlgk onhoudbaar. Een der redenen dan ook, waarom bjj het pauselijk buschopsjubilé een nieuwe Siut- Joachim-kerk gebouwd werd, is ook d»ze, dat men uit bjjdrageu van vreemden tracht te stichten, wat uit eigeu middelen oumo- geljjk meer kon gegeven worden. Eu dan telkens dat kwellen der Italiaansche regee ring, om de bisschoppen niet tot het bezit hunner zetels toe te laten. En dat saecula- riieeren van zuiver kerkelgke bezittingen. Kortom,alwie een weinig biligküeidsgeroel heeft, hg zal, al is bjj niet eens Katholiek, roudweg erkennen Voorzeker, dat is eene groot» schande, die bezetting van Rome, dat i» een Jadas-streek geweest, ook van Nederland, het handhaven van daze rooverjj, Eindeljjk, ofschoon al het bovenstaande ten opzichte van iederen kerkvorst zal bljj- veu gelden, die ooit Sint Petrus' Stoel ia gevangenschap beklimmen zalzoo maakt toch bgzonder, tegenover pans Leo XIII, heel de wereld, die Zijne gevangenschap helpt handhaven al een zeer treurig figuur. Ja, voorwaar, ook hier is er voor allen, die leven eene quaestie van eer of oneer in het spel. Om dit te begrjjpen behoeven wjj ons maar te herinneren, in welke schande zjj alhn na oog beden ten dage verrjjzeo, die bgv. een Columbus, een D a n t e of ten onzent een Oldenbaruevelt of De Groot hebben mishandeld.Tot op den Schuttersmaaltijd vau VanderHelst wjjst nu de historie de afschawelgke koppen van dergelgke lieden aan. Maar hoog in glorie prjjkt suderzjjds, rondom de nu verheerljjkte Columbas-figour, een liefeigke Franciscaan PaterJuandeMarchena die den bedroefden zwerveling opnam, of een koningin Isabella, die hem altoos met een goed woord heeft getroost. En zoo is bet eveneens n de geschiedenis van de Maagd van Orleans, van MariaStuart, kortom van allen, die Gods rechten hier op de wereld in groote droefenis verdedigd hebben eens komt de tjjd, waarop zelfs de geelgewordene en versletene bladzjjde met eere wordt opgehaald en herdrukt, 1. Welke in hun bestrijding van Calvijn's praedes- tinatie, om de waarheid hebben geleden. Wat den heer de Trevor» betreft, hij keurde onveranderlijk alle door Marga beraamde plannen goed; hij had de onderscheiden stijlen der meu bels bestudeerd en ze vergeleken; hij had zelfs de kleur der behangsel» breedvoerig besproken en dat met dezelfde zorg en dezelfde volharding die hij aan den dag gelegd zou hebben bij het bestudeeren van een zeer oud handschrift, 't welk reeds eeuwen begraven lag in het stof en de duisternis van een archief. Onder de bedrijvige aansporingen van Marga en met medewerking van den heer 6e Trevors, was het salon al zeer gauw een vertrek geworden overheerlijk om te bewonen. Anna en Francois, de hovenier, waren onuit puttelijk in hunne bewonderende uitroepen, alleen de huishoudster hield zich alsot zij niet wist, wat er omging, ja, alsof zij zelfs de be hangers en de meubelmakers niet zag. Als die vreemdelinge er pleizier in heeft, om van deze woning een gekkenhuis te maken, en als die arme droomer zwak genoeg is, om baar maar te laten begaan, dan is het mij totaal onverschillig, zeide Sophie. Ik voor mij, zal den voet niet over den drempel dier kamer zetten. En toch kampte de vrouwelijke nieuwsgierig heid tegen dit, door een gevoel van gekrenkte waardigheid ingegeven besluit. Toen Marga op zekeren morgen den hof was ingegaaD, zag Sophie zij wist zelve niet hoe dat zoo had kunnen komen, tich op den drem pel dier vermaledijde kamer, hare nieuwsgierige oogen latende gaan over deze haar onbekend# weelde. Maar, beste Sophiesprak eene heldere welke eeuwen geleden, dour d en eenvoudig- sten menscb, ten voordeele vau zulke arme Iieveliogen Gods is beschreven, en die bladzijde trekt dan opnieuw de nakome- l'ngen tot godsdienst en deugd, zooals een oorlogsvaandel des te meer helden aantrekt, naarmate er reeds vroegere regimenten onder dat vaandel hebben geoorloogd. O, dat alle tjjdgenooten des Pausen dat eens bedachten; 0, dat zjj zich levendig voorstel den, hoe verbaasd ODze Roomsche naza ten zullen vragen maar konden dat onze voorvaderen ten minste niet verhelpen, dat een paus als de geniale Leo XIII, steeds ongetroost moest bljjven Men had dan toch minstens altoos bjj de Regeering kunnen bljjven klagen, men had toch telkens in openbare geschriften op dat aambeeld kannen hameren, men had in een woord toch lnide kunnen verkonden, dat naast bet princiep, hier nog de persoon zooveel gewicht in de weegschaal lei Och, dat het alles eens spoedig gebeurde Wat vreugde zoude het zgn, als daar op zekeren dag ons Hoogwaardig Episcopaat den dank eens had over ts brengen van pans Leo XIII, dat waar zoovelen hem bleven bedroeven Neerland hem toch eindeljjk weer heelt getroost. FiatFiat P. M. BOTS, Pr. Te Hambarg-Altona is in eene vergadering van 3000 sjouwerlieden besloten het werk te staken. Vorst O ttoZuStolbergWerni- g e r 0 d e, voorzitter van bet Pruisisch Hoe renhuis is op 59-jarigen leefijjd overleden. KeizerW i 1 h e 1 m heeft in zgn jongste toespraak tot de officieren gezegd, dat zjj, wanneer het hen soms overkwam te veel gedronken te hebben, dan liever op hnnne sociëteiten of te huis moesten bljjven. Laten zjj zich derhalve dus moet de Keizer besloten hebben niet beschonken in bet openbaar vertoonenmaar geraken zg in staat van wettige zelfverdediging, dan moeten zjj niet aarzelen van hnnne wapenen gebruik te maken. Dit bericht maakt sen satie. en vrooljjke stem achter haar, wilt ge niet eens binnengaan en de kamer eens op uw g»m»k bezien? Inwendig woedend, dat men haar op heeter- daad had betrapt, keerde zjj zich om onder het mompelen van: Wel, wel, wat heeft die baar mond vol van haar kamer. Neen, juffrouw, voor zulke beuzelarjjen heb ik geen tjjd. Ik wilde alleen maar eens zien of Anna dat alles had afgestoft, want de juffrouw is zeker wel te voornaam om er toe te komen een stofdoek aan te raken. Marga antwoordde doodkalm: inderdaad, ik ben hier niet gekomen om handenarbeid te verrichten, zooals uwe landge- nooten dat doen. In Amerika laten wjj de zorg voor het schoonmaken aan de meiden en knechts over. Onder het spreken was Marga lang» Sophie heen gegaan, haar verachteljjk groetende. Zjj trad haar kamer binntn en iloeg de deur voor den neus der nieuwsgierige oude Éoe. Hoor me dat eens aan, zeide de huis houdster bij zich zelve. Dat onuitstaanbare schepsel zal nog mijn dood veroorzaken. Als ik haar maar eens kwaad kon doen. Zjj girg de trap af en sloop haar heiligdom de keuken, binnen, waar zjj nogmaals over al de onrechtvaardigheden, waarvan zjj het slacht offer was, nadacht. Wat had zij sinds een maand al niet te lijden gehad! De geheele manier, waarop sinds weldra veertig jaren het beheer van het huishouden geschiedde, was in een enkelen dag veranderd. [Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1896 | | pagina 1