N I E U W E
kDagBlaó voor iSflooró' en Suió JCollanó.
Amsterdamsche brieven.
No. 2545
Dinsdag 1 December 1896
21ste Jaargang
BUITENLAND,
De Amerikaansehe.
Frankrijk.
Oostenrijk-Hongarije.
Italië.
fl 41HL1HSPHI COUIï AIT
ABONNEMENT StEJ.Tj
Pei 3 maanden voor Haarlem. j 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afaonderlgke nummers0,03
Dit - blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUBBAH: St. Janstraat Haarlem.
AGITE HA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVEHTENTIEN
Van 16 regels 50 Cents
Elke rsgel meer7V»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
Redacteur-Uitgever, W. K F P R R S.
V.
Jaatje zag eens pruimen hangen
O, als eieren zoo groot;
'tSchaen dat Jantje won gaan plukken
Schoon zijn vader 't hem verbood.
Wat heeft men den maker van dit versje
al niet geprezen en gescholden, vergoed en
vergooid, bewierookt en bespot. In vroegere
jaren, toen ik nog etn kind was, was hg
de eenige kinderdichter, de kinderdichter
uitnemendheid. Iedereen kende zjjne
gedichtjes; waar een kind een versje op
zegde, was het er een van Van Alphen.
Maar tegenwoordig na onze kinderen groot
zgn, nog voor ze de schoolbanken hebben
verlaten, nn alle versjes en lesjes door den
«paedogogischen bril moeten bekeken worden
nn zgn de versjes van den goedeD H i e-
ronjUDi naar den ond-rommelzolder
verbannen en alle brave Jantjes en
zoete Maria's zgn in de versnippering ge
komen.
't Is jammer, heel jammer? Er waren
zoo'n aardige gedichtjes bjj en zoo toepas
selijk!
Daar dorf ik bjjv. te wedden, dat de
ehrenfeste Manner, die het katholiek pro
gram samenstelden, ten gewichtig stak
werk, dat als een heerlijke vlinder met tin
telende kleuren zgn geheimzinnig, poppen
huisje heeft verlaten, bij het ontwerpen van
dit program vaak elkander hebben tosge
roepen.
„Maar bedenk toch, kleine Jan,
Dat men geen dingen moet begetrea,
Die men niet verkrijgen kan.//
En dat zonden ze nn ook wel willen toe
roepen aan zoo velen, die eene heel» ljjst
van desiderata weten samen te stellen vao al
wat zg nog wel in het program hadden
willen zien opgenomen.
Zoo'n lijstje van wenschen opmaken kan
wel DQttig zijn, maar onze 25 katholieke
Kamerleden onder één hoed brengen is een
grooter kunst en dat kon niemand doen dan
zg zelveD en daarom was het maar goed,
dat sjj zalven het program maakten. In
dat opzicht is het program dan ook, al kon
er iets bjj, toch een meesterstokja eu mis
schien in andere opzichten ook nog.
Zeker zgn er bekwame critici, die gaarne
FEV1LLBTON
15.
(Vervolg.)
Welnu, oom, wat is er? zeide zij, terwjjl
de oude man het stilswjjgen bleef bewaren.
Ik weet eigenlijk «iet, hoe ik u dat moet
zeggen, antwoordde hjj op klagenden toon, ik
ben er zoo weinig aan gewoon, mjj in dsrge-
ljjke omstandigheden te bevinden; zoo onhandig
ook, dat... ja, ik wilde maar, dat gij nog eene
moeder hadt.
Ik ook, oom lisf, ik zou bet ook gaarne
willen, maar mjjne arm# moeder rust daar ginds,
in Californië al sinds lang. In daar ook mijn
vader aan het andere eindje der wereld is, zult
gjj er toe mosten besluiten, ze te vervangen sn
voor mij een vader en eene moeder tevens te
zjjn, ten min/te voor het oogen'blik. Is.'t niet
waar, oom, dat ge niet gerekend hadt op al de
drukte die voor u zoude voortvloeien uit de
aanwezigheid van een dolkopje, dat uwe nicht
is, onder uw eerbiedwaardig dak?
Neen, wezenlijk niet, antwoordde e pro
fessor, en wel met zulk een diepen zucht, en
een gelaat, waarvan de uitdrukking zoo droevig
was, dat Marga in een schaterlach losbersile.
Oom, gij zijt zeer aardig, riep zq uit, ge
kunt u niet verbeelden, boe ge mij amuseert.
Als men u zoo zag en hoorde, zt u men zeggen
dat ge me het vresseljjkste ongeluk kwaamt
aankondigen.
en met recht esus aan dat program gin
gen tornen, 't Zjjn geen beerlgke pruimen
die hnn tegenlachen, de gebreken van 't
progiam te helpen verbeteren is hun doel
en streven in 't belang der Katholieke, wpre
eendracht, achten zg plicht.
De vader »an het program was een wije
heer met een hoogen Zondagschen op, maar
hier is die vader de noodzakelijke eendracht
onder de katholieken, die beslist verbiedt
aan dit program te gaan tornen of er veel
op af te geven. Want moviljjker nog dan
de 25 Kamerleden, waren al dt Neder-
landsche katholieken ooder éan hoed te
vangen; de Nedsrlandsche katholieken
met hunne zoo wjjd nitloopende wenschen
en verlangens en belangen. Denk maar
eens aan P. Eegout eu den R. K. Volks
bond iu onze goede stad, aan Enschedé
en Tilburg en aan de boeren langs de
Maas en Waal, aan de krijgshaftige katho
lieke meesprekers en de presidenten van
Noordbrabant, asn enz. Enzegdau
maar eens, of hst geen kunststuk we», voor
al die antipoden een passend program te
maken? Er zjjn er, die niet kunnen dwe
pen met de wjj t», waarop het tot etaud kwam
maa- ikhad de kiezers endekiesvereenigingen
en hunne besturen en deheercc van de pers
wel eens aan het werk willen zien. Ik ben
bang dat het dan nog erger geloopen had,
dan met de Liberale Unie en dat er in
plaats van een program van actie eeu pro
gram van défactie was ontstaan. Ik vind
dat het program al heel aardig en zonder
veel lawaai in de wereld is gekomen en
dat wij nn maar tevreden moeten zjjr,al
zgn wg nif t geheel en al voldaaQ, met de
perzik, die vader ons gaf, maar, dat wjj
toch niet al te hard en te druk moeten
roepee:
//Die perzik smaakt naar meer.//
En onze tegenstanders zgn zoo maar
maligjts tevredan met ons program. En mis
schien nog minder dan matigjes tevreden met
da eenheid en de eendracht, die ODder de
katholieken is hersteld, al zeggen zjj ou ook,
dat Dr. Schaepman al weer niet met
de overigen eens is. Vooreerst beteekent dat
niet gebeel eens zgn al een heel klein beetje
en betreft het een punt, waarvoor zéér vele
Katholieken anders denkeu dan kunne gt-
loofsgenooten en dan is het iets, waarmede
het katholicisme en de katholieke politiek en
zelfs de politiek der Katholieken in Neder-
Een ongeluk hum een ongeluk!
Matga sprong uit haren stoel op.
Oom riep zij verbleekend, is mijnheer de
Trevors
De oude geleerde schudde het hoofd.
Hem? vroeg hjj met verwonderd gezicht,
waarom denV t ge aan hem
Omdat ik gedacht had,... zeide bet joDge
meisje, met een plotseling verzwakte stem.
Neen, er is geen sprake van den beer de
Trevors. Maar kom aan, ge moi t bettoch weten
Ik heb slechte tjjding ontvangen van ginds.
Van mijnen vader! riep Marga: ^at is
er? Gauw, oom, gauw, zeg me, wat er gebeurd
is, ik sterf van ongerustheid.
Niet van uwen vader....neen., maar van een
van zijn Duitsche bedienden, mijnheer.... mijn
heer
Ottenstein, zeide Marga hijgend. Waarom
schrijft pa ni#t zelf?
Juist, Ottenstein, hernam de professor, zon
der op de vraag te antwoorden, uw vader heeft
groote verliezen op de Beurs geleden.
Is dat alles? God zjj geloofd, riep het
jonge meisje met vuur uit, terwijl een lichte
blos naar hare kleurlooze wangen steeg. Dat zijn
daar gebeurtenissen, die iederen dag voorvallen.
Al mfter dan eens heeft mjjn vader honderddui
zenden dollars verloren, die hij den volgenden
dag weer terug won. Nu begrijp ik, waarom het
geld, waar ik om gevraagd had, niet gekomen is.
De professor hoestte eans, en streek met de
band door da weinige witte haren, die zjjn
hoofd sierden.
Het is dat niat alleen, MsTga, zeide hij
land al bjjzonder weinig te maken heeft.
Dat zal waarljjk onze eenbeidj en eendracht
niet schaden. Trouwens, mg dankt, dat, als
het op een candidaatstellen gaat, de eene
of andere Kiesvereeuiging, haren uitverko
ren, orer het een of auder punt van het
program of buiten het program nog wel
eens wat nader aan den tand zal voelen en
daarin hebben zg volkomen recht. Iedere
streek heeft zoo'n beetje hare eigene be
langen en wenschen en hare eigene beer-
tchende sienswg/.e; en daarover kan het
program toch niet uitweiden. Dat zjju za
ken tusschen de Kiesrereenigingen en hare
mandatarissen en dat behoeven geene ge
schil- en dispnntpnnten te worden in de
couranten. Ons program moet ons netjes
bjj elkander brengen en bjj elkander bou-
den en daarom zal ik voor mg de pruimpjes
der critiek maar stilletjes laten hangen.
Het liberale program heeft de Liberale
Unie maar erg in dér-accord gebracht!
Ik hoop eebter, dat wjj, katholieken,
maar niet te veel op die verdeeldheid re
kenen. Want gjj zult eens zien hoe liefe-
Ijjk en idyllisch eensgezind zjj zullen zgn,
als bet er op aan komt de candidaten der
katholieken buiten de Kamer te boaden.
Dan zal er geen spoor meer overbljjven
van hunne tweedracht. Liberalen en radi
calen, vrgmetselaars en joden en socialisten
en hier eu daar ook calvinisten, maonen
van Dr. Koyper en Dr. Bronsgeest,
zullen elkander dan broederljjk de hand
reiken en men zou haast geneigd zgn uit
te roepen:
Hoe liefeljjk is hst, waar broederen eendrachtig
samenwonen.
En hebben zg eendrachtig dsn Roomsche
in de minderheid gebracht, al geschiedt
dit ten koste van wat beginselen, dan kun
nen zjj elkaoder de hand reiken en zingen:
Dansons la carmagnols,
Om het lijk van den verslage* paap.
En dBarom, mjjue goede Roomsche vrien
den, bereiden wjj ons goedvoor tot den strijd,
laat ons he; program aanvaarden zoo 'tis,
onze organisatie zoo nitmuntend maken ej
zoo krachtig als mogeljjk is en steeds aan
den Belgischen cent denken
L'umiou fait la force.
de stem dempende. Uw vader is... hij is ziek...
Ge weet dat daar vreeselijke koortsen heerichen.
Ach God, mijn vader is dood! gilde Marga;
haar gezicht was lijkkleurig geworden, hare
donkere oogen schenen zich te verwijden.
Oom, zeg mij alles, ik weet hetik gevoel het,
mijn vader is dood o, mijn lieve, goede
vader 1
En terwijl zij zich op den dicht bjjstaanden
stoel liet neervallen, begroef zij het gelaat in de
handen. Maar zjj weende niet, geen traan ont
sprong haar oogtn, geen snik verried hare
aandoening. Men zou gemeend hebben, dat zij
stierf, ala door den bliksem getroffen door deze
onverwachte smart.
De professor liep heen en weer en zonder
een enkel woord te durven, te kunnen spreken.
Hjj bleef voor het arme kina slaan, beproefde
ts vergeefs baar ee* woord van troost toe t* spre
ken, en hervatte daarna weder zijne wandeling
ten prooi aan de smart, die hjj ondervond, en
getroifen door die, waarvan bij getuige was, en
toen hjj nu weer voor Marga bleef stilstaan,
greep deze zijn arm.
Wanneer is mijn vadergestorven? Wie
was er bjj hem in zjjne laatste oogenblikken
Wie heeft hem de oogen gesloten, nu ik, zjjn
eenig kind, niet bij hem was? Heb medelijden
met mij, ocm, zeg mjj alles, laat mij mjjn on
geluk niet droppel voor droppel inzuigen. O,
spreek, ik bid het u.
Ik weet verder niets, arm, lief kind, dan
hetgeen ik u heb medegedeeld, niets dan de
tjjding van die vrteseljjke ramp.
Maar de brief, oom, die afschuweljjke brief
In een proces dat 15 jaren lang heeft
gedaurd, is eindelijk uitspraak gedaaaHet
werd gevoerd over de nalatenschap van
den Hertog van Brauswjjk.
De Hertog vermaakte, geljjk men weet,
zgn vermogen circa 20 millioen franks
aan de stad Genève. Maar de gebroeders
DeCivry wier naam genoemd werd
in de veelbesproken cfomtape-procesaen
betwistten de geldigheid van het testament
en beweerden recht te hebben op het geld,
omdat hnnne moeder eene natnurlgke doch
ter van dea Hertog was.
De Rechtbank te Parjjr heeft hnn echter
den eisch ontzegd, omdat het volstrekt niat
was bewezen, dat de moeder der heereu D e
Civry eene erkende natuurlgke dochter
van den Hertog vaa Bronswijk was.
Ia HoDgarge is men niet tevreden over
de troonrede door keizer Frans Jozef
nitgesprokeo. Za is zoo droog als een aan
plakbord en zoo opwekkend als eene ad
vertentie, zegt de Pesther Lloyd. Het heeft
ook bevreemding gewekt, dat in strgd met
de gewoonte geen woord gewgd is aan de
Buitenlandsche Staatkunde.
Tjjdens de Keizer van Oostenrjjk te Ba-
da-Pesl; was, ontving hjj als Hongaarsch
honing eeoe deputatie van honderd indus-
treeler, die hem en zgn gemalin kwamen
daak zeggen voor hun deelneming aan de
m llenninmstentooastelliag. Koning Prsuz
Jozef antwoordde dat hg verheugd was
dat de fabrikanten door bun komst hem
de gelegenheid hadden gegeven, hun daok
te zeggen voor den offervaardigeD, onver
moeider/ {jver, waaraan ia de eerste plaats
het groote succes der tentoonstelling is te
danken.
Tot voorzitter van het Hongaarsche
Magnatenhoie is benoemd de gewezen mi
nister van binnenlandsche zaken Wil
helm T o t b, als onder-voorzitter zgn
aangewezen baron Bel a Day en graaf
Tibor Karolyi.
Het vredesverdrag tasschen Italië en Abes-
syoië is jl. Donderdag geteekend .Daarmede
js de bepaling vervuld, dat het verdrag
w «ar is hij
Ge weet, mjjn kind, hoe verstrooid ik ben
toen ge hier gekomen zijt, lag de brief van uw
vader al sinds maanden onder mjjne papieren.
I» die brief dan verloren geraakt
De professor knikte bevestigend met het hoofd.
Hjj moet gezocht worden, ik moet hem
vinden onmiddellijk.
Voor dat haar oom haar had kunnen tegen
houden, was het jonge meisje naar de studeer
kamer gesneld. Hoewel zjj ten prooi was aan
eene koortsachtige opgewondenheid, wilde zjj
toch met regelmaat <e werk gaan. Zjj opende
alle boeken e* schudde ze uit, doorblaarde de
manuscripten en verzuimde zelfs niet, de snip
pers in de papiermand te onderzoeken. Zacha-
rias bleef bij zijn achrjjftafel ataan.
Zijn vochtige, op het. meisje gerichte oogen,
staarden i u en dan angstig naar zjjne kostbare
manuscripten, die driftig gegrepen en wesr
neergeworpen werden en naar de papieren,
welke zijne aanteekeningen bevatten, en die
thans dooreen gegooid en verward, zich tot een
vormeloozen hoop opstapelden, Eene maand zou
ternauwernood voldoende zijn om de wanorde te
herstellen, die in een half uur was aangericht.
Niettemin wosnde hjj kalm deze daden van
vandalisme bjj, en bracht van tjjd tot tjjd de
hand aan een binnenzak van zjjne jas, welke den
sleutel bevatte van de onderste lade zijner
schrjjftafel.
Misschien hebt ge dien brief in de lade
verborgen
Wordt vervolgd)
