NIEUW QagBlaó voor *3£ooró~ en Suió^Collanó. No, 2546 Woensdag 2 December 1896 21ste Jaargang Het duel. B UITENLAM d! n De Amerikaansche. Frankrijk. Duitschland. België. Engeland. BÜRL III lilt VI. ABOHMEMEBTSPEj Pei 8 maanden voor Haarlem. 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland tr p. p. 1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummer» 0,03 Dit blad verschjjnt dadelijks, behalve Zol - eu Feestdagen. B CT B BI A tT: St. Janst-raat Haarlem. AGITE MA WON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIE!» Van 16 regels 50 Cents Elke regel meer7V» Groote letter» worden berekend naar plaatsrnimte. Dienstaanbiedingen 2b Cents per advertentie A Contant. Redacteur-Uitgever, W. K P P E R 8. In ODze eeuw van vooruitgang, van hooge besehaving en ontwikkeling, van middag- heldere verlichting, i» het dnel of tweege vecht niet zeldzaam. De dagbladen melden ons zeer dikwgls, dat hier of daar of ginds wederom Jaan de eer van twee personen is voldaan door.... eea dael. Wjj noemen het dael een kwaad, niet minder noodlottig, niet minder betreurenswaardig dan de aalf- moord. Het doel besluit in zich èn de boos- heid èa de snoodbeid niet alleen van den zelfmoord, maar ook van den manslag. Hg, die zich vrjj willig, zonder billijke en wettige reden, blootstelt aan het naaste gevaar van het leven te verliezen, is in elk geval de moor denaar van zich zelven.Van den anderen kaut de duellist inoet over het algemeen geacht worden de meeoing eo bedoeling te hebben, van zgn tegenstander te dooden er beitaat derhalve poging tot moord; en indien de moord niet wezenlijk plaats beeft, dan komt dit wtgens omstandigheden, van zgn wil on afhankelijk. Alzoo kan het dnel beschouwd worden als een soort van wederzijdschen zelfmoord en doodslag, hetzg bedoeld hetzij wezenlijk plaats hebbend. Daarait volgt, dat de daellist een misdaad pleegt tegen God, tegen de maatschappij en tegen zich zei ven. Het dael heeft een wreeden eo barbaaricben oorsprong; bet duel is, in één woord gezegd, een echt brotaal anachronisme, rechtstreek» in strjjd met de zeden van een beschaaid en christelijk volk. Het i« inderdaad onbe grijpelijk, boe bet moderne Europe, dat zoozeer durft roemen op zjjne beschaving en ontwikkeling en verlichting, zulk een wreedaardig, onmensohelyk en onzedelijk schouwspel,als bet doel oplevert, kan dnlden. Voorwaar, eenmaal zal het nageslacbt, dat verstandiger en wjjzer is dan wjj zgo, onze zoogenaamde eeuw van verlichting be schouwen ale een tgdperk van onwetendheid en barbaarscbheden. En inderdaad, het dulden van eene ge woonte, zóó gruwelijk en dwaas, zóózeer indrniecbeud tegen de rede en de wetien, dat is het ergste en het grootste kentteken van het verval en van de barbaarechheid der volken. En daarom wellicht zullen de toe komstige eeuwen de vorderingen der be- echavicg, der verlichting en der wetenschap, waarop onze eeuw in bate jjdelheid zóó FE UILLET O h\ 16. {Verttlg.) Hoe zou. ik dat hebben kunnen doen Ik berg nooit eenig papier in eene lade. Geef mjj den sleutelik wil zoo Jasg zoeken tot ik den brief heb gevonden. Den sleutel? Ik beb hem niel; hij is al lang verloren. Ik heb dus onmogelijk den brief in esne lade der schrijftafel kunnen hergen. In- diem ge dien sleutel kondet terug vinden, zoudt ge me een grooten dienst bewijzen. Dat i« jammer, maar ik moet dien brief hebben, riep Marga, terwijl zij wser met woesten ijzer haar vrucbte'ooze uaiporingen voortzette. Alles was tevergeefs; de brief was evenmin te vinden als de sleutel. Als het winter wss, oom, dan zoudt ge den brief in den haard hebben kunnen laten vallen, of hem bij vergissing wellicht verbrand hebben, dooh nn is dat onmogelijk. Maar toch, wie weet? Het jonge msisj» snelde naar den baard en zij doorzocht met ijver de ascb, die er rich nog in bevond. I Moedeloos stond «ij weer op. Scherp geheugen eens goed, oom, mis schien hebt ge den brief uit verstrooidheid ver scheurd en «p straat geworpen. Zoo oud als ik beL, antwoordde de pro fessor, terwjjl hg zich oprichtte, is het mij i og groot gaat en zich beroemt, logenstraffen en vlakaf ontkennen. Bet duel is een «eer ernstige wanordelijk heid, een echte misdaad, dia in eene goede geregelde maatschappij niet kan geduld worden. De duellisten^ treden het heiligste, wat er onder de menschen bestaat, de goddelijke en menschelgke wetten, met voeten. Vrij willig, dwasaljjk en roekeloos stellen'zg zich bloot aan het naaste gevaar van óf zich zeiven óf een ander den dood tos te brengea. Zjj offeren dns alle plichten, welke zjj jsgensJGod en jegens de menschen en jegens zich zeiven hebben, aan den hartstocht op: en dit geschiedt meestal, om niet te zeggen altoos, om eene beuzeling, om eene kleine beleediging, om een onbeleefd woord, om een gebaar of blik, welke voor beleeiigeod wordt gehonden. Znlk een handelwijze is niet meer loutere dwaasheid en lafheid, maar verregaande lompheid, woeste razernjj. De duellist bs- drjjft een moord, en hg is voldaan eu ge'U-t; bjj meent zjjoe eer hersteld te hebben door een zware miidaad, een lafbortigen eo gru- weljjken moord te plegen. Het slachtoffer, in het gezicht van de vreeseljjke eau wigheid, zal misschien ook zeggen mijne eer is ge wroken en ik sterf voldaan De eer van dan daellist bestaat derhalve in het voldoen van zjjne hartstochten, hoogmoed en wraakzucht, d. w. z. in het vertrappen van alle goddel jjke en men8cbeljjke wettoc. Welk eene onbe- grjjpeljjke verwoesting van alle begrippen van rechtvaardigheid en waarheid Als de echte geneesmiddelen, geëigend om dejvreeseljjke sooiale wonde van het dnel te genezen, nopmen wg het geloof, de gods dienstige overtuiging, het godsdienstige onderwjjs en vooral de beoefening van den godsdienst. Maar in den tegsnwoordigen toestacdjvan intellectueel en"zsdeljjk verval, van diep zedenbederf en vooral vau onver schilligheid in zake van godsdienst, zal het duel wel [nimmer geheel en al uitgeroeid wordeD, evenmin als de gewone moord. Fei telijk toch wordt het bewezen, dat het Christendom alleen in staat is om deze afschuwelijke misdaden geheel en al te doen opbonden getuige hiervan is de bekende christelijke republiek van Paraguay, alwaar de zelfmoord, de manslag en het duel totaal CDbekeud waren. Maar de invloed der godsdienstige beginse len zal op het tegenwoordig geslacht, dat nooit overkomen, dat ik ren papier verscheurde. Deze veronderstelling had hem blijkbaar be- leedigd. Zjjt ge er wel zeker van, dat ge hem niet in uw zak hebt gestoken? Maar kindlief, ik keb mij^e zakken al wel honderdmaal omgekeerd, ten einde eene nantee- kehing te vinden, waar ik zeer om verleven ben. Marga zag in 'trond; eindelijk vielen hare oogen op de boekenplanken die, beladen met boeken, de wanden innamen tot aan het plafond. Onmogeljjk was het met, dat de professor een dier boeken bad moeten raadplegen en den brief bjj wijze van bladwijzer er in gelegd bad. De daad volgde spoedig op de gedachte. De boeken, een voor een doorzocht en weggeworpen bezaaiden den grond. Deze barbaarsche behan deling, zijne lievelingen aangedaan, sneed den professor dcor de ziel, maar toch bezat hjj de noodige kracht om kalm te bljjven. Ook deze laatete boop bleek jjdel. Marga liet zich in den stoel van den professor neervallen eu vouwde de handen in den schoot. Hoer eens, oom, zeide zij na esnigeoogen- blikken van stilzwijgen, ik vertrek met de eer ste boot. Het is mij onmogelijk, dis onrekerheid langer te dragen. Ik wil vragen, ik wil zelf zien. Ik kan nog niet gelooven, dat mijn vader dood is. Dood! O mijn God! kreet zij. En voor de eerste maal barstte zij in tranen los. Ik dank God, dat Hij u veroorloofd heeft t» weenen, zeide de oude geleerde. Het veront rustte mij zoo, uwe oogen droog en vurig te zien. Ja, ween maar. De elag is hard gewesst, en ik ben zoo onhandig, zoo onfcaholpen, dat zoozeer ontaard en ontvreemd is aan den godsdienst, wel weinig kracht kannen doen gelden. In welke klasse van menschen treft men voornameljjk duellisten aan In de klasse van volwassen personen, gewoonlgk vau twintig tot zestig jaar, die over 't al gemeen meer of minder geletterd zgn. Be doelde personen zullen zich ófwel laten leiden door godsdienstige beginselen ófwel zich aan de godsdienstige beginselen ont trekken. De eersten znllen nooit een duel aannemen; de anderen, de ODgodsdienstigen, ■/.olieu niet van beginsel noch van gedrag verauderen, de voorschriften van den gods dienst verachten en dus tot het dnel over gaan, indien de gelegenheid daartoe zich aanbiedt. Derhalve bangt alles af van de godsdien stige opvoeding van het opkomend geslacht. Van het hoogste belaag voor het algemeen welzijn moet daarom geacht worden de op voeding der jeugd in de godsdienstige be ginselen en vooral inj het vervullen van alle plichten van den christeljjken godsdienst eu van de christeljjke zedenleer. Dat is het zekerste middel, ja lelfs het eenige middel om het duel geheel en onvoorwaardelijk uit de maatschappij ts bannen. Te Carmanx heeft de aangekondigde manifestatie plaats gehad en niettegen staande de politie uitgebreide maatregelen van voorzorg had genomen, kwamen de heeren spoedig in botsing. Zondag-voormiddag om half twaalf onge veer kwam de trein binnen met de verschil lende afgevaardigde*. De beer J a u r s was vergezeld van de heeren Millerand, Vi vian i, Vaillant, Pelletan, Sera- bat, Deville, Coutant, Chauvière en D e j e a u 11: Zjj werden door een deel van de menigte met gefluit en gejouw ontvangen men wierp hen zelfs met gekookte aardappelen met lompen en koolstronken. Tot een gevecht kwam het toen ecbier nog niet. Maar in de vergadering die om 2 uur was begonnen, ging hst buitengewoon woelig toe. Daar kreeg men elkaar bjj den kraag, zoodat zelfs de gendarmerie tnsschen beide moest bomen. De heer Calvignac, oud-burgemeester ik u zelf niet op die ontzettende ramp heb kun nen voorbereiden. God is mijn getuige, dat mijn hart bloedt, als ik u zoo zie. Ik had me liever de rechterhand laten afhakken, dan u dien slag te moeten toebrengen; doch bet moest nu een maal. Maar thans zijt ge mijne geliefde dochter, mijn eenig kind; uw vader heeft u naar mjj toege zonden als bet kostbaarste deel van datgeen wat hij bezat; bjj heeft u aan mjj vermaakt en zoo zijn dierbaarste goed aan mij toevsrtrouwd. Wel nu, ik zal u liefhebben, ik zal u beschermen, alles, wat ik bézit, behoort u toe, het zal u bjj mjj aan niets ontbreken. Och oom, aan dat alles denk ik geen oogsnblik. Maar mjjn vader... te moeten denken dat ik geen vader meer heb, dat ik niet bij hem was in zijne laatste oogenblikken. Nooit heb ik gedacht, dat mijn vader kou stsrven, neen nooitl God heelt aldus gewild, mjjn kind. Gij moet de smart, die Hjj u toeiendt, met geduld sn gelatenheid dragen. Maar ik "ben niet geduldig, ik wil gela ten zijn, riep het jonge meisje. Oom, ik moet vertrekken en ik vertrek ook. Tracht eerst eens wat tot bedaren te ko men, stamelde de oude geleerde. In de eerste plaats kunt gij niet terstond gaan; het vertrek van de eerstvolgende boot heeft eerst den I5n plaats; en, verder, kunt ge mjj niet zoo aan mjjn lot overlaten, Heb ook ik niet mijn naasten bloedverwant verloren, den zoon mijner eenige zuster, dien ik zoo lief heb gehad? - Vergeef me, oom, zeide Marga nederig, ik van Carmanx, werd naar het bareau van politie gebracht wegens mishandeling van den heer C h a p a r d, die twee waren aan het vechten geweest dat bet een last was. Keizer Wilhelm moet besloten hebben voortaan het lastslot Wilhelmshöhe bjj Cassel, in plaats van Potsdam, als rast zomer verbljjt ta gebruiken, Vorstin Elisabeth vanLippe- D e t m o 1 d, weduw8 van Vorst Leopold (f 1875) is te Detmold overleden, in den ouderdom van 63 jaren. Zjj was een geboren Prinses van Schwarzbur g-R n d o 1- s t a d t. Te Nizza is vorst Karl Egon id Fflrstenberg overleden, in den onder doos van 44 jaren. Hjj was het hoofd van het Katholieke Huis Fürstenberg, dat met hem uitsterft, en een der rjjkste grooten van Dnit8cblaad. Zgn grondgebied strekte zich uit over drie Daitsche Staten, en zoo was bjj lid van de Badensche Eerste Kamer, de Würtembergsche Standee Kanvmer en het Prnisisch Heerenhuis en daarenboven lid van den Daitschen Rjjksdag. Voorts was hjj Majoor a la Suite en Opperkamerheer van keizerj Wilhelm. Bjj het nn aangevangen studiejaar aan de katholieke nniversiteit te Leuven, bedraagt het aantal studenten 1068. In bet Belgische leger is een com pagnie van wielrjjders gevormd. Dj Mi- ter van Oorlog za! ten behoeve dezer com pagnie 100 rjjwielea aankoopen. In onzen tjjd wordt al zeer zonderling gesprongea met het huweljjk en men tracht er eene overeenkomst van te maken die veel geljjkenis heeft met een notarieel con tract. De vorige week sprak de Rechtbank te Londen de echtscheiding uit tusschen 8 hen- stone, carabinier, en sjjne vronw Mar garet, welke laatste, daags na bet huwe lgk met een artillerist er van door ging Deze werd veroordeeld tot de kosten van' het gediog. Drie weken na de scheiding tiad de ldjarige Shenstone in den eebt met een meisje nit Windsor. Binnen 8 maanden beleefde Shenstone dus twee buweljjken en eene echtscheiding. ben zoo eigenbaatzucht. Men heeft mjj altjjd zoo lief gehad, dat ik maar zelden aan anderen denk. Hare tranen begonnen opnieuw te stroomen. Ge vergist u, kind, zeide hij, ge zijt veel beter dan ge denkt, ik heb dat altijd begrepen. Eensklaps ontroerde hij, als ware hjj door een dolk getroffen geworden. Marga zeide zachtjes: Gij laat nu zeker een slotenmaker halen om die lade te openen, niet waar? Een slotenmaker? herhaalde de professor eenigs- zins verlegen, waartoe zou dat dienen? Het is niet vandaag dat ik den sleutel heb verloren. Dat is waar ook, gjj hebt dien brief dus niet in die lade geborgen. Maar waar kan hjj dan zijn? Waar? Waar? Zacharias' oogen vulden zich met tra nen, toen zijn blik viel op de gesloten lade, welkt den brief bevatte, die door Marga met zooveel jjver gezocht werd. Hjj zag den brief. Hjj las ieder der vreeselijke regels, die er in ge schreven stonden, ieder woord was met vurige letters in zjjn verstand gegrift, daar waren ze in hunne ontzettende kortheid. „De pijnlijke taak rust op mjj, u bekend te maken met het overljjden van uwen neef, den heer Leonard Holsten. Verscheiden ongelukki ge ondernemingen hadden sinds jaren reeds het rrediet van zgn huis ernstig geschokthet laat ste bankroet, dat te San Francisco voorviel, heeft hem geheel geruïneerd. De heer Holsten heeft getracht er zich weer boven op te wekken door eene groote speculatie in petroleum, doch eer gisteren vernam hjj dat deze was mislukt." Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1896 | | pagina 1