NIEUW
QagBlaó voor *3£ooró~ en Suió^Collanó.
No, 2546
Woensdag 2 December 1896
21ste Jaargang
Het duel.
B UITENLAM d!
n
De Amerikaansche.
Frankrijk.
Duitschland.
België.
Engeland.
BÜRL
III lilt VI.
ABOHMEMEBTSPEj
Pei 8 maanden voor Haarlem. 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland tr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummer» 0,03
Dit blad verschjjnt
dadelijks, behalve Zol - eu Feestdagen.
B CT B BI A tT: St. Janst-raat Haarlem.
AGITE MA WON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIE!»
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7V»
Groote letter» worden berekend naar plaatsrnimte.
Dienstaanbiedingen 2b Cents per advertentie A Contant.
Redacteur-Uitgever, W. K P P E R 8.
In ODze eeuw van vooruitgang, van hooge
besehaving en ontwikkeling, van middag-
heldere verlichting, i» het dnel of tweege
vecht niet zeldzaam. De dagbladen melden
ons zeer dikwgls, dat hier of daar of ginds
wederom Jaan de eer van twee personen is
voldaan door.... eea dael. Wjj noemen
het dael een kwaad, niet minder noodlottig,
niet minder betreurenswaardig dan de aalf-
moord. Het doel besluit in zich èn de boos-
heid èa de snoodbeid niet alleen van den
zelfmoord, maar ook van den manslag. Hg,
die zich vrjj willig, zonder billijke en wettige
reden, blootstelt aan het naaste gevaar van
het leven te verliezen, is in elk geval de moor
denaar van zich zelven.Van den anderen kaut
de duellist inoet over het algemeen geacht
worden de meeoing eo bedoeling te hebben,
van zgn tegenstander te dooden er beitaat
derhalve poging tot moord; en indien de
moord niet wezenlijk plaats beeft, dan komt
dit wtgens omstandigheden, van zgn wil on
afhankelijk. Alzoo kan het dnel beschouwd
worden als een soort van wederzijdschen
zelfmoord en doodslag, hetzg bedoeld hetzij
wezenlijk plaats hebbend.
Daarait volgt, dat de daellist een misdaad
pleegt tegen God, tegen de maatschappij en
tegen zich zei ven.
Het dael heeft een wreeden eo barbaaricben
oorsprong; bet duel is, in één woord gezegd,
een echt brotaal anachronisme, rechtstreek»
in strjjd met de zeden van een beschaaid
en christelijk volk. Het i« inderdaad onbe
grijpelijk, boe bet moderne Europe, dat
zoozeer durft roemen op zjjne beschaving
en ontwikkeling en verlichting, zulk een
wreedaardig, onmensohelyk en onzedelijk
schouwspel,als bet doel oplevert, kan dnlden.
Voorwaar, eenmaal zal het nageslacbt, dat
verstandiger en wjjzer is dan wjj zgo, onze
zoogenaamde eeuw van verlichting be
schouwen ale een tgdperk van onwetendheid
en barbaarscbheden.
En inderdaad, het dulden van eene ge
woonte, zóó gruwelijk en dwaas, zóózeer
indrniecbeud tegen de rede en de wetien,
dat is het ergste en het grootste kentteken
van het verval en van de barbaarechheid der
volken. En daarom wellicht zullen de toe
komstige eeuwen de vorderingen der be-
echavicg, der verlichting en der wetenschap,
waarop onze eeuw in bate jjdelheid zóó
FE UILLET O h\
16.
{Verttlg.)
Hoe zou. ik dat hebben kunnen doen Ik
berg nooit eenig papier in eene lade.
Geef mjj den sleutelik wil zoo Jasg
zoeken tot ik den brief heb gevonden.
Den sleutel? Ik beb hem niel; hij is al
lang verloren. Ik heb dus onmogelijk den brief
in esne lade der schrijftafel kunnen hergen. In-
diem ge dien sleutel kondet terug vinden, zoudt
ge me een grooten dienst bewijzen.
Dat i« jammer, maar ik moet dien brief
hebben, riep Marga, terwijl zij wser met woesten
ijzer haar vrucbte'ooze uaiporingen voortzette.
Alles was tevergeefs; de brief was evenmin
te vinden als de sleutel.
Als het winter wss, oom, dan zoudt ge
den brief in den haard hebben kunnen laten
vallen, of hem bij vergissing wellicht verbrand
hebben, dooh nn is dat onmogelijk. Maar toch,
wie weet?
Het jonge msisj» snelde naar den baard en
zij doorzocht met ijver de ascb, die er rich nog
in bevond. I
Moedeloos stond «ij weer op.
Scherp geheugen eens goed, oom, mis
schien hebt ge den brief uit verstrooidheid ver
scheurd en «p straat geworpen.
Zoo oud als ik beL, antwoordde de pro
fessor, terwjjl hg zich oprichtte, is het mij i og
groot gaat en zich beroemt, logenstraffen
en vlakaf ontkennen.
Bet duel is een «eer ernstige wanordelijk
heid, een echte misdaad, dia in eene goede
geregelde maatschappij niet kan geduld
worden.
De duellisten^ treden het heiligste, wat
er onder de menschen bestaat, de goddelijke
en menschelgke wetten, met voeten. Vrij
willig, dwasaljjk en roekeloos stellen'zg zich
bloot aan het naaste gevaar van óf zich
zeiven óf een ander den dood tos te brengea.
Zjj offeren dns alle plichten, welke zjj
jsgensJGod en jegens de menschen en jegens
zich zeiven hebben, aan den hartstocht op:
en dit geschiedt meestal, om niet te zeggen
altoos, om eene beuzeling, om eene kleine
beleediging, om een onbeleefd woord, om
een gebaar of blik, welke voor beleeiigeod
wordt gehonden.
Znlk een handelwijze is niet meer loutere
dwaasheid en lafheid, maar verregaande
lompheid, woeste razernjj. De duellist bs-
drjjft een moord, en hg is voldaan eu ge'U-t;
bjj meent zjjoe eer hersteld te hebben door
een zware miidaad, een lafbortigen eo gru-
weljjken moord te plegen. Het slachtoffer,
in het gezicht van de vreeseljjke eau wigheid,
zal misschien ook zeggen mijne eer is ge
wroken en ik sterf voldaan De eer van dan
daellist bestaat derhalve in het voldoen van
zjjne hartstochten, hoogmoed en wraakzucht,
d. w. z. in het vertrappen van alle goddel jjke
en men8cbeljjke wettoc. Welk eene onbe-
grjjpeljjke verwoesting van alle begrippen
van rechtvaardigheid en waarheid
Als de echte geneesmiddelen, geëigend om
dejvreeseljjke sooiale wonde van het dnel te
genezen, nopmen wg het geloof, de gods
dienstige overtuiging, het godsdienstige
onderwjjs en vooral de beoefening van den
godsdienst. Maar in den tegsnwoordigen
toestacdjvan intellectueel en"zsdeljjk verval,
van diep zedenbederf en vooral vau onver
schilligheid in zake van godsdienst, zal het
duel wel [nimmer geheel en al uitgeroeid
wordeD, evenmin als de gewone moord. Fei
telijk toch wordt het bewezen, dat het
Christendom alleen in staat is om deze
afschuwelijke misdaden geheel en al te doen
opbonden getuige hiervan is de bekende
christelijke republiek van Paraguay, alwaar
de zelfmoord, de manslag en het duel totaal
CDbekeud waren.
Maar de invloed der godsdienstige beginse
len zal op het tegenwoordig geslacht, dat
nooit overkomen, dat ik ren papier verscheurde.
Deze veronderstelling had hem blijkbaar be-
leedigd.
Zjjt ge er wel zeker van, dat ge hem niet
in uw zak hebt gestoken?
Maar kindlief, ik keb mij^e zakken al wel
honderdmaal omgekeerd, ten einde eene nantee-
kehing te vinden, waar ik zeer om verleven ben.
Marga zag in 'trond; eindelijk vielen hare
oogen op de boekenplanken die, beladen met
boeken, de wanden innamen tot aan het plafond.
Onmogeljjk was het met, dat de professor een
dier boeken bad moeten raadplegen en den brief
bjj wijze van bladwijzer er in gelegd bad.
De daad volgde spoedig op de gedachte. De
boeken, een voor een doorzocht en weggeworpen
bezaaiden den grond. Deze barbaarsche behan
deling, zijne lievelingen aangedaan, sneed den
professor dcor de ziel, maar toch bezat hjj de
noodige kracht om kalm te bljjven.
Ook deze laatete boop bleek jjdel. Marga liet
zich in den stoel van den professor neervallen
eu vouwde de handen in den schoot.
Hoer eens, oom, zeide zij na esnigeoogen-
blikken van stilzwijgen, ik vertrek met de eer
ste boot. Het is mij onmogelijk, dis onrekerheid
langer te dragen. Ik wil vragen, ik wil zelf
zien. Ik kan nog niet gelooven, dat mijn vader
dood is. Dood! O mijn God! kreet zij. En voor
de eerste maal barstte zij in tranen los.
Ik dank God, dat Hij u veroorloofd heeft
t» weenen, zeide de oude geleerde. Het veront
rustte mij zoo, uwe oogen droog en vurig te
zien. Ja, ween maar. De elag is hard gewesst,
en ik ben zoo onhandig, zoo onfcaholpen, dat
zoozeer ontaard en ontvreemd is aan den
godsdienst, wel weinig kracht kannen doen
gelden. In welke klasse van menschen treft
men voornameljjk duellisten aan In de
klasse van volwassen personen, gewoonlgk
vau twintig tot zestig jaar, die over 't al
gemeen meer of minder geletterd zgn. Be
doelde personen zullen zich ófwel laten
leiden door godsdienstige beginselen ófwel
zich aan de godsdienstige beginselen ont
trekken. De eersten znllen nooit een duel
aannemen; de anderen, de ODgodsdienstigen,
■/.olieu niet van beginsel noch van gedrag
verauderen, de voorschriften van den gods
dienst verachten en dus tot het dnel over
gaan, indien de gelegenheid daartoe zich
aanbiedt.
Derhalve bangt alles af van de godsdien
stige opvoeding van het opkomend geslacht.
Van het hoogste belaag voor het algemeen
welzijn moet daarom geacht worden de op
voeding der jeugd in de godsdienstige be
ginselen en vooral inj het vervullen van
alle plichten van den christeljjken godsdienst
eu van de christeljjke zedenleer. Dat is het
zekerste middel, ja lelfs het eenige middel
om het duel geheel en onvoorwaardelijk
uit de maatschappij ts bannen.
Te Carmanx heeft de aangekondigde
manifestatie plaats gehad en niettegen
staande de politie uitgebreide maatregelen
van voorzorg had genomen, kwamen de
heeren spoedig in botsing.
Zondag-voormiddag om half twaalf onge
veer kwam de trein binnen met de verschil
lende afgevaardigde*. De beer J a u r s was
vergezeld van de heeren Millerand, Vi
vian i, Vaillant, Pelletan, Sera-
bat, Deville, Coutant, Chauvière
en D e j e a u 11:
Zjj werden door een deel van de menigte
met gefluit en gejouw ontvangen men
wierp hen zelfs met gekookte aardappelen
met lompen en koolstronken.
Tot een gevecht kwam het toen ecbier
nog niet. Maar in de vergadering die om 2
uur was begonnen, ging hst buitengewoon
woelig toe. Daar kreeg men elkaar bjj den
kraag, zoodat zelfs de gendarmerie tnsschen
beide moest bomen.
De heer Calvignac, oud-burgemeester
ik u zelf niet op die ontzettende ramp heb kun
nen voorbereiden. God is mijn getuige, dat mijn
hart bloedt, als ik u zoo zie. Ik had me liever
de rechterhand laten afhakken, dan u dien slag
te moeten toebrengen; doch bet moest nu een
maal.
Maar thans zijt ge mijne geliefde dochter, mijn
eenig kind; uw vader heeft u naar mjj toege
zonden als bet kostbaarste deel van datgeen wat
hij bezat; bjj heeft u aan mjj vermaakt en zoo
zijn dierbaarste goed aan mij toevsrtrouwd. Wel
nu, ik zal u liefhebben, ik zal u beschermen,
alles, wat ik bézit, behoort u toe, het zal u bjj
mjj aan niets ontbreken.
Och oom, aan dat alles denk ik geen
oogsnblik. Maar mjjn vader... te moeten denken
dat ik geen vader meer heb, dat ik niet bij hem
was in zijne laatste oogenblikken. Nooit heb ik
gedacht, dat mijn vader kou stsrven, neen
nooitl
God heelt aldus gewild, mjjn kind. Gij
moet de smart, die Hjj u toeiendt, met geduld
sn gelatenheid dragen.
Maar ik "ben niet geduldig, ik wil gela
ten zijn, riep het jonge meisje. Oom, ik moet
vertrekken en ik vertrek ook.
Tracht eerst eens wat tot bedaren te ko
men, stamelde de oude geleerde. In de eerste
plaats kunt gij niet terstond gaan; het vertrek
van de eerstvolgende boot heeft eerst den I5n
plaats; en, verder, kunt ge mjj niet zoo aan mjjn
lot overlaten, Heb ook ik niet mijn naasten
bloedverwant verloren, den zoon mijner eenige
zuster, dien ik zoo lief heb gehad?
- Vergeef me, oom, zeide Marga nederig, ik
van Carmanx, werd naar het bareau van
politie gebracht wegens mishandeling van
den heer C h a p a r d, die twee waren aan
het vechten geweest dat bet een last was.
Keizer Wilhelm moet besloten hebben
voortaan het lastslot Wilhelmshöhe bjj
Cassel, in plaats van Potsdam, als rast
zomer verbljjt ta gebruiken,
Vorstin Elisabeth vanLippe-
D e t m o 1 d, weduw8 van Vorst Leopold
(f 1875) is te Detmold overleden, in den
ouderdom van 63 jaren. Zjj was een geboren
Prinses van Schwarzbur g-R n d o 1-
s t a d t.
Te Nizza is vorst Karl Egon id
Fflrstenberg overleden, in den onder
doos van 44 jaren. Hjj was het hoofd van
het Katholieke Huis Fürstenberg, dat
met hem uitsterft, en een der rjjkste grooten
van Dnit8cblaad. Zgn grondgebied strekte
zich uit over drie Daitsche Staten, en zoo
was bjj lid van de Badensche Eerste Kamer,
de Würtembergsche Standee Kanvmer en het
Prnisisch Heerenhuis en daarenboven lid
van den Daitschen Rjjksdag. Voorts was
hjj Majoor a la Suite en Opperkamerheer
van keizerj Wilhelm.
Bjj het nn aangevangen studiejaar aan
de katholieke nniversiteit te Leuven, bedraagt
het aantal studenten 1068.
In bet Belgische leger is een com
pagnie van wielrjjders gevormd. Dj Mi-
ter van Oorlog za! ten behoeve dezer com
pagnie 100 rjjwielea aankoopen.
In onzen tjjd wordt al zeer zonderling
gesprongea met het huweljjk en men tracht
er eene overeenkomst van te maken die veel
geljjkenis heeft met een notarieel con
tract.
De vorige week sprak de Rechtbank te
Londen de echtscheiding uit tusschen 8 hen-
stone, carabinier, en sjjne vronw Mar
garet, welke laatste, daags na bet huwe
lgk met een artillerist er van door ging
Deze werd veroordeeld tot de kosten van'
het gediog. Drie weken na de scheiding
tiad de ldjarige Shenstone in den eebt
met een meisje nit Windsor. Binnen 8
maanden beleefde Shenstone dus twee
buweljjken en eene echtscheiding.
ben zoo eigenbaatzucht. Men heeft mjj altjjd zoo
lief gehad, dat ik maar zelden aan anderen denk.
Hare tranen begonnen opnieuw te stroomen.
Ge vergist u, kind, zeide hij, ge zijt veel
beter dan ge denkt, ik heb dat altijd begrepen.
Eensklaps ontroerde hij, als ware hjj door een
dolk getroffen geworden. Marga zeide zachtjes:
Gij laat nu zeker een slotenmaker halen om die
lade te openen, niet waar?
Een slotenmaker? herhaalde de professor eenigs-
zins verlegen, waartoe zou dat dienen? Het is
niet vandaag dat ik den sleutel heb verloren.
Dat is waar ook, gjj hebt dien brief dus
niet in die lade geborgen. Maar waar kan hjj
dan zijn? Waar?
Waar? Zacharias' oogen vulden zich met tra
nen, toen zijn blik viel op de gesloten lade,
welkt den brief bevatte, die door Marga met
zooveel jjver gezocht werd. Hjj zag den brief.
Hjj las ieder der vreeselijke regels, die er in ge
schreven stonden, ieder woord was met vurige
letters in zjjn verstand gegrift, daar waren ze in
hunne ontzettende kortheid.
„De pijnlijke taak rust op mjj, u bekend te
maken met het overljjden van uwen neef, den
heer Leonard Holsten. Verscheiden ongelukki
ge ondernemingen hadden sinds jaren reeds het
rrediet van zgn huis ernstig geschokthet laat
ste bankroet, dat te San Francisco voorviel, heeft
hem geheel geruïneerd. De heer Holsten heeft
getracht er zich weer boven op te wekken door
eene groote speculatie in petroleum, doch eer
gisteren vernam hjj dat deze was mislukt."
Wordt vervolgd.)