NIEUWE
^üagBlaó voor *3tooró~< en 3/uió*%Xollanó.
Een slachtoffer van zijn plicht-
Het Katholicisme InTransvaal
No. 2548
Vrijdag 4 December 1896
21ste Jaargang
BUITENLAND.
De Amerikaanse he.
Italië.
Oostenrijk-Hongarije.
Rusland.
II41
JSC
UT.
ABOBBEMEB T8JPB) 3 >i
Pei S maanden voor Haarlem. t 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland tr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummer» 0,03
Dit blad verschjjnt
dadelijks, behalve Zou- en Feestdagen.
BÜEB All: St. Janstraat Haarlem.
AGITB MA NOW AGITAT.fi.
PBIJS DBB ADVKBTENTIEN,
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7V»
Groote letter* worden berekend naar plaatsruimte.
Dieahtaanbiedingen 2b Cents per advertentie a Contant.
R e d a t u r-Uit g e v e r, W. K P P E R 8.
De avond is gevallen. De wind huilt door
de toppen der boomea en doet de takken
der oud* dennen kraken, 't Is woest weer
daar buiten, eene vronw klaagt tegen haar
maD, want de wolken jagen langs den
hemel, en de regenplastin stroomen neer.
Bjj tusschenpoozen glnuit de maan door de
dichte ntvelgordpn en verlicht devjjvers en
doet het onde verguldsel van den knarsen
den windwjjzer op het heerenbuis met
nieuwen glans schitteren.
Onhtilvooripellend venchnilt zich telkens
de maan weer opnieuw achter de zwarte
wolken om au en dan den aardbodem te
verlichten, waar veel ongereohtigkeid onder
de menicben bedreven wordt.
Moetje nog uit, Barend? vraagt de
jonge vronw van den boschwachter, als ze
haar man aanstalten ziet maken om de ge
makkelijke pantoffels voor de zware] we ter
laarzen te verwisselen Moet je nu nog nit?
Gisteren wae je ook al den ganschen nacht
buiten, en no in dat hondenweer
Ja, Bertha, de oude Wouters
ie ziek en je weet hoe de Baron, mjjn heer,
er op staat, dat er toezicht gehouden wordt
op de vtrooperv. En het is vannacht juist
weer voor de schavuiten, dat ik er op uit
moet. Kom, vrouwtje, ga maar jjnaar bed en
wacht maar niet ep mp, want het zal wel
laat worden.
Blijf D0U tboMi Ik heb ■oo'n voorge
voel Ik heb zoo naar gedroomd van
nacht
Gekheid die droomen. Kom vrouwtje
geef mjj maar een zoen, en laat de lamp aan.
De dear sloeg toe en de jeugdige vrouw
bleef alleen achter. Eon zij het helpen, dat
zjj zoo ongerust was Had zjj niet gedroomd
dat er levende vitschen op tafel stonden en
was de spiegel van morgen niet van den wand
gevallet, f
Ea had Kees de strooper in de laatste
dagen niet meermalen gedreigd baar man te
zeilen neerschieten
Allemaal slechte voorteekent. Ze moet
haar Barend nog eenmaal zien. Brr! wat
een weer Daar gaat hp, ze ziet hem duide-
Ijjk in den maneschpn. Daar gaat hp door de
beukenlaan. Do buks houdt hp onder de
jas verborgen, den hoed diep in de oogen
gedrukt, schrpat bp met vaste schreden voort.
Plotseliug blgft hp staan.
Hp heeft een schot gehoord.
FEUILLETON,
18.
(Vervolg.)
Ongetwijfeld viel bet haar hard, te scheiden
vta deze edelgesteenten, die hare moeder hadden
toebehoord, en vele tranen viele» op de hals
snoeren en op de met diamanten versierde arm-
baaden. Maar het was duizendmaal beter die
opoffering te doen, dan ieder stukje brood ver
schuldigd te moeten zijn aan de liefdadigheid
van liarsn oom, en de hatelijke blikken van de
oude Sophie te moeten verduren.
Ook scheen het Mar ga toe, dat de huishoud
ster, sinds het voorval, jegens haar het karakter
eener vernederende bescherming aan den dag
legde; doch hare smart was te diep, dan dat
zij lang over deze verandering dicht.
Tien dagen waren er rerloopen sinds het
wegzenden der juweelen en steeds wachtte Marga
met een koortsachtig ongeduld het antwoord van
den juwelier.
Op welke wijze zou zjj de som besteden, die
haar de koop zou opbrengen? Zij had hierom
trent nog niets beslist.
Vermoeid door het overdenken va» het tegen
woordige en het t epeinzen van de toekomst,
zocht zij hare toevlucht bjj het verleden, en
droomde van de dagen, die niet meer zouden
komen, van de dagen, door de teederheid van
haren vader zoo gelukkig gemaakt.
Da bel aan de huisdeur deed zich hooren en
Daar klinkt een tweede. De seboten
kwamen van den kant van den tweeden
vjjver. Behoedzaam gaat hp verder om niet
door geraas zjjne tegenwoordigheid te ver
raden. Zijne moeite wordt beloond. Aan den
bant van den vjjver ziet hp doideljjkeen man
geknield b j een geveld hert. Ha, de strooper
zal hem ditmaal niet ontsnappen. De wind
is hem gunstig en smoort het gedruiseb zijner
voetstappen en het gekraak der takken
onder zjjoe laarzen. Daar s^aat hp achter
den wilddief, grjjpt zjjn geweer en roept
I |Sts, of ik schiet
f!,Het zjjn zpn laatste woorden. Verraderlijk
treft hem een kolfslag van achteren en
duizelend zinkt de boschwachter ter aards.
Ik geloof waarachtig, dat ik hem ge
mold heb, zegt Kees de strooper.
Dan maar ts water er mee, bromt zpn
makker, en wjj er vandoor.
En in de woning van den tronwen bosch
wachter lag de jeugdige echtgenoote ge
knield bp da wieg van haar kind, dat geen
vadsr mter had.
floevelen sneven niet in het var vullen
van hun plicht op elk gebied. De bosch-
wacbter was een van die slachtoffers, zoo
als zooveel anderen het zija, al worden zjj
niet daadwerkelijk vermoord, dan toch in
hun bestaan, of door velerlei middelen bena
deeld, in hnn eer gekrenkt en ten achter
gesteld.
Wp beleven een ellendigen wereldtoe-
itaud, waarover ieder met recht klaagt,
moord, roof, verdachtmaking en meer, zpn
maar al te vaak het loon, welke onze tij
den van wreedheid en el'ende den eerljjken
strpder toedealeu. En toch kan de meuseh
bestand gemaakt worden tegen de gevaren
•n de stormen des levens door flink en
onafhankelijk als een nuttig bnrger op t9
treden.
X Zonder kans op stoffelpke belooning, vaak
met groote offers zien wp nog dagelpbs
in de parlementen en de pers, dappere
mannen onafgebroken slag leveren aan de
verderielpke beginselen.
Dat alles is aan den godsdienst te danken,
waaruit zjj de kracht potten om te volhar
den ten einde toe.
V o n d e 1 zegt zoo schoon:
Gansch ijdel is de mensche en blind gelijk een rots
In welke niet en is de kennis onzes Gods.
De boschwachter deed zpn plicht, zoo
ook dosD de fiere zonen der Kerk, die
Marga ontrukte zich zelve aan hare droomerij,
toen zij hare kamenier bemerkte, gevolgd door
een brievenbesteller, die haar een aangeteekenden
brief ter hand kwam stellen.
Het is het antwoord van den juwelier,
zeide het jonge meisje bij zichzelve, terwijl zij
een zucht van verlichting loosde. Zoodra de
deur weer gesloten was en zij zich alleen be
vond, scheurde zij de enveloppe open en doorliep
haastig den inhoud van den brief. Verbleekend
liet zij dien op den grond vallen en verborg
haar gelaat in de handen.
Yalsch... zonder fenige waarde... bewon
derenswaardig gemonteerd... maar de echte, oor
spronkelijke steenen al lang vervangen door nage
maakte. Dit waren de woorden die zijzoo even
had gelezen.
O, vader, vader! riep zij snikkend, waarom
hebt ge mij misleid?
Mejuffrouw.
Marga ontroerde.
Mejuffrouw, herhaalde Sophie, terwijl zij
zachtjes aan de deur klopte, kan ik u even
spreken?
Nadat Marga bevestigend had geantwoord,
trad de huishoudster met afgemeten stappen
binnen.
Ik wilde u spreken over den brief, gij
weet wel den brief, dien de professor verloren
heeft en dien gig zoolang gezocht hebt.
Hebt ge hem gevonden? riep Marga, naar
de huishoudster toesnellende.
Dat nu juist niet, antwoordde Sophie,
terwijl zjj de ooge» nedersloeg en met de han
den van haar voorschoot speelde.
blootstaan aan verguizingen. Benijd door de
menscben vlechten zp zich in hun edelen
kampstrpd ohverwelkbare lauweren bjj God.
Een brief van patar S c h o c k, aposto
lisch prefect van Tranevaal, aan de Köln.
Volkiz. gericht, behelst het volgende
Wp leven in een republiek, weer alle
belijdenissen dezelfde vrjjheid genieten als
in Engeland en Amerika, ofechoon het
Transvaaleche wetboek nog eenige veronder-
de Hollaodsch-Calvioistiiche bepalingen be
vat. Zoo zjjn de katholieken van den volks
raad uitgesloten en krjjgen onze scholen
geen enkele ooderetenniog van dea Staat.
Gedurende eenige jaren echter hebben wjj
eeu jaarlpksche toelage gekregen van 25.000
frs., die sinds 1892 is iogeboudeo. Noch
tans heb ik reden om te gelooveo, dat
de ons vjjandige wetten binnenkort eene
wpziging zullen ondergaan.
De Regeering is ons volstrekt niet kwaad-
gezind an in de openbare meaning staan
wjj goed aangeschreven. Mettartjjd en met
Gods hulp zullen de hinderpalen verdwpnen.
De Keik van Christus gaat in Transvaal
eene schoone toekomst tegemoet. Da aposto
lische prefect kan met recht die schoone
toekomst voorspellen. De bloei der katho
lieke scholen onder leiding der broeders
Maritsen wettigt die hoop. De scholen te
Johannesburg tellen meer dan vierhon
derd leerlingen, waaronder een zeker getal
protestanten. Eveneens is hst gesteld met
de katholieke meisjssscholen.
Kenschetsend is het, dat de Regeeriug
en de gemeenteraad van Johannesburg de
administratie van het gemeente-ziekenhuis
aan de zutters van liefde hebben opgedra
gen, en ieder jaar legt de Inspecteur der
gasthuizen in zjjn rapport de meest vleiende
getuigenis voor de zusters af. Een collecte
voor haar heeft ouder de protestanten be-
volkiog van Johannesburg f26.000 opge
bracht.
In 't geheel telt Transvaal oDgeveer
12000 katholieken. De paters Oblaten spa
ten getallo van twaalf, boveodieD zjjn tr
12 Mariiten en 70 liefdezusters en Domini
canessen.
Dat is reeds een vertroostend resnltaat na het
korte tijdsverloop, dat de katholieke Kerk
in Transvaal is gevestigd. Het zaad is ge-
Ge weet dus waar die brief is?
Sophie knikte bevestigend.
De brief bevindt zich... zeid» de huis
houdster aarzelend, om daarop plotseling met
groote radheid van tong voort te gaan: Ziet u,
juffrouw, wanneer een man, die sterk aan de
oude sleur is gehecht, van gewoonte verandert,
dan kan men wel tien tegrn een wedden, dat
er voor die verandering een geldige reden be
staat. Sinds ik hier in dienst ben, en dat zal
met St Martinus nu veertig jaar zija, heeft de
professor nog nooit de laden vnn zijne schrijf
tafel afgesloten, hoewel ik het hem in den be
ginne herhaalde malen heb gezegd, dat hij zich
moest aanwennen, omdat men toch nooit welen
kan, wat er kan gebeuren.
Maar neen, hoor, mijn meester lachte mij uit
en de laden bleven open. Maar nu sinds eene
maand ongeveer, juist van den dag af, dat de
brievenbesteller hem een brief heeft gegeven,
die uit Amerika kwam, is de schrijftafel op slot
en de sleutel zorgvuldig weggeborgen. En nu
vraag ik u, juffrouw, is er een ernstige reden,
of niet, die deze verandering verklaart? Het
heeft terstond mijn wantrouwen opgewekt. In de
eerste plaats was de professor niet meer zooals
vroeger; hjj werd zonderling. Van tjjd tot tijd,
wanneer ik de studeerkamer schoonmaakte, zag
ik den sleutel op het slot vau de lade steken
en op een goeden dag, totn ik er mij van ver
gewissen wilde, dat de lade vau binnen schoon
was, toen...
Toen? vroeg Marga hijgtnl.
Welnu, toen zag ik onder verscheidene
papierenfeene enveloppe, waarop vreemde post-
zaaid en evenals het zaad van het Evangelie
zal het in goede aarde vallend, op den
bodem van Transvaal honderdvoudige
vruchten voortbrengen.
Sedert de vrijheidshelden het éene Italië
regeeren, mag dit overigens echoone land
met recht een rooversnest worden genoemd.
Er gaat immers bjjna geen dag voorbjj of de
couranten geven berichten dat dezen of
geaeu is beroofd. Niet op de eenzame wegen
tnsschen bosschen en struiken, maar vlak
bjj de steden worden de jnensohen aange
houden en van alles beroofd. No is zoo'n
geval prins Ernst Windischgratz,
die tot herstel van gezondheid op Corsica
veitoefde, overkomen. Hjj werd tegeljjk met
zpn geneesheer door bandieten uitgeschud.
Het schjjnt thans vast te staan, dat
h«t Russische keizerpaar in Mei van hst
volgende jaar een bezoek zal brengen aan
Rome. De Gazette del Popoio vau Torjju
verzekeit dat dit bezoek zal worden vooraf
gegaan door een rondreis van het Rnssische
MiidellaDdschezee-sskader, langs de voor
naamste Italiaanscbe havens. Het tegenbe
zoek van koning Umberto en koningin
Margherita aan Petersbnrg zalwaar-
schjjnljjk in den herfst van 1897 plaats
hebben.
De liberale gemeenteraadsleden te Wee-
nen zpn geheel ter neer geslagen, nn ze, na
jaren langden baas te hebben gespeeld, door
Dr. Loeger en zpn partjj op den achter
grond zpn geschoven. Om zich te wreken
op de ant'-Semitische meerderheid, hebben
zp besloteD, de zittingen voorloopig niet
meer bjj te wonen en slechts in bpzondere
gevallen in de Raadszaal te verechpnen. Ook
al eene werkstaking omdat de heeren hnn
zin niet krpgen.
De P'eierboergskia Wédomotti is er thans
zeker van dat in Mantejoerjje door de Rns
sische regeering een spoorweg zal worden
aangelegd. De Mantsjoes verbljjden zicb, zegt
het Petetsburgsche blad in het vooruitzicht,
zegels geplakt waren, dezelfde die ik gezien had
op den brief, dien die postbode gebracht had.
En toch heb ik gemeend, mejuffrouw, dat het
m^jne plicht was om u te waarschuwen, want ik
wil de verantwoordelijkheid aiet dragen van het
onrecht, dat men u kan aandoen door voor u
een brief te verbergen, die waarschjjnljjk van
veel gewicht is.
En hebt gij dien brief gelezen? vroeg
Maiga met eene zonderlinge kalmte.
Geen antwoord.
Lieg niet, gij hebt dien brief gelezen!
En als ik hem dan eens had gelezen? ant
woordde de huishoudster, wat zou dat nog? Is
het mijn plicht niet om door scherpzinnigheid
en zorg het onrecht te herstellen, dat de achte
loosheid van wijn meester anderen kan aandoen?
Die arme man is zoo onschuldig, dat men op
hem passen moet als een kind.
Waar is de brief? vroeg Marga op beve
leaden toon. Breng hem mij!
De hemel beware mij daar voor, juffrouw,
gij denkt soms, dat...
Ik wil dien brief lezen, op staanden voet,
zeide het jonge meisje, dat de teleurstelling om
trent de ju weelen had vergeten. O, mijn rader,
mijne moeder, riep zij op esn hartverscheuren-
den toon.
Gehoorzamende aan eene neiging, die sterker
was dan het gezond verstand, bereikte Marga
de studeerkamer vau haren oom met een voor-
gevosl, dat zij thans eene grootere smart zou
lijden, dan zij reeds had ondervonden.
(Wordt vervolgd})
9