No. vm. Maandag 7 December 1896 21ste Jaargang QagBlaó voor cföooró- en Suió-JCollanó De Begrootlngsülscussle. BUITENLAND. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. 7V De Amerikaan sehe. Duitschland Deneraarken. Italië. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem1 f 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40 Voor het buitenland 4 4 2,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. Van 16 regels Elke regel meer AGITE MA NCN AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. 50 Cents. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con t a t. Hoojdagenten voor hat Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etranght de G. L. DA IJ BE Co. JO UNF.JONES Succ., Paris Zlbis Faubourg Montmartre Slechts zelden heeft de Tweede Kamer bij de behandeling dar Staatsbegrooticg zoo groote zelfbeperking in het spreken aan den dag gelegd als ditmaal. Het debat betreffende de algemeene politiek der Re geering, gewoouljjk bestempeld met den naam algemeene beraadslagingen, duurde slechts een deg en fcepaa'de zich tot enkele punten. In de gegeven omstandigheden is het licht verklaarbaar, dat wiinig ledea der Kamer, lost gevoelden om lange redevoe ringen te houden over den tegenwoordigen staatkundigen toestand. Deze toch veikesrt ten gevolge van de aanneming der Kieswet en haar invoering in bet volgend jaar in een stadium vsd overgang, zoodat het vrijwel een nutteloos werk zou wezen om breedvoerig over de politiek der Regeering te gaan spreken. Dat begreep men zeer terecht en het hoofdpunt van het debat bepaalde zich dan ook tot de bekende uit drukking van den Minister vau Binner- landsche Zaken in de E rste Kamer op deu dag der aanneming vau de Kieswet. Geljjk bekend is, had mr. Van Hou ten toen de liberalen opgeroepen ia den strjjd tegen het «clericalisme en protectio nisme». Hij vertrouwde, dat in Juni van het volgend jaar alle liberale elementen, onverscbi'lig boe hun hooding in den kiesstrijd is geweest, hand in hand zmden staan, om richtingen, welke zij strjjd'g re kenen met het algemeen belang, vau invloed te kerocven, geljjk zij tot cinsver van in vloed beroofd geweest zjjn. Eu onder dezen zou de Minister den heer H. Muller, die van geen groote uitbreiding van het kiesrecht wilde weten omdat hg daarvan de zegepraal vau het cl jricalisme en pro tectionisme vreesde, niet gaarne ziea ont breken. Daarom zeide mr. V anHouten: «Hjj (de heer M o 11 e r) vreest clericalisms pd protectionisme, maar waarachtig, wjj niet minder. Wanneer wjj clericalisme en protection sme willen keeren, behooren zulke verschillen als bjj de Kieswet zgn geblekeD, op den achtergrond te bljjzfn.» Terecht heeft men deze woorden den minister Va n H outeu kwalijk genomen. Wjj hebben er ii.dertijd ork het onze van gezegd, maar bannen riet nalaten er na bet in de Tweede Kamer gevoerd debat op terag te komen. Wg doen dit niet, om dat deze strijilens van deD Minister van Bmnenlandsche Zaken oog van veel batee- kenis zal zgn voor zgn ministerieels han delingen. De dagen van bet tegenwoordig Kabinet zgn waarschgnlgk al get'ld, daar de Regeering geljjk de h6er B e e 1 a e r t s van Blokland meende na het af treden van deze Kamer wel geen roeping zal gevoelen aan te bljjveD. Maar het jl. Dinsdag gevoerd debat had nog eene andere beteekenis door hetgeen de heer Harte over de bewuste woorden in het midden bracht. Hjj gaf als zgn oordeel te kennen, dat de Minister deD 5a September heeft gesproken als een ver- kiezings-agi'ator. En nu achtte hjj het ambt van Minister natuurljjk volstrekt niet veieenigbaar met de functie van em door FEUILLETON, 20. {Vervolg.) Wij moeten op God hopen, zeide ook de geestelijke, die aan Marga het H. Oli sel had toegediend. Dikwijls verricht God een won der, wanneer de mensclielijke wetenschap on machtig is. De wetenschap scheen ook inderdaad onmach tig. Er was nog maar altijd geene verandering in Marga's totstand gekomen; zij wo'stelde tegen eene hevige koorts, ofwel zij lag roerloos met verstjjfde ledematen, de groote uogen ge pend, zonder iets te zien oftehcoren. De heer Velsen, de dokter,schudde peinzend het hoofd en toch kon hij er niet toe besluiten, aan te nem»n, dat de dood zooveel jeugd en kracht kon wegrukken. Alle hoop verzwakte van lie verlede, de eindcrisis na.derde. -Mijn ude vriend, wij moeten moed heb ban en het ergste vreezen, zGde de dokter tot den professor, die hem bezwoer Marga te red den. Als er vandaag geen gunstige verandering plaats vindt... Zwijg toch, zwijg toch, antwoordde Za- charias, de handen rouwende. De gedachte is mij onuitstaanbaar, haar te moeten verliezen. Liever dan een dergelijk ongeluk te moeten beleven, zou ik ja, zou ik een brand al mjjne boeken zien verteren. partjj baat opgezweept persooo.Hjjweoschte /daarom van de RcgosiioR een antwoord te vernemen op de vraog, of het naar fcaar oordeel met het karakter van een Neder- IaodscbMinister strookt om als vetkiezings- agitator op ta treden. Zeer leuk werd hierop later van Regee- lingstafel geantwoord, dat de minister Van Houten volstrekt niet de bedoe ling heeft gehad om invloed nit te oefenen op de aanstaaude verkiezingen voor de Kamer eu dat hjj das niet als een ver- kiezinga-agitator kon worden beschouwd. Dat met deze repliek weinig gcnoegin werd genomen spreekt van zelf. Ook naar onze meening is de Regeering in gebreke gebleven de woorden van den heer Van Houten, als Minister uitgesproken, vol doende te verdedigen. Hat gaat toch niet aau om ah Bewindsman zulk een partij standpunt in te nemen als door mi. V a n H o n t e n is geschied. Hjj had in de Errste Kamer niets anders te doen dan zgn Kieswet aan te bevelen. Ilg inecht de mérites er van in het helderste daglicht stellen; bjj mocht zgn wetgevend product tot in de hoogste hemelan der volmaakt heid veiheftar, maar hg mocht niet te kennen geven, dit hij de stemmea van liberalen voor zjjn wet wenschte om daardoor kracht ger te wezen in den strjjd tegen cleiicalisme en protectie. De Kieswit is toch Diet gemaakt om een bolwerk ts wezen tegen den invloed van die richtingen, welke de heer Van Houten door het brz'gen van de ge wraakte woorden heeft bedoeld Waar bij zelf vroeger verklaard he: tt zich niet te zullen laten terugkonden van de door hem noo'zakeljjk geachte kiesrechtu'tb'eicii'g, ook al kwam die ten bate van aan de Staats- gemeenschap vijandige elementen, daar ging het toch niet aan om hij de aanbeve ling van zija ontwerp te zinspelen op den s'rjji tegen andere staatkundige richtingen dan de zjjne. Hjj zou dan toch toonen nog minder afkesrig te zjjn van aan de SUatsgeroeeuschap vjjandige e'ementeu, in casu de scc:a»l-democrater, daa van bjj- voorbeeld de Katholieke partjj. De Regeering is dan ook zoo verrtan lig geweest de woorlen van den Miuistir van Binnenland8che Zaken niet tot de hare te maken. Zjj werden van den kant van het Kabinet meer beschouwd als esne u t ngvan den jjver, waarmede mr. Van Houten zgn ontwerp aanbeval. Daarentegen betoogde de Minister van Binceulamische Zaken zelf, dat hg liberaal, caot'-clericaa'» is, en dat bij meende te moeten aandringen op de concentratie van alle iberale krachten. Voorts wilde bjj fiet toegeven, dit het aan een Minist r i iet vergund zou wezen om zich ooit over de algemeene politiek uit te laten. Hij wei schte s'echts een raad te geven aan zjjoe geestverwanten en metnie daartoe het recht te hebben. Resumeerende, bljjkt uit het debat over deze quaestie, dat de Minister op een oo- gelegea tjjdstip heeft laten ontvallen, wat de eigenlgke staatkunde van de libtralen beoogt. De andere richtingen moeten van in Hoed blgven beroofd, ev<-nals zjj dit De dokttr haalde de schouders op en zweeg. Hij kon anderen de hoop niet schenken, die hij zelt had verloren. Nauwelijks was de dokter vertrokken, of er werd aan de huisdeur gebeld; men belde ove rigens den geheelen dag. Het is toch zoo gemakkelijk, het gevoel van medelijden voor te wenden ten eiude dat der nieuwsgierigheid te bevredigen. Sinds Marga ziek was informeer den clan ook alle dames der sta bewogen door menschlievendlie d en medelijden, als om strijd aan de woning des professors, zij waren onuitsprekelijk in haar lof over de schoonheid, de bevalligheid en het verstand van bet jonge meisje; er waren zelfs goede zielen, die met gestrengheid oordeelden over den heer de Trevors. Openlijk had hij haar toch het hof gemaakt, en toen zich eensklaps vroeger zijn geweest. Alleen het liberalisme mag iefs, ja most alles te zeggen hebben op politiek gebied. Het moet de taak, de plicht, de roeping zjjn van alle liberalen om de andere richtingen uit te tlciten van eiken invloed en niet te gedoogen, dat zjj ia eenig opzicht kunnen influeDceeren op den gang ven zaken. In hoever dit zal strekken tot bevorde ring van bet algemeen belarg en tot eene onpartijdige behartiging der algemeene zaken, behoeven wjj bijkans niet te betoo- gen. Maar zeker kan bet niet genoeg worden herhaald, dat de bestaande onte vredenheid over het landsbestuur en de wetgeving niet zal verminderen, wanneer het liberalsme ook na de verkiezingen van het volgend jaar alleenheerscher bljjft. De draDg naar kiesrscbtuitbreidirg sproot bjj velen voort nit misnoegen over de eenzjjdigs politiek der liberalen. Men wilde verlost worden van e«n be stnur, dat zgn hoogste wj)3heid toonde in toeneming der lasten zoDder wegneming van werke- Ijjke grieven. In de laatste tientallen vau jartn zgn die la; ten op ergerijjke wjjze verzwaard, terwjjl da redenen tot ontevr<- danheid steeds vermeerderden. Eti in de hoop, dat ean ander kiezerskorps daaraan een einde zou maken, stemden velen toe in eene oitbreiding van h-t kiesrecht, die ia andere opzichten bedenkt ljjk moest heeteD. Werd nu de wensch van M'. Houten vervuld, dan zouden de verbie- zingan in Juni 1897 weder de liberale meerderbe:d in de Kamer brengen, eu misschien zou hjj daarin wel aaLlei !ing kunnen vinden om zjju tegenwoordige waardigheid te blgven vervullen. Maar welk resultaat zou dan de invoe ring der Kieswet hebben? Geen ander dan dat de liberalen, sterk door hun succè met vernieuwde krachtsinspannm^ den slriji tegen de gehate cleriealen eu pro tectionists zouden aanbinden. De kieswet zou dan geeu nieuwe periode in ooze staatkundige geschiedenis openeD, maar slechts een middel zgn geweest voor de liberalen om het verloren terrein iu ar- dere richting te herwinnen. De oude mis- bru ken en het oude wanbeheer zouden worden voor'g zet met slec hts enkele cor- ce?s es aan de nieuwe kieze r, d e tot de overwinning der liberalen hua medewer king hebban verleend. Dit moet voorkomeu word n, en h-t kan, waeneer slechts met en'rgie voor de waai h id en het recht ook in de politiek wordt gestreden, en waniaeer eendraclt in onze gel'deren blgft heerschen. De hoofd voorwaarde voor deze eendracht en sa menwerking is reeds vervuld. Da Katho lieken hebben in het dezer dagen mede gedeeld staatkundig program een leiddraad voor huu o( treden en een waarborg voor de behartiging hunner belangen. Men be hoeft nist meer iu bet duister te taiten over de vraag in wtlke richting a \u onze zjjde dient te worden gestuurd. Tegenover de wjjsheid der liberalen hebben wij een programma van beginselen, dat aau du - deljjkheid niets te wenschen overlaat, en dat, indiea het tot vervulling mag komen, ons vaderland aanzienljjk verder zal bren gen op den weg der bevrediging van de ware volksbelangen. Hiermede gewapend hopen wg den kies- rechtstrgd tegen het liberalisme en de rerolutionnaire elementen aan te vaDgen,in de verwachting, dat de leus van mr. Van H o n t en: tegen de cleriealen en de protec- tioi-isteio, haar uitwerking zal missen, om dat ons volk uiet langer de sprelbal wenscht te zgn van liberahst'sche partjjgangers, dia de belangen van ons land vereenzel vigen met dis van knn verderfelgke rich ting. Het politiek sensatie-proces dat te Ber lijn wordt gevoerd, trekt aller aandacht. Eenige jonrnalisten en de hoogste staats ambtenaren, tot zelfs de Rijkskanselier, zgn er mede gemceid. Terechtstaan: le De 20-jaiige journa list H e i n r i c h L e c k e r t, tot aan 1893 leerling van het Fransche gymnasium, daarna een halfjaar koopman, vervolgens journalist; in voorloopige hechtenis. 2o. de40 jarige journalist K a r e 1 vo n L t z o w, vroeger t.CS - ier; in voorloopige hechtenis. 3o. de redacteur dr. A 1 f r e d P 1 ei t z, Zwitsersch onderdsau. de redacteur Georg Berger, de verslaggever Oskar F 1 1- teruggetrokken. Om den loop van ons verhaal goed te be grijpen, stappen wij eenige ooge. blikken van het ziekbed van Marga af, om eene ontmeeting van vroeger te beschrijven van Mevr. de Tre vors met de Amerikaansche op eene groote soiree ten huize van mevr. von Bergen. Wat Marga zelf betreft, zij hael er lang en rij elijk over nagedacht, of zij het bezoek van mevr. von Bergen zou aannemen, want deze en hare dochter Clara schenen haar vijandig gezind, en welke behoefte had zij, om mevr. de Trevors te ontmoeten! Na vele aarzelingen zegevierde ele nieuws gierigheid en in plaats van op het laatste oogenblik zich te verontschuldigen wegens eene ondraglijke hoofdpijn, had zij haren oom ver zocht zich gereed ie maken, haar naar mevr. von Pergen te begeleiden. Sintls langen tijd was de goede professor zoo gewoon geworden aan de grillen van zijne nicht, dat bij zelfs niet protesteerde tegen dit besluit, dat zoo geheel tegenstrijdig was met hetgeenMarga aangaande de soiree van te voren had gezegd. Wilde Marga verblinden, of wel de '/oude aristocrate,» zooals zjj bij zich zelve mevr. de Trevors noemde, tarten? Zooveel is zeker, dat zij hare keuze liet val len op het praeh igste van hare toiletten, een rood fluweelen kleed. Diamanten spelden staken hier en daar in heur haar en schitterden tusschen de kostbare kanten. Toen het jonge meisje een laatsten blik bad geworpen in den greoten spiegel, greep zij haren met diamanten buzetten waaier en dien zegevierend bewegende, riep zij: Koiraan, het ga zoo 't wil. Mevr. de Trevors, een der eerst aanwezigen van de genoodigde gasten, verbeidde met koorts achtig oageduld de komst van het jonge meisje dat haar onder zulke ongunstige kleuren was afgeschilderd. Toen eindeljjk het gevreesde oogenblik daar wa«, waarop, na de begroeting van de meeste res des huizes, het jonge meisje aan haar werd voorgesteld; toen deze Marga zich met zooveel tact hoorde uiidrukken en met een eenvoud en hartelijkheid hoorde spreken over de vriend schap, die haar oom en den heer de Tremors thans 4o. 5o. mer, Go, de koopman Bruno Leckert. Het proces beeft oorsprong in het ont staan eener dabbele lezing ?an de rede, uitgesproken door deu Keizer van Rus land op den fewtmaaltgd te Breslau. Het geldt beleediging en belastering van den opperhofmaarschalk graaf Zu E u- 1 e n b u r g en van den Minister van Biitenl. zaken Von Mars chall en anderen. De Keizer van Rusland antwoordde op de rede van den Dnitschen Keizer bd ge bruikte hierbjj de woorden «Je puis vous assurer, Sire, qne jeTsnis anindes trème sentiments traditionele que Votre Majestê Het bureau van Wolff gaf de slotwoor den oi'juist wear als: que mon Père Dit wat eene vergissing vau den verslag gever G r a h 1, welke door het bureau met groots beslistheid herroepen werd. Op den 28 September bevatte na het weekblad Die Welt am Montag, welks redactenr dr. P 1 t z is, een artikel, waarin graaf Eolenbarg werd beschuldigd van vervalechiog van de rede van den Czaar. Toen dit artikel afkeurend werd beoor deeld, Tolgd8 den volgenden Maandag een Dieinv artikel, waarin de verva'.sching werd toegeechreven aan Eogelscbe invloeden. De openbare aanklager z et indeb'ide artikelen aanduidingen, a!s zou graaf Zn Eulenburg nit politieke redenen, en Engeleche invloeden vdgeude, zich hebben schuldig gemaakt aan vervalsching van de rcd9 van den Czaar, om te voorkomen I verbond, toen viel der moeder een pak van het hart. Ongetwijfeld waren er in het met rijkdom overladen toilet, dat Marga droeg, vele klei- 1 nigheden, die mevr. de Trevors mishaagden, doch men moest wat door de vingers zien bij een vertroeteld kind, dat daarenboven geen 1 moeder had om haar te raden. Naar het uiterlijk te oordeelen moest zij rijk, schatrijk zijn, en di ze omstandigheid, kon niet anders dan ten hare gunste pleiten, i Indien het jonge meisje eene oprechte ge- n-genheid koesterde voor Robert, dan zou het weinig moeite kosten, de gebreken in hare verwaarloosde opvoeding te herstellen en haar te gewennen aan de gewoonten, die het leven der vrouwen in Europa beheerschen. Mevr. de Trevors was dus niet ongenegen om een gunstig oor te leenen aan de wenschen van haren zoon, en zeer waarschijnlijk zou men het spoedig een» zijn geworden, als er niet een kwaadaardig huisduiveltje tusschen de diaman ten geslopen ware, waarmede het haar van Marga bezaaid was. Het fluisterde haar duizende wonderlijke raadgevingen in het oor, die alle kans hadden opgevolgd te worden. Het strijdlustige karakter va» het jonge meisje herschiep weldra voor wendsels in geldige redenen, die hare handel wijze wettigden. Weldra had zij in mevr. de Trevors hoogmoedige "bedoelingen ontdekt, en zij trachtte er zichzelven van te overtuigen, dat zij door die dame met eene zekere toegevend heid werd behandeld, en voor sommige naturen nu 's de toegevendheid moeilijker te verdragen datgene, wat lag in het voornemen van zijn keizerlijken meester, nl. eene toenade ring tusschen Duitschland en Roeland. Verder bevatten de artikelen de beschnl- diging van vervalsching, verraad en grof misbruik van vertrouwen.» In dit proces verschenen reed» als er bg betrokken de rgkskanselier VonHo- h e n 1 o h e,de ministerV onMarechall, geheimraad H o 1st ei n, legatieraad Ham man, staatssecretaris VouMarschall en anr'eren. Tien volle uren aan één stuk zonder zich ook maar tgd voor eenige ver kwikking te gnnnen,werden aan dit eenigs- zins dramatisch proces besteed. Naar aauleiding eener interpellatie over het handhaven der neutraliteit in het Folkething, heeft de Minister-president verklaard, dat de Regeering te allen tjjde de neutraliteit van het land zal bewaren. Ds tegenwoordige Regeering, vervolgde de Minister-president, streeft er naar, al- h s te vermgden, waardoor aan Denemar ken in geval van oorlog verplichtingen zouden zgn opgelegd.Da mededeeling van de Pall Mall Gazette betreffende eene geheime overeenkomst mot Rusland noemde de Minister-president volmaakt ongegrond. De interpellant, Christotfer Ha ge, constateerde dat dergelgke kwaadwillige beweringen ten hoogste ongepast zgn, en dat de Regeering en het Folkething ge heel samengaan in het ernstige «Ireven om het land ver buiten Enropeesche con flicten te laten blgven. Hg stelde eene motie van orde voor, het verzoek behelzend aan de Regeering om in het Buitenland de overtuiging te vestigen dat bij botsingen tosschen andere Staten Denemarken uit sluitend de handhaving van zjjne nentra- li'eit wenscht. Deze motie werd met al- g«me:ne stemmen aangenomen, Ia de Italiaansche Kamer ie de Regee- ring gi iatorpelleerd over het vermoorden van den heer S o m a 1 i s te Magadoxo, c'en consul-generaal van Itglië, C e c c h i> de kapiteins der Italiaansche oorlogssche pen Voltumo en Staffetta en zes andtre officieren, aan de Somali-kast in Afrika. De Rsgeering kon geen afdoende in lichtingen geven; de beer Ce c chi moest In-t station te Banadir overgeven aan een particuliere maatscbappg. De Regeeriog verklaarde, steeds de bezetting van de So- malikost betrenrd te hebbeD, en zal zich tegen uitbreiding der Italiaansche macht in die streek bljjven verzetten. De Italianen zijn maar niet gelukkig. Pas is de vrede gesloten met M ene lik, die een einde maakte aan een ongelukkig gevoerden strjjd, of deze nienwe ramp heeft zich voorgedaao. Wie weet welke rampen nog voor dat land vol van onge rechtigheden zgn bestemd. Een aantal Italiaansche militairen, gevangenen van den Negus in Abbessynië, hebben aan den Minister van Oorlog ver lof gevraagd ginds t9 mogen blgven zonder I dan volkomen onverschilligheid of zelfs open bare lompheid. In het eene zoowel als ia k t andere geval kan men zich verdedigen, maar zulks is niet mogelijk met de toegeeflijkheid, die handelt onder het masker der gedwongen beleefdheid. Het sèheen Marga onverdraaglijk, te ont dekken dat men als op een pedestal ging staan, ten einde van uit de hoogte tot haar te kunnen spreken, en zich te moeten buigen om haar op te merken. Ook gevoelde zij een onbedwingbaar ver langen, om aan dit pedestal te schudden en er van af te doen storten, die er zich op ge vestigd had. Toen deze dwaze gedachte door het hoofd ging van het jonge meisje, stond mevr. de Trevors, een weinig van de andere aanwezigen afgezonderd, in de opening van eene breede deur, die toegang verleende tot de veranda, welke rijkelijk van heesters en bloemen voor zien was. De frissche en welriekende lucht van een verrukkelijken Meiavond streelde haar aange zicht, en het was met een soort van medelij den, dat zij hare blikken vestigde op dit met menschen gevulde salon, waar de atmosfeer drukkend en bijna verstikkend was. Mevr. de Trevors ving den blik van Marga op, glimlachte en zeide: Gij schijnt niet gewend aan groote ge zelschappen; het is dus ook niet te verwonde ren, dat het u dezen avond hinderlijk is. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1896 | | pagina 1