NIEUWE
S)agêlaó voor cftooró- on SCuió-dColland.
Het einde van Voltaire.
No. 2557
Dinsdag 15 December 1896
21ste Jaargang
BUITENLAND.
27.
De Amerikaansche.
Frankrijk.
Duitschland.
Amerika.
Belgiö.
U ti KLCHSfHE (III 1UT.
ABOIÏNEMEKTBPEUa
Pei S maanden voor Haarlem. f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afaonderljjke nummer»0,03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BITBBAïï: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NOW AGITATE.
PRIJS DEB ADVEBTEWTIEW.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPER8.
In eene prachtige slaapzaal, op eeD don
zig bed ligt een tachtigjarige grjjsaard
uitgestrekt.
De slaap heeft sedert eenige oogenblibken
zjjne oogleden gesloten en zjjne pjjnen ver
minderd.
Bjj zjjne bedsponde staan, benevens eene
vrouw, verscheidene mannon, welke stil
zwijgend doch met gevoelloos en onverschil
lig gelaat de bewegingen gadeslaan, welk 3
de zieke in zjjn slaap maakt.
Da driftige gebaren en de gewrongen
trekken van zjjn aangezicht en de half ver
smoorde verwenschingen geven maar al te
duideljjk te kennen dat de ziel des ljjders nog
meer dan het lichaam gefolterd wordt.
De mannen, die aan het ziekbed waken,
zjjn hooge waardigheidsbekleders der vrij
metselarij, broeders der Loge, die enkel voer
zending hebben den priester Gods gezant
van bet sterfbed te verwjjdereu en zieh
verder al bitter weinig om het zieleljjden van
den zieke bekommeren.
De vroaw die daar aan de hoofdsponde
zit, is 's grijsaards nichtzjj smacht naar
het oogenblik dat de onde, heengaande,
haar in 't ongedeeld bezit zal stellen van
diens opgehoopte schatten. Die ilesch daar
bevat opium, welke de zieke met gedienstige
hand toegediend wordt om hem voor eenige
oogenblikken van zjjn bewastzjjn en zjjne
smarten te berooven.
Wie was die zieke?
Dat was de man, welke de gebeele wereld
van zich deed spreken, die de bibliotheken
van Frankrijk en van den vreemde met zjjne
goddelooze geschriften gevuld had, welke te
Parjjs vereerd, ja vergood werd.
Die man was V o 11 a i r e, de goddelooze,
de spotter Voltaire, die gezegd had
«Lachend zal ik sterven als ik kan»
Voltaire die zoozeer van de boosheid
zjjner geschriften overtuigd was dat bp op de
eerste biadzjjde van een zjjaer werken
schreefelke jonge dochter die dit boek zal
lezen, is bedorven die geheel zjjn leven
niets anders gedaan heeft dan de Godheid
te bevechten en het geloof nit de harten
zjjner tijdgenooten te rukken.
Voltaire lag daar op zjjn sterfbed, ten
prooi aan de vertwjjfeling der wanhoop, en
te vergeefs zoekende in den opium die hem
bereidwillig en met volle tengen werd toege-
FE PILLET O X.
(Vervolg.)
Professor Zacharias zag het meisje van terzijde
aan, glimlachte en zeide bjj zichzelven: Ik geloof
werkelijk, dat de dokter gelijk had, toen hij mjj
verzekerde, dat deze reis eene gunstige werking
zou hebben, En ik verzette er mij nog wel tegen.
Ik heb weerstand geboden als een oud zelfzuch
tig man. Ja, zelfzuchtig, want ik verbeeldde mij
dat mijne vreugde, nameljjk rust en boeken, ook
de vreugde van anderen was.
Ziet gij daar ginds op het duin dat jonge
meisje staan? vroeg eene bejaarde dame aan hare
gezellin. J)eze, eene jonge vrouw met een inne
mend gelaat en zwak uiterlijk, wendde hare
blikken naar het aangewezen punt en zeide le
vendig:
//'tls het jonge meisje, dat zulke bewonde
renswaardig. oogen heeft.*
Ik wilde u haar aanwijzen, toen wij haar
ontmoet hebben in gezelschap van een grijsaard
met een eerbiedwaardig vooikomen, maat gij
waart in gespiek met mevr. von Waldberg en
hebt mjj niet gehorrd. Wi. of zjj wezen mag?
Ik heb nooit bekoorlijker gelaat en aristocrati-
scher houding gezien.
Aristocratisch? Ja, juist, antwoordde de
oade dame met bitterheid Ik zal het u zeggen,
wie zij is, Mathilde; ik heb haar he.l goed her
kend, toen zij ons voorbijging. Zij is niemand
diend, de hevigheid zjjner folteringen te
smoren.
Zie hoe hjj het gelaat afwendend, de beide
handen vooruitgestoken, duideljjk te ken-
nen geeft dat hjj eene kwellende gedachte
zoekt te verdrjjven. Meer en meer wordt hg
gejaagd, hg weatelt zich angstig rond, zjjn
gebareu worden driftiger en eene afgrijse
lijke verwensching uitbrakende, wordt hg
wakker.
«Ik ben verlaten door God en door de
menschen,» huilt hg in bittere wanhoop uit.
Weg, weg van mg, roept hg de omstan
ders toe, weg van mg Gg zgt de schuld
mgner verdoemenis weg, ik kan u allen
missen. O vervloekte eer, die gg mg aan
gedaan hebt.
Nu eens jammerend, dan eens lasterend
wentelt hg zieh rond in zjjne legerstede-
Met ontzetting vernamen de omstanders
boa hjj met half verstikte stem zjjnec God
en meester aanriep,dien hg niet had willen
kennen.
Toen R i c h e 1 i e n den heiligsten na tm
door deze tong met wanhoop en woede
hoorde uitspreken, verliet hg da kamer en
zei heengaande dat iB te sterk, dat hondt
niemand nit.
Het vreeseljjk tooneel daurde voort; de
stervende kromde zich als een getrapte worm
en scheurde m»t de nagelen het vleesch
van het lichaam. Met lnider stem tiep hg
om den priester G a n 1 t i e r De vrienden
bewogen zich niet. Hjj shaeekte. Haal me
den priester Gaultier! Niet een hunner
die eenen voet verroerde. Zjj voerden het
bevel der loge uit en waaktin.
Nu naderde het baeheljjk oogenblik en
een nieuwe aanval van razende wanhoop
kondigde het aan.
Da stervende riep:
«Ik voel eene koude band die mjj aan-
grjjpt en voor devierschaar van God sleept.»
Eu dan met verglaasde oogen naar een
punt starende: de dnivel i< daar ik
zie bem. ik zie de hel!. En in
de overmaat van wanhoop, alsof b(t vuur
dei hel reeds in zgn binnenste gloeide, ligt
hg dan machteloos snikkend Daar hst laat
ste oogenblik.
Een ootzittende hrest volgt, en nilgepnt
zinkt bg in de kussens terug bloed en
vuiligheid vloeit nit den mond en neus.
V o 11 a i r e staat voor den God welke hg
gansch zgn leven, gevloekt eo gelasterd
had.
anders dan dieAmerikaansche, de slimme coquette,
die mijn Robert in hare netten verstrikt had,
Weinig had het gescheeld of hij ware onher
roepelijk verloren.
Met uw verlo', moeder, eene gelijkenis
bedriegt u zeker, deze jonge dame schijnt alles
behalve coquet. Wanneer zjj zich vertoont, vol
gen haar aller blikken, en die van de heeren ge
tuigen van ongeveinsde bewondering; maar hare
houding is zóó eenvoudig en zóó waardig, haar
blik zoo ernstig, dat ieder eerbiedig voor haar
uitwijkt. Zij heeft voor niets anders oogeD, dan
voor den grijsaard die haar vergezelt.
Mijn arme Robert, hernam mevr. de Tre
vors, zonder acht te slaan op de tegenwerpin
gen harer dochter. Ik moet hem schrijven, heden
nog, dat hij niet naar hier komt, gelijk zgn
plan wa'.Ikkan niet met gerustheid san de moge
ljjkheid van zulk eene ontmoeting denken. Ik
geloof eigenljjk, dat het nog maar beter is, ter-
stoDd Norderney te verlaten. Nu al veertien
dagen ademt ge de zeelucht in en dat zal wel
voldoende zijn. Wat mij aangaat, van dit oogen
blik af kan die lucht slechts ongunstig op mij
werken. De aanblik van dat meisje is voldoende
om mij in opgewondenheid te brengen. Ik kan
niet vergeten, wat er tussehen mij en mijn zoon
gestreden is, en dat zij een d»el der liefde
ontroofd heeft, die hij mij toedroeg, 'tls waar,
Robert heelt wel toegegeven aan mijne tranen
en beden, maar ve geten heeft hij Diet. Jegens
mjj vervult hjj eenvoudig ziju plicht, maar zijn
hart behoort de Amerikaanschï.
Ik geloof, moeder, dat gij alleen over haar
gesproken hebt, om een blaam op haar te wer-
«Kon de daivel sterven, hg zou niet an
ders eindigen,» zeiden later eenige bekeerde
ooggetuigen.
Ja, Voltaire is eindelijk zoo gestor
ven zooals hjj geleefd heeft; zjjne ziel is
voor zgn God verschenen, voor zgn
God, omgeven van zjjne glorierijke heiligen.
V o 11 a i r e heeft zjj a God gezien en de
rampzalige, zegt LouisVeuillot, heeft
het beeld met zich genomen in den na^ht
zgner verdoemenis!
Het was eene weldGsnde vrouw Mad.
F a r t a d o-H sine die op het kasteel
Rrcquoocourt in Fraukrjjk is overleden.
Zjj was te Parjjs geboren en gehuwd met
een rijk bankier. Talrijk zjjn de liefdadige
instellingen, die zjj stichtte of met baren
steun in het leven hield. In de eerste plaats
het «Dispensaire Furtado-Heine,» waar
dageljjks een duizendtal kinderen genees
kundige behandeling, medicamenten en ver
sterkende middelen ontvangen verder een
crèche en de opleidingsschool voor jeugdige
blinden. Te Nice richtte zij een weelderig
sanatorium op voor officieren die nit Mada
gascar zgn gerepatrie3rd. TgdeDS den oorlog
van 1870 bad zjj een ambulauce-dienst ge
organiseerd.
De Regeering vaD de Frausche Republiek
bad haar in 1887 het ridderkruis van het
Legioen van Eer geschonken en dit jaar had
zjj het officierskruis ontvangen.
Nauweljjks is het proces tegen eenige
verslaggevers afgeloopen of een proces staat
de Deutsche Tages-Zeitung voor de deor.
Dit blad moet volgens de National Zeitung
eene navolging wachten wegens beleediging
vao den minister Von Marschali en
het Departemeat van Buitenlandsche Zaken.
Spanje.
De Spanjaarden juichen over den dood
van ban aartsvjjaad Antonio Maceo
die in een gevecht is gesneuveld.
Zjj meenen na dat de kracht van den
Cubaanschen opstand is gebroken.
pen, hetgeen u wellicht verhinderd heeft, haar
onpartijdig te beoordeelen. Ik ken Robert, zjjn
doorzicht, zijn ernstig karakter, en ik heb niet
kunnen gelooven dat hij verliefd zou worden
op eene vrouw, die zijner zoo weinig waardig
is. Sinds ik dat jonge meisje gezien heb, ben
ik tot de overtuiging gekomen, dat men zich
ten haren opzichte vergist en men u indrukken
medegedeeld heeft, die in strjjd zjjn met de we
zenlijkheid.
Natuurlijk, de kinderen begrijpen eu weten
alles beter dan hunne ouders, antwoordde mevr.
de Tievors met bitterheid. Hoeveel keeren hebt
gij u reeds door den schijn laten misleiden en
is uw oordeel gebleken onjuist te zijn?
Dat kan iedereen gebeuren, mama, en
kom, Annie, hoe dikwijls heb ik u nu al ge
zegd, dat gij niet zoo dicht aan den waterkant
moogt komen.
Deze waarschuwing was gericht tot een klein,
omstreeks zesjarig meisje, dat tot dusver aan de-
hand eener dienstbode bedaard met hare moe
der en hare grootmoeder had medegeloopen.
Maar ik wil niet op dat natte zand loopen,
zeide het kind op een vastberaden toon, ik wil
op het duin, waar die lieve dame is. En daar
zijn ook de schoonste en de meeste schelpen.
Marie Walter heeft een mandje vol medege
bracht.
Ge zult niet op het duin gaan, zeide de
grootmoeder onder geen enkel voorwend
sel; hebt gij mij verstaan? En zjj greep de hand
d»r kleine weerspannige om haar weg te voaren.
Dieuzelfden avoud werd een brief naar Bres-
lau afgezonden om mede te deelen, dat men
Als men zieh te Madrid maar niet ver-
sist, want de oude independent Maximo
Gomez leeft nog en al is hg niet in
staat om zijne manaen te bezielen zooals
Maceo dat kon, naast hem staan leiders
alsCalixto Garcia, RiosRivera,
R a b i, D e 1 g a d o en anderen. Misschien
is de algemeene geestdrift, welke thans in
Spanje heerscht, voorbarig en zal juist de
dood van den verafgoden leider de gemoe
deren der opstandelingen nog meer ver
bitteren en hen prikkelen tot het niterste
verzet.
In de Vereenigde Staten bestaan niet
miuder dan 143 verschillende godsdiensten.
Er zjjn 142 521 gebouwen waarin die gods
diensten worden gebonden.
Na de Roomsch-Katholieken 6.250.000
komeD als het hoogste in getal de Metho
disten 4.600.000, da Baptisten 3.725,000, de
Presbyterianen 1.280.000, de Lutherschen
1.230.000 en deProtestantsche Episcopalen
540.000 personen.
In den Belgischen Senaat zgn drie artikelen
van eene wet aangenomen tegen het dob
belspel, dat in den laatsten tjjd eene te
groote uitbreiding bad verkregen.
Deze artikelen luiden als volgt
Art. 1 stelt strafbaar wie weddenschappen
exploiteeren, als tusnchenpersooo of als
verkoopen van voorspell ogen omtzeot den
afloop van een wedstrgdwie wedden, of
aanbieden te wedden, tegen den eersten den
besten wedder die opkomtde medeplich
tigen. Strafeen tot zes weken gevange
nisstraf en 100 tol 5000 frank boet», of
een van beiden.
Art 2 bedreigt met gevangenisstraf van
acht dagen tot eene maand en een boete van
26 tot 1000 frank, of een van btiden, wie
door advertentiën, affiches als anderszins de
agentschappen of personen bekend maken,
uie weddenschappen exploiteereD.
Art. 3 vergunt het bonden van een to-
talisator op een afzonderljjk afgesloten ter
rein door gezelschappen, die zich uitBlni-
tend wjjden aan de veredeling van bet
Belgische paardenras en niet meer dan 3
percent rente op banne aandeden. De
winst mag niet meer beiragen dan 5 per
cent, en de totalisator mag alleen voor re
kening en verantwoording van het gezel-
eerstdaags Norderney zou verlaten. Het was dus
niet noodig, dat Robert de reis ondernam, welke
hoofdzakelijk ten doel had, zjjne moeder en zjjne
zuster te ontmoeten. Men zou hem over veertien
dagen in Hannover zien.
Mevrouw de Trevors haalde ruimer adem,
toen zjj pertoonljjk dezen brief aan de post
bad toevertrouwd, en toch ondervind zjj een
onaangenamen indruk, toen zjj naar huis terug-
keerende, den professor en zijne nicht ontmoette.
Eerstgenoemde afgetrokken en bijziende, herkende
haar niet, doch Marga ontroerde, een zwakke
blos overtoog hare bleeke wangen, en tranen
kwamen in hare schoone oogen. Er lag op haar
gelaat eene uitdrukking van verkropte smart,
die mevrouw de Trevors tot in haren slaap ver
volgde en waaraap zij zich zelfs den volgenden
dag niet onttrekken kon.
Het kind komt toch niet zoo spoedig bjj
als ik wel had gehoopt, het waren de verande
ring van lucht en het vreemde der omzeving,
die de goede resultaten der earste dagen teweeg
brachten, zeide de professor bij zich zeiven,
Marga beschouwende, die langzaam het door
den wibd schoongeveegde strand overstak.
Het duin trok steeds het jonge meisje aan:
zjj vermeed zorgvuldig die tegen de zon be
schutte plekjes, waar zich de badgasten en wan
delaars verzamelden, en vertoefde bij voorkeur
op het eenzame duin,vanwaar rij het altijdafwis-
selende schouwspel van de beweging der golven
gadesloeg en de eeuwige klacht der zee hoorde,
die zich schijnt aan te sluiten bjj iedere on
troostbare smart.
{Wordt vervolgd.)
