No. 2 562. Maandag 21 December 4896 24 ste Jaargang i aaêlaó voor efflooró- en SCuid-eJColland Nieuwe Haarlemsche Courant ZONDAGSBLAD Het platteland en de steden, BUITENLAND. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. 50 Cents. VI.» FEUILLETON, De Anierikaansche. Spanje. Moederliefde ontwaakt, Engeland. Buigarye. Frankrijk. NIEUWE ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacts u r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. AGITE MA 3SCN AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant. Hoojdagerdm voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etr anqère G. L. DA U BE 4" Co. JO RNF.JO V ES Succ., Paris 31 hie Faubourg Montmar tre I» de vindt men geregeld een HOOFDARTIKEL hetzij wetenschappelijk of populair geschreven ook artikelen toelichtende de Sociale Quaestie en Onderwerpen van den Dag. De NIELWE HAARLEMSCHE COU RANT is vlug met haar nieuwsberichten, heeft een boeiend feuilleton, waardoor zij een welkome gwt is in het huisgezin en voldoet aan alle eischen, welke aan eene katholieke courant ge steld kunnen worden. De NIEUWE HAARLEMSCHE COU RANT is het goedkoopste dagblad en kost per 3 maanden binnen de stad fl.10 of per maand t 0,37. b'ranso per post wordt dit Dagblad toegezon den voor f 1.40. Aan de NIEUWE HAARLEMSCHE COU RANT is een wekelijkseh verschonend verbonden, gewjjd uitsluitend aan onderhou dende lectuur voor de huiskamer. Hiervan is de prijs per drie maanden, voor altonné'g 0p de Nieuwe Haarlemsche Courant., slechts f 0.25, tr. per post f 0.35, voor niet- abonné'g f 0.35, fr. per post f 0.45. RN» Nieuwe abonnementen op een of beide bladen worden dagelyjks aan het Bureau Jane straat 25, in den Boekhandel en aan de Postkanto ren in het geheele Rjjk aangenomen, zij ontvan gen tot 1 Januari de tot dien datum verschij nende nummers gratis. Een bijna telken jare terugkeerende klacht W6rd ook ditmaal weder gehoord bp de behandeling der Wateretaats-begrootiug ia de Tweede Earner. Dez9 klacht betreft het bevoorrechten door de Regeeriog van de stedeD boven bet platteland. Daarover is reeds veel gezegd en geschreven, maar nog altjjd zjjo tal van feiteo op te noemen, die bet bewjjs er voor zijo, dat d*ze klacht volkomen gegrond is. De Minister van Waterstaat heelt in de Memorie van A ntwoord op zijn begrooting beweerd, dat dit klagen een ocjaiste en betreurenswaardige tegenstelling is vao groote steden en platteland. Hij ontkende het das, dat de ongeljjbe behandeling be stond. Doch, waar de feiten zoo spreken als dit hier het geval is, daar gaat het toch niet aan om betgeen, waaraan men zelf schuldig staat, aan te wrpven aan zgn tegenstanders. Dezen kannen verschillende gevallen op noemen, waarin sprake is geweest van ongeljjk» behandeling en na zjj daarop de aandacht der Regeering vestigen, komt zjj met de bewering, dat die tegenstelling tusschen steden en platte land wordt ge- gemaakt door hen, die de klacht niten. Zulk een argumentatie gaat niet op. De Regeeriog had ook met feiten moeten aantooneD, dat het haar streven is om het platteland op geljjken voet te behandelen als da steden. Doch daar ontbreekt vel aan. Men kan natnorljjk niet eischen, daf, waaneer voor een der groote stedeD, Am sterdam of Rotterdam, in zeker jaar aan zienlijke sommen worden bestemd ten be- 32. {Vervelg en Slot.) De profeseor boschouwde ben beurtelings, zonder er in te slagen zulk een samengesteld raadsel te begrijpen. De schittering en de vrooljjkbeid in de klikken van het jonge meisje, de glimlach var geluk, dien bjj op het gelaat, van zijn jongen vriend bemerkte, deden eindelijk een liebt voor hem opgaan. Ilij balde de vuist, sloeg zich op de borst en riep: wWallrad Zacbarias Zurvelle, zoo iets kon u alleen overkomen. Was ik dan stokdoof, met blindheid geslagen, was mijn verstand dan geheel op den loop? Ik heb niemendal geraden, niemendal vermoed, niemen dal gezien. Marga, mijn kir.d, als ik uwe toekomst moest toevertrouwen en ik weet dat ik het doen moet aan ecnen echtgenoot dan is er geen eiakele op de geheele wereld, die mjj meer vertrouwen zou inboezemen dan deze. En gjj, mjjn jonge vriend, gij zult zeker wel goed en toegevend zjjn voor dit kind. Doch wjj wikkelen ons hier wellicht in eene netelige zaak. Hm! Hm! En uwe moeder? Zjj wenscht ons huwelijk evenzeer als ik. Indien gjj het mjj toestaat, zal ik Marga bjj haar brengen. Ja, ja, doe dat, zooveel te beter, maar nog iets, de Trevors. Gij zult toch zeker wel zorgen voor mijne manuscripten, en ze eer hoeve van kolossale waterw-rken ten dien ste van don hands], dat de Regeering, voor i\j overgaat tot die ongaren, eerst gaat zoeken naar eene gelegenheid om ook bel platteland een evenredige som toe te ken nen ten bate van water- of 3poorwsget of andere groote beisng n. Maar toch meenen wjj in het algemeen tn kannen zeggen, dat het voor da bewoners van aode«e oealen van ons vaderland de grootste moeite kost om iets gedaan te krpgen van de Regetring ten behoeve vaa belangen die ui t slechts van locsleu aard zjjn, maar ook wel degeljjk betrekking hebben iop den alremeenen bioei van ons vnieria <d. Nu weten wjj ive), dat er soms meer van het Rjjk gevraagd wordt dan de Re geering met redeljjküeid kan inwilligen, en dat dikwtrf zuiver locale belangen worden oorgeskld, alsof van de zorg der Rege-*- ring daaivoor bet welzgn van het geheele volk afhangt. Maar daar kornt men toe, wanneer men te weinig krjjgt. Hoi over vragen is gewoonlijk het gevolg van niet voldoende voorzieuiag in de beh mfteu en men orerrraagt dan met de gedachte, dat er toch wel wat zal afgaan. Door den heer Roasaingh werd in de Kamerzii ting zeer juist gezegd, dat h*t algemeen belang bestaat uit de som der locale belangen, met andere woorden indien voldaan wordt aan de werkulgk gerechtvaardigde eischen van plaatseigkeu aard, dan oient men ook het aigetneeu belang, want dat is afhanke'jjk van de locale welvaart. Voorts webs die spreker op het bekende woord, dat, wanneervau het lichaam ém lid igdende ia, alle en Inru ilden medelgdeD, waarmede bg bedobld-, dat de armoede en ellende in enkele dea len van het laad, tengevolge van onvol doende zorg der Regoecii g voor de ont- Wikkeliag der b,oneen van volkswelvaart, niet alleea voor rekening bomen van de meer beweldadigde streken, maar zeker ook aan die laatstbedoelde dealen van het land tot schade moeten strekken. Da eischen van bet binneulaudsch ver keer echgnen niet met die van het bni- tenlandsch verkeer op geljjken voet te worden behandeld. Bg de minste stoornis ia het onderhoud der groote harens wor den onmidddljjk groots sommen beschik baar gesteld. Eu dat is goed ook, maar steekt daarbjj niet sterk af, dat iu de an dere streken vaa het land de noodigste werken tientallen van jarea worden uit gesteld? Zoo besprak, om slechts éen voorbeeld te noemen, de heer Ëahl maun den aanleg van het scheepvaartkanaal iu Noord- Brabant u t de Zuid Willemsvaart naar den Amer. Dat kaDaal zou een z'gen voor die provincie zjjn. Reeds meer dan een eeuw geleden was meD van de nooieskeljjb- hsid van zulk eeu kanaal zoezeer overtuigd, dat het toen al gedeelteljjk was afgebakend. Koning W i 11 e m I belsstte een ingenieur met de opnpmiDg van het werk. Koning Willem II wilde een kanaal van Til burg naar 'sGravenbage en 1st r werd we9r herbaaldeljjk op dit werk teruggeko men. Onder den Minister Tak van Poortvliet werd een voorstel tot sub. biedigen, wanneer ik niet ineer op de wereld zal zjjn? De avond van dien schoonen daz vcreenigde gelukkige mensclien rondom de tafel, die aan gericht was op het terras van het huis, dat mevrouw de Trevors bewoonde. Robert kon de oogen niet afwenden van het gelaat zijner bruid, dat nog schooner was deor eene uit drukking van onuitsprekelijk geluk. Was zij het wel, Marga Ilolsten die daar tusschen moeder en zoon zat, evenveel bemind door den een als door de andere? Was het wel de trolsclie mevrouw de Trevors, die haar had gesmeekt om hare schoondochter te wor den? Tot zelfs oom Wallrad kwam haar geheel veranderd voor. Het was niet mogelijk, dacht Marga, een oogenblik in gepeins verzonken; het was een wonderlijke droom, doch een droom te schoon om werkelijkheid te worden. Geen twijfel of zij zou wel dadelijk ontwaken al die ge liefde beelden zouden verdwijnen, en zij zou zich weder in de jtroostelooze eenzaamheid van het oude huis bevinden. Een blik van Robert, die raadde, wat er in haar omging, een handdruk van mevr. de Trevors, brachten haar weer tot zichzelve. Eensklaps hoorde men de stem van Frao- Qoise Corson, die het huis voorbijgaande, bet groepje bemerkt had. Men noodigde haar uit in hel. gezelschap plaats te nemen, men deelde haar het nieuws mede, en terwijl /ij nu op de gezondheid van bruid en bruidegom dronk klopte zijRobert familiaar op den schouder en zeide hem: s die voor dat kanaal aan d» Provincie ver worpen en thans wedsr hebben de geza menlijke Gemeeutcoestaren, wier Gemeen ten belang hebben bg den aanleg van het kauaaleen bedrag van twee mill oen guldea to-g zeg), indien btt Rgk de zaak aan- pa v t. Maar hieraan behoeft men niet te deuken. Dj Minister weigert zijn medewerking uiet. net motief, dat dit kanaal enkel eeu provinciaal belang geacht moet worden, en d».t de Slaat het du* «iet heeft aan te leggea. Daar nu do proviaeie en de Ge meenten niet in staat zjjo net werk uit te voeren, en later hst kaoaat te onder houden, bestaat het. voor.litz ebt niet, dat er iets van komt. /eer terecht zaitie de heer B a h 1 m a u n, dat, indien men zulke werken op de «cboudets van provincials en gemscntilpkr besturen wilde lateu rusten, men ook moest zorgen, dat zg meeruere inkomsten hebben. Het gaat gemakbclgk om te teggen, dat dit of dat belang een locaal karakter draagt, omdat men het altjjd wol zoo kau voorstellen, dat het schgnt alsof enkel de bewoueis der streek, waar een groot werk wordt uitgevoerd, er voordeel vao hebben. Maar zoo kan mej even goed bewt>reo, dat de groote sommen, die door het Rjjk «go besteed aan de harens van Vli emgeu «n Heldingen, en die hel tas zoo weinig «••nte opleveren, eigeuljjk enkel de bedoe ling balden ouu die stedea tot meerderen oloei te brengen, «en zuiver locaal belang due. Ea daartegenover kau men de ge ringste steun van Rjjkswege aan eeu plaat se! jjk werk wel zoo voorstellen, alsof daar mede het geheele lani wordt gebast. Zoo blijft men dus altijd athsnkelgk vau de persoonljjke inzichten van een Minister ten behoeve vau zaken, waardoor daizeoden van laodgenooteu knni.eo worden gebaat ol bena ieeld. Dat hiertegen in de Kamer weder werd opgekomen, juichen wjj van harte toe. Er moet naar gestreefd worden om werkeljjk hst algemeen belang te dienen, hetgeen slschts kan geschieden onder voorwaarde, dat de plaatseljjke ke'angen juut worden gewaar deerd. Het gaat niet aan om geheele «tre ken van ons land, waar, bjj goede ver- keeisw/geu, welvaait zou heers hen, ia een isolement te laten, dat de bewoners achterstelt bjj die van andere streken. Natuarljjk verlangen wjj niet, dat in afge legen dee'en van het land de bewo .iers in a le cpzichteD, deselfde voorrechten zullen erlangen als die in stelen wordeD genoten. Dat >s eenvoudig onmogelijk. Maar wel dringen wjj er op aan, dat men zich nergens behoeft te beklagen over een stief moederlijke bedeeling door de Regeering. Daardoor «ai tevens een einde komen aan een in onze oo$en groot maatschap pelijk kwaad. Men heeft weieens beweerd, dat de uitnemende verkeerswegen aanlei ding hsbben gegeven tot den grooteu «trek» vau het platteland naar de st'dei en dat het misschien veel betor voor de bewoners van vele dorpen zou geweest zjjo, indien zjj in hun afzondering waren gebleven. Wij zjjn het daarmede n'et eens. Inte gendeel geljovon wjj, dat indien het plat- Een vrouwtje als zijl Gjj zoudt er te vergeefs eene als deze zoeken ouder de hon- derde en duizende poppen, die daar ginds op het strand drentelen. Deze waardeering trof Robert on harteljjk bedankte hij Fra< co'se, wie mevr. de Trevors vrienuclijk de hand drukte. Ja, Marga was gelukkig, volkomen gelukkig en zoo er nu eu dan al een traan in hare oogen schitteide, wa9 bet aUeen wsnneer zjj in stilte bjj zich zelve zeide: O, als mijn vador nu nog eens leefde. Als hij eens zien kon, hoe gelukkig ik ben! Robert geleidde haar teiug naar huis. De professor volgde hen op een eerbiedigen af stand; bet onuitputtelijk gesprdk liep vau het verleden naar liet heden, ja, behandelde zelfs de toekomst. Zacharias bedwong zijne vreugde niet, maar zwaaide in alle richtingen met zijn wandelstok. Men moest. sc»eiden Oom V allrad, zeide het jonge meisje, terwijl zij de armen om den grijsaard sloeg, ik moet, mijn woerden terugnemen. Voor eentgen tijd heb ik u gezegd dat er voor mij nimmer meer eene lente zou zijn. Ikverg ste mij. want ziedaar nu de lente, alhoewel wij toch reeds in nee herfst zijn! l>e lenie voor allen, antwoordde Zacharias zelfs voor mijn ouden dag God zjj geloofd en gedankt, dat Hij mij op den avond mijns le vens de vreugde vergund heeft u gelukkig te zien, mijn kind. telaad met beter verkasrmiddelen te land en te water ware begunstigd geworden, verschillende industriee l tot ontwikkilmg en welvaart waren g-komen ea daardoor voor veis handen aldaar werk te vinden zoa zjjn. Omdat dit outb ak hebben tal ao grsct'iste arbeiders hun woonplaats na|r de steden overgebracht endaar, het aautal werkeloozeu^helpen vermeerderen. Dit is das een maatschappelijk kwaud, voortgekomen u't verwsarioosing van be- langtu, die de Rgksragesrmg vau te localei aard achtte ona ar haar steua aaa Jte ver leende. Hut komt cm voor, dat hieraan we! eens maj worden gedacht, eu dat de Regeering eveneens veistandig zou doen om aebt te geven op de wenschen, die van de zijde der landbouwende bevolking wor den geuit. Heelde beweging toch,1 welks aan dan Boerauboud het aanzgn heeft g-geven,heeft voora! baar oorsprong in de verongelijking van bet platteland. Men gevoelt het, dat men zich moet veraenigsn om zjja verlan gens bevredigd t» krjjgen eu vandaar dat men allengs zal traebten door reteeniging gedaan te trggeo, wat meD bij afzonderlgk optreden niet kan bereiken. Da Regiering bedenke, dat ook de boe- rensiaud recht heeft op de zorg van het andsbestuur en dat zij maar niet te spoedig ailsstins gerechtvaardigde hulp aao het platteland mag afwgzen met de bewering, dat de batrokken belangen een locaal ka rakter dragen. Nogmaals herinneren wjj a8n bet zeer j rists woord dat het alge meen belang de som is der bijzondere be langen, en dat, wancesr het den boar goed gaat, bet geheele vols welv.iart beeft. Moge dan ook bij een volgende begroo- ting van de zjj le] der Vertegenwoordiging met voldoening worden verklaard, dat de Regeering, zooveel in haar vermogen is, wil tegemoet komen aan do wecschen bd verlangens van het platteland, dat tochvin verscbill mde aadere opzichten, vergeleken bij de steden, mrnt en altjjd ral bljjven achterstaan. Da toestand d*r Spanjaarden op de Pin'ippgnrcbe »ilan)en mort z-er belen- kelrjk zjjn. Volgens een telegram uit Sin gapore san The Times zjja de Soanjaarden op Manilla door omstreeks 50.000 opstan delingen ingesloten, die meester zjjn van hst terrein. In het anarchisten-proces te Barcelona »ij e rsias minder dan 28 doodvonnissen geveld. Don Carlo s,' zoo deelt 'da Neue Freie Presse msde is jmet aan aantal C*r- listen te Venetië vergaderd gsweest. In die bijeenkomst moet de pretendent naar de Spaanecho kroon te kennen hebben gegeven, ten behoeve van zjjn zoon Don J a i me zich te willen WngtreklreD, we gens het schandaal door zjjn dochter Donna Elvira gepleegd. Men weet dezs dochter is er met een schilder van door gegaan. DOOE JULIUS. «Ken kiu'l is eene zichtbaar geworden liefde.» Nov.ti.is. I. Ik kom op een jjskouden dag der maand Januari tegen etenstijd thuis, na eene lange rechtszitting te hebben bijgewoond en ben in eene even onpleizierige als hongerige Hemming. Omdat ik fot diegenen behoor, die schoonheid boven alles lief hebben, zoo hindert mij op de de meest onaangenaame wijze datgene, wat in een ouordelijken of slechten toestand verkeert. Ik bemerk met een so rt huivering de exem plaren van een leelijk gevormd menschenje- slacht zonder weerga, waardoor de kleine stad uitmunt, waarin ik tot mijne vertwijfeling ben nangeateld. Zulke onzindelijke, leelijke oude vrouwen en mannen als hier, zulke krombee- nige, dikneuzïge jongens en meisjes vindt men wel nergens, 'k zie ook de o. de dakpannen der bouwvallige, ten deele geschilderde huizen, achter wier armoedige vensters grauwe lappen hangen, die de bevolking, in den winter dub bel watervreesachtig, //gordijnen'/ noemt. Ik ken het leven, dat die men9chtn binnen hunne huizen leiden De resultaten er van worden mij onder kijvende en klagende stemmen voor gelegd; ik weet, hoe zelf en hebzuchtig, ramp zalig en dom zij zjjn. Voor een dokter eu eeu Een vast beiluit omtrent het zich te rugtrekken vau Don Carlos schgnt toch nog niet te zjju genomen. De Spasnscbe ingezetenen ran Uruguay hebben besloten een oorlogsschip aan Sj.t»uja ten geschenke te geveD. Alius worut uit Madrid gemeld. Ia hctzslfde bericht wordt melegedoeld dat de R-'gearing van Saa Domingo op 300 g«- wvreu eu 10,000 patronen, voor de Cu- baansche opstandehngej bestemd, beslag gelegd heeft. Eene hevige aardbeving heeft geheel Engeland doea schudden en trillen. Er ontstond ecu loeiend, gierend geluid, van bttiNoardeu naar het Zuiden, als drong een orkaau rich eeu baan door een dioht woud. Oamiddelljjk werd het gevolgd in het weeten varf midden-Eugeland door eene ge weldige beving vau de aarde. De klok keu begounau te luiden, alle scheileo kwamen in beweging, en m enkele steden vielen echoorsteenen omlaag eu werd de grond al golvend opgeheven. Volgeusden correspondent van JDaily News doen zich ia het Hof te Sofia de grootste moeiijjkhjdej voor bjj de opvoe ding van den klsinen prins Boris iu het Orthodoxe Grieksche geloof. Wanneer de officieel aangewezen gods dienstige opvoeder van prins Boris bin nentreedt n begint, komt de moeder prinses Marie, in verzet en wie toch anners dan een liefhebbende mee Ier heeft recht op haar kind. Dit bad tot gevolgen dat de Ëaigaar- sche metrepolitaan «ich beklargde bg Pobiedonostzeff, den Russiccheu president van de Heilige Synode,die eere waarschqwii g hesft doen geven aan prius l erdinand,die nu waar- schjjoljjk een waarschuwing zal geven aan zijne vrouw,die waarschijnlijk zal blijven doen wat ze gevoelt dat haar plicht haar gabieit. Wg scharen ons beslist, zegt de corres pondent aaa de zjjde vau da moeder, die weigert haar kind te laten opvoeden «in iemand anders zjjo godsdienst.* Ea het denkbeeld van de Westminster Gazette om den driejarigen baby te laten iotervieven, ia aanbsvelingswaard. Wat denkt zoo n kind van den s'.ichtelbken strgd Ontrent het sterven van de Barones L e o n i n o, eene dochter van G n s t a v e De Rothschild te Pargs, die het slachtoffor is geworden van een drijfjacht bij welke gelegenheid «g van baar paard viel en bewusteloos gevonden naar het kasteel van Coamant werd gebracht, het vorstcljjk verb'jjf van den Hertog van Au- male, verhaalt de Figaro een geïaspireerl bericht-, dat afkomstig is ait d9 naasts om- geviug. Terwjjl de barones L e o n i n o met familieleden en dokters om zich hsen in een kamer lag te sterren, werd het diner in de kleine eetzaal opgediend. De dokter P i c- rcchtcr is de verleiding dikwijle groot, om een afschuw vrq velen ouder de menschen te krijgen. De 6neeuw knarst onder mjjne voeten, bet is vriezend, helder weer. Ik heb een tamelijk langen weg af te leggen, want wij wonen bui ten het stadje, midden in het veld. Martha, mjjne vouw houdt van een rnim landelijk uitzicht: boomen, bloemen, groen en heuvels zien en, gij weet het: ce que femme veutI De tuin is eindelijk bereikt en Bello, onze kluchtige poedel, springt mij met een witge- vroren snorbaard te gemoet. Natuurlijk heeft Apollonia//, vulgo Loni, de keukeumeid er niet a- n gedacht in den tuin een begaanbaar pad te onderhouden. Wij hebben het schepsel eerst sinds korten lijd in onzen dienst en toen ik haar onlangs verzocht had een klein pad te maken, antwoordde zij: /,Ia andere heeren- huizen wordt voor zulke «vernederende bszio-. heden een jongen gehouden Tot rnjju geluk hebben de bakkersjongen, de melkboer en ik zelf in den vroegen morgen reeds vele. voetstappen in de sneeuw acater- gelaten, die ik zoo verstandig ben te volgen zoodoende bereik ik mijne, in bescheiden vrl- lastijl gebouwde woning. De huisdeur staat, ondanks de veertien graden Réaumur onder nul, natuurlijk //wagenwijd// open en op den mozaïek steenui vloer van het voorportaal kan men wel een glijbaan maken, omdat Loni een emmer vol wa'.er had omgestooten, zonder het water echter op te dweilen. {Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1896 | | pagina 1