N I E U W E
HDag6laó voor <3£ooró- en 3*uió-<JCollanó.
Rotterdamsche Brieven.
No. 2667
Dinsdag 29 December* 1896
21ste Jaargang
B ÜITËNLAND,
Moederliefde ontwaakt,
Amerika.
Duitschland.
Frankrijk.
Spanje.
Zwitserland.
EIIIIKiVf.
ABONNEMEKT8PBJ J3
Per 8 maanden voor Haarlem. 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland frc p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
A.fstonderljjke nummers0,08
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
B U" B B A IT: St. Janstraat Haarlem.
PBIJS DEB ADVEETEKTIBH.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant.
AGITE MA NOW AGITATE.
Esdacteu r-U i t g e v e r, W. KfiFPSRS.
i.
Naar mjjoe belofte zou ik zoo nu en dan
eens iets schrijven over de gebeurtenissen
en gebeurtenisjes inde Maasstad. Nu hoop
ik maar, dat de abonné's van Uw Dagblad
zich bg|het lezen vaa rnjjne causerietjes
niet alteeig zullen vervelen en om deze
kans zoo gering mogelijk te doen zgn, zal ik
bg voorkeur prateu over «alles en nog wat»,
op gevaar af, van met recht beschuldigd te
worden van het ergerlgke feit, dat men als
«van de bak op den takspringeu»aandnidt.Ik
zal dan maar, om een goed begin te maken,
met een «degeljjk» onderwerp van wal
steken, n. 1. de besluiten onzer «vroede
mannen.» Neen, waarde heer Redacteur, ge
behoeft niet bevreesd te zgn dat ik hier met
de ganscbe Ijjst van «ingekomen stokken»
en «benoemingen»etc. zal komen aaudra-
gen ofwel, dat ik van plan ben, haarfijn te
gaan vertellen, alles, wat er door boven
bedoelde heeren alzoo in 't belang oozer
goede stad verhandeld wordt. Uwe lezers en
vooral de edelachtbare heeren burgemees
ters, wethouders en raadsleden onder hen,
mochten me eens verdenken van zój groote
ingenomenheid met de beraadslagingen en
besluiten der «heeren van 't stadhuis», dat
deze mg er toe leiden zou, ze hier als na
volgenswaardige voorbeelden aan te prgzen.
Dit nu is met mg geenszins het geval,
doch, 't is altjjd aangenaam, van personen of
zaken iets goeds te kunnen zeggen en daarom
doet het me na zooveel genoegen te kunnen
meededen, dat door ons College van Burge
meester en Wethonders aan den Raad oen
veorstd is ingediend tot het verleenen van
subsidie ook aan bjjzondere bewaarscholen.
De Commissie voor openbaar onderwijl
begint nu zelf het goed recht van het par
ticulier onderwga in te zien, en dat zg dit
opeDlgk erkent, is bepaald boven verwach
ting. Die erkenning komt wel wat laat,
maar het spreekwoord zegt immers: «beter
laat dan nooitToch ban ze niet nalaten
bg den aauhef van haar schrg ven den voor
standers var\bjjzonder bewaarschool-onder-
wgs toe te voegen dat ze^«de overtuiging
bezit, dat de voorliefde voor bijzonder be-
waarschool-onderwgs bg velen een gevolg is
van onbekendheid met het openbaar bewaar-
school-onderwgs» alsof ze zeggen wilde: beste
menschen, bedenk toch eensonbekend
FEU1LLETOF.
DOOK
6.
JULIUS.
Vervolg).
Martha ga eft het kind aan het dienstmeisje
over als werd zij van een zwaren last ontheven.
Zij kijkt niet eenmaal nog naar den kleine om,
zij kust hem niet tot afschsid, ook geeft zij geeft
moederlijke vermaning aan Mathilde, dat zij
vooral goed voor den jongen moet zorgen.
Als zij met gebogen hoofd huiswaarts keert,
bemerk ik een moedelooren trek in haar nog
jong en meisjesachtig gelaat en ik denlc *a, hoe
veel zij zich zelve ontzsgd heeft, omdat zij in den
laateten tijd nochjteekende, noch musiceerde, noch
sckreef.Ik ga haar tegemoet, maar ziende, dat ik
haar toetreed, wil zij uit den weg gaan
„Martha,// zeide ik, den arm om haar middel
leggende, -,ik bid je, wees weer de oude. Beken
het zelf, gevoelt ge nu niet mear dan ooit, dat
ge zijt, zooals ge wezen moet, daar ge dis nutte-
looze bezigheden vaarwel hebt gezegd, om geheel
voor man en kind te leven
Zjj maakt zich heftig van mjj los en hare oogen
sskitteren verbolgen, als zij, eenige sehredsn van
mij afwijkende, zfgt vJawel, gij hebt mij zoover
gebracht. Alles, wat mij in het leven lief en
dierbaar was, hebt gij van mij gevorderd; wat ik
maakt onbeminddaarom, doet naar 't
woord van dan Apostelonderzoekt alle
dingen en behoudt het goede 1 nu, dat
hebben zij, die aan particulier onderwijs de
voorkeur geven, dan ook gedaan of-
scheon 't onderzoeken in dit geval vrijwel
overbodig wasen hun onderwijs behoudeD,
dat cist, gelijk het openbare, God bn Gods
dienst buitensluit of nog erger tom*zg
hebben hun ouderwijs gesteund naar zjj
konden en geen offer te groot geacht, waar
't de belangen vao dit onderwijs gold, maar
zegt de commissie <wg erkennen en
eerbiedigen toch het goed recht vaa vele
ouders om voor hunne kinderen dat onder-
wjjs te verkiezen, 't welk doordrongen is
van den geest hunner bepaalde godsdienstige
overtuiging boren hetgeen de gemeente
niet anders kan geven dan met eerbiediging
van ieders godsdienstige gezindheid en
bovendien, 't komt ons voordeeiiger nit de
bgzondere bewaarscholen wat subsidie toe te
kennen, dan voortdurend genoodzaakt te
zgn nieuwe openbare bg te boawen. 't Is
toch aardig, dat iedere zsab, hoe donker
ook, altjjd nog eene lichtzjj beeft en met
een beetje goeden wil laat die zich zoo
gemakkelijk vinden
Doch om nu eens op iets anders te komen;
de leden onzer Katholieke Leesvereeniging
behoeven van hun lidmaatschap geen spijt
te hebbendezer dagen hadden we een
avondje, zoo mooi als we maar zelden te
genieten krjjgen. Wanneer ik zeg maar
zelden bedoel ik daar eigenlijk mee, dat voor
ons, dames, zoo 'n genot maar zeldzaam is
weggelegd Wat toch is het geval? Als er
eens 'n avond gegeven wordt, waarop de
leden zich kunnen vergisten aan zoo'n amu
sant niemendalletje, zoo'n dood onschuldig
min of meer humoristisch getint of wel
lam-sentimenteel dingetje, dau staat op 't
program «met introductie van dames,» die
daarvan altgd een ruim gebruik maken, ook
om zoo'n mooie gelegenheid tot «uitgaan»
en «toiletmaken» niet ongebruikt te laten
voorbijgaan, Maar komt er iets voor, dat nu
eeDB werkelijk der moeite waard is, zooals
voor eenigen tjjd die interessante voor
drachten van den heer Ferd. Sart on,
dan wordt er van «dames meebrengen»
stilletjes gezwegen en moeten we ons, wan
neer we er wat meer van willen weten, met
een simpel conrantenverslagje behelpen.
Zouden de heeren ons misschien niet voor
«vol» aanzien of ligt de schold soms bg de
het heogste geluk noemde, vondt gij eena be
klagenswaardige ijdelheidGij hebt van mij ver-
ltngd u te geven wat wiet in mijne matuur lag,
ik heb u tegen mijne natuur im gehoorzaamd.
Daardoor bem ik dood in mjjn binnenste. Maar
dat is hetzelfde, als men maar zijn plicht doet!»
Als versteemd sta ik naast haar; aan deze uit
barsting 'bemerk ik, dat gedurende vele weke»
een vulkaan in haar binnenste gewoed had.
Hetgeen daar uit hare woorden spreekt, is haat,
werkelijke haat. Wat zal ik antwoorden Mijne
arme ziel is plotseling kcud geworden. Over den
vroolijken, zachten lentedag ligt een grauwe,
droeve sluier. Stilzwijgend ga ik van haar heen
aaar mijne kamer en sluit de deur. Het is alsof
ik hoor roepen: //Arnold, Arnold!// maar ik let
daar niet op en weet alleen: //dat wij eens ge-
luskig zijn geweest en nu ongelukkig, gebroken
onze harten.»
Eene schrikkelijke leegte doemt voor mijnen
geest op, de geheele wereld is zonder troost
eene woestenij.
Daar knarst huiten op den kiezelweg dej kin
derwagen en eeu kinderstemmetje dringt in
mijn oor.
,,Hans!» roep ik uit, //Hans!" en aanstonds
ben ik in den tuin, ril den jongen uit zjjn wagen
en druk mjju verhit gelaat op de koele, rozige
wangen. //Gig behoort mg, mij alleen."
Het kind echter wijst met zijne handjes naar
het huis en opziende, zie ik, dat Martha boven
voor het venster staat en met wjjd geopende
oogen op ons nederziet. Op hetzelfde oogenblik
laat zij het gordijn omlaag.
Martha blijft den geheelen middag op hare
geringe belangstelling, welke da meests
dames voor dergelgke zaken aan den dag
leggen? Wat hiervan dan ook zjj, ditmaal
was het, o verrassing, «met introductie» en
werden ook ds dames in de gelegenheid ge
steld, van professor d e G r o o t's heerlgke
rede te genieten. Om un niet al te veel te
vergen van het gedold nwer lezers zal ik
kort zgn en alleen vertellen, dat zjjn Hoog
geleerde sprak over de ia de Eagelsche
Staatskerk thans vooral zoo duidelijk waar
neembare strooming in ds richting van de
aloude Moederkerk, een onderwerp, dat
ieder goed Katholiek met de meeste belang
stelling hoort behandelen, vooral wanneer
dit geschiedt op eene wjjze, zoo hoog ver
heven boven allen lof als die van pater d e
Groot. Wanneer men ZEsrw. spreken
hoort, dau ontvangt men een indruk van
klaarheid, en bracht, die overtuigt, zonder
te overweldigen, van nobele sobarheid en
hoogen geestdrift, die nimmer slaat tot
overdrjjviDg, maar ook geen perioden van
verslapping kent, van energie, waarmee een
heilig levensdoel onvermoeid en onafge
broken wordt nagestreefd.
Het zon mg te ver voeren, wanneer ik
wilde trachten des professors rede hier weer
te geven en bovendien, ze zon er te veel door
verliezen, want men moet de Hooggeleerde
hooren, om er het rschte genot van te hebben
en dit ligt naar alle waarsshgnljjkheid niet
buitan het bereik nwer lezers. Voor ditmaal
zal ik het er dus maar bij laten.
Werd te New-York en Washington sym
pathie betuigd voor de Cubaanscke opstan
delingen, in Msxico is men zaer ingenomen
met de Spanjaarden die op Cuba de be
langen van hun land verdedigen. De dames
van Mexico zonden 8000 dollars voor de
Spaansche soldatsD, om een vroolgk Kerst
feest te vieren.
De overwinnaars van M a c «o, Comman
dant Cirujeda en zjjne manrchappen,
zgn te Havanna met groote[geestdrift ge
vierd geworden. Er is een feestmaal te
hnnner eer gegeven. De commandant en
zijne officieren hebben gouden eere-bor-
loges ontvangen en onderofficieren en min
deren kregen gsld.
kamer sd toen ik 's avonds aan haar deur klopt e
cn vroag of zij niet wal was, antwoordde zij,
dat zij zich reeds te bed had begeren, omdat zij
hoofdpijn had.
En dan volgenden dag gaat alles op de oude
wijze. Toen ik opstond, vond ik Martha reeds
bezig met een kinderjurkje ta verstallen; twee
roode kaortsvlakken brandden haar op dc wan
gen an groote blauwa kringtn om de oogen ont
stelden mij,
//Gij spant u te veel in, Martha,» zeide ik
deelnemend,//neem toch voor dergelgk werk een*
naaister.»
Zij schudt met het hoofd.
//Het is niet noodig. Ik heb nog tot twaalf
uur heden-nacht geschreven en gelezen; zonder
geestelijke opgewektheid kan ik niet leven."
Ik buig mij over de wieg van den kleine,
die in de kamer staat. Zijn rosig gezichtje rust
in het witte kussen, en als voelde hij mijn blik,
slaat hij de groote, blauwe, achittereude oogen
op en zegt: //Wauwau!» want Wauwau is de
eerste persoon, die van zijee fantasie bezit heeft
genomen. Ik til hem op en kus hem.
//Arm kind,» denk ik tevens, „hoe zeer zijt
gg uwe moeder toch in den weg!»
Maar hg ziet er zoo behoorlijk uit en zoo
helder wit] en vriendelijk ziet hij ror.d, dat ik
hem triomfeerend naar Martha draag.
//Kijk toch, hoe lief onze jongen is Hij ziet
zijne moeder met die onwillekeurig ernstige uit
drukking aan, die kinderoogen kunnen aannamen.
Een laehje glijdt over het gezicht mijner vrouw
en dau, zonder «ich hare aandoening bewust te
zijn, sluit zjj het kind aan hare borst.
Het vonnis van luitenant V,)o n B r tt-
s e w i t z, den laff jn moordenaar van een
borger, beeft nog een staartje. Keizer
Wilhelm, heeft een nienw onderzoek
gelast en nieuwe getaigen worden gehoord
naar aanleiding van bijzonderheden die de
Minister van Oorlog in den Rjjksdag be
weerde niet te kennen. Men schjjnt nog
nauwkeuriger te willen weten, wat B r ri
se w i t z in het café Tannhauser heeft
gezegd. Ouder de opgeroepen getuigen be
vond zich weer de heer Y o n J o n g-
Stilling. Yerder zal nog een getuige
gehoord worden, die zioh intnsschen naar
het buitenland begeven heeft en waarschijn
lijk nog mededeeliugen zal kanoën doen
over de eerste woordenwisseling in het
café.
In de Fransche Republiek heeft men er
iets op verzonnen om het leger te verster
ken. Bg 145 regimenten infanteri» zal
een vierde bataljon gevoegd worden, de
overige 28 regimenten tellen reads vier
bataljons. Dit is het antwoord op de ver
sterking van het Duitsche leger. Mst het
voorstel tot hervorming van het artillerie
materiaal zal gewachtworden tot het offlcieele
bericht, dat dezs zelfde hervorming in het
Duitsche leger is ingevoerd. Men twgfelt
niet of de Kamer zal de beslissing der
Regeering omtreDt de uitbreiding van het
leger door de vermeerdering der vierde ba
taljons goedkenren.
De Spaansche generaal R e y heeft neet
2000 maD, 300 rniters en twee kanonnen
een gevecht gevoerd tegen de vereenigde
bende der Cubaansche opstandelingen onder
Ca lis 1 o Garcia. De insnrgeuten zgn
volgens berichtsn nit Spaansche bron, ge
slagen en hebben groote verliezen geleden.
Da nederlaag der opstandelingen wordt
nit Manilla bevestigd.
Te Bern is dezer dagen eene vergadering
gebonden om ta protesteeren tegen de gru
weldaden door de Turken gepleegd. Vele
leden van de Bondsvergadering waren tegen
woordig.
De Secretaris van het Armeoiöf-Comité
Maar dadeljjk daarop geeft zij het mij terug
e» zegt met het oude, koude gelaat:
//Ik moet heen om te ziea of Methilde wel
eene flesch melk voor Hans keeft klaur gemaakt.»
Z|j zou het kind wel liefhebben, reide ik
bitter tot mgzelva, wanneer het haar geen last
varoorzaakte. Zij begrijpt niet, dat da mansek,
met geljjk aan bloemen, die sleckts te bloeien,
of vogelen, die sleokt» te zingen hebben, werken
moet en pliohten te vervullen heeft.
Ondertusschen zit Hans juiohend en in de
handen klappend op mjjn arm; hij heeft buiten in
de takken der booman een kleinen vogel ontdekt,
die vroolijk tjilpt en van tak tot tak vliegt.
Ik besckouw met verrukking zijne frissche
armen en zijn weelderig haar, waarna ik hem
aan Mathilde overgeef, omdat ik heden bgson-
der vroeg op het Gereehtshof moet zijn. Terwijl
ik den weg er heen afleg, zeg ik bij mijzelf
zoo lang mij o lieveling met zijn aonnige oogen de
nevelen uit mijn ziel weglacht, kan ik niet on
gelukkig worden.
Er was dien morgen heel wat af te handelen
vale getuigen in een gepleaglen diefstal moaaten
voorkomen en hielden geheel en al mijne aan
dacht en mijn geduld in beslag wij werkten
lang en onafgebroken onverwachts riep een
mijner eollega's mij ter zijde.
»Zooeven was hier een boodschap voor u
schrik niet een klein ongeval Hans over
komen Het is beter, ais u naar kuis gaat
en wfj de zitting verdagen.»
Wordt vervolgd).