BUITENLAND,
1 M A B N i, A jN D.
Oostenrijk-Hongarije,
Bulgarije-
Spanje.
Engeland.
GEMENGDE BERICHTEN.
Branden.
Ongelukken.
Voor geest en hart.
Allerlei.
STEDELIJK NIEUWS.
De Vereeniging van R.K bijzon
der onderwijs (hoofden van scho
len) in het bisdom van Haarlem.
werkman voor gebrek te vrjjwaren, z cdat
hjj o iet aan de openbare weldadigheid zjj
overgelaten-
Indien de bemoeiingen van hen, die zich
met deze zaak bezig houden, tot dit re-inl-
taat leiden, zal een belangrijk deel van de
zoogenaamde aociale quaet tie zjjn opgelost
en daardoor een waarborg te meer aan
wezig zjjn voor den bloei en de welvaart
van het geheels volk.
Te Weenen ie eene beweging op toaw
gezet tegen de hoog noodzakelijke toorieel-
eeusuar. Men wjjst er op dat keizer Frans
Jozef zelf wel eens tegen da beslissing
der censoren, verlof van tooneelstnkken
heeft gegeven o. a. toen in Gnllparzer's
Bruderzwist de censuur deze woorden wi de
schrappe «Het is de vloek van ons edel
hnis, dat het met nalve middelen halver
wege, aarzelend naar halve daden streeft.»
De Keizer voad dat die woorden wel ge
sproken mochten worden: «wij zjjn niet
onfeilbaar.»
Wat bepaald gevaarijjk kan worden is
hetgeen *Arbeiterbüfme wii, n.l. dat het
volk alleen censuur zal oitoefenen op het
geen ten tooneele gebracht mag worden.
Hoe dat gaan moet, is niet recht diffdelijk
teuzf) men, na een aantal voorstellingen,
als «het volk» in de gelegenheid geweest
is een stuk te zien, een plebisciet er over
zon willen uitlokken. Eu dan zou het wel
een beetje mosterd na den maaltyd zijn-
Zwaar drukt het proces-S tamboelofi
op prius Ferdinand van Bulgarije, na
de verklaring van Dr. H a n a k o f f die den
vermoorden oud-minister in zjjo laatste
uren heeft behandeld. De Prins bleet in die
dagen in Karlsbad en te Sofia werd het
bloedig drama afgespeeld. Stamboelofi
riep dan ook inzgo laatste oogenbl kken toen
bem de verbrijzelde hcbaamsdeeleu werden
afgezet: Tujekt Cheff, Hctliu en in het
Fransch: «Le Prince I»
Na de woordendoor mevrouw Stam-
boeloff in de Gerechtszaal gesproken,
hoeft men den moordenaar van den Bu;-
gaarschen staatsman niet ver te zoeken.
Degroote moeieljjkhoden die Spanje in
de Antillen beeft, worden zeer bevorderd
door het inttigeeren der Amerikanen. Is
de Time» goed ingelicht, dan zjjn de Euro-
peesche Mogendheden Spanje te hulp geko
men, door de Vereenigde Staten vertrouwe
lijk te hebben medegedeeld dat die Mogend
heden niet zullen dolden, dat de Regeering
te Washington een drnk op Spanje zal
nitoefenen. Duitschland zou in dit geval
bereid zjjn de partij van Spanje op te nemen.
De Vos8. Zeitung spreekt het bericht van
de Times beslist tegen.
Het is te Londen zeer druk geweest met
het Kerstfeest en de postpakketdienst bad
een zware taak te vervullen. Het Centraa!-
Bureau te Clerkenwell ontving en verzond,
met 1800 man werkend, meer dan twee
millioen pakjes.
Koningin Victoria heeft dit jaar een
stuk rundvleesch van 180 Eng. ponden op
hare Kersttafel gehad. Het was van een
jongen Devonachen stier en werd gebraden
nit het paleis te Windsor naar Osborne
gezonden.
Als gewoonljjk werden aan al de kinderen
en kleinkinderen uit de beroemde keukens
te Windsor plumpuddingen gezonden!
Koningin Victoria van Eoge'and
heeft een aantal hooggeplaatste vrouwen
gedecoreerd met de orde van Victoria, en
Albert. De keizerin vaa R .sland ODt-
ving de eerste klasse, de hertogin van York,
de echtgenoote van haren kleinzoon de j
tweede; de markiezin van Landsdowue,
echtgenoote van den minister van corlog
en gravin L y 11 o n, de weduwe vau voo;-
maligeo gezant te Parjjs, die beiden tot het
Hu's der Koningin behoorec, kregen de
derde klasse der orde.
Klagert. Er wordt menige zucht geuit en
menige klacht vsrnomen die terecht in onzen
modernen t(jd, het bittere der begripsverwarring
onder de menschen doen kennen.Mi ar daar worden
ook vele klachten vernomen die recbt van bestaan
missen. Immers, iedereen klaagt en iedereen
rookt Men scheldt up de advocaten en
neemt ze toeh. Men vervloekt de joden en
handelt toch met de lui. Men jammert over den
achteruitgang van handel en njjverheid. enkoopt
in eigen land alleen buitenlandsche goederen.
Men klaagt over den slechten lijd en gaat
alle avonden naar de sociëteit, herberg, schouw
burg enz. Men lamenteert over da verwoesting
van 't familieleven e" Wordt lid van de zoo-
veelste vereenigiDg. Ieder roept over de talrijke
feesten en iedereen gaat er heen. Men klaagt
over de dure kleeding en schaamt zich in een
katoentje te loopen. Men klaagt orer 't gebrek
aan degelijke boerenknechts en laat de jongens
naar een kantoor gaan als klerkje. Men scheldt
op de leden van den gemeenteraad eu van de
kamers en kiest ze telkens weer opnieuw.
De menschen moesten daarom dat klagen over
den slechten tijd nalaten, zoolang zij niet hun
doen en laten veranderen.
LEIDEN, 28 December. Onder leiding van
den heer 8, vanA'delbergte Amsterdam
is eene da i es zangvereenigiug' opgericht. Het
voorloopig bestnnr bestaat uit de dames O. Mac
G u i 11 a v r y, F. W e h e r en 15. 1'erMier.
PIJNAKKER (Z.H) 28 December. Tot secre
taris dezer gemeente is bensemd de heer J. K.
II e s s e 1 t van D i n t, e n J. Lzn. alhier.
TEXEL, 28 December. Zondag-morgen werd
hier ontdekt dat aehter de Westen w;:s gestrand
het ijzeren schoenerschip Mary Smith-sell, kap.
Presto n, met eene lading pannen aan boord,
van Wallis naar Hamburg bestemd. Men toog ter
stond met de red'tingsvlei anden Hoorn ter hulp.
Het schip zat nagenoeg onder water, en de man
schap, uit zeven personen bestaande, had in het
tuig eene toevlucht gezocht. Met gro»te moeit»
omdat de zee nog zeer hol stond, slaagden de
redders er in de manschap in de reddingsrlet te
krijgen. Met den kapitein, dien men een touw
moest toewerpen, ging de redding vooral be
zwaarlijk. Toch gelukte het. mensehlievend pogen
naar wensch.
ALKMAAR, 28 December. Zekere W, O. al
hier, is Zaterdag-middag in hechtenis genomen
bssehuldigd van het plegen van valschheid in
geschriften. Hij moet door het houden van ver
lotingen een paar winkeliers hebben opgelicht.
Na eene voordracht van den heer Staal van
Waddingsveen hseft zich te Haastrecht eene
R.K kiesvereeniging geconstitueerd voor kiezers
uit die gemeente, Vlist en Stein. Staande de
vergadering traden ruim 140 personen toe. Ook
te Hamenveld-Stoutenburg is eene R. K. kies
vereeniging opgericht met aanvankelijk 100
leden.
Bij kon. besluit van 23 December is Frans
Coenen, toonkunstenaar te Amsterdam, benoemd
tot ridder in de Orde van den Nederlandschen
Leeuw.
Door eenige leden werd bij het afdeelings-
ondeizoek van het ontwerp van wet tot af
wijking van de regels der gemeentewet omtrent
plaatselijke belastingen ten behoeve van de
gemeenten Alkmaar, Edam, Hoorn, en Purmerend
betreurd dat de indiening dezer wets voordrach
ten zoo laat had plaats gehad. Men kon nu
niet tegen stemmen zonder de rekening der
betrokken gemeenten voor 1897 in verwarring
te brengen. Met het oog op de nieuwe wette
lijke regeling der gemeente-financiën verklaarden
sommige leden die anders tegen bestendiging
van dergelijke heffingen waren, nu voor dit
ontwerp te zullen stemmen.
De vorige week is aan de landbouwers in
en bij Purmerend eene vergoeding uit 's-Rijks
kas uitgereikt voor tijdverzuim, bij gelegenheid
der oproeping voor de keuring der paarden in
1896. In den oproepingsbrief was toen een
onjuiste datum vermeld en de boeren waren
dientengevolge voor niet opgegaan met hun
beesten.
De heeren E, Ruiper, kommies bij 's-R^jks
belastingen te Amsterdam, on U, HortSir.g, te
Kampen, zijn benoemd tot kommies-verificateurs
aan den Hoek-van-Holland en te Yenlo.
De groote Rijnlandsehe schutsluizen te Spaarn-
dam zullen te beginnen met 1 Jansari e.k.
wegens geheele vernieuwing, tot nadere aan
kondiging voor de scheepvaart gesloten zijn.
Te Utrecht is eene 16 jarige vrouw in den
drank gestikt.
Bij een klopjacht in de bosschen van den
heer Schouwenburg de Jurg te Rijssen, is door
een der jagers een prachtig reé gitchoten.
Te Oostenburg (Zeeuwsch Vlaanderen) is op
het erf van een partieul er het lijk gevonden
van J. van Male, uit Schoondijke. Het is nog
onbekend of aan eene misdaad moet gedacht
worden; ds politie doet onderzoek.
Toen de heilsoldaten op Tweeden Kerstdag te
Rosead&al N.B. geen lokaal konden krijgen om hun
vertooningen te houden trokken ze «aar een in de
haven liggend kolenschip om daar eene bijeenkomst
te houden. De ongewone verschijning bracht de
kade in rep en roer en trok een aantal nieuws
gierigen. die allengs tot baldadigheden over
gingen. Het, schip werd als 't ware gebombar
deerd; men wierp steenen, graszoden en al wat
voor de hand lag in het ruim; zelfs trachtte
men aan den achtersten wagen van den stoom
tram die langs de harm na;.r Steenbergen rijdt,
de lijn van het schip vast te binden. De geheele
politiemacht en twee maréchaussees moesten er
bij te pas komen om de Heilsoldaten, waaronder
twee vrouwen soldaten, te bevrijden en naar
het station te begeleiden
Op het schip werden de ruiten verbrijzeld
en tegen den schipper allerlei bedreigingen
geuit.
Te Eindhoven is de wolspinnerij der firma
Smits <5- De Kuiper door brand vernield. De
brand brak uit, in de wolkamer, het achterste
gedeelte der fabriek Het vuur nam zoodanig in
hevigheid toe dat aan blusschen niet te denkenl
viel, wijl de vlammen, gevoed door de licht
brandbare met vet en olxe gemengde wol, zich
in weinig oagenblikken zeer snel uitbreidden,
zoodat binnen een half uur het gebouw éene
vuurzee was en aan redden niet te denken viel.
Een ontzaglijke vuurzuil verhief zich hoog in
de lucht, een regen van vonken en vlokken
brandende wol, tot op verren afstand door de
lucht slingerende, welke als een gouden regen op
de omliggende huizen nederviel.
Ofschoon de fabriek bijna rondom door water
omringd was, kon toch van blusschen geen sprake
zijn en kon men slechts met moeite de naastbij-
zijnde huizen behouden, welke geblakerd werden
door de verzengende hitte. Bijna een wonder mag
het heeten, dat de machinekamer (de fabriek werd
door turbine en waterkracht gedreven) behouden
bleef. Alleen de hechte sterke muren, wr.lke van
de vorige eeuw dagteekeuen, bleven staan.
tiet treurigste van alles is nog, dat een 40tal
oppassende werklieden die reeds jaren aan de fa
briek werkzaam zijn, nu plotselir g van werk ver
stoken zijn.
-Eerste Kerstdag des morgens om vijf uur
is de behuizing van den vroegeren gemeente-ont
vanger,den IxeerJ. Miiller te Öcheemda (Gronin
gen) door brand vernield. De oorzaak .is niet
bekend.Met moeite werden de kinderen gered.
In den nacht, van Zaterdag op Zondag is
te Utrecht het meubelmagazijn van den heer
O. J. van Veen een prooi der vlammen gewor
den. In een oogwenk stond bet geheele perceel
bestaande uit drie verdiepingen, in lichtelaaie
en weldra werden ook de twee perceeleu, naast
het brandende liuis gelegen, door het vuur, aan
gewakkerd door de wind en gevoed door het
droge, hout, bedden, veeren enz aangetast. Ge
lukkig slaagde de brandweer er in deze huizen
voor geheele uitbranding te behoeden en werd
slechts «en klein gedeelte door het vuur ver
teerd. Te ongeveer 3 uur was de brandweer
liet vuur meester. Met zeer veel moeite waren
de bewoners, die reeds te bed lagen, gered.
Een treurig geval heeft Zondag avond te
Delft plaats gehad. De vader van de bekende
altzangeres mej. Anna Blaauw werd, terwijl ze
haar medewerking verleende aan een muziek
avond aldaar, plotseling ongesteld in een neven-
vertrek gebracht; een beroerte had een einde aan
zjjn leven gemaakt. Onder algemeene deelneming
werd de uitvoering opgeheven.
Te Bovenknijpe (Fr.) is op den Tweeden
Kerstdag, tijdens eene begrafenis, waarbij de
zware klok geluid werd, plotseling een gedeel
te daarvan naar beneden gestort, gelukkig zonder
«en der luiders te treffen. Vrij zeker moet de
klok vroeger reeds gescheurd zijn, zonder dat
dit tot dusver werd opgemerkt.
Te Rotterdam is Zaterdag-avond 2de Kerst
dag aan den Verlengden Binnenweg door de
stoomtram een man overreden. De ongelukkige
die voor de tram wilde uitwijken viel, met het
gevolg dat hem een been werd afgesneden.
Lafheid kweekt ook ondeugd.
Laster straft zichzelf vroeg of laat. Wie met
vuiligheid gooit, krijgt imruers vuile vingers.
Gelijk de mensch rekenschap zal moeten ge
ven van elk ijdel woord, zoo zal hij ook reken
schap moeten geven van ziju zwijgen.
Buneveld. Geneesheer (tot ooglijder)
„Niet waar, gij ziet alle voorwerpen als het wa
re in een sluier, en het is, alsof alle dingen
zoo in een nevel staan Kijk mij eens goed aan;
hoe kom ik u nu voor
Ooglijder: //Ook beneveld 1"
Uitverkoop. Bediende; //Hoe moet ik
die blouses prij z< n die tot nu toe 4 gulden
kostten
P a 11 o o n //Zet//In plaats van 6 gulden,
thans 4
Leedvermaak. Schoolopzien er (zeer
boos tot den onderwijzer, die zich bij de domme
antwoorden der jongens vergenoegd in de han
den wrijft). Maar meester, waarover verheugt gij
u toeh; gij hoort immers, dat de jongens volstrekt
niets weten
Onder w ij zer: „Wel, mijnheer de school
opziener, ik ben blij, dat gij uit die bengels
ook niets kunt krijgen
Waarhaen. Een jong advocaat bepleit in
eene langdurige rede de onschuld van zijn cliënt.
//Waar moet het heen. E lelachtbaren, waar
heen roept hij herhaaldelijk uit.
Aan de verslaggeverstafel, vlak bij hem, fluis-
te.t korzelig een der aanzittenden
//Naar de zetterij Maar als je 't nog
weer eens vraagt, komt het te laat voor de post-
editie
HAARLEM. Naar men ons mededeelt is het
Reglement voor de alhier op te richt«u nieuwe
R. K. Kiesvereeniging gereed en zal het Bestuar
der oude-kiesvereeniging aftreden.
De oude-Kiesvereeniging zal nu worden ont
bonden, de kiezers bijeengeroepen en het ont
worpen reglement zal hun worden aangeboden
door een daartoe benoemde commissie.
Onze zegsman wist nog niet op welken
datum de oproeping der kiezers zal plaats
hsbben, wel wist hij ons mede te deelen dat
Dr. Schaepman voor de nieuwe kiezers
in de te houden vergadering zal optreden.
Deze Vereeniging vierde gisteren haar 25-
jarig bestaan. Na afloop der Kerkelijke plechtig
heid, waarvan wij in ons vorig nummer reeds
konden melding maken, vereenizden zich do
feestvierende ouderwijzers in de bovenzaal der
Soc. //Vereeniging.//
Eene huishoudelijke vergadering ging de feest-
vergadering vooraf, die te lialf twee een aanvang
nam.
De zaal had een recht feestelijk aanzien, want
de borstbeelden van Z. H. Leo XIII, vaii onze
Vorstinnen en van den Bisschop van Haarlem
prijkten in groen en bloemen, allerkeurigst
gearrangeerd.
Aan de bestuurstafel bad de eere-voorzitter de
boogeerw. lieer A. J. O a 11 i e r, vicaris-generaal
vaa het Bisdom, plaats genomen, terwijl Dr.
Schaepman en pater De Groot, professor
der Amsterdamsche Universiteit, Mgr, M. J. A.
L a n s, president van het Seminarie Warmond,
deken H. L. S p o o r m a n van Delft en eenige
geestelijke inspecteurs van het R K. onderwijs
de vergadering met hunne tegenwoordigheid
vereerden Ook de heeren Dr. E.vander V»d,
schoolopziener en F. J. Pontsm a, districts
schoolopziener met nog een aantal genoodigden op
onderwijsgebied werkzaam, woonden de verga
dering bij.
De heer M. L. van Gemert sprak als
voorzitter in deze feestelijke bijeenkomst een har
telijk welkom en dankte de aanwezigen voor hun
belangstelling, hij bracht een woord van hulde aan
onze Vorstinnen en een woord van dank aan Dr,
8 c li a e p rn a n als staatsman met de verzekering
dat allen onze roemruchtige dynastie zullen eeren.
Velen hadden nog eene uitnoodiging ontvangen
die verhinderd waren deze bijeenkomst bij te
wonen waaronder ook de Pauselijke Internuntius,
die heden voormiddag zijne geloofsbrieven aan
H. M. de Koningin-Regentes moest overhan
digen
Danken wij de Voorzienigheid, zoo sprak de
Voorzitter de Leden toe, alles wat wij hebben
verkregen komt van de hulp van boven, die oris
heden dezen dag met blijdschap doet vieren. Met
den wensch, dat het R K.onderwijs moge bloeien
en vooruitgaan opende hij de vergadering.
De lieer J, Th, Av erkamp gaf een over
zicht der 25-jarige levensgeschiedenis der Ver
eeniging Opgericht met 8 leden ooder den
bijstand der kerkelijke overheid nam zij steeds in
bloei toe en t«lde thans 84 leden. Van de op
richters waren no» 5 in leven, nl. de heeren Van
Gemert, A verkamp, Van Sehaik,
Bakker en v. d. De ijl.
Na het ontstaan der Vereeniging breedvoerig
te hebben uiteengezet, ging de heer Aver-
kamp over tot een bespreking der werkzaam
heden. Er war«n in den loop der jaren 136
kwee telingen geëxamineerd waarvan aan 80 een
diploma was uitgereikt.
Veel was tot stand gebracht, ook dit dat de
onderwijzer een meer vaste positie had verkregen
in het R. K. bijzonder onderwijs, thans kon een
onderwijzer van een Far. School niet ontslagen
worden, zonder dat daartoe machtiging was ver
leend door den Bisschop.
Het getal scholen is thans gestegen tot 100
voor jongens en 99 voor meisjes met 891 on
derwijzers en onderwijzeressen van wie 23 L met
hoofdakte. Het asntal kweekelingen bedraagt
147 en dat dar schoolgaande kinderen 38437.
Mogen wij allen, zoo besloot de heer Aver-
kamp zijn verslag, het gouden feest herdenken,
dat onze nakomelingen het eeuwfeest mogen
vieren en onze Vereeniging bljjve bestaan.
Onder leiding van den heer N. H. A n d r ie s-
s e n hieven een 40-tal kinderen een feestzang
aan, die luide werd toegejuicht.
De heer J. A. Bakker, een der bestuurs
leden, trad hierna als feestredenaar op, hij schetste
het voorrecht aan de feestvierenden geschonken
om dit feest t« mogen vieren. Snel, ontelbaar
snel, zijn de jaren en dagen voorbijgegaan en wat
is niet tot stand gebracht Wat deVereeniging
veor goeds heeft tot stand gebracht, werd door
Spr.herdacht. Hulde werd gebracht aan den diep
betreurden overleden eere-voorzitter Mgr. J. A.
van den Akker, wiens beeltenis met een
krans omgeven in de zaal prijkte, bij was steeds
de Vereeniging een steun, hij schonk: door zijn
bezielend woord opbeuring en kracht.
De strijd voor het kind te strijden door den
onderwijzer besprak de heer Bakker uitvoerig
en met kennis van zaken, want zei hij, ons zal
gevraagd worden: „geeft rekenschap van uw
rentmeesterschap.// Hulde en lof bracht hij aan
de püesters die als steunpilareu van graniet den
strijd aanbinden voor het kind, hier zoowel als
elders, zelfs over de zeeën voerde Spr. zijne
hoorders om hnn te doen zien het werk van den
missionnaris voor het heil der zielen wat nede
righeid en verdraagzaamheid betreft.
Onze 25-jarige arbeid stemt tot vreugde, trach
ten wij te vormen jongelieden die een bolwerk
worden voor het geloof en edele staatsburgers.
Dank werd door den feestredenaar nog gebracht
aan Z. 1). H. den Bisschop vau Haarlem en aan
allen die «en steun zijn voor 't onderwjjs. Met
de woorden //te Deum laudamus, u o God loven
wij'' eindigde de redenaar zijn schoone feest
rede.
Een telegram werd voorgelezen van H. M. de
Koningin-Kegentes, waarin dank werd gebracht
aan de Vereeniging voor de aan II. M. betoonde
huldebetuiging.
Een treffend woord sprak de hoogeerw. heer
A. J.C a 1 1 i e r, vicaris generaal van het Bisdom,
die de onderwijzers toesprak waar zij te zorgen
hadden in het vormen der kindersielen «seer en
meer ter volmaking. Gij hebt u vereenigd en
een woord van erkentelijkheid op stoffelijk ge
bied is in deze uwe Vereeniging' gesproken. Ik
gevoel echter de behoefte u te zeggen, dat het
groote, het hoogste doel is, de zielsbelangen
onzer kinderen, niet het stoffelijk belang der
onderwijzers.
