N
r
L E i
IJ W E
fDagBlaó voor Koorden
Amsterdamsche Brieven.
ft. 3575
Zaterdag 9
Januari 1897
22ste Jaargang
BUITENLAND.
Een bereikt doel.
Bulgarije.
Frankrijk.
Rusland.
ABONNEMENTBfEJI'J
Pei Ji maanden voor Haarlem. f l,lö
Voor de overige plaatsen in Nederland fr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afaonderljjke nummer» 0,03
Dit blad verschjjnt
dadelijk», behalve Zot - en Feestdagen.
BUBSiH: St. Janstraat Haarlem.
gpjp
AGITE MA NOW AGITATES.
PRIJS D.SE ADVERTKNTIRN.
Van 16 regels 50 Cents
Slke regel meer 71/*
Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte,
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant.
Redactou r-U i t g e v e r, W. K P P R 8.
IX
~"ln mgiT eerstea brief in bet Nieowe
jaar moet ik begiunen met amende taono-
rable te doen. Maar wacbt, eerst een welge
meend gelukzalig Nieuwjaar aan alle lezers
die het door den scbrjjver zeer geapprecieerd
geduld bezitten mijne lamentatiën te lezen.
En nu de schuldbekentenis en het eerherstel.
Iu mjjn laateten brief vroeg ik, of de
AmsterJamdsche kiosvereeuigit g-organiia-
tie-oomm'ssie misschien ook we.-kstafeiog
hield, omdat ik er niets van hoorde. Eq
terwjjl ik dat schreef, was men druk in
de weer meer dan vietduizend circulairen
te verzenden, waarin aan Amsterdamsoh
katholieken werd medegedeeld, hoe men
weoscbte dat die organisatie zonde tot
stand komen en waarin zjj toen werden
nitgenoodigd tot het bgwocen der lezing
op 6 Januari door Dr. Schaapman in
het Paleis voor Volkavljjt te houden. Ik
ontving echter die circulaire niet wat ik
zéér natuurlgk vond, eu meerdere mjjue
bekenden oud-Amsterdammers, zelfs ood-
ledeu van de R. K. K'esvereeniging ont
vingen ze ook niet, wat ik minder natuurlgk
maar zeer te verklarea vond, aangezien
het groote getal, enz. euz. Dat neemt niet
weg, dat wjj ons kaarten verschafton en
opgingen ten paleize om onzen machtigen
volksredenaar te hoeren oreeren en ons te
laten bezielen voor het dankbeeld te Am
sterdam eene grootste organisatie der Ka
tholieke strijdkrachten bij den verkiezings
strijd tot stand te breuge.E r htt was
geen onder-onsje daar. Met meer dan 3000,
zegge drie duizend, waren wjj daar te
zamtn. Een indrukwekkend getal! Een
lager!
Men gen strjjdbaren kemphaan uit vroe
gere oageu zag ik daar, menigan wapen
broeder, ook uit de dagen van ouderlingen
stigd, van strjjd in eigen boezem, menigen
nieuweling ook, maar nu allen gekomen
om te geraken ouder den invloed van het
machtige woord, dat vermaande tot eenheid,
tot eene krachtige organisatie.
In breede Vrekken deelde de circulaire
mede, hoe het voorloopig comité dacht
tot eene dergelijke organisatie te komen.
Eene groote kwsvereeniging met negen
afdeeliogen, ééne voor elk district, ieder
met een zelfstandig bestuur van zeven
personen, door de leden der afdeeliug ge-
FB PILLET ON,
9. {Vervolg).
III.
Het was nog vroeg in den avond, maar het
weer was slecht, regenachtig en onstuimig, daar
door viel de duisternis vroeger dan naar gewoonte.
De winkels en uitstallingen der groote stad
straalden in helderen lichtglans, inzonderheid in
de grootste strateD, waarin aanzienlijke juweliers
winkels hunne rjjke schatten len toon spreidden.
In eenen dezer ontmoeten wij Manon, die juist
is binnengetreden. Maar welk sontrast bood hare
verschijning van heden met die van gister. Het
zelfbewustzijn scheen hare gestalte grooter te
hebben gemaakt, en welk plan zij ook bedacht
of welke rol zij ook wilde spelen, zeker ia het,
dat zij deze voortreffelijk vervulde.
Een zachte blos gaf leven aan haar gelaat en
toen zjj den rijk gestikten Turks chen shawl, die
haar hoofd licht omhulde, terugwierp, kon de
juwelier, die achter de toonbank stond, een
uitrosp van bewondering niet onderdrukksn. De
winkel scheen ledig. Manon blikte snel rond en
toen zjj zich door een vluchtig rondzien ervan
verzekerd had, dat ze niet werd opgemerkt, ver
langde zjj eenige sieraden te zien.
Met een vluggen blik nam de goudsmid de
gehsele verschijning der koopster op, en legde
onder tallooze buigingen en complimenten eene
kozen, voor de eerste maal uit eene lijst
vaa candidaten opgemaakt door het voor
loopig comité, ook wel door minstens 5
leden der afdeeling voorgedragen personen.
De negen presideuten en nog 6 personen
oit verschillende afdeelingen vormen een
centraal-comité, dat de algemeene leiding
in handen heelt onder waarborging van de
zelfstandigheid der afdeelingen.
Niet om die organisatie ia haar geheel
en ia hare onderdosten te verdedigen eu
aau te prjjzm, trad Dr. Sc nas pman
op, maar vooral om de ncodzakeljjkheid
der organisatie te betoogen en de voorwaar
den te doen kennen, waaronder alleen eene
goede organisatie kau tot stand gebracht
worden.
Da uitoefening van het kiesrecht, zeide
de gevierde spreker, is eene gebiedende nood
zakelijkheid geworden. Waar er zoo velen
zjju, die het er niet om te doen is, orde
en reent in de maatschappij te handhaven
of te helpea handhaven, daar moeten de
goede burgers en onder heu de Katholieken
in de eerste plaats vau hun stemrecht ge
bruik maken ter wille van het recht, de
orde en de ware vrjjheid. Maar wil men
door het uitoefenen van hst stemrecht niet
alleen een zedeljjken maar ook een prak
tische overwinning bshalen, dan is een
drachtige samenwerking noodzakeljjk en die
wordt alleen verkregcu door eene goede
organisatie. Wat ia er uoodig om daartoe
te komen?
Vooral en vooreerst: een totaal vergeten
van wat ons heeft verdeeld, van alles wat
aanleiding gaf tot veideeldbeid. Zich het
verledene herinneren is goed, waunetr dat
geschiedt in stiile, in de binnenkamer en
o,» waar-chuwt voor (le toekomst, maar
verderfeljjk is het, waaneer do heriuuerïog
dient om anderen te wjj/eu op vroegere
foaten. Dat verdraagt de me;.sohsljjke fier
heid niet. Wat baat htt memoreerm, wie
vroeger geljjfe haeit gehad of mis heeft
gtzieDj laat het verledene rusten en sla
den blik op de toekomst.
Dan, ten tweede, vereenig en verdeel
niet. De omstandigheden en de tijden eischen
gebiedend samenwerking van allen, van
arm en rijk, vaa werkman en patroon.
Geen afzonderlijke werkliedea-kiesvereeiii-
gingen dat atrjjdt tegen ons staatsrecht
hetwelk geene vertegenwoordiging van stan
den erkent, maar van eiken vertegenwoor
diger eischf, wat ooK eer eu geweten ge-
menigte zeer kostbare kleinoodiën op het mar
meren blad der toonbank, en haalde er telkens
nog meer te voorschijn, niet nalatende op de
eigenaardigheid van elk voorwerp te wijzen.
Manons keuze was snel gedaan, uit al de kost
baarheden nam ze eene haarspeld van glanzend
goud, die volgens firieksch model was bewerkt
en in twee eenvoudige goude» banden eindigde
en vroeg naar dea. prijs.
De juwelier zeida dien, terwijl hij de edele
dame met haar goede keuze geluk wenschte.
Aan den muur «aast de toonbank hing een
spiagel, die tot het plafond reikte. Manon trad
ervoor, en trok den prachtigen gouilen baud
door de lokkan. De spiegel weerkaatste haar
veirukkalijk beeld, en hare elczante slanke ge
stalte. Een tevreden lachje speelde om hare lippen,
waarljjk zij kon tevreden zijn over haar spiegel
beeld. langzaam keerde zij zich om, toen ging
plotseling eene zijdeur open, die naar de werk
plaats van den juwelier leidde een leerling trad
bimnen, welke zijnen meester een voorwerp over
reikte toen deze het vluchtig had bezien, wendde
hij zich met eene buiging naar den anderen hoek
van het vertrek, waar zich van een kleinen divan
een heer verhief, wiens tegenwoordigheid Manon
ontgaan was. Hij nam het voorwerp, dat, zooals
Manon bemerkte, een trouwring was, bekeek het
nauwkeurig, en drnkte zijne tevredenheid uit
over de gelukte reparatie. Hij stak den ring in
zjjn borstzak, betaalde den gevorderden prijs, en
greep Jnaar zijn hoed. Zgu gelaat was mooi, en
door eene voorname bleekheid bedekthij was
breed geschouderd. 25ijn rustige blik ontmoette
dien van Manea, eer hjj uit het lokeal verdween.
bieden, dat hg bjj het uitbrengen van
elke stem bet oog zal gevestigd hebben
op de belangen van iedereeD eu van allen.
Daarom gesne vertegenwoordiging vanstan-
dea, daarom ook geene kiesvereenigiogen
van standen.
Amsterdam was één historisch gevormd
geheel! Maar toch hadden de billijkheid
en het goede recht geëischt het te splitsen
in negen afzonderlijke districten opdat niet
te Amuterdam één kiezer een negenmaal
grooteren invloed bjj de stembas zoude
bezitten dan een kiezer in welk deel van
het land. Maar da zedeljjke eenheid moest
bewaard blgven, en daarom éea centraal
bestuur, dat raadgevend, leidend, desnoods
hanleleod optreedt om üe algemene leiding
te geven, de zelfstandigheid der atdeelingen
te handhaven eu ze tot eene heilzame
samenwerking te brengen, met erkenmug
vaa de vrgheid en de rechten der afdeelingen
en met eerbiediging der eenheid van het
geheel.
Edoch, die organisatie, die corporeele,
moet eene ziel hebben en die ziel is hot
katholiek program. Iedere KLsvereeniging
moet een program hebben en d« begiu-
ielea, die daaraan vóór allen moete i ge
noemd worden, dat zrjn Trouw aan onzen
geestelijken Vader, aan deo Paus, die de
toorts der waarheid en der wgsheid draagt,
cnuar trouw ook aaa oo8 geëerbiedigd Vor
stenhuis. GoedRoomsoh, maar goed Neder-
laudsch teren».
Wanneer wjj ons zoo orgaaiseeren, ons
zoo vereeaigen, dan kunnen wjj met ver
trouwen ten strgde trekkeu. Niet ten strgde
voor onze eigene be'angen alleen, maar ten
strjjde voor recht en vrjjneid, voor de be
langen vaa allen; wsnt ailer belangen
dienen wjj te verdedigen; wjj de oudste en
trouwtte zonen van Neerlani's bodem.»
Moge het woord van Dr. Schaepman
een goed zaad zjjn eo neervallen in goeden
bodem, opdat het honderdvoudige vruchten
drage. Moge vooral dat ésne woord goed
begrepen worden mij achten het, ook door
ben als het hoofdmotief van den avond te
worden beschouwd, vergeten, vsrgeten
Het proces Stamboeloffheeft heel
wat voeten in de aarde en niet weinig gaat
(fok Mauon verliet den winkel, nadat zjj het
bedrag betaald en den gouden band in ontvangst
genomen met snellen tred naderde zij het voor
name hotel, waarin zij gisterenavond laat was
afgestapt, eu beklam de met tapijten belegde
trappen, die naar de bovenverdieping voerden.
In de met bladplanten en marmeren groepen
gedecoreerde vestibule trad een bediende haar
diep buigend te gemoet. '/Er zijn verscheidene
kartonnen doozen aangekomen ik heb ze, gelijk
de genadige Barones mij bevolen bad, aangen o-
men en op den corridor geplaatst. Aan elk pakket
bevind zich de naam der betreffende firma, zoo
dat eene vergissing onmogelijk is.//
Manon dankte met eene hoofdbuiging, bare
wangen gloeiden van vreugde an trots. Hoe goed
speelde ;jj die voorname rol, wat gevoelde zjj
er zich behaaglijk in, och, het was toch heerlijk,
voorna*» en rijk te zjjn Drie, misschien ook
vier jaren kon zij aldus loven. Zij zouden het
glanspunt van haar leven zjjn geen sterveling
zou er ooit iets van vernemen
De bediende was voor haar de trappen opge
vlogen en had de deur harer kamer geopend.
Zjj beval dadelijk het diner op te dragen, üe
dienstbare geest varwijderde zich met de snel
heid van den wind. Nog stond zij op den helder
verlichten gang en bezichtigde de aangekomen
donzen, waarin zich de gedane inkoopen bevonden.
Vooral beschouwde zjj met eigenaardige gevoelens
bezield een grooten sterken koffer, die voortaan
al hare have zou bergen en haar volgaas alle
waarschijnlijkheid nog lang, lang in het leven
zou ve-gazellen, als de tegenwoordige heerljjk-
hnid reeds lang zou verdwenen zijn, an zij met
door de wereld het bewustzjjo, dat de man
die Balgarije heeft groot gemaakt door zich
met kracht tegeu Rusland te verzetten, laf
hartig is vermoord geworden. Niet door
gewone booswichten die de beurs of het
leven vragen, is Stamboeloff ver
moord.
Wjj laten de Kölnische Zeitung aan het
woord, die een brief openbaar maakt die
Stamboeloff eenigen Ijjd vóór zjjne
vermoording gericht heeft tot vorst Fer
dinand destjjds te Karlsbad vertoevende.
Ia dat ecbrjjven beklaagt hg zich, dat men
hem geen pas voor het buitenland wil geven
en hem laat bewaken als een misdadiger.
Stamboel off neemt daarin tevens de gele
genheil waar, den Yorst erop te wjjzen hoe
hg op een aantal andere brieven, reeds
vroeger door hem tot den Vorst gericht,
van dezen taal noch teeken vau antwoord
mocht ontvangen, ook waar hjj te klagen
had over geweldenarjjen, ja pogingen tot
moord van Regeeringswege, waaraan hjj
blootstond, esne behandeling, welbe hg, te
genover den gewezeD eersten raadsman der
Kroon, als sobaodeljjk qualificsert. De brief
eindigt met een dringende bede om bescher
ming en gerechtigheid.
Ook op dezen brief heeft de Vorstaljjke
badgast het beneden zjjne waardigheid ge
acht te antwoorden en tisn dagen later
was Stamboeloff vermoord.
Zondag en Maaadag is te Parjjs in het
hospitaal Tenonplotseling eeo waanzin-
epidemie uitgebroken. Verscheideae zieken
werden plotseling krankzinnig. Van negen
werd geconstateerd, dat zjj niet alleen vol
komen krankzinnig maar bovendien gevaar
lijk waren.
Niet alleen in de maaneu- maar ook in
vronwenafdeeling deed zich de epidemie voor.
Men spoort de oorzaak vruchteloos na.
De Libre Parole meldt, dat twee prinsen,
Charles en Augusts Bourbon, die
in rechte Ijjn afstammen van Lode wijk
XVI, afstand hebben gedaan van hun aan
spraken op den Franschen troonen wjjnkoo-
peia zjjn geworden.
Te Kieff was Dinsdade studentenwereld
in rep en roer. Generaal N o v o k i, gou
verneur der plaats drong met eene afdeeling
den arbeid harer handen haar brood zt u verdienen.
In den corridor had zich een tweede deur
geopend en op den drempel vsrseheen een heer.
gereed om uit te gaan.
Manon, die half verschrikt opkeek, blikte in
het koude, rustige gelaat van den heer, dien zjj
ee» halfuur ge'eden in den juwelierswinkel had
aangetroffen. Een zweem van herkennen gleed
ever hare trekken, zjj bukte zich snel en door
de haastige beweging, waarmede zjj eene groote
doos in hare kamer wilde dragen, ontgleed deze
aan hare handen, rolde voor de voeten van den
vreemdeling, en versperde hem den weg.
Met voorkomende hoffelijkheid nam hjj het
pakket en zette het op den drempel harer kamer,
Zij was zoo verrast over do onverwachte ont
moeting, dat zjj geen woord van dank sprak.
Wellicht had de vreemde heer ook znlks niet
verwacht, want hjj verwjjderde zich ijlings. Manon
hoorde hem de trappen afsnellen en het hotel
verlaten.
De bediende bracht het avondeten, zjj zette
zich met een tevreden glimlach aan den rjjk
voorzienen disch en deed den gerechten alle eer
aan. Toen het maal ten einde was, trad zjj weer
voor den spiegel, alsof deze haar de vragen voor
de toekomst kon beantwoorden.
De eerste dsg harer zelfstandigheid was schit
terend rerloopen. Zjj zelf had hare rol van ba
rones Karger zoo voortrefiijk gespeeld, dat nie
mand iets anders achter haar gezocht zou hebben.
Zij was zoo slim, die kleine Manon, haar op
treden was zoo beslist en drie jaar lang mocht
zij zoo voortspelan
Wordt vervolgd).