N
r i
i
E 1
J W E
HbagBlaóvoor <3föooró~ on
De mode.
No, 2583
Dinsdag 19 Januari 1897
22ste Jaargapg
BUITENLAND
Een bereikt doel.
Duitschland.
Frankrijk.
Italië.
RURlEMSCHEÏOtRillT.
ABOIÏNEMBK TSJf£] J i
Pei b maaudeu voor Haarlem. f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummert 0,08
Dit blad verschijnt
daftlijht, behalve Zol- en Feestdagen.
BUSBAd: St. Janstraat Haarlem.
AGITK MA EOH AGITATE.
PHIJS DEB ADVEBTEHTIEM
Van 16 regels 50, Cents
Elke regel meer7V«
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte|j
Dienktaanbiedingen 25 Cents per advert;nt,s a Contant.
B e d a e t e u r-Ui t g e v 8 r, W. K P P E R S.
De mode behesrsoht tegenwoordig alleg.
De mode behterscht tegenwoordig de ge
heels maatschappij. Mode is het tegenwoor
dig te «fietsen.» Mode is het om «aau sport
te doen.» Mods is het tegenwoordig om ia
koffiehuizen onder veel gebaren en met veel
lawaai te zwetsen jjover alles en bij voor
keur over datgene, waarvan men het minste
of zelfs geen zier weet. Mode is het om
zich grooter voor te doen, zoowel iu bet
kunnen als io het kennendan men iu wer
kelijkheid is. Mode is het om te pochen en
te snoeven, te blaaskaken en op te sojjden,
tot vervelens toe voor anderen, eu misschien
ook wel voor zich zslven. Mode is het bg
velen, om schulden te maken, afzetterij ta
plegen, dikwjjls ten koste van den onder
gang, op financieel gebied, van den even-
menscb. Mode is hat ook bjj velen, zich
voor ta doen als hoogst-ontwikkeld, za«r
verlicht en beschaafd, en dia hooge ont
wikkeling, die grootsche verlichting en be
schaving openbaart zich enkel en alleen in
de bespotting van de «achterbijvers» en
«dompers», dia iu deze bèl verlichte dagen
van hooge en verbazingwekkends weten
schap en geleerdheid nog gelooven aan een
God.
Dat alles is mode maar ook is het mode,
dat dezulken, die op deie manier hnu
hoogmoed en trotschheid dsn t engel vieren,
vroeg of laat kwal jjk terscht znllen komen.
Want hoogmoed komt vóór den val.
Vandaag willen wjj echter alleen eens
spreken over de mode in bleeding en op
schik. En al aanstonds verklaren wjj rond
uit, dat de tyrannie en de jjdelheid ran de
mode onder dit opzicht heden ten dage zoo
ontzagljjk groot zjjn in de wereld, dat reeds
dnizenden, ja zelfs honderdduizenden en
nillioenen door die dwaze modezucht ten
val gebracht zjjn, en het te vreezen is dat
in de naaste toekomst nog veel meer ten
val gebracht zallen worden.
Outzagljke geldsommen heeft de jjdele
mode reeds verzwolgen. Maar het bljjkt te
zjjn een vat zonder bodem, ten echt Da
naïden-rat het bljjkt te zjjn een peilloos
diepe, bodemlooze oceaan, waarin alles
verzinkt en verdwjjnt, zonder dat er ooit
vaD vulling en verzadiging sprake wezen
kan.
En niettemin zjjn ze bij honderden en
dnizenden te tellen, de ongelukkiger», die
FEUILLETON
17. Vervolg).
//Is er werkeljjk zulk een hevige storm op
handen vroeg zjj twjjlelsnd.
//Zeer zsker, mejuffrouw, de golven huilen en
de wind gi«rtdat zjjn stellige voorteekens, maar
we zullen alle pogingen aanwenden, om «og voor
het losbreken van den storm liet land te bereiken.
Ons bootje is licht, en s-hiet vooruit als een
pijl. Daar komt mjj.iheer Baron reodi.
Mevrouw Bruneck zag er een weinig verschrikt
uit, toen zij *»n den *rm van den Baron na
derde hij keek gedurig n*ar den hemel, die op
het oogenblik een sehrikbarend aanzien had.
Boode strepen werden zichtbaar tusschen de
zware donkere wolkon, die op het water schenen
te rusten.
//Zouden wij niet verstandiger doen met op
het eiland te blijven, en het onweer af te waeh-
ten// vroeg de oude dame vol angst.
//Dat weer kan tot morgen aanhouden. Het
eiland biedt geene voldoende beschutting, u
zoudt verstijven van koude en regen I Blijf slechts
kalm, mevrouw, wellicht bereikan wjj nog het
strand voor de naderende regenbui.,,
Dfe mieste booten met deelnemers aan het
feest waren vertrokken, slechts de groota zeil- j
boot, bestemd om den kok en zjjne helpers en
ook de bedienden op te nemen, schemmelde nog j
op de onrustige baren. I
zulks maar niet willen zien. Eirst wauneer
zjj zslven door die jjdele en dwaze mode
tot den bedelstaf zullen zijn gebracht, geljjk
reeds met zoovelen ig geschied, eerst dan
zülien hun de oogen geopend worden, maar
dan belaaszal het te laat wezen.
Inderdaad, de jjdelheiJ, die alleen levens
vatbaarheid geeft aan de vervloekte mode,
wordt met het volste recht gebrandmerkt
als een oibiichaamdi en lastige bedelares.
Veel lastiger, veel onbeschaamder bedelares
is die jjdelheid, dan iemand dis nit armoede
en gebrek bedelt. Want dszs laatste kan
ten minste door esce flinke gilt bevredigd
worden terwijl de jjdelheid der mode nooit
ofte nimmer te bevredigen zjja zal. De
jjdelheid der mode vraagt altjjd, altijd
meer tooit ia zjj te verzadigen, nooit te
bevredigen, evenmin als een bodemloos vat
ooit kan gevuld worden.
Hier hsbben wjj vooral hst oog op den
onbemiddelde, die goljjk tegenwoordig
niet zeldzaam hst geval is— deu welge
steld» eu rjjkt wil naapen, en zooals m^n
het noemt, ook grootscheeps doen wil. Maar
wie keat niet de spreekwoordelijke uit
drukking: Esn groot schip keu altijd in
zee gaan; maar een klein schuitje moet in
zeer vele gevallen aan den oever der zee,
op het strand liggen blgveD, anders ware
het te vreezen dat het ranke huikje zeer
spoedig te gronde ging en verzoak in den
diepen schoot der wateren, reddeloos ver
loren voor altjjd!
N»en, wjj overdrjjven in het miuit niat,
wanneer wjj zeggan: de overdreven jjdel
heid, de overdreven pronkzucht stort dui
zenden familiën Ulken jare in schalden en
in ellende. En dit is nog het esüige niet
hoewel bet reeds erg genoeg zoude zjjn;
maar er is meer: de overdreven jjdelheid,
de overdreven pronkzocht verwskfc ook
nijd en afpunst, en zjj verstoort bjjgevolg
ook de gezondheid van den mensch, die
zieh door die overdreven jjdelheid en pronk
zocht breideloos laat bsheerschen.
Hoevele ouders hebben dikwjjls niet het
ergste te ljjden, wanneer zjj onder hunne
kinderen eau of meer mogen aantreffen, die
de jjdelheid der mode toegereo, offarea wil
len op h«t verfosiijjk altaar van die dwaze
godin! Worden de wenschen van deze dwaze
afgodsdienaren niet vervuld, dan is er aan
bitteren spjjt, aau gapruil, aan schelden en
tranen geen gebrek. Ja zelfs bij de jjJe'e
dochters komen aanvallen van bewusteloos-
//Zorgt, dat we is de onmiddellijke nabjjlseid
der anderen komen,// beval Von Htamm zijnen
manschapp-n; dezen wachtten nauwelijks op zjj
beval, maar roeide» met forsche riemslag n naar
buiten in de holle zee.
Bovan de kruinen der op het Helm-eiland
groeiende boome» lag een violette streep, die
i* het volgend oogenblik tea koperkleurige tint
aannam.
//Daar trekt het samen,// zeide de oudste der
beide schippers.
//la u bevreesd?// vroeg me rouw Bruneck aan
de zwijgende Manon.
//Ik ondervind een geheimen sehrik, alsof ik
een voorgevoel had, dat ik iets afgrijeeljjks zo*
zien.//
//Freule, tracht dien angst te overwinnen, onder
deze opgezweepte golven liggen geene verzwolge*
dorpen of gezonken schepen. Blijf vol vertrouwen
en bedaard geljjk tot nu toe, ons bootje is in
goede handen. Daar, kijk eens, wij hebben de
anderen reeds ingehaald, aldus trachtte Von
Stamm de dames geruit te stellen.
Het lichtgebouwde vaartuig vloog over de
baren, baande zieh een weg dwars door de lange
rjjen van booten, C: het duurde niet lang, ot
het was den anderen een oed eind weegs voor
uit.
De reaiers, beproefde visschers, spanden alle
kraehten in, en de Baron hield hat roer vast
en zeker i» de handen.
L'e vroegere vrooljjke stemming was natuur
lijk verdwenen, op allen drukte een diep stil
zwijgen. Een ieder mat n.et de oogen den af
stand, die hem nog van het vasteland scheidde
heil voor, die een al te vreeeachtiga moeder,
al spoedig dep scbrik om het nart» doen
slaan. Maar wjj voor ons zegden gerust
dit alles hindert niets. Veel beter ia hst
dat de jjdelgezinde kinderen nu tranen
van verdriet an spjjt storten, omdat hunne
overdreven wenschen, om voar de ijdelheid
dar mode wierook ts branden, niet worden
voldaandan dat de onder* naderhand
bittere tranen van nood zullen mosten
schreien, omdat dia afgodische wierook
offers geheel faun fortuin zallen verslonden
en verzwolgen hebben.
Neen, wjj misgunnen dan menschen toI-
strekt niet eene goede, betaalbars kleedg.
Wg vovdaren volstrekt niet, dat de jonge-
doohters in haveloone lompen rondslenteren
of dat de jongelingen zoodanig gekleed
zjjn, dat zjj als vogelverschrikker! dienst
kunnen doen. Maar weet gjj, wat wjj tvn
streogsts afkeuren en gispen Dat de doch
ter van den daglooner en handwerksman
zoodanig gekleed gait, dat zjj niet meer te
onderscheiden is van de doahter van den
kapitalistdat de dienstmaagd niet meer
te onderscheiden is van mevrouw zelve. Iu
éan woord gezegd, wjj verwerpen de over
dreven weelde.
Ieder kleede zich volgens zjjn stand. Zoo
zal de spaarzaamheid beter worden beoefend
en zoo zallen de klaagtonen ovar slechte
tjjden en malaise allengs mioder menig
vuldig gehoor! worden dan tegenwoordig
het geval is bjj den ij leien toonen opschik
in klesderdracht.
Zooals wjj reeds gemeld hebben, werd
de hoofdredaoteur van de Koningsberger
Hamburgsche Zeitung gearresteerd omdat
hij een Redactie-geheim niet wilden ver
klappen. Hij is na ontslagen omdat da
stsller van het geïncrimineerde bericht zich
uit eigen bewegiDg aan de Justitie heeft
bekend gemaakt.
De Oostenrgksche minister van bui-
tenlandsche Zaken, graaf Goluchows-
ki is te Berlijn aangekomen ter bjj woning
van Jhet jaarljjbsche feest der orde van d«n
Zwarten Adelaar dat heden met de gebrui
kelijke praal in het Koniokljjk paleis san
de Spree gegeven wordt.
Een troep stormvogels vloog krijsehend om dt
vluchtende bootjes. Het klonk als eene waar
schuwing, toch niet m zulke angstige haast voort
te jagen.
Ofschoon men aan alle bekenden voorbjjroer,
werd er geen groet noch eer.ig geluid gehoord
Gespannen verwachting en ernstig zwjjgen hiel d
allen gevangen. Mevrouw Von Huber zat met
bedekt gelaat naast haar echtgenoot, dien ze
angstig vasthield, Hermine en Martha gavsn
zich alle moeite om haar moed en troost in te
spreken, Emmy alleen zat en keek met schit
terende oogen naar het woeste spel der ontke-
tende elementen,
Ratelende donderslagen rolden door het lucht
ruim, hooge golven met witte kammen, sloegen
over da bootjes en bedekten de kleeren der da
mes. Nu en dan hoorde men een asgstkreet, dan
was alles weer stil en het gehuil van den wind,
dat langzamerhand tot een verschrikkelijk loeien
overging, en het gebrul der woedende golven
klonken akelig, met steeds groeiende sterkte.
Esn oubeschrjjfelijk fluitend geluid weerklonk
door het luchtr»im en hiermede schenen de
laatste banden der elememten verbroken. Met
schrikbarende wildheid hoopten de golven zieh
op tot hooge bergen, die in het volgende oogen
blik op de verschrikte reizigers nederstortten,
vurige bliksemschichten doorkliefde het lucht
ruim, esn ijskoude regen viel bij stroomen ueder
en doorweekte de kleederen der opvarenden.
De booten werden heen en weer geslingerd of
verdwenen in de ontzettende diepte, de woeste
golven sloegen erover heen, en maakten de men
schen doornat. //Er gebeurt een ongeluk,// rie
Z.Em. kardinaal Richard, aarts
bisschop van Parjjs heeft h«t Katholiek»
Frankrijk opgeroepen om den 17den Janu
ari, in de kerk ven het H. Hart op Mont-
martre, dso Dationalen eed (waarbjj Fraokjjk
opnieuw aan God gewjjd werd) van vjjf-
en twiutig jaar geleden te hernieuw»*.»
Z, H. L e o XIII heeft dea Kardinaal een
warmen brief gezonden, benevens ijjn zegea
aan «de geheele geeitefjjkbeid en het ge-
heale volk vau Frankrijk.»
Het steat na vaet dat de abt Gay-
rand in Fiuistèr» caadidaat zal gestsll
worden ^voor da Kamer van Afgevaardig
den om den zetel van Mgr. d' H a 1 a t te
gaan innemen. Hjj zegt in eeo manifeit aan
de kiezers, dat hjj zich zei plaatcen op
constitutioneels* bodem d. w. z. dat hjj geea
beetrjjder van da Republiek zal zjjo. Hjj
vraagt echter afschaffiag van de wetten
tegen de katholieken, in het bjjsonder te
gen de fabrieken en vereeaigingen va c
geestHjjken. Bjj de beeahouwing van alle
hervormingen zal hjj uitgaan van de ohrie-
Uljjke baginaelen betreffende familie ea
maatschappjj.
De abt Gay rand wordt gepraeen ale
een handelend optredend man met uitste
kende begaafdheden.
Da minieter-praeidant Di Rudini ia
voornemens hat kieirecht te beperken. In
Italië wordt van den kiezer geëiseht, dat
hjj kan lezen en eehrjjvan «n bovendien
minstens 20 lire bjj draagt iu de direate
belastingen. Hierdoor reeds ie bat kieeere-
korps tameljjk beperkt. En nit de wjjz#
waarop de Miniater zich over zjjne plannen
heelt uitgelaten kan men opmaken, dat
hjj voor de tignori, door het invoeren vaa
esn soort meervoudig atemracht, de ver
houding nog wil verbeteren.
Het ie te voorzien, dat date beperkende
maatregelen op ernatigen tegenetanl zal
len stuiten, zoowel bjj h#t volk als bjj het
Parlement. Men verwacht zelf», dat van
de zjjde der democraten een vooratel zal
werden gedean, om dea'eeneas van 30 lire
af te schaffen als antwoord op de plan
nen der Regeering.
Een felle strgd staat alzoo de vóór- en
tegenstanders van de beperking van het
kiesrecht in Italië te wachten.
mevrouw Bruneck ontzet uit, terwijl zjj zich aan
den arm van den Baron vastklampte.
//Moed gehouden, mevrouw,// zei Von Stemm
en trachtte hsar tot bedaren te brengen.
//De wind keert, houdt het roer goed vast-//
riep de oudste der beide schippers.
//Het bootje is gedraaid, let goed op,// riep
de ander.
//De richting iB juist, ik heb goed uitkjjk
gehouden.
Stikdonkere nacht omgaf de sprekers. Het
water, dat door eene onzichtbare macht werd
opgezweept, overstroomde hen meer en meer. De
storm raasde en tierde.
//Hebben we nog niet haast het strand be
reikt vroeg Manon, sidderend van koude.
'/Volgens mijn idee hebben we de helft van
den weg achter den rug, tracht uwe koelbloe
digheid te behouden// fluisterde de Baron.
In het volgende halve uur, hoorde men bui
ten het loeien van den storm niets dan het
hijgende ademhalen der mannen, die met de
uiterste krachtsinspanning tegen de golven wor
stelden.
Het was den Baron gelukt, de dn mes ertoe
te overreden, dat dezen ich op den bodem van
het vaartuig neerlegden, Hjj bedekte xe met
kleeren, welke de schippers hadden uitgetrok
ken. Manon had hij eene wollen deken om het
hoofd geslagen err de oude dame goed in hare
mantel gehuld.
Wordt vervolgd).
