NIEUWE
1&ag6laóvoor <3fiooró'en ëCuió-tjCollanó.
Amsterdamsctie Brieven,
No, 2587
Zaterdag 23 Januari 1897
22ste Jaargang
BUITENLAND.
feuilleton,
Een bereikt doel.
Amsrika.
Rusland.
HltKLEÜSlHEIOIftlVr.
ABONHEMEKTSPEJJsi
Pei 8 maanden voor Haarlem. 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland ff p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummert 0,08
Dit blad verschjjnt
daqelijhe, behalve Zon- en Feestdagen.
BURSaïï: St. Janstraat Haarlem.
PBIJS DEE ADVERTENTIEN.
Pr
Van 16 regels50t,Cents
Elke regel meer7Va
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant.
<3£=3$e^££»_-
AGITE MA NON AGITATE.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPEUS.
XI.
Misfc-regeu-slgk-vorjt; looi-ilg't-rs^an
mist; enz. Zoo gait hst na al weken en
weken voert ea eiken daj kijft msa ver
langend uit mar da zon. Onze goads stad
blijft in^uevelea gehuld. Naar üoveu kjj-
kend: de grauwe lusht, naar beneden: de
grauwe, vuile straten, vooruit: de grauwe
haizen, waartussohsn de rook blij ft haugea.
Neerslag, eiken dag. Wis zon er niet neer-
•laehtig oadsr worden?
Da bakkersgezellen niat, dia 1.1. Zondag
kloekmoedig tezamm kwamen in het Paleis
voor Volksvlijt, in zoo grooten getale, dat
de groote zaal, waaruit ternauwernood de
genren (aio) van het Bal-masqné vervlogen
waren,meer dan half gevuld, om eene
scherpe veroordeeling uit te spreken voor
den naohtelgksn arbeid in de bakkergen.
Van heinde en ver waren zij opgekomen,
van heinde en var waren er groote, met
duizenden namen onderteekende adressen
van adhaesie ingekomen. En geen wonder.
Is er iets dwazen dau de eissb, dat men
eiken morgea voor dag en danw ver,oh
brood moet hebben. Is het bevordelgk
voor de gezondheid brood te eten, dat nau-
weljjks den oven verlaten heeft?
onneklaar werd bewezeD, dat het staken
van den naobtelgken arbeid in de bakkergen
en broodfabrieken ten voordeele zonde
komen van: lo. de werklieden; 2o. de pa
troons 3o. van de consumenten; dat dit
staken in hooge mate het familieleven in
den hniselgken kring zonde bevorderen
en evenzeer de gezondheid van het al-
gemesn.
En wie zoude J dan niet mede willen
werken om dien naobtelgken arbeid te
helpen afschaffen. Wie niet Ik niet en
gg niet, die dit leest, en mjju buurman niet
wantwg allen houden vast aan de ge
woonte om verich brood te willen hebben
's morgens Wg het ontbgtbrood, dat des
nachts en niet dat den vorigen middag of
avond gebakken is. Eu niet de rjjke, de ge
zeten burger vordert datneen de werk
man ook. Liever versch hrcod, dan hetzelfde
brood van den vorigen da{, dat hem 1 of 2
oenten goedkooper wordt aangeboden, en
dat evengoed, waarschijnlijk beter is voor
zgne voeding, beter voor zjjne gezondheid,
'tl» vreemd, het is dwaas, maar het is
81. Vervolg).
De kamenier keerde vol vreugde terug. Me
vrouw uwe moeder verwacht En de vreug
dekreet der oude dame, die met uitgebreide
armen den heer te gemoet ging, bewees Manon
dat het Raimund Bruucck Was, die in de armen
zijner moeder lag.
//Kijk Raimued, daj is mijne lieve Barones,
welke ik veel oplettendheid verschuldigd ben.-»
De oude dame trok Manon dichter bij, waar
haar zoon stond. Deze boog diep voor haar.
//Mama heeft mij zooveel goeds van u ge-
sehrtven, dat ik mjj wel mag veroorloven, u
als eene bekende te groeten,// zeide hjj aaer
vriendelijk.
Vreemd, dat oog en mond ernstig bleven bij
het uitspreken van die vleiende woorden, Was
het eene toespeling op hunne ontmoeting in de
residentie? Zij vond geen antwoord, maar boog
stom.
//Ge zjjt dus van plan twee weken bij mij te
blijver, wat verhei.gt het mij, dat ge u ook
eenige rust en verstrooiing gunt, de verzekering
hieromtrent in uwe brieven kon ik slecht ge-
looven.
De matheid en vermoeidheid, gevolgen van
den doorgestanen angst in den afgeloopen nscht
waren plotseling verdwenen, snsl ijlde de bezorg
de mosdtr, om voor den zooi een gemakkeljjken
stoel gsrsed ts maks»,
zoo. En aan Édie dwaze gewoonte doen wij
mee, jb jjven wij mie dom; al zjjj wg
overtuigd, dat het verkeerd is en wg zullen
er nog laagaiu nuedoen, wait /ik bm et-
van overtuigd, dit diza groote vergadering
en de krachtige motie tot afschaffieg van
dei naehtelgkeu sarbeid uitgesproken, nog
wel door eakele vergaderingen en enkele
moties zal gevolgd worden, aleer h»t ga-
wenschte doel zal bereikt zyo. Help9
echter ieder een handje mei ii e gm kriug!
Het doel is loffeljjk!
Neerslachtig waren al evantni i de dam 93
dia vergaierdea oan het daokbaeld te be
spraken eener teatooosteling van hetgeen
de vrouw a's zelfsttndig arbaiJmd wazen
vermocht tot stand te brengen op allerlei
gebied, zaowel op dat van geest«- als van
lichaouelgken arbeid. Eane fentooretelling
geheel door vrouwen tot stand gebracht
uitgezonderd bet werk van architect, tim
merman en metselaar), geieel door vrouwea
geregeld, bestuurd en geadministreerd, en
die geeae fancy fair, gaene «kermia der
g ielheid» zeuie worden, maar eene ernstige,
waardige tent eoaetelliug-, dia zonde bewyzea
hoeveel de vrouw, die zich met vollen trast
ea met volharding aan een taak vrgdt,
vermag tot staad te braage.i. Mit opge-
wefttan moed werd er beratle.aagi. We
zullen eens zien wat er van komen zal.
Nog minder warende 2400 a 2500 mai-
nea en vrouwen neerslachtig, die Z.mdag
middag opgingen naar het circus-gebouw:
«de Arena», waar do heer J. Zwart hst
oerste der volksconcerten dirigeerde, door
eenige heeren georganiseerd om aan het
voik, tegen esn dubbeltje entree eene aan
gename uitgpsnning te bezorgen op deu
Zondag-namiddag. Het eerste dezer con
certen is uitmuntend geslaagd. Niet de min
ste wanordelgkheid, geen gedraag,
geen geschreeuw, ook geen jenever, want
koning aloohol was onder die gedaante bui
tengesloten eerbiedige aandacht daaren
tegen, geen gebabbel over alles ea nog wat,
dat dikwgls, welfs in de high-life concerten
directeur en executanten wanhopig maakt en
soms ook den waren liefhebber, die zioh
ergert aan de onbeschaamdheid om het met
den waren naam te merken, waarmede man
nen en vrouwen uit de groote wereld, maar
niet uit de echte groote wereld, vaak luide
critisberen of minachtend den neus ophalen
of, terwjjl de concertgevers hun beste
beentje voorzetten, «ver duizenderlei dingen
vWil u niet uwe gewone plaats in d-m
leuningstoel innemen?// vroeg de oude dame
aan Manon, die besluiteloos, en als verlamd daar
stond.
//Raimuod. wees zoo goed en trek eens aan
de bel, wij moeten omtrent uwe kamers met
den opperkellner eeue overeenkomst treffen. Ge
drinkt stellig een kop thee met ons niet waar?//
De kamenier bracht de thee, eo kort daarna
verscheen de verlangde opperkellner. De zaak
was spoedig beklonken, er was eene groote kamer
vrij, waarvan Bruneck dadelijk bezit kon nemen.
ii!j me^ ^en hotelbediende ouder-
handelde, zeide Manon zacht tot mevrouw
Bruneck: .Ware het niet beter, als ik u van
daag alleen liet met mijnheer uw zoon?//
//U is mij niet vreemd, kindlief, en u stoort
om derhalve niet.//
De bediende had zooeven het vertrek ver
laten, en Brunecks oor moest deze woorden
hebben opgevangen, want hij begon nadeljjk;
„Ereule, u gevoelt u door mijne tegenwoor-
heid niet op uw gemak. Ongelukkig wordt door
mijne bloote aanwezigheid elke gezellige samen
komst gestoord. Of het aan mijn persoon, of
aan mijne positie, misschien aan beide te gelijk
ligt, ik weet het niet. Wil u ffet niet eerst
een tijd lang met mij beproeven, en mjn bij
zijn verdragen, alvorens mjj verbant en andere
maatregelen treft?#
Manon sprak eenige onsamenhangende woor
den, zjj was vol angst en vrees.
//Mijn Cod, Raimund, de Barones is vol
strekt niet kleinzeeng maak u geen» zorg,
keer sleehts uwe beminnelijke zijdenaar buiten,
praten en wellichth it nnetien: de chro-
niqu» scaudaleaie ven den dag.
Ia «Arena», dai wai allee eerbiedige stilte,
bewoaderiag, voldoening. Voldoening onier
de toehoerderi, die eea kertiljjk gi lot
snaiktea, volloiaiag onder de muzikanten
die huu arbeid zoo ztgeu giaprecieerd, vol
doening ook onder de heeren, dis hunne
pogiagiu met zoe goedea uitslag zegen
bekroonden met nieuwen moe l bezield zijn
om op den ingeslagen weg voort te gaan.
Eeue opgewekthii 1 vaa min Ier prgzens-
waardigea aard bezielde «chter hiu, die
Mwndugavoad opgegaan waren naar hit
Paieie vau Volksvlijt, waar Hermans en
Gornelissen, de bekende socialisten,
de werklieden to isprakan ei hun trachtten
aan te toonen, dat hun grondwettig recht
tot ver^alerea werd belt nnerd en tot een
doode letter gemaakt door mannen als
Regout, vanMaurik, vanMarken
c. s., die dit recht wel niet betwisten, maar
zoodanige maatregelen nemen, dat bnnae
ar bei Iers vai dit recht geen gebruik
kunnen of durven makea. Ooh,of da werk
lieden wat minder vergalarden. Het ii er
met dat vergaderen niet biter op gewer-
deu en menig huisgezin z iudi-gelukkiger
zijn ali de man nooit van vergaleringen had
genoord of altha ie veel minder vergaderde.
Hat beleidvol optreden der politie op hst
Rembraudseplein eo ia de Kalreritraat
voork va-n ea belette rumoerigs tooneelen
die zeer germkkelgk het gevolg hadden
kunnen zga van deze Tergadering en het
bgna waren.
Nu zija er wellicht of wel zeker in de
laatste dagen nog wel meer verga leringen
geuoaden. Die dingen zga aan de orde van
deu dig. Alles vergadert, en o reral ea over
alles. Hit is eeae maoie ga worden en er zga
menschen,di9 vau deseue vergaderiag naar
de andere hollen. Eiken avond moeten zjj
vergaderen, met J a n, P s t of Klaas,
maar met wie zjj hoe langer hoe minder
vergaderen, dat zgn d9 leden van buu huis
gezin, hunne vrouwen en hinderen, die of
thuis zitten of zgu zg wat onder, ook al ver
gaderen iu allerlei kransjsg an clube. Zoo
gaat hot gezonde ond-Hollandsche familie
leven verloren en wordt al lauger boe meer
buitenshnie geleefd. Zag men voor een der-
tigtal jaren te Amsterdam nog slechts zeer
enkele dames in een koffiehuis, tegen
woordig ig het geen zeldzaamheid ze voor
een derde, soms voor de helft met leden
Ik zal uwe middelares zijn, als uw zonderlinge
natuur soms een beetje al te sterk op den
voorgrond treedt schertste de oude dame.
Een ernstige glimlach verhoogde zijne bleekc
doch voorname trekken.
Hij had een zeer indrukwekkend gelaat. Zon
der juist gezegd mooi te zijn, boeide hij toch
op den eersten aanblik. En hij gebood eene ge
heel buitengewone ontwikkeling, welker volheid
verraste en hem een zedtdijk overwicht gaf. Hij
sprak niet veel, maai liet toch nooit eeni<*en
twijfel ontstaan omtrent zjjne meening. Elk
woord, dat hjj zeide, was goud en droeg den
stempel van een degelijk karakter.
.Ik hoor het al, mama heeft u reeds over
mij gesproken, en mij in uwe oogen zoo zwart
mogeljjk gemaakt, ik zal wezenljjk het uiterste
moeten beproeven om u eeae betere meening
van mij te doen krijgen.//
//Mevrouw uwe moeder heefi werkeljjk eenige
ke.eren over u gesproken, maar altijd op zulke
liefdevolle wjjze, dat ik eige»lijk wel een weinig
najjverig op u en mevrouw Leocadie was.//
.■/Mijn lieve beste mama,// Bruneck drukte de
aangesprokene hartelijk de hand.
In den loop van den avond bracht mevrouw
Bruneck het gesprek op het uitstapje, dat ze
gisteren naar het Hela-eiland gedaan had. De
oude dame vertelde daarbjj zeer levendig.
Manon lag diep in haran zetel geleund. Hare
hand spee'de achteloos met de zjjden strikken
harer bloase van donkerrood fluweel, welke in
opstaande plooien aan de schouders was opge
nomen, eh hare bevallige, slanke gestalte tot een
bijna koninklijke verschijning maakte. De gouden
der jschoone kunne gevuld te zisn hetgeen
een niet onbehagelijk gezicht zou opleveren,
maar mij voorkomt een zeer bedenbelgk
tesken des tgds te zga.
AI ur wat ie er aan te doea
Ia vele opzicht ia zal men moeten terug-
keereu naar da gezondere deakbeeiden van
vroegere tgden en ia da( opzicht zeker niet
op de laatste plaats.
Werkea is gee e schaade, zeggen de Ame
rikanen. Veel j engeliedea, die aan de A«»-
rikatatchejunivereiteitea sïuleereo, meeten,
om heaae etidiei te kuuaen voortzetten,
hun broed verdieaen. Zoo rekent men dat
vau de drieduizend sta lenten a»n de North
western Uiiivarsity teEvanston, een twaalf
tal mijten vaa Chicago verwij lerd, ongeveer
een dtrde deel deor allerlei bjjwerk zich
in staat stilt om de diploma's te halen.
Talrjjk zjj a di manieren, waarop zjj dit
dom; maa viadt on Ier hen boekhouden,
kleermakers, houtzsgere, typewriters, ste-
nografe i, drukkers, enz., in den winttr
verdienen sommigen hun levensonderhoud
o. a. met sneeuw opruimen.... de laters
rechters en leden van den senaat! Bg rgks
families zn vertelt de Caicagi Timts-
Herald doen studenten dien it all koet
sier of tuiaman; zg wieden, snoeien, knip-
pm het gras, zorgen voor di paarden,
melkea de k leien, rglea de coupé, was-
schen de glazea, doen boodschappen.
en das avonds, na gedaneJ^arbeid, worden
de studenten in dezelfde kringen'als gasten
outvangen met de zoons en dochters der
rgken. Zoo worlen de stuliekoate bg velen
voor een groot deel door gsvoaen arbeid
bestreden eu de jengdui van het democra
tisch lan 1 bareil en geschikt om zoowel
met hunne haudea te werkea als met hun
hoofd.
Het Journal de St. Peterehourg maakt
de volgende verklaringen van de kanselarij
voor de credietoperatiëa in het Miaisterie
van Financiën openbaar.
Da keizerlijke Ukate vau 15 Jan. maakt
geea mailing van den metalen zilveren
roebel, omdat in het officieel spraakgebruik
band in de blonde lokken straalde en fonkelde
om het hoofd van het schoone meisje. Ja, zjj
was schoon, zoo verblindend schoon, dat zelfs de
kalme Staaisanwalt erdoor betooverd scheen. Zijn
oog rustte een oogenblik geboeid op het lieflijke
witte gelaat en zijne gedachten, die anders steeds
bij de zaak bleven, dwaalden af op vreemde wegen.
Hij had tweemaal geen acht geslagen op de vra
gen zjjner moeder „En heeft de ring zich goed
gehouden na de reparatie vroeg hij plotseling
Mevrouw Bruneck keek verwonderd op zé
was juist bezig den terugkeer van bet Hela eiland
dat allerbelangwekkendst onderwerp te behan-
delen //Maar zeker. En waarom zou hjj het
ook met gedaan hebben Ge hebt hem immers
laten repareeren bij een der beste goudsmeden
van de residentie.//
Manon keek Bruneck verlegen smeekend aan.
Maar hij scheen zulke teedere taal niet te
verstaan", hij had geen begiip van zulke zoet
vragende blikken, en hij seheen slechts de rechte
wegen te beminnen.
//Bij deze gelegenheid zag ik u ket eerst,
freule,// zeide hjj vriendeljjk tot Manon o-ekeerd!
M ij
//U herkent mjj niet meer zeide hjj glim
lachend. //En toch had ik toen het genoegen
u nog eenmaal in liet hotel te ontmoeten, waar
wij toevallig beiden onzen intrek hadden ge-
nomen.//
//Werkelijk P// Er klonk meer dan schrik in
hare stem.
Wordt vervolgd).
