No. 2588. Maandag 25 Januari 1897 22ste Jaargang i voor ciïooró- en §£uió-JCollanó Een wensch. BUITENLAND, I Januari naar Abcssyaië vertrekken en van 17'/, 50 Cents. Een bereikt doel. Engeland. Duitschland. Frankrijk. Rusland. Oostenrij k-Hongarije, Italië. ABONNEMENTS PRIJ3 Per S maanden voor Haarlem .11,10 Voor de overige plaatsen in Nederland franco por post1,40 Voor bet buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers 0,08 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Ze*- ei Feestdagen. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPEES. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. PRIJS DER ADVERTENTIES. Tan 1--6 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant. AGTTE MA NON AGITATE. IIooj dag mini voor h*t Buitenland: Compagnie Générale Publiciti Et r ought G. L.DAUBEtifCo. JOHNF.JONESSucc., Paris 31 bin Faubourg Montmartrt. Het zg ons veroorloofd reeds thans, nog lang voor de verkiezingen voor de tieu we Tweede Kamer zgn uitgeschreven, en due tog langer voor die Kamer een aanvang maakt met baar werkzaamheden, een wenech uit te spreken met betrekking tot een zaak, die volgens onze meening en die van vele anderen niet langer op zich kao laten wachten. Deze zaak is een herziening der wet op het middelbaar onderwjjs, een herzie ning, welhe wij meer daa vele aadere van hoogst urgenten aard rekenen. Van snik een wijziging hangt meer af dan men oppervlakkig zou meenen en zij zal van grooter invloed wezen op de toekomst van ons Jand dan velen wel denken. Reeds herhaaldelijk hebben wjj gewezeo op den verderfeljjkeo geest, welke in het meerendeel dier inrichtingen van onderwijs boerscbt. Ds Hoogere Burgerscholen noe men wjj een dar groote kwa'ea van onsen tjjd. Ze zjju kweekplaatsan van ongerech tigheid van allerlei aard zjj kweeken voor het groote meerendeel S attsburgers, die ongeschikt zjja voor het maa'sshappalijk levea door hou halve geleerdheid, door hun gebrek aan practische kennis en door hun m&tsrialist'sehe dankbeelden. De verschillende gebreken vaa het middelbaar onderwjjs kunnen niet in e*n beknopt artikel worden samengevat. Zjj zjja zoo geheel varbonden aan de gansche inrichting van dat onderricht, dat wjj veel meer plaatsruimte dan hier ,b isehikbtar is zoaden behoeven om die gebreken ea han oorzaken aan te toonen. Slechts op een zaak wensehen wjj de aandacht te vestigen, omdat dese op zich zelve reeds voldoende is om onze veroor deeling van het middelbiar onderwjjs te staren en omdat in den jongsten tjjd dat gebrek herhaaldelijk door bladen vau ver schillende richting in bet iicht is gesteld. Aan verschillende inrichtiogeo van open baar middelbaar onderwgs moesten vu den loop der laatste maanden leeraars worden ontslagen, omdat zooa's het luid le «zjj niet bestand bleken te zgn tegen het plagen en sarren en honen van een hoop ondeugende kwajongens, hun leerlingen.» Wjj vragen, wie hiervan de schul i is Da jongens, ja in zekeren zn wel, maar toch eigen'jjk niet. De leeraars of onier- wjjzers weten, dat zjj geen engelen kra gen om ze op te v eden tot degelijke meuschen. Integendeel, de jongens van dien leeftijd verkesren iu de moeielgkste leveusperioda om ze te leiden en te bs- hesrechen. Aan die jongens zal men dus weioig kunnen veranderen. Ds onderwijzers zelvsn dragen er ook schuld aan. Zeker, dat is eveneens waar. SommigeD werpen de ?evmH bjjna geheel op de leeraars. Het Schoolblad merkto d- z?r dagen op: «Da wetenschap der pafdago- giek, zoowel ats de kennis der methodi k van de la rvakker, door da ondrrwjjzers bij het lager onderwjjs meer en meer gewaardeerd, worden door de Deraars bjj het middelbaar en gymnasiaal onderwgs in FE PILLET ON, 22. {Vervolg). »U kocht toen immers dsn gouden band, dien u in het haar draagtongemerkt was ik getuige, toen u hem paste.// Een kleine plooi werd op zijn voorhoofd zichtbaar was het voor de Barones dan zoo onaangenanm, dat bij van deze ontmoeting gewaagde en waarom «Ge zult u vergissen tlaimund,baronesKarger verblijft pas sedert het begin van den zomer hier aau 't strand, voor dien tijd had zij Oosten rijk niet verlaten,zcide mevrouw Bruneck tot haar zoon. Was dit jaar in Februari, dat ik de Ba rones voor h-t eerst zag,// antwoorde hij kalm //Mijnheer de Staatsanwnlt heeft geljjk, ik verbleef toen eenige dagen in Berlijn. Manon had vluchtig opgezien bij het uilen dezer woor den, maar zij sioeg dadelijk de oogen verward neder. Zjj zag en gevoelde den vorsehenden blik van Bruneckeen verschrikkelijke angst overviel haar. Deze oogen, deze doordringende nngf.n waar kon zij die ontvluchten Zouden zij niet in het volgende oogenblik haar geheim hebbeD geraden?'' Mevrouw Bruneck nam den draad van het gesprek weer op, en had ditmaal niet te klagen voer de oplettendheid van haar zoon, hij luis terde aandachtig en stelde zelfs eenige vr'gen betreffende het vinden der vrouw. Manon hoorde aan alles, dat hij gewoon.^pns, tot op den bodem der zaken door te dringen. VI. Op het bekende plekje, naast het badhuisje, zaten mevrouw Bruneck en Manon op hare strands oelen. De Staatsanwalt leunde op den sioel zijner moeder en beschouwde deze met glimlachenden blik. Zij zag er zoo gezond en frisch uit. en keuvelde zoo vermakelijk. Ook Manon lachte over cl luimige invallen der oude dame. die zoo aangenaam schertste. Het weer was prach'ig, de zon sehoot hare hel dere stralen. Do zacht bewogen golfjes kabbelden aan de voeten der badgasten, d e in grooten getale over hel. strand wandelden. Bruneck keek voortdurend in de richting, waar zijne rao der hem de ligging van het Hela-eiland aanduidde. Manon bekeek hem stcelsgewijze, gelijk zij reeds meermalen had gedaa sedert hij hier. was. Hij scheen jonger dan hij eigenlijk was, zijn haar was donker, zjjne houding was trotsch en kranig, tet een weinig koude, maar voornaam besneden gelaat was op 't oogenblik verlevendigd door de liefde tot zijne moeder, welke uit zijne donkere oogen blo - k. »Ik zou loeh gaarne eens naar dat betooverde eiland gaan, waar gij bijna schipbreuk geleden hebt," zei de hij op vroolijken toon, terwijl hij den regel in het geheel uiet beoefend. Als: dit veranderde en er bovendien een gele-j genheid gsopend werd voor practische op leiding van le;rarer, zon er veel verbeterd zgn. Hiervan i.s wei 'vat aan, niarr tochj gelooveu wjj niet dat de hooflfout bjj de; leenaars schuilt. Tieorefcieche paedagogi- sche kennis beteaheut al zeer weinig, wan neer de leeraar geplaatst ia voor een troep bengels van 14 a 18 jtar, die het er op hebben toegelegd otu de i maa den voet dwars te zetten. Ia dat geval staat hij niet al zijn abstract j geleerdheid met den mond vol tauden tegenover een bende die brutaal heid aan list weet te pareu en den spot drjjft met iedere tospasdag van de paeda- gogische wetenschap. De persoon van den leeraar is zeer zeker van groot gewicht en wjj geven to°, dat een man met veel tact en handigheid zich toch m t gemakkelijk heid door de m oeielijks'.e gevallen ban heenslaan. Maar nogmaalshet hoof Igebrek schuilt niet bjj de leeraars, zoomin als bij de jongen», maar wel bij de grheeie inrich ting van het middelbaar ouderwijs. In de eerste plaats hebben de leerlingen voor ieder vak een anderen doemt. Dit zou nog ni9t zoo verkeerd wezen, indien de ver schillends leeraars in ovsr eustemmiug met elkauder werkten, ten eind* de han toevertrouwde lserl agen harmonisch te ontwikkel n. Doch het is gonoeg bekend, dat die overeenstemming zoo goed als nergens bestaat. Gewoonljjk coacurreeren de ver8cbil'ende leeraars met elkander om ieder voor zich de jongens zsoveel moge lijk in beslag ts namen. Daa worden er vakken onderwezen, waarvan de 1 erliogen later zoo goed als gien voordeel kanoën hebben. Aan eea speciale oplei ling voor het tea of aader b.roep kan niet gedwhf worden, zoodat alle leerlingen aan dezelfde v*kken moeten dseloemen. Ovir den aaol g vooi net een of ander vak kan evenmin ge (acht word o zoodat ook iu dit opzicht bj de meeste leerlingen half werk wordt gdtao. Voegt men hierbjj de veelheid der onderdeelen van het middelbaar oaderwjjs, waardoor eigenljjk geen enkel vak grondig kan worden onderwezen, dan is het daideljjk, dat de imichtiog van dat onderwgs nitt deugt. Ea hieruit bovenal spruiten naar onze meeting de ongerechtigheden voort, waar van men nu en dau boort en die veel 'alrjjk'r zgn dan de buitenwacht ve*neemt, omdat ze gew>ouljjk binnen de mm en der schoollokalen voorvaPea en de par tgen er wel voor waken, dat ze zoo aio- geljjkgeen rjchtbiarh ilkrjjgea. S e hts een enkele maal wordt htt zoo erg, dat ook buiten de wanden der school di on geraakt ghe Jen worden vernomen, en dan is natanrljjk de leeraar gewoon'gk het slachtoffer er van. Afgescheiden nu nog van dwetsn- sc^ao, ;de kennis, de practische ervaring, de geschiktheid voor de samenleving, die de leerlingen bjj het verlaten der school moeten bez tten, stellen wjj de vraag, wat er van jo.gelieden moet komen, die den besten leertjjd vaa hnn leven hebben door gebracht op een plaste, waar zjj konden botvieren aan tiuu plaagzucht ea hun last tot spelen? De eeuige prikkel om han best te doen, vin lea de leerlingen nog sleehis in de verschillende examen?, waar- atn zij zich moeten on Ier werpen en die e«n groot deel vaa den rnstigsn studic- tjjf ia beslag nemen. M lar overigms ia htt middelbiar onderwgs nitts dan een caricetaur van hetgeen hA behoorde t« wez'n, of liever vau het ileaa', dat de scheppers vio dat onderwijs zich hebben voorgesteld. Oidaaks dat alles bljjft een groot deel van hst liberalisme dwepen met de mid delbare scholen. Het droombeeld van a1- gemeene ontwikkeling en andere droom- betdlan hebben de oogen van de mees'e liberalen oog gesloten gehouden voor ds enorme gebreken, w-lie aaa hetmiddd- basr on ter wjj kleven Hst is daarmede als met het neutrals onderwjjs op de lagere school, dat ook langen tgi als het Qeir gkste ileaol werf vergood, maar au den nimbus van vl tkkal eoshaid vior een groot deel heeft verloren. Wg wenscaen daa/ocn, dat ia de nieuwe Kamer een meerderhei 1 worde gevonden, welke met bet arntt'ge voornemen bezield is om aaa den waahopigeu tieitaad van thans een eiude te maken, en met de Rsgee iag zou willen earn inwerken om een zoodanige herzieoing der wet op het middelbaar onderwgs tot stand te brengen, dat in de eerste piasts het openbaar mid delbaar on ierwgs aan meer gezonde eiscben beantwoordt, en ii d> tweede plaats bet oprichtm van bgz m iore middelbare scho len werd vergemakkelijkt. Dit laatste zou kannen geschieden door, evenals bjj het hger onderwgs, aaa de bijzonders m- ricütiagan sabsidiën te verleenen. Hiermede zou eea eerigke concurrentie ia het leven worden gerospea tusschen bijzondere en openbiro middelbare scha len het aaatai der laat sten z >n waar- scbjj iiijk kunnen worden iag «krompen en hieruit sou hot subsid.e voor de eerstee be-aald kunnen worden; de oaders, die bon kiniereu van het middelbaar onder wgs wil en laten genieten, beooefdm zich met meer uitsluitend tot het van S aats- weggegeven onderricht te wenden; het gehtfte van het middelbaar onderwgs in bet algemeen zou verbeterd kunnen wor- don door inkrimping der vakken er zou meer samenwerking tusschen de onder scheiden leeraars kunnen gezoiht war den en tevens meer gelet op den geest van bet aan d« jeugd verschafte onder wgs. Last not least zouden dan ook de geva'ieu verminderen, dat de 1 e aars niit be tand bleken te zjja tegen ht pligen, sarren en hinea van een hoop ondeugende kwajongens, en zg zouden zeker hun toch reeds ondaukbare taak met meer opgewektheid vervullen. Deze wenscb meenden wij reeds na to mo^en uitsn, omdat waa^ het plan bestaat om in de cienwe Kamer krachtiger dan tot na toe te arbeiden aan het heil des volks, deze zaak z'er de overweging verdient. Ds b langen van een dee! van ons toekomstig ges'acht zjja er med i gemoeid. zija veldstoel dicht bij zijne moeder plaatste. andaag is er het geschikste weer toe, maar hrsd u voor de booz fee, als u ze niet huldigt., sto't ze ii in 't verderf //Gelooft u ook, Barones, dat de watergeesten mij te gronde doen gaan, als ik hun niet gene gen ben //Neen, zij woelen slechts de diepten open, als zij een abiehtoff;r bergen!// Hij veihiet vragend net schoongevormde hoofd, de glazen van zijn bril fonkelden haar tegen. //Ik bedoel daarmee, dat de golven weer terugtraden in hare bedd ng, zoedra wij het doode lichaam der jonge schoone iu ons bootje b idden.// //[s er niets meer over de onbekende of over de daad aan het licht gekomen //Neen //Verbeeld u, Raimund, de Barones had er reedt vroeger een voorgevoel van, dat ons iets vreeselijks overkomen zou.// //O neen," weerde Manon af //Het gedicht bracht ons in deze stemming. Baron Von Stamm was later van dezelfde m >e ling //Ja, u had ons daarmee droefgeestig gestemd. Hij bevalt u immers, onze Baron?// voegde de oude dame er tot haar zoon gekeerd bij. //'t Is een zeer open «arakter. Ik ken hem reeds langer dan ge denkt; voor eenige jaren werkte als refsrendaiis aan onze rechtbank. Wij hebben hier opnieuw kennis gemaakt en ik tref hem eiken avond iu de gezelschapszaal van het strandhotel. Ik ken geen beminnelijker vriend dan bij,// voegde hij er met nadruk bij, daar doordringen naar het hart van Afrika. De Prins zal vergezeld zgn door een olfioier, een ontdekkingsreiziger en een ingenieur. Nag slesds zitten twee Eagehchen te Pretoria gevangen. Het zjja de beeren Samson en Davis, twee vrjjbaiterj van Dr. J a m e s o n 's bende. Z j willen geen verzoek om gratie onder- teekenea ea de Transvaaleche regeering laat de E igelsche stijf hoofden, dis men had kunnen deodschieten als oproerlingen, stilletjes brommen. Nitiarlijk is dit dea Eagelschen niet naar den zin. De minister Chamber lain althans meent, dat zjj reeds zeer zwea- geboat hebben voor de dwalingen, die zjj hunnen begaan hebben, en zon bet vau prfsi lent K r u g e r een goede polhiek vin den, zien han lot aan te trekken. Ia de City te Londen heeft een niet onaardig voorval er toe gelei 1, dat men aan da weet is gekomen, er een aantal Vorstinnen zija d e rookan. Eon tabak- verboepec aldaar bad op zgn winkelraam ia gouden leDers d> woorden: «loveraa- cior van H. M. de Koningin van Italië.» Hij moest op last van de overheid dat opschrift ve-wjjderen, omdat hg geen bre vet van Hofleverancier kon toonen. Maar kon bjj dat al niet overleggen, bjj kon wal bewijzen, dat hij sigaretten leverde aan de Koningin van Italië, die daarvan naar bet sohgut, eens grooto liefhebster is. Eu bij wist nog verscheidene andere rookende Vorstionsn ts noemen, aan wie bjj tabak leverto. a. de Keizerin van Oxtenrjjk, die 50 of 60 sigaretten per lag rookt, de Keizerin-Weduwe vaa Ras- land, de Koningin van Ramanië (Carmen Syl»»), de Koningin-Regentes vau Spanje en Koningin Arné ie van Portugal. Da politie te B eslau beeft aan zeer gevnarlgk sujet gearresteerd. Het is een 5 J-ja'ig man dia verscheidene vrouwen- moorden op zgn rekening heeft, 't laatst beeft bjj eene 20-jarige dienstbode erger- Ijjk mishandeld ea daarna vermoord. Uit Caaneo wordt gsmeld, dat do Eagel- ache staatsman de heer Glad stone, al iaar tegan 27 Januari e.k. wordt ver wacht. Hij zal zjj i intrek nemsa in hot Chateau Florence. Pasteur's monument zal hoogst- vsarsohijulijk komen te staan vóór den hoofdi igang van dsn tu:n van het Luxem burg te P.*rj*. Reefs zjja ter eere van den grooten Fraaschman 250.000 franks bjjeoagebr3cbt. Er is eene Commissie bs- uoernd om den b3«l houwer of de beeld houwers te kiezen ter vervaard giag van het moanmeit; men denkt dat aan Du bois de eer wordt gegund. Ook te Dól', Arbois, Rjjssel, MelaD, Chartres, A'ais en P^uilly-'e-Fort- zal een stanlbeell, borstbeeld of monument voor P a s t e a r verr jjzeo. Prins Henri vanOrleanszal, volgens de Figaroomstr eks h»t eiad van torwjjl zijn blik zich op Manon vestigde Dezs kleurde plotseling, toen zjj de vorscbende uitdrukking gewaar werd, en stond snol op. //Wil u reeds weg?" //Ik zou gaarne nog een beetje in de duinen gaan. //Wil u ons daarheen niet medenemen?// //Gaarne, ik daoht slechts, dat u de rust nog met wilde onderbreken.// Mevrouw Bruneck steunde op den arm van haren zoon. Miuon ging naast baar. Een groot getal jonge meisjes, waaronder zich ook En my Von Haber bevond, lagen in het warme duinzand; zjj lachte spottend toen zij het drietal zag aankomen. //Daar hebt ge ook de barones Ka'ger in baar onvermijdelijk wit kleed,// zei ie zij tameljjk luid. Toen ze voorbij war n gegaan, voegde zij er wrevelig bjj: '/Ze heeft wesr een nieuwen aanbidder ge vonden, maar e«n zeer oubehagelijkeu, gelijk bet schijnt. De gliuster nde brilleglazen zouden mij in verwarring brengen zoo ongeveer, stel ik mij den groot-inquisiteur voor.// Er was e;n groote reunion in bet Kurhaus Mevrouw Bruneck zat naast mevrouw Von Huber en besprak met biar bet onuitputtelijk thema van hiar laatste gemeenschappelijk uit stapje naar bet Hela-eiland, terwijl de Staats anwait, die een ouden keDnis had ontmoet, in het aangrenzende vertrek bjj eene floscb wijn zat Baron Von Stamm was naar de danszaal gegaan, waar bij Manon aantrof, die bij ten dans voerde. Volgens Daily Mail laat de gezondheid der Russ:sche Keizerin veel t« wenseben over. Ij ds Czaar niet van de sterkste dt C.'.arina moet er veel erger aan toe zgn. Da ongelukkige gebeurtenis die den wensehen van den Czaar op het eposdig bez t van een erfgenaa n den bodem in sloeg, had e8n weak of zes geledsn plaats op eentgistip, dat volgens bst Russischs bggelaof ongeluk voorspelt. Ik heb uit gezaghebbends bron vernomeD, zegt de Bsrljjn-che Corres^ oodeut van genoemd blad, dat de Czarina eenige maanden geleden zanuwachtig was en zich angstig maakte over de veil<gheid|van haar gemaal sn dit mo t de oorzaak zgn geweest van de ongel ikkiga gebeortanis, waarvan ik zoo- evea gewaagde. Men hoopt echter dat de kal ute en de rust van Livadia der Kmzarin spoedig baar vroegere goede gezondheid zullen teruggeven.» -—Ia het Rassische Rijk wordt zeer veel sympathie betoond met de nood lijdenden in Bfitsob-Indië. Eea com té wordt io Moskou gevormd onder voorzitter schap van grootvorst SerginsAlexan- d r o w i t s c h,een tweede in St. Petersburg onder voorzitterschap vaa den Gouverneur, eea derde in O lessa met dsn Sledelgken commandant aan hit hojfd. Dj Czoar moet bevolen hebben de Comité s te steunen met giften in geld en graan. Ia alle provincies zijn de Gmver- nenrs aongefvazen om g ftea in ontvangst te nemen. Te Praag heeft de politie een clab van jentrdige revolntionnai/en ontdekt. Een aantal jonge lieden, voor het meerendeel leerjongens, hebben een ge heim gauooteohao gevormd en daaraan den naam van «Het revolutioncaire Cze- obie» gegeven. Hun program is een meng sel van nationaal radicalisme en interna tionaal anarchisme. De samenzweerders hadden zich reels revolvers, pistolen, mu nitie en dolken aangeschaft. Zes hnnnsr zgn gevangen genomen en hebben reeds herkend. De clableden hadden lee'gke din gen in praktjjk willen brengen. Da Ital'aomcha premier D i R u d i n i beeft van koni gU mberto machtiging bekomen om de Kttner te outbi.odeo. D j Ital aansche Kamer van Afgevaardiglen zon dea 25 J«naar: weder bjj-enkonreo. De Leden is dat bgesakomen belet, han wordt geen gelegenheid gegeven een laatste woord te spreken. Da Perseveranêaeen blad, dat steeds de staatkunde van het Kab nat verdedigde spreekt de vrees uit, dat D i R n d i n i zich wel eens zon kannen misrekenen ia zgn plannen. Zjj danste hartstochtelijk gaarne, en liet zel den et ne gelegenheid ertoe voorbjjgaan. Op het einde van een dans, waarna een lange pauze was, voerde hij haar naar eene vensterbank, waar bij zich zeer ijverig met haar onder hield. Hij vertelde van zijn ouderlijk huis, van zjjn vader en van zijne zuster, hjj was heel gelukkig dat hij zulks doen mocht en beschreef op aan trekkelijke manier het slot Stammweiler. //Vertel mij niets meer van uw heerlijk tehuis ik zou anders in de bekoring kunnen komen er heimelijk heen te gaan.// «Eu?// De jonge Baron boog zioli vol ver wachting tot Manon. //Eu er u om te benijden.// //Benjjden?// lachte hjj //Ik benijd den menschen hun huiselijken haard." //Ik begrijp u niet.// "U wil ik het ronduit vei klaren, op het oogenblik zoek ik naar een goed onderkomen." //Zoekt u een tehuis, barones Manon? O, zoo veroorloof mij, dat ik alles wat ik bezit aan uwe voeten nederlegge!" Manon was van haren zetel opgerezen en keek hem vast aan. //Als ik sprak van zoeken naar een huiselijken baard, dan moest zulks toch geene aanmaning voor u bevatten, om aldus tot mij te spreken; ik bield u voor een vriend, wien men bij gelegenheid meer toever trouwd dan aan andere menschen en wiens raad men soms inwint. Daar u in de wereld beter bekend is dan ik, wilde ik u onlangs reeds verzoeken mij een familie-pension te wjj-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1897 | | pagina 1