NIEUWE
De tijden veranderen.
No. 2604
Vrijdag 12 Februari 1897
22ste Jaargang.
BUITENLAND.
Een bereikt doel.
Frankrijk.
Engeland.
Rusland.
Oostenrijk-Hongarije,
HfragËlaó voor <3Zooró- en
ABONlïEMEWTSPBJJïi
Pel b maanden voor Haarlem. 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
B U B B A TT: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA BOW AGITATE.
PBXJS DEB ADVEBTEWTIEW.
Van 16 regels .50 Cents
Elke regel meer 7Vs
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPER8.
Bjj de beBtadeering van het sociale
vraagstuk, moet d» rol, welke aaa de
historie past, niet overdreven worden. Om
dat een of ander staatsbestuur, een of
andere instelling, een of ander gebruik,
een of andere wet de kracht en macht
en glorie van een of ander volk hebben
uitgemaakt, daaruit volgt niet dat gelijk
soortige gewoonten, gelijksoortige wet
ten en instellingen op andere plaatsen
en in andere tijdperken hetzelfde resul
taat moetso voortbreagon. Omdat een of
andere maatschappelijke organisatie on
heil en schande gebracht heeft over een
edelmoedige natie, daa'uit volgt niet dat
die organisatie bestemd is om, overal
elders, een bron te worden vaa bintten-
landschen strjjd en oneen ighaden, een
element van regaeriugloosheid en onder
gang.
Van den anderen kant, de toelating
van eene instelling door alle beschaafde
volken en de handhaving van die instel
ling gedurende een lange reeks van eenweo,
is ook geen voldoende waarborg.
De siaverajj heeft alle maatschappijen
nit het grjjzc verleden bezoedeld en oat-
eerdvan de ren zen-eiken van Gallië af
tot de palmbooinen van Indië toe, was
een gedeelte der menschheid, wat de be
handeling betrof, aan lastdieren geljjk.
Volgt hier nit, dat de slavercjj in zich
iets uitstekends is? Dank zij de straffen,
uitgevonden door eene jaloersche aristo
cratie dank vooral aan de schandelijke
geheimen van eea politie zonder schaamte
en zonder trouw, heöft een klein visscbers-
dorp, verloren op het strand van de Adria-
tische Zee, de koningen knnneu bravee-
ren en als de geljjke van de machtigste
volken Van Eoropa knnneu optreden.
Maar volgt hieruit, dat men de oligarchie
van Venetië moet navolgen, onderaardsohe
holen moet nitgraven en den verschrik-
keljjken Raad der Tienmannen wederom
moet invoeren H»t despotisme heeft
tot bakermat gediend van de grootheid
van méér dan één volk onder Peter den
Groote heeft hst de beschaving gebracht
aan Ruslandonder Lodewjjk XIV heeft
het Frankrjjk geplaatst aan de spits der
moderne beschaving. Maar moet men
hieruit besluiten, dat oe vorsten en vol
ken in het despotisme een toevlucht moe-
FE U1LLETOJV,
38. (Vervolg).
//Het kleingeestige wikken en wegen is geheel
vreemd aan zijn karakter, hij rekent niet vol
gens uwe enge grenzenhij bouwt gouden brug
gen, en zoude niet vragen: Manon wie zijt gjj?
Neen, duizendmaal neen, zelfs als ik zijner
onwaardig was, zon hij zijne liefde laten voort
leven.//
In het vuur barer rede had Manon het hoofd
omgewend, en nn eerst bemerkte zjj Bruneck,
die tegen de deur leunde. Het woord bestierf
op hare lippen, ze werd bleek.
In zijne oogen brandde een denker vuur, dat
geweldig daarin flikkerde en esn warme gloed
lag in zijne stem, toen bij sprak alsof ziju hart
rog trilde van den geweld/gen storm, die erin
gewoed had. '/Zet u in den leuningstoel, baro
nes Karger, ik bid er u om, u moet niet zoo
lang in één adem spreken, want u is vreeselijk
bleek geworden.// Hij droeg zijn jas en hoed
in een hoek van liet vertrek en ging met ge
kruiste armen dicht bij Mauon staan. //Ik weet
niet, van wien er zoo even sprake was, misschien
was het niet eens goed van mij, dat ik zonder
kloppen binnenkwam Vergeef het mij, maar ik
zou wel den man willen kennen, van wien u
zooveel goeds gezegd heeft, Barones!//
r/Ge zijt vreeselijk onbescheiden, Raimund,//
zeide de oude dame een weinig verlegen. //Wij
ten zoeken of hulp verlangen?
Da vraag aldus stellen, ie haar oplossen.
Ü8 behoeften worden gewjjzigd, de be
grippen veranderen, de gedachte rjjst naar
omhoog of daalt naar omlaag, de intel-
lectueete gezichteinder wordt verruimd of
meer ingekrompen, de godsdienstige be
ginselen warden beurtelings versterkt en
verzwakt, het tooneel verandert en dui
zenden nieuwe verschijnselen doen zich
voortdurend op het wereldtooneel voor.
Welnu, als dit zoo is, dan zon de publi
cist, die de uitmuntendheid van eene maat
schappelijke organisatie, enkel om het
motief dat deze organisatie, in een ander
tgdperk, de glorie van een bepaald volk heeft
uitgemaakt, luide zon verkondigen, veel
gelgken op een stuurman, die op eeu storm
achtige en met klippen bezaaide zee alle
zeilen zon willen ontplooien, onder voor
wendsel dat zij zijn vaartuig op een diepe
en kalme zee verlig hebben overgevoerd.
De verdedigers en de bsstr jjders van het
Socialisme hebben ons dunkensaan de
voorbeelden, die aan het verleden ontleend
zjjn, een overdreven belangrijkheid toege
kend. Zoodra de eersfcgenoeraden bjj het
etn of andere volk der oudheid eene in
stelling ontdekken, die nit de verte of van
nabjj do denkbeelden van het hoofd hun-
ner school verwezenlijktslaken zjj een
zegekreet en verkondigen met zekere ma
jesteit dat da historie de lear van den
meestsr bevestigt. Wanneer de laatstge
noemden daarentegen hebbeD bewezen, dat
de instellingdoor hunue tegenstanders
zoozeer geprezen eau bron was van ver-
dierljjking en van ellende voor het volk
hetwelk die instelling aangenomen had
dan meeoen zij de stelselswelke men
tegenover hen plaatstgeuoegzasm weer
legd te hebben. Beiden gaan te ver tot
beiden kan men zeggen; «De tjjden zjjn
niet hetzelfde.»Zeker, de historie bevat
kostbare lessen en de ondervinding bjj
de geslachten van voorheen opgedaaa, kau
iu vele omstandigheden den weg verlich
ten welken den weg verlichten welken
de nakomelingen te bewandelen bebbea.
Maar behalve historische feiten zoowel als
naast alle daden des menschen ontmoet
men van den eenen kant da eeuwige wet
der rechtvaardigheid en der waarheiden
van den anderen kant de rechtmatige ei-
ecben en onverjaarbare rechten van de
menscheljjke natuur.
spraken zoo in het algemeen, en over het be
wustzijn van een vlekkeloos verleden, dat vol
gens mijne meening den besten waarborg voor
een gelukkig huweljjk biedt. Barones Manon is
toen dadelijk aan het doordraven geraakt, en
heeft dermate over de liefde gedweept, als men
zulks nauwelijks van een achttienjarig meisje
zou verwachten. Een man op rijperen leeftijd,
met eene ernstige levensopvatting, zal wel op
dergelijke ideeën niet ingaan. De liefde ja
als deze ook tenauwernood in de eerste jaren
stand houdt, meestal laat ze ons spoedig in
den steek
"Neem me niet kwalijk, mama, dat ik u
onderbreek, zulke liefde, die in den steek laat,
is er geene geweest! Is het integendeel de
ware liefde, die gelijk barones Manon zegt
slechts eenmaal in het leven bloeit, dan zal
deze waarlijk niet naar den stamboom of naar
de geldzakken der beminde vragen, zij gaat
door leven en dood.//
//En als er een donker tijdstip bestaat m
het leven der beminde, waarover men niet ge
makkelijk kan wegkomen?//
„Het is immers nog eene vraag, of dit
duistere punt oneer brengt.//
//Neem dat laatste eens aan, mijn zoon.//
//Oneer, eene oneer, waarvan men zelve de
schuld draagt, die kan door niets worden
afgewasschen, zelfs niet door het bitterste be
rouw
//En als het eene leugen was, eeDe enkele
slechts waarvan bedrog het gevolg zou zjjn?//
Deze vraag had Manon zeer zacht gesteld, hare
lippen beefden terwjjl zjj sprak.
In alle gevallen, en welke ook de waarde
zjj die hier aan historische feiten moet
worden toegekendis het vaa belaag om
de feiten in hun waar daglicht voor te
stellen. De historie moet niet enkel en
alleen dienen tot lichtfakkel en gids, maar
zjj mag vooral niet gevormd worden naar
het welgevallen en de willekeur der harts
tochten en verwachtingen van enkele Sec
retarissen;
Ouder de socialisten zjjn erdie zich
bejjverd hebben om ts bewjjzen dat het
communisme het geluk uitgemaakt heeft
van alle volkea die het communisme als
grondslag van hunne instellingen hebben
aangenomen. Wear anderen onder hen
beweren, dat Christns on de Apostelen de
gemeenschap van goederen gepredikt heb
ben en dat daarom elk oprecht geloovige
zich met hart en ziel in de armen van
het socialisme moet werpen. Een derde
categorie klimt op van eeuw tot eeuw en
grjjpt leeringen en zaken aan, die schgoen
te bewjjzen, dat de eigendom en het indi
vidualisme nimmer iets anders hebben
voortgebracht dan verdierljjking en ellende
der volksmassa.
Maar el deze redeneeringen bermten op
valsehe beginselen en zjjn even zoovele
sophismen of drogredenen, die indraischen
tegen de onveranderlijke waarheid en het
gezond verstand op weerzinwekkende wjjze
beleedigen.
Gisteren heeft de Fransche Senaat, na
dat eena eerste stemming zonder resultaat
was gebleven bij tweede stemming mat
slechts 180 stemmen goedgekeurd de ver
kiezing van den radicalen oud-Minister
Bourgeois iu het departement der Jura.
De heer Bourgeois nam tegenover
deze weinig hartelijke inhaling zjjn ont
slag als Sanaatslid.
De Engelsche minister Chamberlain
heeft aan president K r a g e r van de
Transvaal de vraag gesteld of hjj inder
daad gesproken heeft zooals de berichtge
ver van de Daily Telegraph dit heeft over
gebracht betreffende de verbolgen uitlatin-
Leugen, bedrogl O Barones, waarom her
innert u mij daaraan. Deze leugen kan af
schuwelijker en verderfelijker zjjn, dan een
moord. Ziet, ik geloof, dat ik een misdrjjf,
zelfs eene misdaad, die uit lichtzinnigheid
begaan is, of door een hartstocht veroorzaakt
werd, eerder zou kunnen vergeven dan leugen
en bedrog!//
Manon boog diep het hoofd bjj het booren
van de veroordeeling, die hij, zonde; het te
weten, over haar had geveld.
Hanna onderbrak het gesprek, zij Kwam om
hare meesteres naar de keuken te roer en/
//Wil u mjj stipt eene vraag beantwoorden,//
aldus begon Bruneck, gebruik makend van het
oogenblik, dat beiden alleen waren, „wel is
waar heb ik volstrekt geen recht ertoe, u deze
vraag te stellen, u
Manon antwoordde bevestigend.
//Herinnert u zich nog den avond, dat u
acht dagen geleden voor het laatst hier was?
Ik bracht u terug naar het huis van madame
Wullbradt en u ging dadelijk naar uwe kamer
want ik zag het licht door uwe ramen schijnen
heeft u uwe kamer niet meer verlaten? Ik
bid u, denk hierover eens goed na?//
//Neen, ik ben dadelijk naar bed gegaan.
//Weet u dat stellig?//
//Heel zeker.// Verwonderd keek zij in zijn
vorscliend oog, dat met een zeldzame uitdrukking
op haar rustte.
//Nog ieis, zijn er geen andere dames bjj ma
dame Wullbradt, die een dergeljjken gouden
band dragen als de uwe.
„Neen.„
gen over Chamberlain's jongste draai-
rede.
K r u g e r heeft daar heeljleukweg op
geantwoord, dat hier iets niet in den haak
moet wezen.
Aan The Standard wordt uit New-
York bericht, dat boven de maximum-
en minimumrechten in het nieuwe tarief een
specifiek recht van suiker zal worden ge
heven, berekend naar een opbrengst van
20,000,000 dollars en ter bescherming van
de Amerikaansebe producten. Ook zal er
een differentiëel recht geheven worden ter
bescherming van de Amerikaansche raffi-
nadeurs, en voorts nog rechten als tegen
wicht van de premiesin andere landen
betaald.
Volgens een bericht in de World zullen
de Koning der Belgen, de groothertog en
groothertogin van Mecklenbarg-Strelitz
de hertog en hertogin vaa Coburg en de
groothertog en groothertogin van Hessen
de eenige regeerende vorsten zjjn die bjj
gelegenheid van het zestigjarig regeering-
jubilé vaa koningin VictorianaarLonden
zullen komen. Zjj zullen de gasten der
Koningin zjjndaar zjj nanw aan H. M.
zjjn verwant.
Dezen winter zal het Russische Keizers-
paar niet naar St. Petersburg komen, maar
te Zarskoje Selo bljjvenwegens de ge
zondheid van de Keizerin, die nn wel niet
aanleiding geeft tot ongerustheidmaar
rust vereischt. Ook de Czaar gevoelt zich
niet al te sterk. Er zullen dezen winter
dan ook geen hofbals worden gegeven.
De Czaar hoeft bevolen dat voortaan in
het grootvorstendom Finland enkel de Rus
sische wit-blauw-ioode vlag mag worden
gebruikt.
Jl. Maandag is door de stad Weenen
een schitterend balgegeven. Keizer Frans
Jozef, vale Aartshertogenda Gezanten
der vreemde Mogendheden en de Ministers
waren onder de aanwezigen. De Keizer
sprak de meeste gemeenteraadsleden aan en
ledigde een glas bier, hem door den Bur
gemeester aangeboden, op den bloei der stad.
Keizer Frans Jozef vertrekt den
20stenvan deze maand naar Cap. St. Martin,
om daar vier weken te vertoeven.
//Geene enkele?//
//Neen niemand, behalve ik.//
//Leent u misschien somtijds dien band aan
iemand anders?//
//Lieve hemel, neen! Wie zou zulks ook ver
langen?//
„Draagt u hem altijd?//
//Altijd pas des avonds leg ik hem op mijne
toilettafel.//
//Kan die door anderen bereikt worden?//
/rNeeD, zij staat in de voorkamer, ik sluit
altijd de deur hiervan.//
//Vergeet u dat nooit?"
„Nooit, daartoe heb ik een gegronde reden.//
„En die reden is
Op Manons verwonderden blik antwoordde hjj
kalm: „Vergeef mij mjjne nieuwsgierigheid, maar
verberg mij de waarheid niet.//
//Ik had eens een eigenaardig visioen of
hoe zal ik het noemen, eene verschijning."
//Ik bid u, beschrijf mjj deze een weinig nader.//
Manon schudde zich van schrik en hield zich
de. handen voor haar gelaat. „Ik kan niet.//
Bruneck nam bedaard de beide kleine han
den, en hield ze vast in de zijne.
//Ik kan u onmogelijk zeggen, welke ontzet
ting zich toen van mij meester maakte./*
//Zal ik u een weinig helpen.//
//Hoe kan u er iets van weten?//
Wordt vervolgd).
