N I E U W E
ïïagBlaó voor cffiooró' en S/uió^Collanó.
Belgische Brieven.
No, 2005
Zaterdag 13 Februari 1897
22ste Jaargang.
BEITENLAN]).
Een bereikt doel.
Rusland.
iBOHSBMEMÏBPBjJ-i
Pei 8 maanden voor Haarlem. f 1,10
Voor de overige plaatBen in Nederland fr p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke aummeri 0,03
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zot- en Feestdagen.
BÏÏBEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
AGIT3S MA NO» AGUTATJB.
PRIJS DHR ADVERTENTIE».
Van 16 regels.50 Cents
Elke regel meer7V*
Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
K e d a e t e u r-U i t g e v r, W. KöPPEUS.
VIII.
Toen ik n iö een mjjner vorige brieven
over de werkzaamheden schreef, welke de
wetgevende lichamen in het nieuwe zit
tingsjaar te wachten stonden, vermeldde ik
ook de herziening van het Reglement der
Kamer. Die herziening was dringend nood
zakelijk geworden, sinds de socialistische
afgevaardigden de discussies misbruikten
om honne denkbeelden aan de groote klok
te hangen en zich niet ontzagen door in
terpellaties de debatten tot in het oneindigo
te rekkeD, en hun baat tegen het koning
schap bot te vieren en de verheerlijking
van de Commune en alle revolntionnaire
denkbeelden te doen uitschijnen.
Een tot «de orde» roepen vbd den
Voorzitter was geheel onmachtig om aan
deze uitspattingen van hel wooid paal en
perk to stellen en het oude reglement be
vatte geene bepalingen om de ontelbare
onderbrekingen en deu stroom van inter
pellaties tegen te gaan. Het nieuwe regle
ment zal daarin zooveel mogeljjk voorzien,
evenwel zjjn veel personen zoowel binnen
als bniten het Parlement van meening,
dat de nieuwe maatregelen niet afdoende
zgo. Behalve eenige artikelen betreffende
de onderbrekingen en de interpellaties, be
vat het in hoofdzaak twee strafmiddelen
tegen de uitspattingen van de socialistische
woordenkraam; n.l. het opnemen ia de no
tulen van de tot de orde-roeping en uit
sluiting van den bestrafte van de zittingen
voor een bepaalden trd. Wordt die uit
sluiting uitgesproken en weigert de aldus
gestrafte de zaal te verlaten, dan wordt de
zittirg opgeheven en hem den toesang vcor
de volgende zittingen geweigerd. Men is nu
algemeen van gevoelen dat de socialisten,
wel verre van zich door deze straf te laten
weerhonden, er roem op zullen dragen
tegenover hunne parlj'geoooten en zich
zullen voordoen als martelaren voor de so
cialistische beginselen. Velen hadden der
halve gewild, dat deze uitsluiting tevens
zou vergezeld gaan van inhouding van de
Parlementaire vergoediog voor den tpd dier
uitsluiting. Men meende dat deze gedeelte
lijke berooviog van de 4000 franks die aan
de Kamerleden woidt toegekend, meer zou
uitwerken dan alle tot-de-orde-roepingen
en alle uitsluitingen. En zjj, die deze meening
FEUILLETON,
39.
Vervolg).
«Misschien toch wel! Het was eene witte ge
stalte met lange, slepende lakens bekleed, voor
het gezicht droeg zij een afschuwelijk bleek mas
ker met verschrikkelijk bleeke trekken."
//Ja, mijn God, hoe weet u dat?//
Hjj zweeg, en dacht eenoogenblik na. «Wil u
mjj den gouden band eens even leenen, een
oogenblik slechts?//
Manon maakte de naald los en gaf ze hem.
Hij nam zjjn pennemes en kraste er een klein
herkenningsteeken in, dan gaf hij hem weer terug.
De tocht ging in een gemakkelijken landauer
door mijlenlange bosschen. 't Was een verruk
kelijke hettstmorgen, de vogels zongenen jubel
den door de onbewolkte lucht en de zachte,
lachende landstreek werkte betooverend op de
vier personen in het rijtuig.
Het reizen is toch iets heerlijks, en mocht
ik mjjn leven naar mjju eigen welbehagen in
richten, dan was ik stellig den geheelen zomer
op reis,// riep Lucie Von Stamm vol geest
drift uit.
«11 zou toch in het eind naar rust beginnen
zjjn toegedaan, kuuueu wel eens gelijk heb
ber», evenwel heeft de Kamer zoo verniet
willen gaan, en nu zalien we mosten afwach
ten of het nieuwe reglement de uitwerk
selen zal hebbtn, die men er van verwacht.
Do Senaat beeft zich bezig gehouden
met de discussie van het wetsvoorstel
Ooremans-Devriendt, dat reeds
door de Kamer is aangenomen. Zooals men
rveet voeien de Vlamingen gedarende jaren
reeds een bevigen strjjd om do Vlaamscbe
taal op dezelfde lgu gesteld to zien met de
Fransche taal. De VlamingeD die de helit
der bevolking uitmaken, beklaagden zich
en met recht dat hunne taal geheel
ten achter werd gesteld bjj de Fransche en
dat alle offieieele zaken in 't Fransch
werden behandeld en Vlaamsch-onkundige
ambtenaren enz. geplaatst werden in steden
en dorpen, waar een groot gedeelte der
bevolking geen of zeer weinig Fransch
verstaat. Er lag in dezen toestand zeker
eene groote onbillijkheid, waDtniet zelden
werden rechtszaken, processen-verbaal enz.
enz. in de Fransche taal gevoerd tegenover
peisonen die geen woord verstonden van
hetgeen hon ten laste werd gelegd. Tegen
deze «tuitende onbillijkheid kwamen de
Vlamingen met reden in verzet en wjjlen
Jan de Last en de nog levende heer
Coremans waren de groote kampioenen
der Vlamingen. Na jaren langen strpd werd
den Vlamingen in zooverre recht verschaft,
dat de rechtsvorderingen, pleidooien enz. in
't Vlaamsch moesten gevoerd wordeo,
wanneer de betrokken persoon zalka ver
langt in Vlaamsche streken werden
Vlaamsch-kundige beambten enz. gezonden,
officieel» stukken werden steeds in twee
talen vervat, enz, enz. Zelfs hoorde men
in de Kamer Vlaamsche redevoeringen,
waarvan de Walen geen woord verstonden.
De Vlamingen badden dus alles verkregen
wat zjj wenscbeo konden maar nu ver
langen zjj ook dat alle wetten, wetboe
ken enz. in twee talen zullen vervat worden,
en een wetsvoorstel, in dien geest door
de heeren Coremans en DeVriendt
ingediend, werd in de Kamer aangenomen.
Alleen bleef nog de aanneming vatr de
wet door de Senaat over, om ook op dit
punt aan de Vlamingen voldoening te
geven. In België toch gaat de bevoegdheid
van den Senaat veel verder, dan die van
de Eerste Kamer ten onzent. De Senaat
heeft niet alleen het reebt om wetten af
te verlangen, en naar een eigen huis// zeide
mevrouw Bruneck glimlachend.
//Dat kan ik slecht gelooven. Als ik in
barone9 Kitrger hare plaats ware, bleet ik ge
durende den herlst niet in dat kleine nest N.//
Manon keek nadenkend naar de groene
bosschen, die ze doorsneden.
//Geniet u niet bij het gezicht van heerlijke
landschappen, Barones''// herhaalde Lucie.
«Moet ik daarom verre landen bereizen? Zeker'
ik kan heel opgetogen zijn, over eene prach
tige streek, freule Von Stamm, maar me geheel
in haren aanblik verliezen, kan ik niet, ik
moet altijd de practische zijde ervan in het
oog houden, wellicht zou ik mij in een een
zame streek, met een vriendelijk tehuis en
eene lieflijke omgeving even gelukkig gevoelen
als op plaatsen, die om hare schoonheid be
roemd zjjn!//
//Dat zou mjj onmogelijk zijn, ik kan slechts
aangename streken beminnen en bewonen,// pro
testeerde Lucie.
«Als uw prachtig Stammweiler nu eens niet
in zulke heerlijke landouw gelegen was, wat
dan?«
i/O, dat is iets heel anders dat is mijn
geboortegrond.//
«En de liefde tot dien grond maakt de
j laats schoon?// De oude dame beschouwde het
frisscbe rozige gelaat der mooie Lucie met
zichtbaar welbehagen.
«A propos, barones Karger, waar toch ergens
ligt uw geboorteplaats. Wt et u wel, dat onlangs
in het leeskabinet een vreeselijke twist is los
gebarsten, u was toen juist bjj de familie
te stommen, maar ook hot recht van amen
dementen te maken eu de door de Kamer
gestemde wetten naar deze teragjte zenden
met de ameudementei.
Het grootsts bezwaar wat gde Senaat
tegen deze wet heeft is, dat bjj vreest
voor groote onduidelijkheden in de in
't Vlaamsch vertaalde wetten n da moeilijk
heden, die daaruit kunnen voortvloeien.
Ia dsn Seaaat maakten sommige spre
kers onderscheid tussohen Vlamingen en
Flamingant, ea dit onderscheid is volstrekt
Diet denkbeeldig. De Vlamingen zijn de
Nederlandsch of Vlaamsch sprekende be
woners van het land, die hanne taal lief
hebben, haar bjj voorkear spreken, er zoo
veel mogeljjk alle bastaardwoorden en gal
licismen nit verwjjderen en haar geljjke
rechten willen zien toegekend als aan de
Fransche taal. Evenwel gaat hunne liefde
voor hunne taal niet zoover dat zjj, uit
afkeer voor een Fransch woord dat alge
meen burgerrecht heelt verkregen eu dat
minder goed door een Nederlandsch woord
kan vervangen worden, onvoorwaardelijk
in den ban doen, om er een onmogelijk
woord voor in de plaats te zetten dat wel
Nederlandsch klinkt, maar uit eene onmo
gelijke samenvoeging bestaat en in geen
enkel woordenboek der taal gevonden wordt.
Ouder deze Vlamingen vindt uien de beste
Zuid-Nederlaudsche schrijvers, wier werken
men ook in Noord-Nederland op deu waren
prjjs weet te stellen.
Eene andere categorie van Vlamipgen
die men meer bjjzonder Flaminganten
noemt, gaat verder. Dez-i Flaminganten
hebben een onverzoenljjken oorlog gezwo
ren aar? al wat maar eenigszins op Fransch
geljjkt en voor hen is een Franschklinkend
of vervlaamscht Frauseh woord een gruwel.
Volgens hen moet de Nederlandsche of
Vlaamsche taal rjjk en smedig genoeg zjjn
om vo;?r eiken term van kanst, nijverheid,
staatkunde en wat dies meer zjj, een woord
te maken, dat volkomen den ziD en de be-
teekenis van een vreemdvooral Fransch
woord terng te geven, en wanneer de taal
nu dien rjjkdom of die smedigheid Diet
bezit doen zjj haar geweld aan en maken
zij woorden, die waarljjk alleen eene sa
menkoppeling van Nederlandsche woorden
zpn.
De Vlaamecbe dagbladen, de ambtelijke
vertalingen van Fransche besluiten en ver
ordeningen in bet Vlaamsch, de opschriften
Bruneck,// Lucie zeide alles zonder de minste
kwade bedoeling, en met het gezicht van iemand
die eene goede zaak verdedigt en informaties
wil inwinnen.
«Wie bracht deze vraag te berde?// De
Staatsanwalt verloochende nooit den rechtsge
leerde; misschien wilde hij door deze tusschen-
vraag Manon gelegenheid geven om tot haar
zelve te komen, want zij was opvallend bleek
geworden.
«Ik geloof dat het freule Von Huber was
heel stellig weet ik het niet meelde vraag
werd spoedig algemeen en jufl'rouw Amy maakte
zelfs het voornemen u hieromtrent te onder
vragen. Madame gaf haar eene zeer ernstige
vermaning en ook de andere dames kregen eene
flinke les wegens hunne liateljjke opmerkingen.
«Ik begrijp de dames niet," zeide mevrouw
Bruneck onaangenaam aangedaan«barones
Karger heeft toch herhaaldelijk te kennen ge
geven, dat zij uit Oostenrijk vandaan is,«
«Oostenrjjk is groot waar ergens?// Lucie
vermoedde niet, welken storm zjj door haar
vragen verwekte.
De koetsier zette juist de paarden tot een
bardereD draf aan. een flinke ruk aan het rij
tuig en in dc volgende oogenblik ken vernam
men niets anders dan het ratelen van het voer
tuig en 't stampen der paarden.
Bruntck scheen elke beweging op Manons
gelaat te bestudeeren.
«Ereule Von Stamm Manon legde hare
smalle, elegant bekleede hand op Lucie's arm
als deze vraag nog eenmaal ter sprake ko
men mocht bjj de dames van het instituut
langs spoorbanen,in spoorwegstations geven
dan ook allervermakeljjkste staaltjes van
zulk een Vlaamsch. Elk Fransch woord
wordt verbanneD, maar FranBche zinwen
dingen viodt men in al de pers- of pen-
producten van deze gallomanie, iets wat
volgens mij, veel meer afbreuk doet aan
de taal, dan een enkel Fransch, of Fransch-
klinkend woord.
Sommige leden van deu Senaat schjjnen
dit wel degeljjk voor den geest te hebben
gehad, toea zij verklaarden te vreezen voor
groote onduidelijkheid in de teksten van
de vertaalde wetten. Hnnne vrees kan wel
eens niet geheel en al ongegrond zjjn. De
besprekingen over dit onderwerp waren
langdurig en niet altjjd van hartstochte
lijkheid vrij te pleiten, zoowel van den kant
der Walen als van den kant der Vlamingen
en de zaak heeft eene oplossing gekregen,
die volstrekt niet naar den zin der laatit-
genoemden is. Een amendement van den
heer L e j e u n e, inhoudende dat de wetten
in het Fransch zullen behandeld en gestemd
worden, maar dat do Vlaamsche vertaling
door den Koning zal bekrachtigd worden,
werd door de meerderheid aangenomen en
op dat amendement is de wet gestemd.
Zooals ik zeide, zijn de Vlamingen vol
strekt niet met deze oplossing tevreden.
Zondag werden reeds te Antwerpen mee
tingen gehouden om verzet er tegen aan
te teekenen en men zegt dat Zondag a.s.
eene groote protestmeeting te Brussel zal
gehouden woro'e». In hoeverre dit bericht
juist ie, kan nu nog moeieljjk gezegd
worden, maar zeker is het, dat er groote on
tevredenheid onder de Vlamingen heerscht
en de gemoederen ten zeerste opgewonden
zijn. Het kan wel eens gebeuren dat de
Vlaamsche bewegiug eerst nu voor goed
begint.
De Katholieken in het O.areorijk leven
Dog steeds onder verdrukking. In Libau
is van boogerband plotseling 'fc bevfl uit
gevaardigd, dat* de Roomsch-katholieke
gymnasiasten ban morgengebed in 't Rus
sisch in plaats van in 't Latjjn moeten op
zeggen. Toen de geestelijkheid er zich ovtr
beklaagde, werd eenvoudig tot nader order
Wullbradt, dan verzoek ik u de vraagster
direct aan mij te adresseeren, daar ik alleen
slechts in staat ben haar hierover voldoende
ophelderingen te geven. U echter dank ik van
harte voor de goede bedoeling, waarmede u de
verdediging der afwezige op u heeft genomen!
Daarom zal u alleen het ook voor alle anderen
vernemen, dat ik geen te huis bezit.//
Niemand antwoordde iets.
«Ho huul// schreeuwde de koetsier op
den bok. Hjj keerde zich om en zeide goedig:
«Daar ligt eene goede herberg juist aan den
weg, als het gezelschap soms een beetje wil
uitrusten, de paarden verlangen naar een dronk
water.//
«Houd dan stil,« gebood Bruneck.
Nadat allen waren uitgestapt en men het
huis, dat geheel uit steen was opgetrokken
had in oogenschouw genomen, deed Bruneck
het voorstel den welingerichten tuin te bezich
tigen en in een der prieeltjes een glas bier te
drinken.
Mevrouw Bruneck greep uen arm van Lucie
en liep met deze vooruit.
«Waarom wilt u uwe geboorteplaats niet
noemen?// vroeg de Staatsanwalt ernstig, hij
was naast Manon gebleven.
«Moet ook u een naam hebben?// Een smar
telijke tred gleed over het schoone gelaat van
het jonge meisje!
Wordt vervolgd).
