NIEUWE
Vódr den Strijd.
No. 2673
Donderdag 6 Mei 1897.
29ste Jaargang
BUITENLAND,
Italië.
Montenegro.
lURLIVSt'IK (UI m
ïïagBlaó voor cfcooró- en
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
A fzenderlijke nummers
Dit blad verschynt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
B U B E A TJ St. Janstraat Haarlem.
/1.10
«1,40
«2,80
«0.03
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer77s
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redaeteu r-U itgever, W. KüPPERS.
Al staan wij nog niet aan den voor
avond der verkiezingen, die in de maand
Juni voor de Tweede Kamer zullen moeten
gehouden worden, toch gelooven wij het
niet van alle belang ontbloot nü reeds een
wyle te spreken over genoemde verkie
zingen. Immers, elke vernieuwing der Twee
de Kamer zij h6t dan eea geheele ot
een gedeeltelijke vernieuwing was in
ons land altijd een feit van beteekenisen
dit zal wel zoo blijven. Want de kleur
van het ministerie, de kleur der Regeering
hangt af van de partijverhoudingen in de
Tweede Kamer. Zoo er in de Tweede Kamer
bijv. een vrij sterke liberale party bestaat,
dan zal ook het ministerie vrij sterk libe
raal gekleurd wezen; en wjj kunnen er van
verzekerd zijn, dat wy in dat geval op li
berale manier zullen worden geregeerd,
d. w. z. wij zullen worden genegeerd en
meteen genegerd, en gedwongen worden
by uitstek hooge belastingen op te brengen.
De ervaring van bijkans veertig jaren
heeft den Nederlandschen burger hierom
trent duideljjk en gevoelig genoeg onder
richt, zoodat twjjfel dienaangaande onmo
gelijk meer bestaan kan.
Het is alzoo geenszins te verwonderen,
dat men zieh afvraagt, wanneer de stem
bus zal geopend worden.- welk lot zal aan
het land beschoren zyn, in welke richting
zal het bestuur des lands worden gewend,
in welk vaarwater zal het Staatsschip
gestuurd worden.
By de periodieke verkiezingen van 1891
klonk het wachtwoord: Vóór of tegen de
legerwet-Bergansius.» En het ant
woord was, dat, het ministerie-Mackay
moest aftreden.
In 1894 was de vraag: Vóór of tegen
Tak; en het ministerie-Tak van
Poortvliet moest het veld ruimen voor
het ministerie-Roei 1, waarin Van Hou
ten als minister van Binnenlandsche zaken
optrad.
Eu nu zullen er in Juni a. s. wederom
verkiezingen moeten plaats hebben, en wèl
verkiezingen van buitengewonen aard en
van buitengewone beteekenis Dan immers
wordt de Tweede Kamer tengevolge van
de aanneming der nieuwe kieswet ontbon
den; dun zullen de oude en de nieuwe
kiezers moeten bepalen, op welke wyze
het bestuur des lands zal worden gevoerd.
FBV1LLBTOX
Het verlaten kind,
door L. e. O.
34.
//Ik hoorde heden, dat men zjjne spoedige
terugkeer in het vaderland verwacht,,, antwoord
de Van Diependaal, terwijl hjj den brief met
opmerkzaamheid overlas. Zijne trekken drukten
uit, wat hij daarbij gevoelde en eindeljjk kwam
op zjjn aangezicht een glans van tevredenheid.
//Wel, tante Celestine zeide hjj, //ik wil met
dien man eens een mannel jjk woord spreken,
en wanneer ik hem zjjne geschiedenis eens onder
den neus houd, zal hjj de horens wel intrekken.
En als het niet anders kan, onderhandelen wjj
met hem of liever schacheren wjj.
Baron Wikold Van Diependaal meende er
zeker van te zijn, dat vrees en goud, machtig
genoeg waren om een tooneeldirecteur tot kalmte
te brengen.
In het logement //het gouden hert// waar het
grootste gedeelte der tooneelspelers een onder
komen had gevonden, trof baron van Die
pendaal tot zijn groot genoegen den heer Direc
teur Hoogschild te huis. Men vei wees hem naar
diens kamer en zonder lang te wachten, trad hjj
zonder veel complimenten binnen. Selmar
wjj geven hem nu maar deu naam, die hem toe
komt, al was het misschien ook nog niet zjjn
En wat zal het wachtwoord zyn bij den
stryd, die dan zal worden gestreden? Onder
welke leuze zullen de stryders, die de ver-
kiezings-campagne zullen medemaken,v op
trekken?
We hebben reeds hier en daar een
wachtwoord vernomen, we hebben reeds
enkele leuzen gehoord. Men heeft alreeds
geroepen: «Tegen Rome! Rome is de vyand,
die moet bestreden worden!»
Dit wachtwoord is afkomstig uit Utrecht,
uit het kamp van den zoogenaamden
Christelyk-historischen kiezersbond. Maar
dit wachtwoord, door een zeer jeugdige
partygroep uitgestooten met de onbezon
nenheid, die de onbezonnen jeugd pleegt
te kenmerken, moet ongetwijfeld als veel
te voorbarig gebrandmerkt worden. Daar
is geen enkele ernstige party of partygioep
in ons vaderland, die dit wachtwoord niet
bespottelijk of ten minste ondoordacht en
voorbarig vindt.
Nog een ander wachtwoord hebben wjj
reeds vernomen. Het klinkt uit den mond
der parlemeotaire socialisten. Zij roepen
luidkeels: «Voor den werkman!» Tot nog
toe, zoo verkondigen zjj, werd de werkman
in 't minste niet geteld 1 Maar nn krijgt
de werkman ook iets te zeggen. Hy zal
inderdaad een groote kracht kunnen ont
wikkelen, indien hjj zich bij onze party
wil aansluiten. Wjj meenen het goed met
den werkman, wjj durven op te komen
voor de rechten van den werkman. Sluit
hjj zich by onze party aan en werkt hjj
krachtig met ons samen, dan zal deze aarde
voor hem spoedig zyn omgeschapen in een
paradys van geneugten.
Maar hoe verlokkend dergelyke taal
van den parlementairen socialist ook is,
laat de verstandige werkman toch wel be
denken, dat de socialisten altijd vrijgevig
en mild zijn, wanneer het op beloven aan
komt. Maar wanneer het op daden aan
komt, wanneer het aankomt op geven, dan
blijken diezelfde socialisten o! zoo karig,
zoo gierig. Dus, werklieden, denkt hier
aan het bekende rjjmpje:
Veel beloven, weinig geven,
Doet den dwaas in vreugde leven 1
en handelt ztlf verstandig, d. w. z. laat
u niet verschalken door mooie beloften,
die toch nooit in vervulling zullen gaan.
Wjj wijzen hier voor zoover het de
beloften en de daden der socialisten geldt
ware familienaam, Selmar zat aan zijn lesse
naar en rekende een kleine hoop zilvergeld
lag naast hem. //Zjjt gjj het Melanie?» vroeg
hjj zonder op te zien. L>e inkomsten beginnen
klein te worden, wjj moeten hier spoedig van
daan
Nu hoorde hij aan den tred, dat hij zich ver
gist had. Hij keek om en sprong op, toen hij
van Diependaal bemerkte. Hjj begreep oogen-
blikkeljjk, dat de officier, die in uniform voor
hem stond, eene opdracht zjjuer tante kwam
uitvoeren. Van Diependaal had hem nauweljjks
herkend, waut de Directeur had zjjn //masker//
nog uiet in orde gebracht en vertoonde nu een
zeer oud en zeer vervallen aangezicht. Maar
verlegen was hjj daarom niet. Hij ontving zijnen
bezoeker met de ongedwongenheid van een
tooneelheld en verzocht hem plaats te nemen.
«Ik wil kort zjjn mijnheer Selmar,zeide
van Diependaal. „Gjj hebt u bjj mjjne tante
voorgesteld, als de vader van het jonge meisje,
in hetwelk zij om bjjzondere redenen belang
stelt. Gjj wenscht dat kind mede te nemen en
waarschjjnljjk op het tooneel te brengen. Ik kan
niet veronderstellen, dat ik in uw besluit eenige
verandering zoude kunnen brengen door rede
neeringen, nadat gjj voor alles, wat mjjne tante
u gezegd heeft, doof zjjt gebleven.//Selmar
maakte eene buiging.
//Maar misschiet zjjt gjj genegen, aan een
ander voorstel gehoor te geven.»
«Met uw verlof 1// viel hem Selmar in de rede.
«Sta mjj toe eerst vast te stellen, dat uwe tante,
naar uwe woorden te oordeelen, mjjn recht er
kend heeft. Gisteren meende zjj het nog te
op ons naburig België, alwaar Anseele
en consorten aan hunne volgelingen ook
allerlei beloften deden. En wat is er
van die beloften terecht gekomen We weten
het maar al te goed, hoe «burger» Anseele
met zijne coöperatieve inrichting de arme
en verdrukte proletariërs, voor wie hij
beweerde op te komen, wier rechten hy
beweerde te verdedigen, wier belangen hij
beweerde te bevorderen, in latterly ken zin
des woords heeft uitgezogen en totaal ten
onder gebracht.
Wij, Katholieken, wy moeten op ons
vaandel schryven, wanneer wjj in Juni
ten strijde zullen trekken: «Voor recht
en gerechtigheid!»
Wij moeten eischen recht en rechtvaar
digheid, niet voor enkele personen, niet
voor enkele standen; maar voor geheel
het volk, voor alle standen en klassen,
voor den rijken zoowel als voor den klei
nen man.
Zoolang het liberalisme in den lande
den schepter gewaaid heeft, is het recht
en de rechtvaardigheid zeer dikwijls geweld
De leuze van het liberalisme is altyd
geweest: vryheid, blijheid. Wat zullen
wy ons bekommeren om de arbeiders-
quaestie Wat hebben wij ermee te maken,
welk loon de werkman zal verdienen, of
hy op zyn ouden dag bedelen moet en
genadebrood eten? Wy leven in een vrij
land, waar .edereen doen kan, zooals het
hem belieft, mits hjj maar zorge niet in
aanraking te komen met den strafrechter,
Ziedaar de leer, welke het liberalisme
sedert lange jaren gepredikt en in beoefe
ning gebracht heeft. Maar de noodlottige
gevolgen van deze «schoone» liberale leer
eD praktijk doen zich heden ten dage zeer
sterk gevoelen.
Zouden wij in de naaste toekomst, op
verbetering mogen hopen? Zouden er inder
daad betere tjjden op handen zyn?
Wjj meenen op dit punt goede hoop te
mogen koesteren. Maar wij voegen aan
deze verblijdende verzekering onmiddelljjk
deze waarschuwing toe: Niemand stelle
zjjne verwachting al te hoog; zoodat men
niet moet meenen, dat de doornen al aan
stonds in rozen zullen veranderd zyn.
Een spreekwoord zegt: Keulen en Aken
zyn niet op één dag gebouwd; en dit
spreekwoord is hier juist van toepassing.
Vrij algemeen is men het eens geworden
moeten betwjjfelen. Zjj heeft zich dus de bewijzen
herinnerd, die zij ten zijnen voordeele geven kan
en die ik onder eede zal afvorderen. Welk voor
stel hebt gjj mjj te doen
«Willen wij geheel openhartig spreken, zonder
frazen
„Hoe openhartiger, hoe beter,» zeide Selmar.
«Gij wilt mij het meisje afkoopen? Een
beetje zielenverkoop dus, wel
//Mijne tante meent, dat het meisje op zieh
zelve voor u een last zoude zjjn indien zjj
voor het tooneel bestemd wordt, echter misschien
eenige hoop voor de toekomst kan opleveren.
Indien gjj nu echter, in plaats van die onzekere
hoop, iets zekers, tastbaars kondt ontvangen?»
«Gij wildet nog wel openhartiger spreken,
mijnheer de baron. Ik zal u echter niet langer
ophouden. Mijn dochter is mjj voor geen geld
veil. Wjj zouden echter alle frazen laten rusten en
daarom wil ik mjj niet in het gewaad van een
teederminnenden vader hullen. Hoe zoude ik
die teederheid gevoelen voor een kind, dat ik
ternauwernood gekend heb. Maar ik beksn
volmondig, dat het voordeel, hetwelk ik van dat
kind hoop te trekken, onberekenbaar is en groo-
ter waarde heeft dan de schatten van Sierenberg,
het kasteel, dat Celestine van Sprargen ons ont
futseld heeft en mjjn schoonvader ons geweten
loos heeft onthouden. Waart gjj niet een voor
naam cavalier, maar een praetisch man van
zaken, dan zoude ik u op mjjn duimpje voor
rekenen, hoe groot de gouden regen zal zjjn,
die mjjn kind over mjj zal doen nederdalen en
ik zonde u zelfs het slottableau schilderen ver
licht door bengaalsch vuur een huweljjk met
dat de werkman geholpen moet worden,
ook van Staatswege. Maar al heeft dit
begrip wortel geschoten, niet aanstonds
is dit begrip belichaamd in esn praktische
wet. Dit zal eerst langzamerhand tot
stand gebracht kunnen worden.
Volgens de Gazette del Popoio heeft de
Officier van justitie te Turijn aan de Kamer
reeds machtiging gevraagd om de instructie
tegen den gewezen bankdirecteur F a v i 11 a
ook uit te mogen strekken tot Crispi.
Men schijnt den ex-premier nog maar
altyd te willen vervolgen. Tot heden is
dat echter niet gelakt.
Spanje.
Gisteren zyn vyf anarchisten Ascheri,
Nicolas, Nogues, Asinaen Alas te
Montjuich gefusileerd.
Zeventien anarchisten, ook betrokken in
het geding te Barcelona, zyn veroordeeld
tot dwangarbeid.
Er waren in het geheel 63 beschuldigden
onder welke een advocaat, de heer
C o r o n i a a.
Koning Alexander van Servië is zyn
bruid gaan bezoeken. Hy kwam jl. Maan
dag-morgen te Antivari aan, waar hy door
den Kroonprins werd verwelkomd. De bat-
teryen en een Amerikaansch schip in de
haven losten saluutschoten. Na een rust
van een uur in het paleis, vertrokken de
Koning en prins Danilo naar Cettinje.
In den middag kwam de Koning te
Cettinje aan; aan de poort der stad werd
door vorst Ni kit a ontvangen.
Turkije.
De Sultan is by zonder in zyn schik nu
ook de eerste drogman van het Russischs
gezantschap te Konstantinopel de tevre
denheid van den Keizer en de Keizerin
van Rusland lieten betuigen over de mensch-
lievende behandeling der gevangenen en
der bewoners van het bezette gebied door
het Turksche leger.
In korten tyd is de Sultan van een groo-
ten moordenaar dus een menscblievend man
geworden.
een rjjken nabob of zelfs met een prins zonder
▼ooroordeelen er zjjn er zóó
Ik heb niet voor niets mjjne dochter Armida
genoemd. Zjj zal zich haar toovertuin wel weten
te scheppen.//
Van Diependaal had reeds sedert eenigen tjjd
vol ongeduld aan zjjn baard getrokken. Zjjne
oogen fonkelden vol toorn en onwillekeurig greep
zjjne hand naar den greep van den sabel, waar
op hjj steunde. Selmar wierp een blik naar
de tafel, waarop een zesloopige revolver lag,
waarschjjnljjk tot de benoodigdheden van het
tooneel behoorende.
«Dan heb ik in deze richting niets meer te
zeggen,» antwoordde Diependaal op verachteljjken
toon. //Ik geef u slechts in bedenking, dat
de oveiheid, die tot nn toe het verlaten meisje
heelt beschermd, niet zoo gemakkeljjk zal be
sluiten, ze af te staan aan een man, wien zeer
bezwarende feiten ten laste kunnen gelegd wor
den.»
«Dat pakt niet, mjjnheer de baronant
woordde Selmar koel. «Ik weet wel, wat gjj
bedoelt. Uwe edele tante mag als aanklaagster
tegen mjj optreden. Wat tjj ook gehooid moge
hebben, het zal haar nog al moeieljjk vallen,
iets tegen mjj te bewjjzen, en zjj kan er op re
kenen ik zal niet nalaten, een proces we
gens laster tegen haar te beginnen. Gjj ziet, ik
ben gepantserd als een kreeft.
(Wordt vervolgd.)
