No. 2688.
Maandag 24 Mei 897
22ste jaargang
S)ag6laó voorc TCoorè*en
agïte ma non agitate.
Liberale Verkiezings-
practijken.
wm
M
lap#
V U J TE JN LAND
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Het Gezin van den Dokter.
Frankrijk.
Aruorika.
Montenegro.
Duitsohland.
Griekenland.
ABONNEMENÏS PRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem.1 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
[M mn tien dra?
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels. 50 Cents.
Elke regel meer71/,»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con t a a t.
Hoojdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etranghe
G. L. D AU BB fy Co. J O UNF.J O NES Succ-. Pa~ts 31 bis Faubourg Montmarlre,
Nog altijd zijn de liberalen niet goel
te spreken over wat door ben genoemd
wordt het «monsterverboud tusschen ka
tholieken en Anti-revolutionnaireu
't Is eigenlijk iets dat v*n zelf spreekt,
omdat niemand het aangenaam kan vin
den dat zijn vijanden zich bij elkander
aansluiten en gezamenlijk een aanval op
zijn bolwerk doen.
Maar toch hadden wij niet gedacht,
dat de liberalen zich bij hun verdedigings
plan zoo in de kaart zouden laten zien,
als thans het geval is. In plaats dat zij
thans ridderlijk den strijd aanvaarden
tegen hun verbonden vijanden, beproeven
de liberalen thans de samenwerking bij
de bondgenooten te verbreken, door ze
tegen elkander in het harnas te jagen.
Ofschoon zulk eene handelwijze in den
strijd gerechtigd is, kan men toch niet
zeggen, dat een dusdanige tactiek een
hoog denkbeeld geeft van den moed en
het vertrouwen onzer tegenstanders.
Aan ons worden allerlei leelijke dingen
verteld van de Anti-revolutionnairen, en
deze laatsten tracht men door hatelijke
onwaarheden op te warmen tegen ous.
Kan men zich onedeler tactiek denken
Als een staaltje uit vele halen wij het
volgende aan, uit .het vooruitstrevend
liberale blad de Arnh. Ct. Daar leest
men: «Het vei bond van Rome en Dordt
tot verdelging van de liberale partij is
geheel iets anders dan het eventueele
steunen van elkanders candidaten door
bijvoorbeeld de oud-liberalen en de voor-
uitstievenden, waar niet ieder een eig«n
caudidaat heeft gesteldwie de twee ge
vallen gelijk stelt, onderscheidt niet en
licht dus verkeerd voor. Het eigenaar
dige, monsterachtige van het verbond
tusschen Katholieken en Anti-revolution-
nairen ligt daarin, dat de beide partijen
lijnrecht tegenover elkander staan in die
levensopvatting, waarin zij beweren samen
te gaan. Bei le hebben den mond vol
van «Christelijke Regeering,» maar als 't
op de toepassing zou aankomen, zou de
volstrekte onwaarheid van die leuze aan
den dag komen. Dan zou blijken, dat
ze onder diezelfde uitdrukking heel wat
anders verstaan, en ze zouden elkander
met nog veel meer woede en haat aan
vallen en verscheuren als ze nu de libe
ralen denken en hopen te doen
Hoe wel.-prekend geeft hier de Arnh.
Ct. het verschil tusschen Katholieken en
Anti-revolutionnairen aan. 't Is maar
jammer, dat er zooveel onjuistheden in
deze beschouwing voorko en als er woor
den staan. Zeker, wij weten het wel,
dat er punten van verschil bestaan in de
programma's, die van onzen kant en
van dien der Anti revolutionnairen zijn
vastgesteld! En juist die geschilpunten
moeten streng in het oog worden gehou
den, ook waar wi) in vele andere opzichten
met de Anti-revolutionnairen samengaan.
Voorts weten wij ook, dat de oud-libe
ralen en de vooruitstrevenden veel meer
FEUILLETON
12 Vervolg
Hij wierp den kellner het geld toe, en ver
liet tiotsch het lokaal, onder het spottend gelach
der overblijvende,r.
"Hij weet zijn ongeluk nog al te dragen,//
zeide Prehn //Waarom schrijft hij ook geen blij
spel in plaats van een treurspel
"Hij i9 overigens een zeer begaafde dagb'ad-
schrijver,// hernam Vollmer. «Doch genoeg
Hoe zonden de heeren het vinden zoo we wat
domino speelden?"
//Aangenomen!// riep Hammeistein. W, Idia
hoorde men de dominosteeneu op de marme
ren tafel kletteren, wat echter niet belette, dat
de heeren al spelende doorbabbelden.
//Het is eigenlijk gek, heereD, dat ge met
zooveel ij'er dit eenvoudige spel speelt!// wierp
de dichter op.
//Waarom gek Ik verlies altijd, dat vinei ik
erg gek, maar het spel niet," gaf de dikke
infanterist ten antwoord.
"Nu ik meende.... U zult toch wel andere
winsten gewoon zijn, bij het hazard spel!"
«Wie zegt u dat wij dat spelen?" vroeg Prehn
verbaasd.
//Ik dacht het in het casino!"
"In het casino wordt nooit gespeeld!//
"Nu, dan ergens anders! Mijn ....toekom
stige zwsg. r heeft mij er over gesproken
//Hoe wil Wuifingen dat nu weten? Hij
bij elkander behooren dan Katholieken en
Anti revolutionnairen, omdat zooals de
Arnh. Ct. terecht opmerkt, richting en
d >el van alle liberalen dezelfde zjn al
leen over de middelen is men 't niet eens.
Niemand beeft echter ooit er aan ge
dacht om de samenwerking bj de ver
kiezingen tusschen Katholieken eu Anti-
revolutionnairen te vergeljken met de
verhouding tusschen de oud liberalen en
de geavanceerden ol de radicalen. Eerst-
genoemden bij ven bj de samenwerking
geheel getrouw aan hun programma, ter-
wjl de laatsten ter wille van eene mo
gelijke overwinning elkander cou'ces-ies
doen en hun zoogenaamd ouderscheid ge
heel over het hoofd zien
En wat het schimpen van de Arnh. Ct.
op eene «Christeljke regeering» betreft,
is het misschien 't verstandigst daarop niet
te antwoorden, maar te volstaan met de
woorden van een bekend Staatsman; «wacht
op onze daden.» In ieder geval zullen
de liberalen van eene «Christeljke re
geer ng» minder daden van willekeur en
rechtsverkrachting hebben te wachten dan
wj reeds zoovele jaren van de liberale
heerschappj hebben ondervonden.
Op een anderen toon dan de Arnh. Ct.
zingt het Handelsblad. Dat orgaan noemt
het een raadsel, waarom bj ons de Ka
tholieken een partij moeten vormen, ter
wijl bjv. in Euge and men zoowel onder
de liberalen als onder de conservatieven
een ongeveer geljk aantal Katholieken
heeft. Voorts begrjpt het blad niet,
waarom de Katholieken geacht worden
allen voor protectie en tegen algemeenen
dienstplicht te zijn.
Wat er evenwel raadselachtigs in is, dat
geljkgezinden zich bj elkander aan lui
ten, verklaren wj ons niet te begrjpen.
Wij kunnen evengjed vragen, waarom de
liberalen zoo lange jaren eer eu ondeel
baar zjn geweest. Waar de Katholieken
hier te lande door het wanbeheer der libera
len allengs tot de overtuiging zjn gekomen,
dat het voor de toekomst van ons dier
baar vaderland noodzakelijk is om aan de
liberale heerschappj een einde te maken,
daar kunnen de liberalen het toch Diet
vreemd vinden, dat de Katholieken vast
aaneen gesloten staan om de vjandeu van
God, Vaderland en Koningschap te be
strjden. Of zou het llbl. soms denken,
dat een Katholiek, die aanspraak op dien
eerenaam kan maken, zich in de gelede
ren der libegale partj nog op zjn plaats
zou gevoelen?
En als het llbl. vraagt, waarom de
Katholieken geacht worden allen voor
protectie te zjn en tegen den algemeeuen
dienstplicht, dan vragen wj, waarom de
liberalen tot voor zeer korten tjd geacht
werdeü allen voor den vrjhandel te zjn
en tegen de plaatsvervanging.
De vrjhandel beeft aan den landbouw
en de industrie in ons vaderland reeds
hee'l wat schade en nadeel berokkend
De achteruitgang van den boere* stand
is er het gevolg van geweest, terwjl de
nijverheid zich onvoldoende heeft kunnen
ontwikkelen. En wat den algemeenen
dienstplicht betreft, de gebrekkige leger-
raakte nooit een kaa t aan,// hernam Hammer-
stein.
Vollmer lachte luid. „Nu, nu, dat moetje
ook maar gelooven! Ik m entocb, dat hy mij
sprak van een grooten s eelschuld
«Ge moet u bepiald vergissen, Vo lmer
Zelfs als wij een enkelen keer speelden, deed
Wulfingin nooit mede. En ge weet, dat hy
behalve met uw familie alleen omgang had
met zijn kameraads
//Dan is zijn broeder anders,//ging Hammer-
stein voort, terwijl hij de steeuen verdeelde.
//Wij lagen samen in garni '.oen te Keulen, en
leefden daar tamelijk los, daarom ben ik ook
overgeplaatst. Ik betail nu nog nan de schul
den, die ik daar toen gemaakt heb Het was
toen wel een aardige tijd, maar het is voor
bij
Een poosje na dit gesprek verliet 'Vollmer,
blijkbaar vergeno gd, het koffiehuis, en slenter-J
de de straat op Aan het huis, waar vroeger
Wulfiugen woonde, was e n bordje aangeslagen,
bevattende de mededeeling dat bij de weduwe
van den kanselarijraad Stöcklein, twee net
gemeubileerds kamers benevens alkool en op
passerskamer te huur waren. Vollmer draalde
een oogenblik, doch stapte eindelijk naar de
deur eu belde aan. De weduwe Stöeklein deed
zelf open, en zette haar vriendelijkst gezicht,
toen zij den aans'aanden zwager van haar lui
tenant voor zich zig, die altijd by zijn vroe
gere bezoeken een vriendelijk woord of een
aardigheid voor haar had.
//Ah, mijnheer Vollmer kom binnen als het
u belieftzeide de innemende vrouw.
organisatie wordt toegeschreven aan de
niet-invoering daarva 1. Maar waarom
heeft dan de tegenwoordig liberale Re-
gee iug of waarom hebben de vroegere
liberale Regeeringen dien zoo noodzake-
ljk geachten algemeenen dienstplicht dan
niet ingevoerd? De gelegenheid daartoe
beeft in ruime mate bestaan en uit defe
rentie voor de Katholieken heeft men het
niet gelaten, want de liberalen zjn over
het algemeen nimmer zoo bjzouder welwil
lend tegenover het Katholicisme geweest.
Eu waar nu door de Katholieken algemeen
de algemeene dienstplicht niet wordt ge-
wenscht, zou men dau nu kunnen ver
wachten, dat zj dit beginsel op hun
programma zouden plaatsen?
Het Hbl. weet echter wel beter. De
door dat blad opgeworpen beweringen
zjn niet anders dau pogingen om zoo
mogeljk sommige Katholieken tot afval
van bet met zooveel geestdrift aanvaarde
program der Katholieke Kamerleden te
verleiden. Het zal echter niet gelukken
De eenheid is thans hersteld en schjnt
op duurzamun grondslag gevestigd.
Zeer listig hebbeu de libera'en bj de
aanstaande verkiezingen de quaestie van
den algemeenen dienstplicht op den voor
grond geplaatst. Zj hadden gehoopt, dat
daardoor weder een twistappel kon wor
den geworpen tusschen geljkgezinden
en de overwinning bj de stembus in hun
voordeel zou uitvallen. Dit is echter mis
lukt. Jnist daarom heett de reso'utie in
de vergadering der afgevaardigden van
Katholieke Kiesvereenigingen, den 5en de
zer te Utrecht aangenomen, zulk een groote
beteekenis voor ons. Zoo krachtig 'moge-
Ijk is het daar uitgesproken, dat de a'-
gemeene dienstplicht geen twistappel tus
schen de Katholieken mocht wezen. De
tijdelijke verwjdering heeft plaats ge
maakt voor eene krachtige eenheid en sa
menwerking.
En uit njd daarover moeten wj thans
allerlei liefel jkheden van liberalen kant
hooren. Dit mag ons echter niet tot lauw
heid en onverschilligheid voeren. Waar
de liberalen insinueeren, dat wj strjden
«voor de dubbeltjes van grondeigenaars
die graanland hebben,» daar blijven wj
standvastig getrouw aan het door ons
beleden beginsel, overtuigd dat onze over-
winning bj de aanstaande verkiezingen
de eerste practiscke stap is op den weg
om ons vaderland een regeeriug te schen
ken, die het landsbelang zal stellen boven
het partybelang eu de rechtvaardigheid
boven de bevoordeeling van enkelen.
B j de begrafenis van den Hertog Va n
Au male, die met groote plechtigheid
te Par js is geschied werd de Hertogin van
Orleans als Koniogin van Frankrjk
geëerd. Z j nam in de Madeleinekerk haar
rang in als Koningin en werd met zooveel
eerbied door de monarcbalen behandeld
dat zells eenige Republikeinen er door
werden meegesleept.
//Nu, Mevrouw, als ik u niet stoor, graag.
Ik kwam toevallig voorbij, had niets te doen,
wat mij wel eens meer gebeurt, en wilde u,
eens vragen of de kameis nog niet verhuurd zijn.//
Intusschen had de dame haar bezoeker in
de huiskamer gebracht, en verzocht hem plaats
te nemen.
„Als u een huurder voor mij wist, myaheer
zou ik u eeer dankbaar zijn
//Iets bepaalds kan ik u niet ra sdedeeleu.
Een een vriend van mij, ee a ingenieur wil
de hier eenige maanden doorbreugen. Toen
dacht ik aan u. Doch de zaak is nog niet zeker.
Het kau nog best eenige weken duren.Hoe
komt het, dat de kamers nog leeg staan
«De stad is niet zoo erg groot, mijnheer
Vullmer, en er is veel concurrentie! En dan
de jo ige lui geven tegenwoordig niet g/aag
verl voor hun woning, zij hebben te veel voor
andere dingen noodig. Ik zal er njets van
zeggen, maar ik geloof niet, dat ik nog ooit
zulk een degelijken flinken huurder zal krygen
als mijn eerste luitenant, neem me niet kwa-
lyk, als myn kapitein was
//Ja, Wulfiugen was zeer solied,// bevestigde
de schrjjver.
Dit was koren op den molen der weduwe.
„Die dacht nu nergens om, als om den dienst
en om zijn bruid. Eens zeide hij tot mijweet
ge ik heb twee bruiden. Eu als ik hem ver
baasd aankeek, zeide hij lachend „de eene is
Adèle, en de andere mijn wapen Zijn wapen
en zyn bruid. O, het was zoo'n flink joDgmensch."
«En als hij geeu dienst had, of niet bij zijn
verloofde was, wat deed hij dan P//
In haar hotel heeft zj vele deputatiën
ontvangen uit monarchale kriDgen. Zoo
heeft zj tot het c unite der jeunesse roya-
liste gezegd: «Helpt ons in Frankrjk
terugkomen. Voor het geluk van het land
is dit noodig. Het zal het heil voor allen
zjn, en gj zult er geen berouw van
hebben. Gj zult zien dat wj elkander
zeer goed kunnen verstaan.» Ook tegen
over de dames de la Ilalle en de royalis
tische studenten heelt zj flinkweg haar
gevoelen geuit ten spjt der Republikei
nen die nu reeds dreigen met nieuwe
verbanningswetten. Zj zien in het gedrag
der Hertogin van Orleans tjdens haar
verbijt en de eer haar door de monar-
chulen te Parjs gegeven, politieke de
monstraties.
De Amerikaansche dames hebben een
club opgericht met een geheel nieuw doel.
In Hagerstowu, in den Staat Indiana,
hebben zj namelijk een club gegrond
vest, waarvan het doel alleen is elkaar
wederzjds te onderrichten, hoe men zich
het best kan voordoen en er het inne
mendst en verleidelijkst kan uitzien. De
leden noemen zich de «Oriolen.» De jon
gelui mogen wel oppassen voor de leden
van zoo'n club.
In den laatsten tjd zjn te New-
York een reeks van moorden gepleegd,
allen op vrouwen die juweelen droegen.
De slachtoffers werden geworgd met een
strik die in een eige uaardigen knoop was
gedraaid. Een strik met een dergcljken
knoop werd onlangs gevonden in de ka
mer van eene dame, die in een goedkoop
logement haar intrek bad genomen. Zj
was aangevallen door twee mannen die
beproefd hadden haar te worgen. Zj had
zich echter krachtig verzet en luid om
hulp geroepen, waarop de mannen ge
vlucht waren. Zj werden in de straat
door de politie gegrepen.
Dinsdag is te Cettinje de Prins Frans
Joseph van Batten berg met Prinses
Anna van Montenegro in den echt
verbonden, en wel tweemaal. Het huwe-
ljk werd eerst voltrokken naar den Or
thodoxen ritus door den metropolitaan
van het Oude Klooster, bjgestaan door
veertien priesters. Vandaar begaf de bruid
stoet zich naar het Britsche gezantschaps-
fotel, waar de Prins en de Prinses nog
maals in den echt werden verbonden,
maar nu naar den Protestantschen ritus.
Beide plechtigheden werden bjgewoond
door vorst Nikita en zjn gemalin, den
Kroonprins van Montenegro, den Hertog
en de Hertogin Van Leuchtenberg,
Prins Peter Karageorgevitcli en
de gezanten. Koningin Victoria, de
grootmoeder van den bruidegom was ver
tegen woo:digd door den heer Kennedy.
Ouder de huweljksgeschenkeu waren
kostbare juweelen van de Koningin van
Engeland en van Czaar Ni co laas.
Koning U na b er to had een aide decamp
gezonden met een pracbtigen juweelen
armband.
Zjj zag haar bezoeker verbaasd aan.
//Wat hij dan deed? Werken, lezen, schrij
ven, teekenen tot laat in den avond Neen,
wanneer hy nog niet eens generaal wordt, dan
weet ik het niet meer en mijn man was toch
koninklijk kanselarijraad
De wagen reed in het rechte spoor doch Je
schrijver b .sloot hem nog een klein duwtje te
geven.
"Nu, ja, miju toekomstige zwager is eeo
goede soliede kerel, maar hij was toch jong.
Hij zal toch wel eens vrienden bij zich ontvan
gen hebben, en eens uitgegaan zijo
"Vlijnheer,« sprak de dame verontwaardigd,
//mijn luitenant was nog lang geen eerste, toen
hij naar hier verplaatst werd, en bij mij introk,
en in al dien tijd heett hij nooit in mijn huis
een drinkgelag gehouden.// Zij keek rond als
of alleen de gedachte reeds haar woning zou
ontwijden.
„Van tijd tot tijd kwamen zijn beide vrien
den, u weet welke, doch dan dronken zij slechts
bier, spraken over hun dienst en vergeleken
hun arbeid. Ik weet het heel goed, want ik
heb// zy hield plotseling op, doch hervatte
snel "ik heb hun immers altijd zelf bier
en eten binnen gebracht, ofschoon mijn man
kanselarijraad was.//
«Nu, maar nu maakt u het w. t erg. Ik weet
zeker, dat hij graag meedeed, veel verdragen
kon, en rrg graag kaart speelde,// zeide Voll
mer rustig, en sloeg gespannen den indruk
zijner woo-den aade
De vriendelijke dikke dame wist met op
welke dezer aantijgingen zij het eerst zoude
In het koninkrijk Saksen wordt den
socialisten elke bijeenkomst, waarin zij
bun program willen verkondigen, belet.
Te Oelnitz werd eene socialistische ver
gadering door de politie opgeheven, omdat
er geen privaten voorhanden waren, te
Adorf eene we vers vergadering, omdat er
slechts één van die nuttige inrichtingen
te vinden was. Te Burkhardtsdorf mocht
eene vergadering in de open lucht niet
doorgaan wegens brandgevaar. Te Vie-
lau werd de pijpenclub «Rook» ontbonden,
op grond, dat er geen behoefte aan was.
De socialist B e b e 1 werd het spreken te
Meerane belet, omdat de politie meende,
dat de inwoners met zjjn praatjes niets
te maken hadden. Te Niederhasslau werd
eene vergadering opgeheven, omdat een
spreker over de handelingen der gemeente
raadsleden sprak; te Kappel gebeurde
betzelfde omdat eene kleine verandering
gemaakt werd in de volgorde van behan
deling der punten van den beschrijvings
brief; te Dresden moest men uit elkaar,
omdat het bestuur eenejjpauze van 15
minuten had aangekondigd zonder den
aanwezigen politieagent te vragen, of bij
daaraan zijn goedkeuring hechtte.
Te Leipzig ontnam zelfs een gendarme
het woord aan den president, daar deze
iets wilde zeggen over Zondagsrust en de
politieman meende, dat een voorzitter
niet zfff het woord mag voeren. Toen
hij het presidium tijdelijk aan een ander
bestuurslid wilde overgeven, werd de
vergadering opgeheven. In dezelfde stad
werd iemand bet woord ontnomen omdat
hij zich oneerbiedig uitliet over Li-
Hungh-Chang!
Zoo'n vervolging der Socialisten gaat
toch wel wat te ver. De Saksische magis
tratuur maakt zich wel wat belachelijk.
De Grieksehe Regeering te Athene ver
zet zich nu reeds tegen de voorstellen
der Mogendheden.
De minister-president, de heer Rail is,
zegt ronduit, wij Grieken kunnen geen
oorlogslasten betalen daar de beide rijk
ste provinciën van het land, Larissa en
Trikala, verwoest zijn, de oogst geheel
vernield is, en de regeering bovendien te
zorgen heeft voor 130.000 vluchtelingen
uit Thessalië, die uit huis en have ver
jaagd zijn. Dat muisje kan nog een
staartje krijgen, want de Porte zal
zich niet met een kluitje naar huis laten
zenden.
Turkije.
De Porte heeft in een Nota aan de
Mogendheden haar goed recht uiteen gezet,
om van Griekenland schadevergoeding
voor de oorlogskosten te eischen, zoowel
in land als in geld.
De Sultan heeft gezegd: ik wil geen
veroveringstocht ondernemen, doch daar
mede bedoelde hij niet, dat hij afstand
zou doen van een billijke schadeloosstelling
De Regeering te Konstantinopel toont
zich zeer welwillend en hoogstwaarschijn-
antwoorden. Zij haalde diep adem, en zeide
dan met eene stem, bevende van ontroering .-
«hij kaart spelen, hij veel kunnen verdragen,
hij graag drinken Myn man was kanselarjjraad,
ook miju vader was een ambtenaar de
Stöckleins liegen niet, en ik geef u mijn woord
er op, in de acht jaren dat ik hem ken, heb
ik hem nooit aangeschoten veel minder dronken
gezien, en kaarten raatte hij nooit aan Die
haatte hij bepaald weet ge, het kwam
my voor, dat door de kaarten iets vreeselijks
in zya familie gebeurd was, zoo nam ik het
tenminste op als hij over den speelduivel en
een onweerstaaubaren hartstocht heg011- Niet
als een officier maar als een geestelijke kon hij
daarover praten, en zoo leefde hij ook. Ik kan
u wel zeggen, miju luitenant was een uitzon
dering, zoo als hij, zijn er geen twee. En daar.
om is hij stellig zoo jong kapitein geworden
Zij haa'de nogmaals diep adem, en keek kaar
bezoeker aan, alsof zij wilde zeggen «Gelooft
ge my nu eindelijk?//
Vollmer keek voor zich en zeide slechts: «zoo,
zoo 1
De dame kwam wat dichter bij haar gast
zitten en zeide zacht «Ik vind het erg prettig
dat u eens bij mij gekomen is, mynheer Voll
mer! Ik had al eens meermalen naar u uit
gezien.//
«Zeer vereerend, mevrouw, doch waarom als
ik u vragen mag
«Omdat ik u iets vragen wilde, wat mij op
gevallen 13.
Wordt vervolgd
