No. 2704.
Maandag 14 Juni 1897
22ste Jaargang
ïïagBlaó voor <5fi!ooró*on Suió-JCollanó
ao-ite ma non agitate
Stemming op Dinsdag 15 Juni.
Wat wij willen.
Met goeden moed,
Niet Schelden,
Alkmaar.
Beverwijk.
Enkhuizen.
Onbewoonde Paleizen,
Jhr. Mr. T, A.J. Van /sch
Van Wijck,
Mr. Th. L. M. H. Borret.
H. Raat.
50 Cents.
7*V
7.
Beschuldigd.
(ill RUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem.1 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,40
Voor het buitenland i2,80
Afzonderlijke nummers >0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con t a a t.
Hoojdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publicité Etrangèri
G. L. DAUBE Co. JOHN., F.JONES Succ., Pane 31bis Faubourg Montmartret
De navolgende door ons besproken
Candidaten worden onzerzijds ia het bij
zonder a nbevolen bij de stemming voor
de Tweede Katner ep Dinsdag 15 Juni als:
ALKMAAB: Jhr. Mr. T. A. J. Van Aseh
van Wijds.
BEVERWIJK: Mr. Th. L. M. H. Borret.
ENKHUIZEN: H. Raat.
HAARLEMDr. H. J. A. M. Schaepman.
HAARLEMMERMEER: Mr. F. J. M. A.
Reekers.
HELDER: Dr. H. J. A. M. Schaepman.
HOORN: Mr. F. J. M. A. Reekers.
KATWIJKJhr. J. W. van Nispen tot
Sevenaer.
Door niemand beter is dit gezegd dan
door Dr Schaepman, die Donderdag
avond te Amsterdam het doel der R. K.
partij aldus schetst -
De ehristsljke beginselen te doen gel
den, waar tot nu toe de liberale begin
selen golden en de maatschappelijke vraag
stukken op te lossen in christelijken zin
met behulp van de christelijke waarheid
en van het christelijk recht.
Daarom kan de katholieke partij geen
vrede hebben met de beschermelingen van
het Nieuw-Malthusianisme, de lijkverbran
ding en hS; vrijhandelstelsel waardoor
landbouw en nijverheid alsmede de na
tionale arbeid zoo zijn achteruit gegaan,
dat meer en meer wordt erkend, dat het
zóó niet langer bijven kan.
Daarom verlangen wij behoojljke be
scherming van de industrie en in verband
daarmede ook behoorljke bescherming van
den arbeid en van de arbeiders.
Wj wenschen aan verschillende sociale
misstanden b. v. op het gebied der arbei
derswoningen zooveel doenljk een eind
te maken- Wj willen tegemoet komen
aan de nooden der arbeidende klassen,
niet door onmogeljke zaken in het uit
zicht te stellen, maar op een wj/e waar-
bj ons tot grondslag zal strekken de
Encycliek Rerum Novai urn.
Ons streven bl jtt er op gericht om de
militaire lasten der natie te verminderen
omdat de vraag alleszins gewettigd is of
de kolossale uitgaven voor leger en vloot
wel in alle opzichten noodzakel jk zjn.
Op het gebied van het ODderwjs wen
schen wj o. a. de rechtsgeljkheid door
de pacificatie van 1889 erkend en beves
tigd, ook over het gebied van het hooger
en middelbaar onderwjs uit te breideD.
Nog is de katholieke partj er op uit
FEUILLETON
om in de Koloniën jegens de inlandsche
bevolking de rechtvaardigheid te betrach
ten en haar aan de zegeningen van het
Christendom zooveel mogeljk deelachtig
te maken.
Ziedaar de voornaamste wenschen der
katholieke staatspartj, wenschen waaruit
men klaar en duideljk zien kan, dat
onze partj niet berust op dogma's, hoe
wel onze politi k beheerscht wordt door
bet geloof en door de gehoorzaamheid
aan de wet en de souvereiniteit van God,
En daarom is Dinsdag a. s. een dag
van zoo'n groot gewicht niet alleen voor
ons katholieken, maar ook voor de heele
natie, omdat dan zal worden beslist of
ons volk al dan niet wenscht, dat de
maatschappj zal verbeterd worden in
christeljkm zin.
Van alle zjden zjn met het oog daarop
onze kiezers op de meest krachtige wjze
aangespoord om dien dag kloek en trouw
hun plicht te vervullen, ook wj hebben
daartoe bjgedragen met onze zwakke
krachten, vooral omdat het hier geldt een
bj uitstek schoon doelin het belang van
ons Vaderland te streven naar het ver-
krjgen eener Christeljke Regeering.
Vervolg.)
Dit zoo onverwachte als ernstig schouwspel
vermeerderde nog de ontroering van alle aan
wezigen.
De markies echter, plotseling zjn danseres
verlatende, greep zijne zuster ruw bij dtn arm,
zag haar met verwoeden blik aan, voegde haar
balt luid eenige onverstaanbare woorden toe
en bracht hiar zoodoende geheel ouder zijn
onweerstaanb: ren magnetischen invloed.
En toen geheel zeker van zijn overmacht voer
de hj het meisje naar een aangrenzend vertrek.
Nauwelijks was de markies met zijn zuster
vertrokken of de algemeene aandacht was weder
op den ouden Baptistin gevestigd, die nog
bewusteloos in zijn fauteuil lag.
Maurice Bertin was de eerste die hem naderde.
Baptistin, riep hj, wat scheelt er aan,
van waar dat bloed, zjjt ge gewond
Daarop naderde Jeanne bleek, met gefrons
te wenkbrauwen en riep op angstigen toon
Or.^clukkige 1 beeft voor hem de hond
gehnifi. terwjjl ze met haren fjnen zakdoek
het gei an den ouden man afwischte.
Intn. eben volgde de markies, die, nadat
hj zija zuster in het nevenvertrek had gelaten,
den salon weder was binnen gotredeD, met
taait niet, de dienstboden te verzorgen.
wordt alom in den lande door de katho
lieken de stembusstrjd tegemoet gezien.
Overal wordt kalm, bedaard en met over
leg gewerkt om te doen wat onze hand
te doen vindt.
En dat ook onze kiezers uit Noord-
Holland bj hun geestverwanten uit de
overige Provinciën niet zullen achterstaan,
daar durven wj gerust borg v or te staan.
Van Haarlem tot den Helder, van
Beverwjk tot Hoorn stast ons leger ge
reed om het Cent-urn der vjandeljke
macht te doorbreken.
Men lette er eehter op, dat het nood
takel jk is, de kiezers vertrouwd te maken
met de nieuwe wjze van stemmen, «aar-
bj men er ook aan denke, dat stembrief-
jes waarop, op meer dan één persoon
gestemd is, ongeldig zjn.
Te Haarlem is dit op voortreffeljke
wjze gedaan door de Katholieke Kies-
vereeniging, die in een circulaire, welke
aan duideljkheid niets te wenschen over
laat, de kiezers heeft aangetoond, boe zj
hun stem hebben uit te brengen.
Ook elders zal men onzerz jds wel niet
nalaten aan deze practische zijd^ der
quaestie de zoo noodige aandacht te w jden.
Indien dit overal geschied is, indien
alle katholieke kiezers, voor zooveel noo-
Waarom zou ik dien ouden man niet
bjstaan, w ie weet of niet een misdadige band
hem getroffen heeft, terwijl hij over ons waakt.
Kom kom, hernam de markies op schert
senden toon, het is zoo erg niet, de oude zal
van de trap gevallen zjn, dat zal zich spoedig
hers'ellen, dames mag ik u verzoeken
Maurice was echter met deze oplossing niet
tevreden en wendde zich opnieuw tot Baptis
tin, die onder de teedere zorgen van J,aD-
ne weder eenigszins tot bewustzjn was gekomen
Maar Baptistin, vroeg hj, wat is er toch
gebeurd, zijt ge gevallen
Neen, mjnheer Maurice, riep de oude
dienaar met tranen in de oogen, maar mjn
arme meester 1
Welnu spreekt wat is er met hem P
Mjn vader O mijn God 1 mijn arme
vaderwat is hem overkomen Spreek, maar
spreek dan toch.
Dood
Dood 11
Als had niemand iets van dezen uitroep
begrepen, herhaalden allen het vreeseljke woord,
dat de oude hun Reeds in de ooren deed klinken:
Dood
Op het algemeene rumoer was ook mevrouw
Bertin komen aansnellen, zj greep den arm
van den markies en "vroeg hem
Wat zegt die oude toch
Och mevrouw, antwoordde de markies,
met gedwongen glimlach, h j is met Wel bj het
hoofd zijn leeftijd, d-arbj is M' van de trap
gevallen, u begrjpt dus.
Jeanne evenwel nam den grijsaard bj de hand
dig door anderen voorgelicht, hun plicht
doen, waaraan w j trouwens niet tw jfelen,
dan kunnen wij inderdaad met goeden
moed de uitslag tegemoet zien en dan
zal voor ons volk en met name voor het
Christeljk deel daarvan op aanstaanden
Dinsdag een nieuw en vreugdevol tjdperk
aanbreken.
De Nieuwe Rolt. Courant gaat in haar
strjdlusl steeds verder; zj neemt nu al
haar toevlucht tot schelden; zoo scho'd
z j gister Pater E r m a n n al voor lasteraar.
Dit nu gaat te ver.
Het is waar in den verkiezingsstrjd
moet men soms veel door de vingers zien
vooral bj een blad als de N. R. Ct.
welker Redactie in een verklaarbare zenuw
achtige opgewondenheid verkeert.
Maar schelden deugt nooit en is altoos
nadeelig voor hem, die het doet.
Het Roomsche spook moge ditmaal
moeieljker te grjpen wezen dan vroeger,
dit mag niet medebrengen om tegenstan-
standers in plaats van ze eerljk te be-
strjden eenvoudig uit te schelden.
Wj achten het wenscheljk de perken
der eerljkheid en welvoegeljkheid ook bj
dezen strjd niet uit het oog te verliezen
en vertrouwen, dat de N. R. Ct. als ze
een oogenblik voor kalm nadenken vinden
kan dit ten slotle met ons eens zal zjn.
Ofschoon de katholieken in het District
Alkmaar door eigen kracht een Candidaat
voor de Tweede Kamer niet kunnen doen
zegevieren, zjn zj echter ook daar sterk
genoeg om een groot gewicht in de schaal
te leggen bj den stembusstrjd.
In 1894 kwam dit zeer duideljk uit,
toen de toenmalige anti-Takkiaan bj de
herstemming door hun steun met over-
groote meerderheid de zegepraal behaalde.
En ook thans staan, dank zj hunnen steun
de kansen van den anti-revolutionnairen
candidaat Jbr. Mr. T.A.J, van Ascfc
van Wjck verre van slecht.
Overigens is de keuze van dezen Can
didaat van den kant der anti-revolution
nairen een zeer gelukkige. De Heer van
Asch vanWjck was vroeger jaren lang
lid der Tweede Kamer, en onderscheidde
zich daar door schitterende bekwaamheden
en bovendien als goed redenaar.
Door hem zal het District Alkmaar
derhalve op uitstekende wjze vertegen
woordigd zjn. Om hiertoe te geraken is
het echter noodig, dat al onze kiezers
en vroeg op dringenden loon.
Spreek, Baptistin, wat is er met mijn vader,
is hj dood, dat is to h niet mogelijk. Een
oogenblik geleden was hij nog hier, gelukkig
en vrooiijk, er. nu dood. OnmogeljkKom
Jeanne, riep be markies, wind u toch zoo niet
op, is het niet genoeg, dat hj met zjn alarm
mjjn zuster Cetty heeft ziek gemaakt, moet gij
er nu ook nog onder ljden
Zie eens, de man heeft zjn verstand verlo
ren, zjn oogen staan zoo verwilderd, dat hj
stellig niemand onier herkent. Hel Baptistin
herkent gj mj welt
Op deze vraag hief de gtjsaard het hoofd
op, zag den markies met doordringenden blik
aan, en antwoordde op vasten toon
Ik ben niet gek, en herken u zeer goed,
mjnheer de markies Gaston de Montgerboisl
Vau schrik overmand, deed Je markies een
stap achterwaarts, zjn koelbloedigheid verliet
hem, terwjl een doodeljke bleekheid zjn gelaat
overtoog.
Neen, ik ben niet gei; heisas, arme
kinderen, vervolgde hj, zich lo.t Y^urice en
Jeanne wende.
Ik ben niet gek, gave de he mei, dat ik
krankzinnig ware
Maar dat bloed O het is ufgrjseljk,
hoe komt ge toch zoo bebloed
Dat bloed, helaas dat bloe d /'s van mjn
armen ongelukkigen meéster 1
Van mjn vader P riepen beide j' pngolingen
als uit eenen mond.
Vermoord helaas vermoog t! 1
Bj deze woorden, op hartverscjujureaden
aldaar Dinsdag a. s. aan de stembus ver-
sch jnen en eenparig bun stem uitbrengen op
In Beverwjk wegen de Roomsche kiezers
ongeveer op tegen de niet-Roomsche. Het is
daar wat men noemt een dubbeltje op zjn
kant, zoodat b. v. bj de laatste algemeene
verkiezingen de heer Borret slechts eene
meerderheid had van 3 stemmen. Zoo er
gens zal het dus in Beverwjk van enkele
stemmen afhangen.
De katholieke kiezers in dat District
hebben echter reeds meermalen, door hun
zeer trouwe opkomst, getoond, dit te be
seffen.
Wj hopen en vertrouwen, dat zj op
15 dezer zich in dit opzicht nog over
treffen zullen. Dan, maar ook dan alleen,
zal op op dien dag reeds tot lid der Tweede
Kamer bijken gekozen te zjD;
Dat er in de katholieke partj plaats
is voor alle rangen en standen der Maat
schappj, bljkt weder te Enkbuizen, alwaar
van onze zjde tot Candidaat voor de
Tweede Kamer is gesteld de heer H.
Raat, een man, behoorende tot de
burgerklasse, maar die door aanleg en
ontwikkeling zooveel bljk heeft gegeven
van geschiktheid voor het Kamerlidmaat
schap, dat voor de vervulling daarvan
door zjn geestverwanten algemeen het
oog op hem geslagen is.
Dat zoo iemand in de Kamer uitne
mende diensten bewjzen kan, behoeft wel
niet te worden uiteengezet.
Maar juist omdat dit zoo is, late men
geen enkel geoorloofd middel onbeproefd
om dien candidaat de overwinning te be
zorgen. Het eerste en voornaamste mid
del om tot dat doel te geraken is, dat
alle katholieke kiezers van het District
Enkhuizen, Dinsdag a.s. eenparig hun stem
uitbrengen op den heer
De candidatuur Dr. Schaepman
te Haarlem, bespreken wij nog nader in
ons blad van Maandag.
De stad 's Gravenhage telt zes jaar in
jaar uit onbewoonde paleizen, tenzj men
de huisvesting van een bewaarder bewo
ning noemt, nl. het paleis van wjlen
toon geuit, werden allen als van schrik orer-
meesterd en verlieten in allerjl de plants, waar
zoo plotseling de feestvreugde had plaats ge-
maakt voor rouw en droefheid.
Slechts eenige weinigen waren achtergeble
ven om de ontknooping van het onverwaoht
en vreeseijke drama bj te wonen. De inspan
ning, welke het Baptistin had gekost, den
markies te antwoorden, had al zjne krachten
uitgeput, bj viel in zjn stoel terug en kon
geen woord meer uitbrengen. Dokter Molon-
quet, een oud vriend van de familie Bertin,
en hun huisarts naderden den grjsaard om
hem bj te staan.
Jeanne intusschen nam de bebloede handen
van den grjsaard in de hare, schudde ze heftig
en riep: Mjn vader, mjn arme vader.
Spreek, Baptistin, waar is hj
Bedaar Jeanne, sprak de dokter op zach-
ten toon, ge ziet toch, dat hj niet spreken
kan.
Maar dan moet naar hem gezocht worden
Maurice, Gaston, zoek dan toch. Ziet ge niet
dat Baptistin niet spreken kan, we moeten va
der te hulp komen, bj is misschien gevallen,
gewond. O Godl Let is vreeseljk, te weten,
dat vader 1 jdt, en hem niet te hulp te kunnen
snellen, niet te weten, waar hj is, maar zoek
dan toch
En als deelde hj in de droefheid en den
angst van he t meisje, sprong de hond naderb j
en lekte beurtelings de handen van zjn me
ter en van Jeanne.
O riep zü» «Is door een ingej;v,£> £e"
ey kunt liet mj zeggen, goed' ®*bi, SÜ
kroonprins Willem op den Kneuterd jk,
dat van wjlen prins Frederik in het
Korte Voorhout met het daarbj aanslui
tende paleis van den prins Von Wied
op de Prinsengracht, benevens de paleizen
in het Bosch, Scheveningschen weg en
in het Lange Voorhout. Het laatste, be
woond door prins H e n d r i k, is eigendom
van de Regentes en zal door H. M.
worden betrokken, zoodra de omstandig
heden daartoe aanleiding geven.
Voeg hierbj nu nog de verbljven on
der Voorburg, en onder Wassenaar, het
eerste van prins Albrecht, den regent
van Brnnswjk, waar eert jds prinses Ma
rianne woonde, en het Huis de Prauw
dat uit de nalatenschap van prins Fre
derik Wiedsch werd, en het cjfer
klimt tot acht, een aanzienljk getal in
een zulk klein bestek, waarvan slechts
éen eene bestemming heeft.
In dit laatste, waar prins Hendrik
helaasvoor zoo korten t jd, vreugdestra
lend afstapte, toen hj met zjne tweede
vrouw zoo sympathiek was ontvangen in
Den Haag, woonde ruim honderd jaar
geleden de bankier Hope, die het liet
bouwen en logeerde keizer Napoleon,
in 1811.
Op de plek, waar het Xneuterd jk-paleis
staat, op den hoek van het Keulstraatje,
woonde eert jds Jacob Cats. Een graaf
van Wassenaar liet het huis bouwen,
zooals het nu is en van hem kocht Wil
lem I in 1816 de vorstel jke woning ten
behoeve van den Kroonprins, die haar
ook als Koning bleef bewonen. Willem
III verkocht het paleis met den bjzonder
fraaien tuin voor een half millioen aan
Den Haag, maar prins Alexander
kocht het van de stad terug met min
der tuin voor f 227,000. Kroonprins
Willem bleef er onder drie eigenaars
wonen. Sedert 1884 toen prins Alexan
der overleed, is het gebouw weer eigen
dom geworden van Willem III en later
van de Regentes, gesloten. Van het deel
van den tuin, waar eene gothische galerj
was, die gesloopt werd, en eene gothische
zaal, die behouden bleef, maakte de stad
een straat en bouwgrond. Een jaar of wat
geleden is de stoep vernieuwd. Het onder
houd wordt niet verwaarloosd.
Daar, waar prins Fr e deri k's paleis
zich verheft, naast het gouvernementsge
bouw van Zuid-Holland, hield, ruim twee
eeuwen geleden, admiraal Tromp ver
bijt en later de heer Lopez Suasso, de
man, die aan stadhouder Willem III, voor
diens overtocht naar Engeland, zonder
kwitantie en zonder rente-voorwaarden,
weet, waar mjn vader is, kom, breng mj bj
hem
En als had het wakkere dier die woorden
verstaan, antwoordde het met een zacht klagend
geluid, begaf zich langzaam naar den uitgang
en iohtte de zwaie portière op, door welke hj
zoo even met zjn meester was binnenge
komen.
Jeanne volgde hem op den voet, door droef
heid overmand en slechts denkende aan haren
vader, dien zj, bloedend, gewond, op de eene
of andere plek dacht te vinden.
Maurice, zjn moeder aan de zorg van den
markies overlatende, volgde zjn zuster, en
trachtte haar in te halen, voor het vreeseijke
schouwspel, dat h j voorzag, haar mocht over
vallen.
Maar reeds had zj de trap bereikt, die de
vertrekken van de familie met de bureaux van
de bank verbond, en eer hj het verhoeden
kon, was zj door den hond geleid bj de ijze
ren deur.
Bj de eerste schrede stootte haar voet tegen
een voorwerp dat zj bj het flauwe schjn9el
nog niet duideljk kon onderscheiden, zj buk
te, tastte met de hand, voelde een lichaam,
een hand, een arm, een schouder, een hootd,
betastte het gelaat en eensklaps liep haar iets
warms, ie'8 v°t ja, langs de vingers. Op
haar geroep om. iiulp snelden de dienstboden
en een akelig schouwspel deed zioh au
aller blikken op.
leid
(Wedt
co'
