N I E U W E
)ag6laó voor %3Soorè*
De machine.
No. 2711
Woensdag 23 Juni 1897.
22ste Jaargang
BUITEN LAM D.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBEAUSt. Janstraat Haarlem.
/1,10
«1,40
«2,80
«0.03
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer7l/t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redaeteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Zij, die zich met den aanvang van
het nieuwe kwartaal (1 Juli) als
abonné doen inschrijven, ontvangen van af
heden de voor dien tijd verschijnende num
mers van de NIEUWE HAARLEMSCHE
COURANT en het ZONDAGSBLAD gratis.
De werkstakingen zijn tegenwoordig bjjna
dagelijks voorkomende verschijnselen. Ze
zjjn inheemsch geworden. In alle takken
van njjverheid bijna heeft de werkstaking
zich reeds eenmaal geopenbaard. Zoo heb
ben schoenmakers, sigarenmakers, meubel
makers, typografen, glas- en aardewerkers,
diamantslijpers, enz. enz. reeds hunne toe
vlucht genomen tot werkstakingen, ten
einde, zooals het heette, hun levenstoestand
te verbeteren. Daar is bijna geen enkele
stad van eenige beteekenis, of daar heb
ben werkstakingen plaats gehad.
Wat zou wel één der voornaamste oor
zaken zijn van het hedendaagsche verschijn
sel, dat bestempeld wordt met den naam
van werkstaking? Wij voor ons gelooven,
dat de ontwikkeling en uitbreiding van
het stoomwezen in 't algemeen één van
de grootste voornaamste oorzaken is, waarin
de werkstakingen verklaring vinden. Wij
voor ons beschouwen de werkstakingen in
het algemeen als een strijd tegen de ont
wikkeling en uitbreiding van de machine.
Inderdaad, de machine heeft reeds veel
handenarbeid weggenomen; de machine is
nog voor vele verbeteringen vatbaar, zoo
dat de machine in den loop der jaren nog
meer handenarbeid zal veroveren. De ma
chine heeft haar terrein nog lang niet
veroverd. Nog zal het wel eenige jaren
van strijd en verwisseling duren, vooraleer
zulks zal geschied zijn.
Maar wij noemen het groote dwaasheid
om een strijd aan te binden, die toch on
feilbaar zeker op de zegepraal zal uitloo-
pen van de tegenpartij,in het onderhavige
geval de machine. Als men van te voren
feuilleton
Beschuldigd.
14.
{Vervolg.)
Aangezien op het lijk geen sporen van
mes of dolk te vinden zjjn, en alleen het hoofd
aan beide zijden op vreeseljjke wijze verminkt is
kan naar mijn gevoelen, de dood alleen veroor
zaakt zijn, door een of meer hevige slagen of
schokken, en rest ons dus nu nog te onderzoe
ken, op welke wijze en door welk voorwerp de
ze zjjn toegebracht.
Dat zal ons, naar mij voorkomt, niet moei
lijk vallen, sprak de heer Jarilot na eenig na
denken, en zich naar de jjzeren deur wendende:
terwijl hij een agent gelastte hem bjj te lichten,
vervolgde hjj
Ziehier, dokter, aan deze deur bevinden
zich op de hoogte van (het hoofd van het lijk,
dat wij op den rug liggende hetben gevonden
eenige bloedvlekken, evenzoo op dezelfde hoogte
aan de deurpost. Het is dus duidelijk dat de
moordenaar den heer Bertin omver geworpen
heeft, dat deze gevallen is met. het hoofd tus-
schen de deur, welke daarna met een hevigen
slag is dicht getrokken en zoodoende het hoofd
verpletterd heeft. En met de bedaardheid en
koelbloedigheid van iemand, die uit gewoonte
bjj de tallooze gevallen van misdaad en moord,
hoe schrikwekkend voor ieder ander, steeds vol
komen kalm bljjft, nam hjj zorgvuldig in zjjn
rapport alles tot in de kleinste bijzonderheden
op, wat hem later bij de behandeling der zaak
van dienst zou kunnen zijn.
zonder den minsten twijfel kan verzekerd
zijn van een nederlaag te zullen lijden,
dan is het onverstandig en dwaas om een
strijd aan te binden.
Zeker, de mensch moet de beheerscher
zijn van de machine en niet de slaaf. De
verlichting en de voordeelen, welke de
machine ontwijfelbaar en onloochenbaar op
levert, mogen in geen enkel geval de oorzaak
zijn, dat eene bepaalde klasse der maat
schappij of een gedeelte van die klasse,
nadeel en schade ondervindt, gelijk dit
tegenwoordig nog menigmaal het geval is.
Hiertegen moet verzet aangeteekend wor
den met alle mogelijke kracht, gelijk er
geprotesteerd moet worden tegen de we
zenlek bestaande misbruiken, welke het
hedendaagsche kapitalisme oplevert. Maar
het verzet en het protest tegen de mis
bruiken moet zich tegelijkertijd niet rich
ten tegen de zaak zelve, wanneer deze
uiteraard goed is. Vandaar dat het kapi
taal, hetwelk op zich zelf nog goed is en
nuttig, niet mag worden bestreden, als
ware het uit den booze. Dat is socialisten-
werk. Vandaar dat de machine als zoo
danig, op zich zelve goed en nuttig, niet
mag worden bestreden. Iets anders echter
is het om protest aan te teekenen tegen
eene arbeidsregeling en indeeling, waardoor
de machine voor velen een gevaar is en
een ramp, terwijl zij een zegen zijn kon
voor allen.
Voorzichtigheid is de moeder der wijs
heid, zegt het spreekwoord. Dit geldt ook
hier, bij de quaestie over de machines.
Want o, zoo licht en gem kkelijk, met
éen onbedachten en onvoorzichtigen stap,
is men terecht gekomen in het socialistisch
legerkamp; waar wel kort en bondig, en
herhaaldelijk geroepen wordt: «Geef ons
de machines en wij zullen ervoor zorgen
dat iedereen volgens zijn behoefte over
vloed van brood heeft;» maar welke woor
den en beloften wij niet onvoorwaardelijk
als echte munt kunnen aannemen. Beloven
ja is gemakkelijk, maar geven en zijne
Maar wie was nu de bedrijver van deze vreemd
soortige misdaad
Deze was niet gemakkelijk te ontdekken, daar
hjj geen enkel spoor had achtergelaten, niets
dan den papieren omslag met het ia lak afge
drukte cachet, terwijl aan de brandkast geen
geweldpleging was te bespeuren.
De dief moet zich dus van een sleutel
bediend hebben, sprak de heer Jarilot, wij moe
ten alzoo verder zoeken.
Het zal u niet gemakkelijk vallen, den
moordenaar te vinden, zonder de minste aan
wijzing.
Misschien minder moeielijk, dan ge wel
denkt.
Waarlijk zonder eenig spoor, zonder eenig
uitgangspunt
O zeker, door louter de feiten na te gaan
Maar ik zie nog volstrekt niet in hoe
dat u op het spoor van den misdadiger zal
brengen.
Omdat ge slechts oogen hebt voor het slacht
offer, waarop geen sporen van geweldpleging
door middel van dolk of mes te vinden zijn
4maai juist de geheele afwezigheid dezer meest
gewone verschijnselen is voor ons eene aanwij
zing van onschatbare waarde,
En welke gevolgtrekking maakt ge hieruit?
vroeg de dokter met levendige belangstelling.
Deze, dat de moordenaar geen gewone
misdadiger is, want misdadigers van beroep
verzuimen nooit, behoorlijk gewapend te zjjn.
zij zijn altijd op hunne hoede, voor het geval,
zij overvallen worden en zich dus te verdedigen
1 hebben, en vooral in dit geval zou de heer
beloften ten uitvoer leggen, dat omsluit
zoo vaak groote moeilijkheden. Wjj achten
het hoogst gevaarlijk om den eisch der
socialisten«Geef ons de machines,» in
te willigenomdat wij vreezen, dat de
belofte: «Wij zullen ervoor zorgen, dat
iedereen volgens zijn behoefte overvloed
van brood heeft,» niet zal worden na
gekomen. En deze vrees is geen onge
gronde; want de ondervinding heeft ons
reeds vaak geleerd, dat vooral bij de so
cialisten tusschen beloften en geven, tus-
schen beloften en daden, een afstand ligt
zóó groot, dat er van overbruggen geen
sprake zijn kan.
De machinale werkkracht is naar onze
meening eene quaestie van geld, gesteund
door eene beperkte levende werkkracht.
Dat er een zekere invloed van het kapitaal
bij in het spel komt, dat de werkman meer
de uitsluitende werkkracht is en de aan
wezigheid van den werkman, zijn loon in
meerdere of mindere mate van de machine
afhankelijk is, wie zal dit betwisten Maar
niet kan worden ontkent, dat er al zijn
er machines, voor den werkman die werken
wil nog steeds werk te vinden is. De
werkzame arbeider wordt door den werk
gever steeds en overal op hoogen prijs
gesteld. Uitzonderingen zijn er altijd en
zullen er blijven. Daar zijn werkgevers
die hun ondergeschikten niet goed behan
delen, maar daar zjjn ook arbeiders die
met den patroon gelijk willen staan en de
lusten des levens willen genieten zonder de
lasten te dragen, die droomen van genot
zucht, onvereenigbaar met de positie die
zij innemen in de samenleving.
Laten we daarom den gulden middelweg
betreden. De machine worde beschouwd
en ze moet zulks ook in werkelijkheid
zijn als een middel tot verheffing van
aller zedelijke en stoffe^ke waarde, een
middel tot verheffing van aller zedelijk en
maatschappelijk welzijn.
Niet de machine, maar het haken naar ge
not en gemakzucht van den eenen kant
Bertin, die hem den toegang belette, evenals
Baptistin die hem vervolgde, getroffen ziju
geworden, hetgeen bjj geen van beiden heeft
plaats gehad, zoodat ik dus tot de slotsom
moet komen, dat de dief slechts op een zaak
bedacht is geweest, namelijk, zich zoo spoedig
mogelijk uit de voeten te maken, teneinde niet
herkend te worden, hetgeen hjj met zekerheid
kou veronderstellen dat bjj mogeljjke ontdekking
onmiddellijk het geval zou zjjn.
Wat doet u zulks veronderstellen
Deze, dat de toegang door de deur van
het kabinet van den directeur voor hem ge
opend was, en dat hjj er geen gebruik van
gemaakt heeft, omdat juist die deur in het volle
licht wasl En wat het u bovendien nog duide-
ljjker zal doen zjjn, van hoeveel waarde het
ontbreken van de gewone aanwjjzingen is, is,
dat deze moord alleen een niet vooruit te
voorzien gevolg is van de misdaad zelve.
Zjjn doel zou dus alleen geweest zjjn
Diefstal, anders niet en hier heb ik den
draad zoo vast in handen, als had de schuldige
ons zijn adres achtergelaten. Bjj mjjn onderzoek
ga ik altijd zooveel mogeljjk stelselmatig te werk.
Er is hier een diefstal gepleegd, we hebben
papieren omslagen gevonden, die er gisteravond
toen Baptistin zich ter ruste begaf, niet waren,
aangezien, na het vertrek van de bedienden, de
vloeren altjjd worden aangeveegd. Bovendien
wist degene, die de misdaad gepleegd heeft,
dat dezen avond, per hooge uitzondering een
bedrag van achthonderd duizend franks, het de
pot van kapitein Castillac, in de brandkast
aanwezig was.
en het ten toon spreiden van eene onge
bonden weelde van den anderen kant, brengt
verbittering.
Hierin verbetering aan te brengen zal
de misstanden in de samenleving opheffen,
ten voordeele der misdeelden. In dit geval
kan de strijd, de geduchte strijd onzer da
gen, tusschen patroon en werkman voor
een groot gedeelte worden beslecht ten
heil van geheel de maatschappij.
België.
Een allertreurigst geval heeft zich te
Gent voorgedaan waar een 27-jarige socia
list op zijn ziekbed ter neder lag. De on
gelukkige en zijne vrouw behoorden tot
de vuurroode partij.
Toen de moeder van den zieke vernam,
dat haar zoon op het uiterste lag, snelde
zij er heen en haai zoon smeekte om
zjjne moeder te zien. Zijne vrouw en eene
vriendin echter wezen de oude moeder af
omdat zij bevreesd waren dat een priester
bij den stervende toegang zou verkrijgen.
De ongelukkige stierf dan ook zonder
zijne moeder te hebben gezien, als een hond.
Geen priester, geen bijstand in het ster
vensuur werd den socialist gegund.
In het land der Belgen heeft de storm
jl. Zaterdag veel verwoestingen aangericht.
De Schelde trad buiten hare oevers en
overstroomde de akkers en weilanden.
Dijken zijn doorgebroken en met schuitjes
moest men de menschen redden die door
het snel opkomende water een schuilplaats
moesten zoeken op heuvels, in boomen, enz.
In het dorpje Schelle bij Antwerpen liep
de kerk, terwijl de pastoor de H. Mis op
droeg 20 centimeter hoog onder water.
In verscheiden fabrieken heeft het water
de vuren uitgedoofd en namen de werk
lieden de vlucht.
Langs de kust hebben de badplaatsen
en in het binnenland de landbouwers met
den hooioogst veel schade geleden.
Engeland.
De laatste toebereidselen voor het 60-
jarig regeeringsjubilé van Koningin Vic
toria zijn voltooid. Londen is in feest
dos gehuld, de straten zijn allerprachtigst
Maar misschien was het een gewone in
breker die wilde stelen, wat hem voor de hand
kwam
O, volstrekt niet, de bureaux worden goed
bewaakt en juist dezen avond was het hotel
vol feestgenooten, zoodat het voor eenen gewo
nen dief moeieljjk zou zijn geweest, zjjn slag
te slaan, en bovendien hebben onder gewone
omstandigheden, geen bankdiefstallen plaats,
onze man moet dus met. het depot bekend
geweest zijn.
Dat stem ik toe, maar welke gevolgtrek
king maakt ge hieruit!
Voorzeker een gewichtige! de heer Bertin
was niet gewoon, zjjn zaken uit' te bazuinen,
zoodat niet iedereen bekend kon zijn met het
depot van -acht honderd duizend franks, dat de
kapitein Castillac hem hïden avond had toe
vertrouwd.
Toegestemd, maar sommigen konden er
toch mede bekend zjjn.
Dat is niei aan te nemen! vooreerst was
het kantoor reeds gesloten en waren al de be
dienden vertrokken. Bovendien hadden slechts
weinigen den heer Castillac gezien, en kende
zeker bjjna niemand de reden van zjjn bezoek,
behalve wellicht de eenige die van deze onvoor
ziene gelegenheid heeft gebruik gemaakt. Voorts
toont de brandkast, volgens rapport van mijn
brigadier Savignol, geen enkel spoor van geweld
en is zij met een sleutel geopend.
Of, met een looper!
{Wordt vervolgd.)
HUliüllNf
AGITE MA NON AGITATE
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
