N I E U W E
Kruis en Halve Maan.
büitbnlaïTd!
No, 2714
Zaterdag 26 Juni 1897.
22ste Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏBSAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA HON AGITATE.
PRIJS DER AD VERTEN TIEN
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer7'/j
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redaeteur-Uitgever, W. K P P E R S.
«Er was eens,» zoo is gewoonlijk de
aanhef van vertelsels en fabels; en als een
fabel klinkt het tegenwoordig ook, wanneer
men zegtEr was eens een tijd en die
tjjd is volstrekt niet zoo lang nog voorbij
toen Rusland het als zijne historische
zending, ja, als 't ware eene goddelijke
zending beschouwde, de beschermer te zijn
van de onderdrukte christelijke onderdanen
des Sultans.
En tegenwoordig? Tegenwoordig is
het juist Rusland, hetwelk door zijn scherp
dreigend optreden tegen Griekenland met
beter welslagen dan de Diet minder een
zijdige Duitsche politiek de wankelende en
weifelende grootmachten wederom bijeen-
drjjft om tegen Griekenland op scherpe,
ja allerscherpste manier op te treden.
Weleer heette het: Rusland zal niet rus
ten, vooraleer op de Hagia Sophia, de
prachtige kathedraal, door Constantijn
den Groote gebouwd, maar thans ver
nederd en verlaagd tot een moskee van de
Mahomedanen, in plaats van de Halve Maan
wederom het Kruis zal prijken en schitte
ren in glorieglansEn tegenwoordig
stelt Rusland zich aan als de bescherm
heer van de Halve Maan tegen de belijders
en volgelingen van het Kruis.
Het eene is evenmin waar als het aDdere:
noch de voorheen ten toon gespreide be
geestering voor de zaak des Kruises, noch
het tegenwoordig optreden van Rusland
als beschermheer van den «beheerscher
aller geloovigeu.» Doordat Rusland voeger
den vrijheidskamp van de christelijke Bal
kanvolken ondersteunde, wilde het enkel
zjjne eigene veroveringsplannen bevorde
ren vandaar dan ook zijn woede, toen het
bevrjjde Bulgarjje poogde om zich ook aan
de Russische boeien en kluisters te ont
wringen.
Maar wee het volk, hetwelk uit eigen
kracht, zonder zich te bekommeren om de
behoefte van het oogenblik aan de Russische
FMVILLMT O N
17.
Beschuldigd.
Vervolg
Moederriep Jeanne, plotseling het hoofd
opheffende, en mevrouw Bertin met verwijten
de blik aanziende, moeder beschuldig Moulin
niet dat is ileeht Omdat u hem niet
moogt lijden, daarom hebt ge nog niet het
recht hem van een zoo zware misdaad te ver
denken. Zijn schuld is nog in geen enkel op
zicht bewezen.
Zijn schuld, twijfelt ge daar nog aan, hij,
eeD arme fortuinzoeker, waarvan ik altijd
waarom weet ik niet, maar instinctmatig een
afkeer heb gehad, hij zou niet schuldig zjjn! Het
is toch eenvoudig en duidelijk genoeg. Hij
heeft het geld van den kapitein in ontvangst
fenomen, hij heeft het willen stelen, uw vader
eeft hem op het oogenblik overvallen en hij
heeft zich op hem geworpen en hem gedood.
Hfj is de moordenaar, niemand anders.
Op dit oogenblik trad de oude Baptislin binnen
en vroeg of mevrouw den heer Jarilot kon ont
vangen, die haar eenige vragenwensehte te doen
om zijn rapport te voltooien.
Ach ja, ik zal hem wel moeten ontvangen,
laat hem hier komen.
Volstrekt niet, riep de markies heftig uit,
ge kunt hem onmogelijk ontvangen. Waar denkt
ge aan mevrouw! te midden van uwe droefheid
kunt ge toch niet antwoorden op de vragen
van een politieman 1 dat zou uwe smart noode-
politiek, zjjne vrijheid tracht te verkrijgen
De christelijke Kretensers, die dit waag
stuk ondernomen hebben, zullen den toorn
van Rusland, dien «bevrjjder der christe
nen», wèl ondervinden en gevoelen. En
driewerf wee over Griekenland, hetwelk
zich verstoutte, zonder goedkeuring van
Rusland de hand uit te steken naar Kreta.
Terwijl Rusland, niettegenstaande de
verwantschap tusschen den Czaar en den
Koning der Grieken, met de scherpste mid
delen tegen Griekenland en ten gunste van
Turkije besloten schijnt op te treden, volgt
het daarbij echter niet de minste bezorgd
heid voor den Sultan; maar het streeft
daarmede louter zijne baatzuchtige bedoelin
gen en oogmerken na.
Rusland speelt, sedert Engeland opge
houden heeft de vriend van den «zieken
man» te zjjn, de eerste v iool in Constanti-
nopel, en in werkelijkheid is de Sultan slechts
de vasal of beter gezegd, de plaatsbekleeder
van den Czaar. Rusland wacht enkel den
tijd af, wanneer de SultaD geheel en al
bankroet is, ten einde zich dan met behulp
van zijn eerste hypotheek als de wezenljjke
bezitter en eigenaar van den thans nog
Turschen Balkan op te werpen en als zoo
danig op te treden.
Rusland kan dus niet wenschen, dat het
Turksche rjjk, tot dat oogenblik toe, nog
veel ingekrompen wordt. En daarom verzorgt
en verpleegt Rusland de heerschappij van
de Halve Maan met de liefde, waarmede
de boer voor het welvaren van zijn slachtos
zorgt.
Even onwaar en baatzuchtig deze «liefde»
is, even onwaar en onecht is derhalve ook
het voorwendsel van Rusland en van de
Mogendheden, die aan Rusland de diensten
bewijzen van handlangers en slaafsche vol
gelingen; het voorwendsel nameljjk,
dat het handhaven van Turkije in zijn
tegenwoordig bezit noodzakelijk is voor de
handhaving van den wereldvrede. Hoe men
deze politiek ook moge vergoelijken, het
blijft toch onbetwistbaar, dat de groote
loos vergrooten. Laat die mannen weten, dat
men hen heden niet kan ontvangen en dat wij
verzoeken, dat ze onze droefheid eerbiedigen.
Pardon, mijnheer! viel Jeanne hem in de
rede, wij hebben het recht niet het onderzoek
te belemmeren. Aangezien de misdaad in ons
huis is gepleegd, moet de justitie er behoorlijk
ontvangen en in staat gesteld worden haar plicht
te doen, en dat wjj haar taak vergemakkelijken,
behoeft onze droefheid in geen enkel opzicht
te vermeerderen.
Jeanne heeft gelijk, sprak Maurice, Bap-
tistin, verzoek den heeren binnen te komen.
Jarilot, vergezeld van zijn secretaris, trad bin
nen, en na de aanwezigen beleefd gegroet te heb
ben, nam hij op hoffeljjken toon het woord
Vergeeft mjj dames, dat ik u in uwe
droefheid kom storen, maar de taak, waarvan in
mij in deze pijnlijke aangelegenheid te kwijten heb,
noodzaakt mjj ju we dadelijke hulp in te roepen
tot het bijeen brengen der meest gewenschte
aanwijzingen
Zeer goed, mijnheer, antwoordde mevrouw
Bertin, zeer goed, ge zoekt den schuldige, den
misdadiger, ik zal hem u aanwijzen...de man,
die mjjn echtgenoot vermoord heeft is Jac
ques Moulin
Moeder 1 nep Jeanne verontwaardigd uit,
ge weet niets met zekerheid zoomin als wjj en
ge hebt het recht niet den heer Moulin als den
schuldige aan te wijzen
Wat, het recht niet? hij alleen kan uw
vader getroffen hebben, mijnheer de commissaris
zal er zich van kunnen overtuigen!
Ge gelooft, dus, mevrouw dat Moulin de
Mogendheden niet om wille van den vrede,
Turkije beschermen, maar omdat de een
aan den ander niet het geringste deel van
den buit gunt.
Vooral geldt dit van de verhouding van
Engeland en Rusland, waarbij Frankrijk
zich dan aansluit. OostenrijkHongarije
zal zeker ook wel een oogje geworpen
hebben op Saloniki en op de landstreken,
welke tusschen Bosnië en de Aegaeïsche
zee gelegen zijnmisschien echter zal het
reeds tevreden wezen, wanneer het Bosnië
en Herzogewina verkrijgt.
Italië en Duitschland blijven buiten be
schouwing. Zij passen slechts op, dat de
«goede vrienden» niet met elkaar handge
meen worden. Dit is, op zich zelf, zeker
te prijzen, maar daarom behoefde Duitsch
land volstrekt niet den allerbescheidensten
voorvechter te spelen bij het optreden der
Mogendheden tegen Griekenland. Nog veel
minder prijzenswaardig is het, wanneer de
officieele bladen der Regeering - ter ver
goelijking van de Duitsche Turkén-politiek
pogen aan te toonen, dat het onder de
Halve Maan toch eigenlijk nog beter leven
is, dan onder het Kruis, en dat het in 't
belang van den vrede in elk geval bij de
heerschappij van de Halve Maan blijven
moet. Wij zijn zeker niet blind voor de
schaduwziiden van het Schismatieke Griek-
sche Christendommaar dat Christendom
heneden den Islam te stellen, waarlijk dat
gaat te ver! Afschuwelijk is de nijd en
wangunst der groote Mogendheden tegen
over elkander. Nog afschuwelijker is de
nijd en wangunst der groote Mogendheden
tegenover de opwaarts strevende kleine
staatsmachten. Maar het afschuwelijkste
van alles is, dat" men de naaktheid van
eigenbaat en wangunst op huichelachtige
wijze met allerlei denkbeeldige voorwend
sels, den vrede en het heil der volken be
treffende, wil dekken.
De volken echter lijden onder deze Eu-
ropeesche politiek meer dan ooit en de
Grieksche bevolking voelt geweldig den
schuldige is vroeg Jarilot.
Niemand anders dan hij, ik ben er zeker
van
Neen! mjjnheer! riep Jeanne op den com
missaris toetredende, neen, geloof mijn moeder
niet, zij kan Moulin niet beschuldigen
Wat Moulin niet beschuldigen en waar
om zou ik dat niet kunnen
Omdat gij niemaLd beschuldigen kunt
gij laat u te zeer door uwe droefheid vervoeren,
ge weet niet wat ge zegt I
Welnu, mijnheer de commissaris, om dan
mijn dochter genoegen te doen, die ik weet
niet om welke reden, zich zoozeer voor den
moordenaar in de bres stelt, zal ik zeggen dat
het de heer Moulin is, die mjjn echtgenoot be
stolen en vermoord heeft.
Ocb, lieve moeder wat ik u bidden mag,
bedaar toch we kunnen toch voor het oogen
blik nog niemand met zekerheid beschuldigen,
als mijnheer de commissaris ons wil ondervra
gen, zullen wij zeggen, wat we weten, maar hem
een spoor aan te wijzen, een aanduiding te doen,
een naam te noemen, dat is onmogelijk, wat
zegt gij daarvan Maurice?
Mijn zuster heeft gelijk, mijnheer, ant
woordde de jonge man.
Gij ook, riep mevrouw Bertin, woedend
dat haar zoon, die ze meende op hare hand te
zijn, partjj koos voor zjjn zuster.
Ja, moeder, antwoordde Maurice bedaard,
een dergelijke beschuldiging is tf> ernstig en daar
bij van te veel gewieht, om haar in het eerste
oogenblik van droefheid te kunnen doen. Wjj
zullen dus, zoo als mijn zuster zegt, op de vra-
druk, nu zij is opgestaan voor handhaving
van bet recht.
Italië.
De woelige Italiaansche Kamer van Af
gevaardigden heeft vacantie genomen. De
Parlementsleden zijn naar alle hoeken van
Italië vertrokken, om aan zee, in 't bosch
of in eigen wijnbergen en olijf plantages
afwisseling te zoeken.
Engeland.
Eenparig brengt de Engelsche pers hulde
aan koningin Victoria, als eene vrouw
die ten voorbeeld mag worden gesteld van
eene constitutioneele monarchie. Zij toch
heeft gedurende haar langdurige regeering
de rechten der natie weten te doen eerbie
digen. Zonder ooit de rechten der kroon
prijs te geven, en die der oude aristocra
tische grondwet van het Britsche rijk te
schokken, heeft zjj ze door geetatige ont
wikkeling, weten dienstbaar te maken aan
de liberale en democratische denkbeelden
van onzen tijd.
Niet minder worden door de Engelsche
pers herdacht eenige staatslieden als:
Gladstone Disraëli, Melbourne,
Peel, Salisbury en anderen, die steeds
hun beste krachten hebben gewijd aan den
verworven rijkdom, macht en aanzien van
het Britsche Rijk.
De eerbied voor de wetten des lands
heeft allen steeds vereenigd om de lands-
moeder, die thans haar 60-jarig regeerings-
jubilé viert omringd van haar trouwe on
derdanen.
Op dit punt noemt de Engelsche pers
het Britsche Rijk een voorbeeld voor ge
heel de wereld.
Amerika.
De President der Vereenigde Staten heeft
een Gezant gezonden naar koningin Vic
toria van Engeland met een eigenhandig
schrijven van den volgenden inhoud
«Aan Hare Majesteit Victoria,konin
gin van Groot-Britannië en Ierland, kei
zerin van Indië.
«Groote en goede vriendinUit naam
van en voor het volk der Vereenigde Sta
ten bied ik U aan onze hartelijke geluk-
wensclien met den 60sten verjaardag van
Uwer Majesteits aanvaarden van de Kroon
van Groot-Britannië. Ik geef uiting aan
gen van mijnheer antwoorden maar onze eer
en ons geweten verbieden ons, iemand, en het
allerminst Jacques Moulin als den schuldige
aan te wijzen 1
Jarilot had deze woordenwisseling met aan
dacht gevolgd en dacht er het zjjne van.
De vooringenomenheid van mevrouw Bertin
tegen den kassier liet hij niet onopgemerkt.
Wie weet, dacht hjj misschien, heeft zjj ge
gronde reden om, meer dan hare kindereu deu
vertrouweling van haren echtgenoot te verden
ken, en met de hem eigene bekwaamheid leid
de hij het onderzoek, zonder eenigszins te laten
blijken, of hjj door de eene, dan wel door de
andere partij geïnfluenceerd werd.
Zeer goed, sprak hjj, de heer Moulin
wordt niet xeohtstreeks beschuldigd, maar, daar
hij de eerste kassier van de bank is, moet ik
met hem beginnen: wees dus zoo goed mjj te
zeggen, hoedanig de verhouding was tusschen
den heer Bertin en ijjn kassier!
Mijn vader, antwoordde Jeanne, bad voor
den beer Moulin de meeste achting en was hem
'ojjzonder genegen.
Hij beschouwde hem dus als meer dan
een gewoon bediende
Jacques Moulin werd, om zoo te zeggen,
tot de huisgenooten gerekend, voegde Maurice
bjj: wjj zijn te zamen opgevoed, later toen zjjn
familie geruineerd was, is daarin verandering
gekomen.
Hij is dus ook rjjk geweest?
Wordt vervolgd.)
HI4RIMSCH
kfragëlaó voor <5fëooró' en S5uió'3Collanó.