No. 2738
Maandag 26 Juli 1897.
22ste Jaargang,
Hbagêlaó voor cftooró- on &uiè-<3Collanè
Evenredige vertegenwoordiging.
BUITEN LA IN D.
tD
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redaeteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPER8.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Vftn 16 regels. 50 Cents.
Elke regel meerPl%*
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangèri
G. L. D AU BE Co. JOHN., F.JONES Succ., Pans 31 bis Faubourg Montmartre,
Men zal zich herinneren, dat wij de
vorige week de verkiezing tot lid van de
Tweede Kamer hebben gewraakt van den
vertegenwoordiger van den Bond van Ne-
derlandsche onderwijzers, op grond, dat
van dien afgevaardigde niet gezegd kan
worden, dat hij het geheele Nederlandsche
volk vertegenwoordigt. Gelijk wij betoog
den, is het hoofddoel van zijn verkiezing
slechts de belangen te bepleiten van een
deel der openbare onderwijzers, dus nog
niet eens die van een geheele groep dei-
samenleving.
Wij wezen voorts op het gevaar, dat
deze verkiezing een antecedent kan ople
veren voor meer dergeljjke zoogenaamde
volkskeuzen, waardoor naar ons inzien de
algemeene belangen des vaderlands vol
strekt niet worden gebaat.
Onze tegenwoordige Kieswet geeft in
het geheel geen waarborgen, dat bij vol
gende algemeene verkiezingen in die rich
ting door verschillende groepen zal worden
gewerkt, zoodat de mogelijkheid niet is
uitgesloten, dat een andermaal tal van
afgevaardigden gekozen worden, die ieder
voor zich ten taak hebben een speciaal
belang, hetzij dan gewichtig of niet, in de
Kamer te bepleiten.
En omdat wij dit niet wenschelijk ach
ten, schijnt het ons toe, dat er veel te
zeggen is voor eene nieuwe wijze van ver
tegenwoordiging, waarover in den jongsten
tijd veel is gesproken en geschreven en
waardoor hoogstwaarschijnlijk verschillen
de bezwaren van het bestaande kiesstebel
worden opgeheven. Wij bedoelen namelijk
de evenredige vertegenwoordiging.
Misschien zullen er onder onze lezers
zijn, die de bedenking maken, dat het niet
goed is om, nu de nieuwe kieswet pas in
werking is, te gaan spreken over nieuwe
veranderingen, die, zoo ze door de Staten
Generaal in behandeling worden genomen,
weder heel wat van den nationalen tijd in
beslag zullen nemen.
Zoover is het echter nog niet. Er zal
nog veel beraadslaagd kunnen worden in
de Tweede Kamer over zoogenaamde so
ciale politiek, over belastingwetten en der
gelijke onderwerpen, alvorens de wenschen
der voorstanders van de evenredige ver
tegenwoordiging in wetsvoorstellen zullen
zijn geformuleerd en deze wetsvoorstellen
bij de Staten-Generaal aanhangig zijn ge
maakt.
Dit neemt evenwel niet weg, dat er met
het oog op de uitkomsten der jongste
verkiezingen alleszins reden bestaat om
FEUILLETON
Beschuldigd.
40. {Vervolg.)
Zezette scheen haar niet te verstaan, onbe
wegelijk bleef ze op dezelfde plek en kon zich
nauwelijks staande houden.
Ik heb u gezegd, hernam de dame, dat
ge hier geen werk kunt krijgen, ge kunt ver-
trekken.
Eindelijk brak ze in een stroom van tranen
los en met wankelende schreden verliet ze net
vertrek
Om van het kantoor der dame naar den
uitgang te komen, moest ze het geheele maga
zijn doorloopeD, waar ieder haar met nieuws
gierige blikkeu aanstaarde, als ware het een
wonder, de zuster van een dief, van een moor
denaar te zien.
Hoewel de a'stand niet groot was, geleek
het der ongelukkigste eene eeuwigheid toe
wat zij in dat oogenblik te lijden had, was
vreeselijk. Maar, dat was nog niet alles toen
ze aan de deur gekomen was, die een winkel
bediende voor haar opende, hoorde ze ce oude
dame roepen
ik ooit werk geven aan de zuster
i-» j een du-f, een moordeu—i De hemel be-
f War" mij 1 P'e vreeseljjke voorden weerklon-
k„n n0g lang haar in de ooren, als een steen
16 ia" ware beteeke.i. er
«IM «Hf "Ue-
reeds nu de voordeelen en uadeelen van
het stelsel der evenredige vertegenwoor
diging na te gaan en zoo het blijkt, dat de
eerste de laatste overtreffen, op de invoe
ring er van aan te dringen.
De evenredige vertegenwoordiging heett
ten doel om een zooveel mogelijk zuivere
vertegenwoordiging in de Tweede Kamer
te verkrijgen van de onderscheiden politieke
partijen, of juister gezegd om een Kamer
te verkrijgen, waarin aan elk der staat
kundige richtingen een aantal zetels is
aangewezen overeenkomende met haar bij
de stembus gebleken getalsterkte.
Theoretisch zijn hiertegen geen bezwa
ren aan te voeren, omdat wel niemand
zal durven beweren een voorstander te
zijn van eeu stelsel, waarbij door een der
staatkundige partijen een ongemotiveerd
overwicht over de andere richtingen kan
worden uitgeoefend Maar practisch is het
stelsel lang niet eenvoudig en gemakke
lijk. Er doen zich tal van moeilijkheden
en vragen voor, wanneer men het alge
meen beginsel der evenredige vertegen
woordiging in een concreet ontwerp gaat
belichamen.
Vandaar, dat er verschillende stelsels
zijn bedacht om tot het doel te geraken,
maar tegen het een zoowel als tegen het
ander zijn bezwaren aan te voeren, zoo
dat het zeker wenschelijk moet heeten,
dat, alvorens aan de invoering der even
redige vertegenwoordiging te denken, over
het onderwerp grondig van gedachten
wordt gewisseld.
Het stelsel i3 lang niet zoo eenvoudig
als dezer dagen door de Limb. Koerier
werd betoogd. Dat blad redeneerde aldus:
«De stembuscijfers wijzen uit dat partij A.
25, partij B. 35, partij C. 30JzeteIs toeko
men. Welnu, die zetels wijzen wij toe
aan die candidaten van de partijen A.
B. en C. over het geheele land, die de
meeste stemmen op zich vereenigd hebben.
En klaar is Kees!»
Maar wij beweren, dat Kees dan nog
niet klaar is, en willen daar'oe slechts
enkele vragen stellen. Tot nog toe zijn
er vele kiezers geweest, die zich niet
hebben aangesloten bij eene staatkundige
partij, maar eenvoudig altijd hebben ge
stemd op den candidaat, dien zij^iaar hun
meening het wenschelpkst achten. Zal
het altijd zoo gemakkelijk gaan om die
personen bij de eene of andere staatkun
dig»' partij in te lijven?
Voorts heeft de Limb. Koerier waar
schijnlijk alleen aan de algemeene ver
kiezingen gedacht, maar, vragen wij,
zullen de partieele verkiezingen geen aan-
zuster van een gevloekte te zija, van wien al
de schande op haar terugviel.
Tot hiertoe was zij vol vertrouwen op de
tot komst geweest en was in haar oog haar
broeder een martelaar, wien ieder, even als
zij, onschuldig geloofde.
Als in een visioen, zag ze thans haar arme
blinde moeder, aan het ziekbed gekluisterd,
zonder geneesmiddelen, zonder voedsel, zonder
dek, bibberend van koude, terwijl zij, de arme,
niets vermocht, om haar lijden te verzachten.
Haar broeder in de gevangenis, veroordeeld,
naar de galleien verwezen.
Zich zelve verlaten, in ellende vervallen,
geen uitkomst meer wetend, der wanhoop ten
prooi.
Was "net een wonder, dat de arme verstoo-
tene het eenige redmiddel aangreep, dat zoo I
velen voor haar als een uitkomst hadden be- i
schouwd, en de koele golven van de Seine
haar verleidelijk in de ooren ruischteo, om
daarin het einde van al hare ellende te vinden.
Door eene onwillekeurige beweging breidde
zij de armen uit, als zo e tit ze een steunpunt
en slechts in het ledige rondtastend", stortte
ze bewus'eloos ter aarde.
In een oogwenk had zich een troep nieuws
gierigen om haar verzameld, was zij het onder
werp van levendige beraadslagingen.
Een uit de hoop boog zich tot haar over,
nam haar by de hand, betastte den pols en
zei de
■'"Nog niet, maar
leiding kunnen geven tot bevoorrechting,
of wenscht men die maar geheel af te
schaffen en de vacatures iu de Kamer te
laten voortduren tot de volgende alge
meene verkiezingen?
Ook hebben wij bezwaar tegen het
evenredig stelsel, omdat daardoor niet altijd
tot hun recht zullen komen lokale belan
gen, die toch wel degelijk in de Staten-
Generaal behooren verdedigd te worden,
al moeten zij steeds ondergeschikt bljjven
aan het algemeen landsbelang. Hoe zal
men de evenredige vertegenwoordiging nu
inrichten, dat die belangen van den twee
den en derden rang toch wel degelijk in
aanmerking komen?
En voorts, bestaan er geen bezwaren
om de staatkundige partpen, die er na
tuurlijk wel aHijf zullen blijven, officieel
te erkennen en als 't ware een Vertegen
woordiging tot stand te brengen van po
litieke richtingen, waardoor natuurlijk het
karakter der tegenwoordige Kamer eenigs-
zins wordt gewijzigd
Zoo zouden wij kunnen voortgaan met
vragen te stellen, waarop het antwoord
maar niet zoo dadelijk is te geven. Doch
ondanks dat, hebben wij groote sympa
thie voor het stelsel dar evenredige ver
tegenwoordiging, omdat daardoor vele be
zwaren van het thans bestaande kiesstel
sel kannen worden opgeheven.
Indien bijvoorbeeld bij de jongste al
gemeene verkiezingen het beginsel van
de evenredige vertegenwoordiging ware
toegepast, zon het gebleken zijn, dat de
Katholieken hier te lande recht badden
op meer dan 22 zetels in de Vertegen
woordiging, gelijk wij nu slechts bezitten.
Op dit oogenblik kan dan ook niet ge
zegd worden, dat de Tweede Kamer is
samengesteld op zulk eene wijze, dat zij
het geheele Nederlandsche volk vertegen
woordigd, hetgeen toch een eisch der
Grondwet is.
Daarom hopen wij, dat het vraagstuk
der evenredige vertegenwoordiging grondig
wordt onderzocht en daarom ook begroe
ten wjj met sympathie eene Vereeniging,
die voor enkele maanden werd opgericht,
en welke ten doel heeft voor dit beginsel
propaganda te maken. Tot die Vereeni
ging zijn als leden toegetreden mannen
van verschillende staatkundige overtuiging,
die zich blijkens de statuten voorstellen
een voor Nederland meest geschikte toe
passing van de evenredige vertegenwoor
diging te onderzoeken en te bevorderen.
Indien dit aan de «Nederlandsche Ver
eeniging voor evenredige vertegenwoor
diging» gelijk haar naam luidt ge
lukt, dan heeft zij werkelijk een goed
doel tot stand gebracht. Wij hopen van
harte, dat mannen van naam op politiek
gebied deze Vereeniging zullen steunen
en aldus zullen medewerken om niet
slech s de rechtvaardigheid in dit opzicht
te betrachten maar ook uitvoering te
geven aan een gebiedend voorschrift der
Grondwet.
Nergens vindt men meer medelijden met
het lot van ongelukkigeu verlatenen, dan juist
te Parijs waar men meent, dat ieder voor zich
zelf leeft doch waar juist ieder het meeste
belang stelt in het lot van zijn evenmenseh.
We moeten haar naar een apotheker
brengenriep een uit den hoop,
Een werkman gaf zijn zak gereedschap aan
een ander over en sprak
Pak aan, vriend, laat mij die zaak eens
behandelen
Terwjjl men zich algemeen met de ongeluk
kige bezig hield, hoorde men in de verte
roepeu
Ho hoeen oogenblikje, de juffer niet
wegbrengen, ho ho
En te midden van die saamgevloeide menig
te verscheen een reusachtige neger, drong tot
het bewustelooze meisje door, en nam haar
als een pop in de armen, terwijl hij haar hoofd
met zijne b ree de hand ondersteunde.
Arme Zezette, lieve juffrouw Zezette! was
al wat hij kou uitbrengen, niet sterven, naar
uw mama, lieve juffrouw Zezette.
De lezer heeft ia dezen neger natuurlijk
reeds Bamboula herkend, die de orders hem
door zijn meester gegeven, zoo stipt mogelijk
uitvoerde. Zooals men weet, luidden deze
dag en nacht zult ge over Zezette waken
Toen hij, getrouw aan de hem gegeven be
velen de arme Zezette wegvoerde, verscheen
een net gekleed heer, en klopte hem vertrou-
Duitschland.
Het lijk van den verongelukten luite
nant Von Hahnke die op een kilometer
zuidwaarts van den Laate-waterval ver
dronk, is nog niet gevonden.
Von Hahnke viel in een draaikolk,
kwam onmiddellijk daarna tusschen een
paar klippen weder boven, riep ojq hulp,
maar zonk dadelijk weder in de diepte.
Men heeft op een stillere plek netten ge
spannen, jjaar in weerwil vwn deze en
andere pogingen is het lijk nog niet ge
vonden. Een pop, zoo groot en zwaar als
een mensch, die op de plaats van het
onheil in het water geworpen werd, kwam
bij dezelfde steenen boven, waar ook Von
Hahnke het laatst gezien is, maar is
toen eveneens spoorloos verdwenen.
De grijze veldmaarschalk Von B1 u -
men thai, hoopt op 30 Juli e. k. niet
alleen zijn 87ste verjaardag maar tevens
groote zeldzaamheid - zijn 70-jarig
mililair feest te vieren.
De heer L e h n e r, lid van den Rijks
dag en van den Beierschen Landdag, is
te Regensburg overleden.
Lehner, een centrumsraan, in 1827
geboren, was sedert 1854 als advocaat
werkzaam. Als parlementslid had hij sedert
April 1884 onafgebroken zitting.
Frankrijk.
De President der Republiek is naar
Havre vertrokken om daar een dag of
tien zich te prepareeren voor de vermoeie
nissen, die hem wachten bij de groote
manoeuvres van het Fransche leger en de
daarop volgende reis naar St. Petersburg.
Woensdag-avond isteLyon de win
kelier Winterhalter onder vreeselijke
omstandigheden vermoord.
Zekere Paul Louis Lamy uit As-
nières nabij Parijs, drong, toen W inter-
b alter zijn winkel sloot, de deur binnen.
Eenige oogenblikken later werden de bu
ren verschrikt door het geschreeuw van
moord! help!
Door de winkelruit zagen zij, dat in
den winkel eene hevige worsteling plaats
vond. De heer Winterhalter lag op
den grond, terwjjl de bezoeker zich over
hem lieenboog en met een mes naar zijn
hoofd stak.
Onmiddellijk braken zij de deur open,
doch het was te laat; de winkelier was
reeds een lijk. Bij de doorzoeking van het
huis vond men den moordenaar op de
eerste verdieping in een»kast onder klee-
huis brengen?
De neger wendde zich tot den vrager in
wien hij den heer Savignol herkende, en ant
woordde
Ja, massa Savignol, ik de juffrouw bij
haar mama brengen.
Wacht even, mijn vriend, wij zullen een
rjjtuig nemen. En zich een doortocht door de
menigte banende, riep hjj een voorbijrijdende
fiacre aan.
Op hetzelfde oogenblik naderde een elegante
victoria met twee prachtige paarden bespan
nen en hield voor het magazijn, dat Zezette
zoo even verlaten had, stil; een lakei, in schit
terende livrei opende het portier, een zeer ele
gant gekleed heer sprong er uit en reikte de
hand aan eene buitengewoon prachtig gekleede
jonge dame.
Daze verliet met on verschil igen blik hare
zitplaats en trad het magazijn binnen.
Het waren de markies Gasto de Monlgerbois
en zijn zuster.
De dame, die Zezette zoo ruw had afgewezen,
kwam eindelijk eens zien, wat de oploop voor
haar magazijn beteekende.
Wat is hier toch te doen vroeg miss
Ketty, waartoe al die mensehen
Ocb, het is niets, antwoorddo de dame
met een vriendelijken glimlach, (want Ketty
was een goede klant) het is niets, eene jonge
werkster is ongesteld geworden, omdat ik haar
weggestuurd heb.
deren verborgen. Zoodra lip zich ontdekt
zag, viel hjj op de knieën en smeekte om
genade. Doch een vriend van het slacht
offer, die zijn woede niet bon betengelen,
sloeg hem met eeu dikken stok zoodanig
op het hoofd, dat hij bewusteloos ineen
zakte.
De moordenaar heeft bekend, dat hp
den winkelier had willen bestelen. D®
politie moest den moordenaar in bescher
ming nemen tegen de woede van het volk.
Italië.
Koning Umberto en zijne gemalin
Margherita zijn niet weinig in hun
schik nu zp door keizer Wilhelm zff0
uitgenoodigd om in September naar Ham
burg te komen en de keizermanoeuvres
bij te wonen. De uitnoodiging is in dank
aangenomen.
Engeland.
De Prins van Wales heeft zpue moeder
uitstekend ter zijde gestaan, tpdens de jubi
leumfeesten. Woensdag ontving hi; nog r-a"
mens Hare Majesteit op St. James Palate een
aantal commission, kerkelpke en andere,
met gelukwenschings-adressen, welke hij
met eene korte, een aangenamen indruk
makende, toespraak beantwoordde.
Woensdag heeft de Prins van Wales
ook nog op plechtige wijze voor de natie
aanvaard eene op kosten van den heer
Henry Tate op een deel der terreinen
van de vroegere Mil. bank-gevangents
gebouwde Galerij van Britsche kunst.
De Prins verklaarde het schitterend ge
schenk in dank voor de natie te aanvaar
den en zelden eene plechtigheid te hebben
geleid, die hem meer genoegen deed dan
deze.
Prinses Louise (Markiezin van Lome)
opende dien dag het nieuwe Grosvernor-
hospitaal voor vrouwen, gebouwd voor
12000 pond sterling ten gelegenheid van
het Koninginnefeest voor dit doel bijeen
gebracht.
De telegrafisten-quaestie te Londen
is bpgelegd, ze zpn teraggekomen op hun
besluit om overwerk te weigeren nadat
de secretaris van de schatkist, de heer
H a n b u t y, en ook de postmeester-gene
raal, de Hertog van Norfolk, er in hebben
toegestemd eenige parlementsleden en ge
delegeerden der telegrafisten te ontvangen,
die hun grieven zullen voordragen. Het
geschil is dus op den goeden weg ter op
lossing.
België.
De Belgische Minister van Financiën
heeft een wetsontwerp ingediend, waarbp
de inkomende rechten op thee worden
afgeschaft en de wetgeving op kandijsuiker
wordt gewijzigd en verbeterd.
Rusland.
In het land aller Russen is het Don-
Wolga-Kanaal weder aan de orde gesteld.
Drie Fransche civiel-ingenieurs en drie
waterbouwkundigen zijn dezer dagen in
En hebt ge haar daarvoor weggestuurd
Neen, maar eerlijk gezegd, kon ik haar
geen werk toevertrouwen.
Was ze dan niet bekwaam genoeg
Integendeel, hetgeen ze als haar werk
liet zien, was inderdaad prachtig, maar
Wat, maar
Ja, ziet u, de zuster van een dief, een
moordenaar
Een prettige verwantschap, viel de mar
kies hierop schertsend in.
Het is de zuster van Jacques Moulin,
vervolgde de dame.
Deze verklaring ontlokte miss Ketty eeu uit
roep van verbazing, doch de markies, altjjd
meester over zichzelven, antwoordde
Werkeljjk, dat is zeer interessant en ik
begrijp zeer goed, dat u haar niet aangenomen
hebt. En zich vervolgens tot zijn zuster wen
dende
Nu zal toch, hoop ik, uwe nieuwsgierig
heid wel voldaan zjjn, waarde zuster, blijf toch
niet zoolang onder dien troep volk staan. Ik
beken, het is een treffend schouwspel, een jong
meisje in Je armen van een neger, een prach
tig motief voor een schoorsteengroepmaar
komlaat ons naar binnengaan.
Zoodra hjj het magazjjn binnen trad, riep een
vrooljjke stem uit:
Hé, mjjn waarde Montgerbois
j De markies keerde zicli tot den spreker
ABONNEMENTSPRIJS
MAIN TIEN PRAT.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE
Arme meid, !6C ia er alochl <imd too l
[3 sse dood P \v«.s do algoraoene vrnng.
weljjk op cien schouder» torwyl bjj hein in het
oor tl tt ia ton Ir,
gij hef, Hamboulu, zult ge haar naar
W«t bad ze dan wei misdreven r
Oob, niets, mojulfrourr. Xe kwam alleen
werk vragen.
Hul de baron do Af a torn es I welk. He-
lukki/f toeval voert ons te zomon f k„.,u
Oeh t ik tlnneorde
toevallig buurt urt.
