N 1 E U W E De Machine. No 2751 Dinsdag 10 Augustus 1807, 22ste Jaargang. BUITENLAND. Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. BIJ BE AU: St. Janstraat Haarlem. /1.10 c 1,40 2,80 «0.03 Van 16 regels50 Csnt. Elke regel meer7'/s Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Redaeteu r-U itgever, W. KitPPERS. De werkstakingen zijn tegenwoordig bijna dagelijks voorkomende verschijnselen. In alle takken van nijverheid bijna heeft de werkstaking zich reeds eenmaal geopen baard. Zoo hebben schoenmakers, sigaren makers, typografen, glas- en aardewerkers, mijnwerkers, enz. enz. reeds hunne toe vlucht genomen tot werkstakingen, ten einde, zooals het heette, hun levenstoe stand te verbeteren. Daar is bijna geen enkele stad van eenige beteekeniif, of daar hebben werkstakingen plaats gehad. Wat zou wel één der voornaamste oor zaken zijn van het hedendaagsche verschijn sel, dat bestempeld wordt met den naam van werkstaking? Wij voor ons gelooven, dat de gemaakte onteviedenheid gepaard met de heerschende weelde, de genot- en gemakzucht en verder de ontwikkeling en uitbreiding van het stoomwezen in 't alge meen, de grootste en voornaamste oorza ken zijn, waarin de werkstakingen verkla ring vinden. Wjj voor ons beschouwen de werkstakingen dus ook als een strjjd tegen de ontwikkeling en uitbreiding van de ma chine. Inderdaad de machine heeft reeds veel handenarbeid weggenomen; de machine is nog voor vele verbeteringen vatbaar, zoodat de machine in den loop der jaren nog meer handenarbeid zal veroveren. De machine heeft haar terrein nog lang niet veroverd. Nog zal het wel eenige jaren van strijd en verwisseling duren vooraleer zulks zal geschied zjjn. Maar wjj noemen het groote dwaasheid om een strjjd aan te binden, die toch on feilbaar zeker op de zegepraal zal uitloopen van de tegenpartij, in het onderhavige geval de machine. Als men van te voren zonder den minsten twjjtel kan verzekerd zjjn van een nederlaag te zullen ljjden, dan is het onverstandig en dwaas om een strjjd aan te binden. Zeker, de mensch moet de beheerscher zijn van de machine en niet de slaaf. De FIV 11. LET O S. Beschuldigd. 53. {Vervol].) Ja mjjnhecr de Commissaris, maar alles toch geheel zooals het behoort! Jawel, ik weet, hoe ge handelt, antwoordt mjj slechts eenvoudig op mijne vragen, deze wissel, is die echt? Zeker mjjnheer de Commissaris, ik gaf cr het geld op tegen vjjf percent rente! Dat vraag ik u niet. Is dat alles wat ge den heer Bertiu hzbt voorgeschoten? Ja njjnhcer de Commissaris. Gij liegt! ik laat u gevangen zetten als gij mij de waarheid niet zegt. Acb, jammerde de woekeraar, als ik u toch de waarheid zeg: het is voor mijne arme kinderen. Wat kwaamt ge zoo even aan de bank doen? Ach een wissel laten teekenen voor het geld dat de markies en de heer Maurice van mjj wilden leeuen, maar ik vorderde de bandteekening van mevrouw Bertin. Waarom? vertrouwdet ge de beide hee- ren niei? Ach jH, ziet u, in zaken moet men altijd voorzichtig /jjn en yoorul a's men kinderen heeft. -- Pus het huis I ertin schjjnt u ni. t so lide to- Nu, als ik het zeggen moet. verlichting en de voordeelen, welke de ma chine ontwjjfelbaar en onloochenbaar op levert, mogen in geen enkel geval de oor zaak zjjn, dat eene bepaalde klasse der maatschappij of een gedeelte van die klasse nadeel en schade ondervindt, geljjk dit te genwoordig nog menigmaal het geval is. Hiertegen moet verzet aaugeteekend worden met alle mogeljjke kracht, geljjk er ge protesteerd moet worden tegen de wezen- zenljjk bestaande misbruiken, welke het hedendaagsche kapitalisme oplevert. Maar het verzet en het protest tegen de misbruiken moet zich tegeljjkertjjd niet richten tegen de zaak zelve, wanneer deze uiteraard goed is. Vandaar dat het kapitaal, hetwelk op zich-zelf nog goed is en nuttig, niet mag worden bestreden, als ware het uit den booze. Dat is socialisten-werk. Vandaar dat de machine als zoodanig, op zich zelve goed en nuttig, niet mag worden bestre den. Iets anders echter is het om protest aan te teekenen tegen eene arbeidsregeling en indeeling, waardoor de machine voor velen een gevaar is en een ramp, terwjjl zij een zegen zjjn kon voor allen. Voorzicht'gheid is de moeder der wijs- heid, zegt het spreekwoord. Dit geld ook hier, bjj de quaestie over de machines. Want o, zoo licht gemakkeljjk, met ééu onbedachten en onvoorzichtigen stap, is men terecht gekomen in het socialistisch leger kamp, waar wel kort en bondig, en her haaldelijk geroepen wordt: «Geeft ons de machines en wjj zullen ervoor zorgen dat iedereen volgens zjjn behoefte overvloed van brood heeft,» maar welke woorden en be loften wjj niet onvoorwaardelijk als echte munt kunnen aannemen. Beloven ja is ge makkeljjk, maar geven en zjjne beloften ten uitvoer leggen, dat omsluit zoo vaak groote moeilijkheden. Wjj achten het hoogst gevaarljjk om den eisch der socialisten «Geeft ons de machines,» in te willigen omdat wij vreezen, dat de belofte «Wij zullen er voor zorgen, dat iedereen, volgens zijn behoefte overvloed van brood Kom verklaar u nader. De markies is geen man van zaken. Ik meende juist het tegendeel! O 1 volstrekt nic', hij doet geheel ver keerde speculatiën, en daarenboven, het zijn jonge lieden, ge begrjjpt Parjjs is een verlei delijke stad, de clubs, het spel, en dan een bankierszaak, het geld maar voor het grijpen, ach, als vader Griilon er niet was! maar vader Grillon verlangt zekerheid, en moet de band teekening van mevrouw Bertin hebben. Begrepen, antwoordde Jarilot en nu vader Grillon, hoor mjj aan, en onthoudt wel wat ik u zeg iedere wissel, die ge in handen krijgt, moet ge mij toonen ik wil zelt de bandteeke ning van mevrouw Bertin zien, voordat ge het papier in circulatie brengt. De woekeraar deed een stap schteruit, een vreeseljjk vermoeden kwam bij hem op. Zouden ze dan de handteekening verval- schen vroeg hjj met bevende stemdat zou te erg zjjn. Ik wil de wissels zienonthoud', wat ik u gezegd heb, alles wat de markies en Mau rice aan uwe order hebben gesteld, moet ge mjj toonen en nu kunt ge gaan, adieu Nadat Zezette reeds den geheelen dag druk gearbeid had en hare moeder zich ter ruste be geven had, bemerkte ze eindelek dat haar laatste klos borduurwol opgebruikt was. Hoe dom 1 riep ze, dat ik daaraan niet gedacht heb, dan bad ik het geljjk kunnen meebrengen, want het werk moet bepaald he den avond afgemaakt, worden, daar ik heb heeft,» niet zal worden nagekomen. Eu deze vrees is geen ongegronde want de ondervinding heeft ons reeds vaak ge leerd dat vooral bjj de socialisten tusschen beloften en geven, tusschen beloften en daden, een afstand ligt zoo groot, dat er van overbruggen geen sprake zijn kan. De machinale werkkracht is naar onze meening een quaestie van geld, gesteund door eene beperkte, levende werkkracht. Dat er een zekere invloed van het kapi taal bij iu het spel komt, dat de werkman meer de uitsluitende werkkracht is en de aanwezigheid van den werkman, zjjn loon iu meerdere of mindere mate van de ma chine afhankeljjk is, wie zal dit betwisten? Maar niet kan worden ontkend, dat er, al zjjn or machines, voor den werkman die werken wil, nog steeds werk te vinden is. De werkzame arbeider wordt door den werkgever steeds en overal op hoogen prijs gesteld. Uitzonderingen zjjn er altijd en zullen er bljjven. Daar zjjn werkgevers die hun ondergeschikten niet goed behan delen, maar daar zjjn ook arbeiders die met den patroon gelijk willen staan en de lusten des levens willen genieten zonder de lasten te dragen, die droomen van ge notzucht, onvereenigbaar met de positie die zjj innemen in de samenleving. Laten we daarom den gulden middelweg betreden. De machine worde beschouwd en ze moet zulks ook in werkelijkheid zjjn als een middel tot verheffing van aller zedeljjke en stoffeljjke waarde, een middel tot verheffing van aller zedelijk en maat schappelijk welzjjn. Niet de machine, maar haken naar ge not- en gemakzucht van den eenen kant en het ten toon spreiden van eene on gebonden weelde van den anderen kaut, brengt verbittering. Hierin verbetering aan te brengen zal de misstanden in de samenleving opheffen, ten voordeele der misdeelden. [n dit geval kan de strjjd, de geduchte strijd onzer da gen, tusschen patroon en werkman voor aangenomen, het verder at te leveren maar enfin 1 het is nog niet laat, het magazijn zal nog niet gesloten zjjn, en op dit avonduur heb ik nog niets te vreezen. Ik zal er dus maar spoedig op uitgaan, in een ommezien ben ik terug. Zjj wierp een mantel om, draaide de lamp een weinig omlaag, met het doel, niet te veel olie te verbranden en toch bjj hare terugkomst dadelijk licht te hebben, naderde de slaapstede barer moeder, en deze in diepe rust vindende spoedde ze zich jjlinus voort. Van uit zijn hoekje in het koffiehuis, dat hjj dageljjks bezocht, bad André Naugy be weging opgemerkt en hieruit eene geheel ver keerde gevolgtrekking gemaakt. Ze doet baar lamp uit, het arme kind zal doodeljjk vermoeid zjjn. Toen hjj echter werktuigeljjk den blik op hare deur wierp, zag hij haar naar buiten komen. Hoe nu, riep hij verrast uitwat moet dat beduiden alleen, en bij avond Eb werkelijk kwam Zezette naar buiten, keek links en rechts, cn toen haar de weg veilig scheen, verwijderde zij zich jjlings en liep met haastige schreden de boulevards langs. De jonge advocaat bad haar geen oogenbl k uit het. oog verloren. Onnoozelo halsriep hjj uit.gelooft ge nu nog aan vrouwendeugd? Haastig betaalde hjj zjjne vertering, greep zjjn ho:d tn jjlde Zezette achterna. Uit een wjjnhuis, het bekende rendez-vous van straatroovers en dergelijk gespuis, traden een groot gedeelte worden beslecht ten heil van geheel de maatschappij. Oostenrij k-Hon garij e. Keizer Frans Jozef heeft een bezoek gebracht aan de overstroomde streek te Nussdorf bij Weenen. Groot is de ramp die de bevolking heeft getroffen. Er worden dan ook maatrege len genomen om de zwaar geteisterde stre ken te helpen. Het provinciaal bestuur van Neder- Oostenrijk heeft besloten, 50,000 florijnen beschikbaar to stellen voor de slachtoffers. Ook zal aan den Minister van Oorlog ver zocht worden, de reservisten en de land weer dit jaar niet onder de wapenen te roepen; en aan den Minister van Finan ciën geen verkoop bij executie wegens wanbetaliug van belastingen te laten plaats hebben. Griekenland. De Grieksche Regeering heeft aan de Mogendheden doen weten, dat zjj, noch eene volgende regeering zal toestemmen in het benoemen eener financiëele commissie, welke voor het land de noodlottigste ge volgen zou kunnen hebben. Wat de regeling der betaling van de oorlogsschatting betreft, verlangt Duitsch- land, dat Turkije het recht zal hebben Trikala en Tirnavo bezet te houden tot de schadevergoeding betaald is. Wanneer Duitschland zijn wil doordrijft, en .vanneer waar is, wat de Daily Telegraph mededeelt, kunnen de Grieken nog lang van de Turksche bezetting genieten. Want volgens dit blad stellen de gezanten voor, dat Griekenland jaarlijks één millioen pond van de oorlogsschatting zal voldoen, zoo dat daar de schadevergoeding vier mil lioen bedraagt de bezetting dan vier jaar zou duren! Betaalt Griekenland niet dan blijft na» tuur ijk Turkije in het voorloopig bezit van het bezette gedeelte. Frankrijk. De President der Fransche Republiek die iu een toeristenpakje, zwart jaquette, een wijde grijze fluweelen broek en hooge lichtgrijze slopkousen met slappe vilten juist twee mannin naar buiteD. Niet zoodra kregen zjj Zezette in het oog of een van hen riep met schorre stem Hallo! zie eens, wat een aardige meid? de duivel bale me, als dat de kleine heks niet is, die in Mazas komt, om haar broer te be zoeken Dezelfde, vriend! Nu, we hebben gezworen, dat wjj het haar zouden betaald zetten; dat wij om haar altjjd achteraf gezet worden en wachten moe ten ziedaar nu eene schoone gelegenheid om woord te houden. Waarachtig, kom mee, anders ontsnapt ze ols nog. En haastig liepen ze Zezette ach terna. Goeden avond, kleine, riepen ze haar toe. Op het zien van de beide dronkaards zette Zezette het op een loopen, doch spoedig hadden ze baar ingehaald. Ho ho! dat gaat zoo niet, zoo behandelt men zijne vrienden niet. Beiden namen ze haar onder den arm. Ach, laat mjj, smeekte het meisje, over al hare leden bevende. Nu, ge kunt toch wel een vriendeljjk woordje met ons spreken, herkent ge ods niet? Neen, laat rojj met vrede, ik bid u! Kom, kom, bedaar, wjj zjjn een paar brave kameraden en zjjn op geen straatrumoer ge steld, en hij hield haar zjjn grove hand voor den mond, om haar het schreeuwen te beletten. {Wordt vervolgd.) kfragölaó voor <fflooró~ en Suió-iJCollanó. ABONNEMENTSPRIJS W«TOxjtHp AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DEB ADVERTENTIEN.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1897 | | pagina 1