N 1 E U V\ E
QagBlaó voor cTloorè- en SCuió-fJCollanó.
Uit de Vereenigde Staten.
No 2771
Donderdag 2 September 1897.
22ste Jaargans:.
Per 3 maanden roor Haarlem 1,10
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cent,
Elke regel meer
77,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienst aanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redaeteu r-U itgever, W. KüPPERS.
Aan eene zeer belangrijke studie van
Ohaillez-Bert over vrouwen-arbeid ont-
leenen wij hier eenige regelen.
Ziet eens, zegt bij, hoe men zich hier
van bedient in de Vereenigde Staten, ik
bedoel namelgk in het gedeelte dat toe
behoort aan de Europeesche beschaving.
De vrouwen, die willen arbeiden voor
hun levensonderhoud, hebben een moeielijk
tijdperk: namelijk wanneer zij, van het
platteland of uit de provincie, in eene
groote stad aankomen zonder bloedver
wanten, zonder vrienden en, geljjk het Ame-
rikaansche rapport zich uitdrukt, «zonder
één van die invloeden, welke voorkomen of
terughouden.» Gedurende den tijd, dat zij
eene plaats zoeken, en gedurende de eerste
maanden (somtijds zelfs de eerste jaren),
nadat zjj eene plaats gevonden hebben,
zijn zjj de prooi, overgelaten, ja zelfs prijs
gegeven aan allerlei lotgevallen en avon
turen. De eenzaamheid, de armoede, de
middelmatigheid van hunne hulpmiddelen
zgn slechte raadgeefsters; hunne omgan
gen zijn verdacht en gevaarlijk. Zoo gij
hen niet gaarne de prooi ziet worden van
het kwaad, reikt hun dan de hand en
trekt ze naar u henen.
In de Vereenigde Staten zgn er van
de 15.500 vrouwen ongeveer, die arbeiden
voor den kost (ik spreek van hen, wier
getuigenissen men verzameld heeft) slechts
745 gehuwd, 1.038 zgn weduwen, de ande
ren zgn ongehuwd. Het gemiddelde van
hun leeftijd is 22 jaar; het gemiddelde
van hun salaris bedraagt 25 frankshet
gemiddelde van hunne noodzakelijke uitga
ven (huisvesting en voeding) bedraagt 20
franks per week of 80% Er blyft hun 5
franks per week over om aan alles het hoofd
te bieden, wat voorzien en wat niet voorzien
kan worden. De deur stond geopend voor de
slechte inboezemingen. Beraden en moedige
personen hebben hun best gedaan en zgn
erin geslaagd om deze deur te sluiten.
F S U 1 L L S T O N.
Beschuldigd.
73. {Vervolg.)
Kunt ge u ook herinneren sedert wanneer
ze dit zwarte lint draagt.
Ongeveer drie weken geleden, sprak de
markies, heb ik het 't eerst van haar gezien.
Juist, drie weken! drie weken is het ge
leden, dat Jacques Moulin veroordeeld werd en
drie weken dat de ongelukkige mevrouw Mou
lin zoo treurig aan haar einde kwam.
Dat ia zoo, antwoordde de markies, ter-
wjjl hjj zich op de lippen beet.
Én daarom draagt Jeanne, van af dat tijd
stip dat zwarte lint op haar witte bruidskleed.
Mevrouw Bertin haalde de schouders op.
Ik zeg u, dokter, zei ze, dat, hoe geleerd
ge ook zjjt, ge het nu toch mis hebt, dat zal
ik u dadeljjk bewijzen.
En hare dochter roepende, vroeg ze haar
Jeanne, wilt ge wat muziek maken voor
den dokter.
Jeanne stond op en den dokter vriendelijk
toeknikkende, zette zjj zich aan de piano.
Let op, welke stukken ze kiest, de titels
zullen u het bewijs leveren, of ik gelijk heb
of niet.
Jeanne legde een muziekblad op den les
senaar.
Bequiem van Mozart, las de markies.
Bequiem wat is dat, een nieuwe opera
vroeg mevrouw Bertin, daarmede ondanks zich-
Te Boston, te New-York, te Chicago,
te Saint-Paul, te Baltimore, te Nieuw-
Orleans, in twintig andere steden zijD,
onder de meest verschillende omstandig
heden, vereenigingen gevestigd om deze
jeugdige vrouwen ter hulp te komen. Te
Boston alleen bestaan acht dergelijke
vereenigingen; te New-York zgn er ne
gentien in volle werkiughun arbeidsveld
strekt zich eiken dag al verder en verder
uit en wordt met welslagen beloond en
bekroond.
Het zgn deels protestantscbe, deels ka
tholieke vereenigingen, deels ook vereeni
gingen zonder godsdienstige kleur, waarin
slechts één enkele regel wordt opgelegd:
n.l. een achtenswaardig leven te leiden.
Te Boston, bijvoorbeeld, werken er ver
eenigingen onder den naam van: Hulp
van den reisiger. Eene jongedochter komt
over land of over zee, onbekend met allesi
gereed om zich aan den eerste den beste
toe te vertrouwen, daar aan. De vereeni-
ging gebruikt allerlei middelen om haar te
gemoet te komen, haar bij te staan en te
beschermen. Het adres en de prospectussen
dezer rereeniging zgn voor aller oogen zicht
baar aangeplakt op de schepen, in de wag
gons, in de stations; advertentiën zgn ge
plaatst in de dagbladenhet bestuur der
provincie bemoeit zich ijverig met degenen,
die vertrekken, en geeft hun brieven van
aanbeveling mede eindelijk, agenten, vrou
wen, gaan vrjjwillig bij de aankomst der
treinen en stoombooten hunne welwillende
diensten aan de aankomelingen aanbieden.
Deze eerste periode duurt één of twee
weken. Men huisvest de jongedochter,
men geleidt haar bij hare nasporiugen
men helpt haar bjj het zoeken naar eene
betrekking. Weer anderen komen aan en
zjj ontvangen dezelfde dienstbewijzen;
doch men laat het niet hierbijmen ver
trouwt haar toe aan een nieuwe vereeniging:
de vriend der arbeidstersde aangeboden hand
of de beschermer der jongedochters, enz.
Daar houdt men zich bezig met hare po-
zelve, hare o iwetendheid op dit gebied toonende.
Eene compositie, aan de dooden gewijd
Welnu, wat zeide ik u, voor haren vader.
In diepe stilte luisterde het drietal naar de
heerlijke accoorden, op meesterlijke wijze door
het meisje voorgedragen,
Toen de laatste tonen waren weggestorven,
wilde mevrouw Bertia den dokter een tweede
bewijs leveren, dat bjj Jeanne de rede terugge
keerd was.
Thans een zangstukbeval ze.
Zult gjj zingen, dokter vroeg Jeanne, zich
met een glimlach omwendende.
Neen, kind, ik niet.
Neen, sprak mevrouw Bertia, de markies
zal zingen, hij heeft een prachtige barytonstem
Gewoon, alle begeerten harer moeder te voldoen,
verzette zich Jeanne zonder eenig tljjk var, weer
zin, ook niet tegen dit bevel, alleen veranderde
den glimlach, waarmede ze den dokter had
aangezien en in kouden oogopslag en op stroe
ven toon vroeg ze
Wat wilt ge zingen; mijnheer?
Wat u wilt, mejuffrouw.
O 1 de markies is een uitstekend musicusl
vulde de weduwe aan.
Inderdaad, ik zing alles op het eerste
gezicht, pochte de markies.
Jeanne zocht in hare portefeuille, nam er een
muziekblad uit en legde het op den lessenaar,
met de woorden
Ziehier, gelief dit te zingen.
De markies naderde de piano en las den ti
tel: »Aan de afwezigen. Souvenir.»
Met moeite kon hjj een gebaar van ver-
sitie, met hare hulpmiddelen, en men regelt
bjjgevolg hare levenswijze. Want men neemt
haar niet op uit liefde. Zij moet gehuis
vest, zjj moet gevoed worden, maar zij moet
ook betalen. Zij verdient 2, 3, 4, 5, dol
lars per weekzij heeft ook een kamer en
een spijstafel overeenkomstig hare verdien
sten. Alles wat men haar waarborgt, is dit:
in een wijk, zeer dicht bjj hare werkzaam
heden, en voor zoo laag mogelijken prijs
een betameljjk en net nachtverblijf, gezond
voedsel en bovendien fatsoenljjk gezelschap.
Te Boston bijvoorbeeld, huisvest de aange
boden hand van Nieuw-Engeland, no. 12
Carver-Street, jongedochters die slechts 10
franks per week verdienenzjj wasschen
zelf hunne kleêren en nemen geheel den
dienst van het huis waar. Ook neemt men
er op, die slechts een gedeelte van het kost
geld kunnen betalen en die het overige door
arbeid aanvullen de kostgangsters einde-
Ijjk betalen 25, 30 franks en zelfs meer
per week.
Aan het hoofd van elk dezer homes
dit is de gewone naam is eene aanzien
lijke vrouw geplaatst. Deze doet aldaar de
tucht en de zedelijkheid eerbiedigen, en zjj
bestuurt ook zeer vele bjjkomende diensten.
Want men heeft zich niet bepaald bjj deze
twee essentieële diensten: voeding en huis
vesting. Bjj de beperktheid der hulpmidde
len van deze vereeniging, heeft men, na het
noodzakelijke, nog aan het overbodige ge
dacht. In geen enkele van deze homes ont
breken een badzaal, een leeszaal, een zaal
om met elkaar te spreken en te spelen, en
eindeljjk allerlei werkplaatsen. Dit beant
woordt aan eene bjjzondere behoefte van
Amerika. De Amerikaansche vrouw is, be
halve in zekere gedeelten van de Vereenigde
Staten, geen goede huishoudsterzjj kan
niet goed koken en naaien. Hare dochters,
door haar opgevoed, kunnen het evenmin.
Bovendien ontbreekt hun, wanneer zjj in
de groote steden komen, d'e vlugheid en
handigheid, welke hun veel hooger ver
diensten zou bezorgen. In de vereenigirgen
wondering en spjjt bedwingen.
Een fraaie titel sprak hij op kouden toon.
Jeanne speelde eenige maten, vol liefelijke har
monie, tot inleidingtoen viel de markies in
Un arret injustice
Verder kon hjj het niet brengen, hij aarzelde,
stotterde.
Met eene heftige beweging sloeg Jeanne het
blad dicht, en zong zelve, door haar eigen «pel
begeleid met gevoelvolle stem de heerlijke ro
mance
»Un sort, plein d' injustice.
T'a séparé de moi.
Mais il n'est rien qui puisse
M'arracher a ta foi.
Je serai durant ton absence
Comme dans un mauvais sommeil.
Toi seul finira ma souffrance.
Ton retour sera mon réveil
(Een onrechtvaardig lot houdt mij van u ge
scheiden. Maar niets is in staat, mjj mijn geloof
aan uwe trouw te ontnemen. Uwe afwezigheid
is voor mij een benauwde droom. Gjj alleen kunt
mjjn lijden doen eindigen. Uwe terugkeer zal
voor mjj een heerljjk ontwaken zjjn
Toen zjj geëindigd had, stond zij op, en met
opgeheven hoofd, en strak ken blik, verliet zij
het vertrek, eer nog de aanwezigen hunne ont
roering meester waren.
De oude dokter achtte dit eene geschikte
gelegenheid om afscheid te nemen, en vertrok
eveneens
Te huis gekomen, dacht hij lang en ernstig
over het gebeurde na, en kwam tot deze slot
som
doet men zgn best, zooals ik gezegd heb,
om hun handwerk goed te leeren, en bijge
volg heelt men naai-cursus, knip-cursus,
kook-cursus enz. ingesteld.
Te New-York bestaan er vier en twintig
van die instellingen, welke hunne wer
king over geheel de stad uitstrekken. De
prjjs van het kosthuis 's wekeljjks varieert
gemiddeld van 15 tot 25 en 30 franks.
Het Girls' Lodging House bijvoorbeeld, ver
schaft een zeer goedkoop kosthuis aan de
jongedochters, die slechts een matig salaris
verdienen, zoodat deze in staat gesteld
worden om iets te besparen, waarvan zjj
zich kleeden. Het House of the holy
family neemt de armste fabrieksarbe'dsters
op, en vordert van hen slechts wat zij kun
nen geven, en zendt hen weg, zoodra zjj
zich zelve kunnen bedruipen. Het Saint
Marys Home is geopend voor arme ar
beidsters, die bescherming verlangen. Velen
hunner verdienen slechts 7'/s franks per
weekmen kan denken, hoe weinig kost
geld zij kunnen betalen. En toch het locaal
is zeer netjes en de gastvrjjheid hartelijk
en goed. Het huis no. 59 in de Morton
Street biedt deze bijzonderheid, dat het aan
al zjjne uitgaven het hoofd biedt met de
ontvangsten, welke alleen van de kostgan-
sters komen.
Al deze welgemeende ondernemingen ver-
toonen hetzelfde karakter: zij zjjn geen
liefdadigheids-instellingen. Men geeft er
niet, men verkoopt er. Me ar men verkoopt
voor den meest billijken prijsdikwijls ver
koopt men met verlies. Hierom worden zjj
verdeeld in drie categorieënzij, die hunne
uitgaven en inkomsten in evenwicht houden
en niets van de vrijgevigheid der leden
vorderen; zij, die een gedeelte hunner uit
gaven met hunne inkomsten dekken en een
ander gedeelte, geljjk of hooger, door lief
dadigheids-fondsen dekkenen eindelijk zjj,
die geheel en al overstroomd worden en
alleen van liefdadigheid bestaan. De eersten
zijn 8chaarsch, maar de laatsten eveneens.
De meest voorkomenden zijn die van de
Jeanne heeft begrepen, dat hare moeder en
de markies, de eerste eene domme vrouw, de
andere een schurk, een of ander complot tegen
haar smeden, en waarschuwt hen, dat zjj zich
niet zat overgeven.
Op de Villa waren door de plaats gehad
hebbende scène, de gemoederen vreeseljjk opge
wonden Mevrouw^ Bertin was buiten zich zelve
van woede
Alles ging zoo naar wensen, riep ze, Jeanne
had geheel haar verstand terug, ze beminde u
en toonde mij in alles te zullen gehoorzamen.
Zij is thans weer geheel onderden invloed
van dien dokter geloof ik, antwoordde de mar
kies. In plaats van haar te genezen en haren
geest van den ellendeling, die u tot weduwe
gemaakt beeft, af te leiden, houd', bjj haar
voortdurend in staat van zinneloosheid, volgens
mjjn oordeel zal Jeanne niet genezen zoolang
zij onder behandeling van dien oude bljjft.
Ge hebt volkomen geljjk, waarde markies,
dat is ook mjjne meening; wjj zullen daar
spoedig verandering in brengen. Van heden af,
zij hem de toegang tot ons huis geweigerd. Als
Jeanne hem niet meer ziet, zal ze over een
paar dagen niet meer aan hem denken, en wjj
kunnen volgens onze eigene inzichten handelen
zonder dat die eigenwjjze geleerde ons in den
weg is.
"Wij moeten spoedig handelen, mama. De
rouwtjjd is bjjna verstreken. Als wjj binnen
eenige dagen onze ondertrouw vieren, is de
rouw geheel geëindigd tegen den dag van ons
huweljjk.
Gjj werdt ongeduldig, waarde mnrtjea|
HllRllMSfUI dOGRIIT.
ABONNBME NTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIES.
AGITE MA NON AGITATE.
