N 1 E U YV E
Hbagêlaó voor ©J ïooröon Stuió-éCollanó.
Katholieke Lectuur.
No 2776
Woensdag 8 September 1897.
22ste Jaargang.
Beschuldigd.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
«1,40
«2,80
«0.03
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels50 Cent.
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteur-Uitgever, W. K P P E R S.
Het mag een verblijdend verschjjnsel
genoemd worden, dat de Katholieke ge
schriften bij andersdenkenden in ons 1 md
meer en meer waardeering ondervinden.
Bespreekt de wakkere redacteur van de
Ilollandsclie Revue, de heer Frans Net-
scher, met waardeering den inhoud van
elke maandelijksche aflevering van de Ka
tholieke Gidsen laat hij recht wederva
ren aan den inhoud van het tijdschrift
De Katholiekdoor ook dit goed geredi
geerd maandschrift eene waardige beoordee
ling onder de rubriek «Revue der tijd
schriften» in zjjn Dollandsche Revue te
geven, dan verheugen wij ons niet minder
over het feit, dat ook de dagbladen van
niet-katholieke richting de katholieke lec
tuur in onpartijdige bespreking nemen.
De Telegraaf van gisteren gaf over de
Katholieke Gids, het volgende:
Pastoor Nabbeveld vanOudorp opent
de September-aflevering met «Een terug
blik» op de afgeloopen verkiezings-campag-
ne en zoekt na te gaan wat de oorzaak
of waarschijnlijke aanleiding is geweest,
dat de stembus zoo en niet anders sprak.
Hjj waarschuwt voor de richting die men
thans aan den Staat wil geven en die
wetten wil verordenen, blootstaande aan
invloeden die den kant der volkssouverei-
niteit op willen. «De onsterfelijke begin-
sëlen van '89 getemperd en verwaterd, zijn
verwerkt, verschillende constituties die er
in wortelen, nemen puur menscbenrecht
tot grondslag van den Staat. Zij laten her
ziening harer artikelen toe door de afge
vaardigden van het volk eigenlijk tot
souverein verklaard maar dulden dan ook
dat het volk, door zijne vertegenwoordi
gers, het koningschap geve maar ook de
afschaffing er van moge voorstellen. Op
vaster grond steunt het koningschap voor
den katholiek die het schriftwoord indach
tig zijn moet: non est potei-las nisi a Deo
per me reges regnant Deum time,
FE V1LLETCUV.
78. {Vervolg.)
Wel koesterde hjj eenigen twijfel, of de kapi
tein in Amerika, wanneer hij in de omstreken
Tan de beiittingen der Montgerbois, die, zooals
hjj wist hem bekend waren, eenige nasporingen
sou doen, tot de ontdekking sou komen van de
door hem gepleegde misdaad wel begreep hij,
dat die ontdekking zjjn ondergang zou tenge
volge hebben, maar zjjne maatregelen, meende
hjj, waren zoo goed genomen, dat er van dien
kant geen gevaar duchtte.
Hjj had zijn slachtoffer op een eenzame plaat-
laten liggen, waar zeker niemand komen zou bo
vendien had hjj 't Ijjk van de kleederen en van alles
beroofd, wat tot eenige aanwijsing zou kunnen
strekken; daarbij was de jonge markies in die
streek geheel onbekend, want het was de eerste
maal, dat hjj ter jacht ging zoo men zijn ljjk
vond, zou men het ongetwijfeld hebben gehou
den voor een ongelukkigen zwerveling, van hon
ger omgekomen en ten slotte rekende hjj
cp de roof lieren, wien het lichaam spoedig ten
prooi zou verstrekken en die alle ontdekking
en herkenning onmogelijk zouden maken.
Maar, niettegenstaande dit alles, was hjj toch
niet gerust en besloot hij, na rjjp beraad, het
gevaar het hoofd te bieden, en zoo noodig, zich
in tjjds door de vlucht te redden.
Zoo begaf hjj zich dus op zekeren morgen naar
wen hoer Castillac.
regem honora. Hierin ligt geen aanval op
onze Grondwet opgesloten. Komt een evo
lutie, die hare laatste consequentie ontwik
kelt, ons ongewenscht voor, we verlangen
nochtans geen revolutie die haar versmjjt,
want dan krakt en knakt er meer.
Zoo veel Christendom uit haar te infil-
treeren cf uit haar te distilleeren als gaat,
ziedaar de taak onzer politieke mannen.
Pogen zij dit te doen, dan vervullen zij
Leo's woord in zjjn Encyclica over de
Christelijke inrichting van den Staat
Over de oorzaken waarom het verbond van
katholieken en anti-revolutionnairen de
«Siegerkranz» ontging, zegt pastoor N «Al
les stond in schoonen bloei en toch bleef
de oogst beneden de verwachting, al is 't
binnengehaalde geenszins schraal te noemen,
terwijl we hopen bij tijd en wijle op wat
nahooi.
«Wij hebben inde geëindigde campagne
ontwaard dat, als 't moet, de sprekers als
uit den grond worden gestampt, hun woord
te vernemen was vaak een genot, de
rustelooze arbeid en de onvergelijkelijke
moed, dwongen eerbied af, maar zot nu
eens een legercorps in beweging dat maar
kort te voren een nederlaag leedWat
kracht kan er uitgaan van de verslagenen,
om do nieuwe troepen aan te voeren
«De schoen wrong aan een hatelijke par
tijdige kiestabel, kunstwerk van onua-
tuurljjke bijeenvoeging en onverdedigbare
afstooting, der liberale partij tot meerder
nut, want met gemak verslindt hier het
magere cijfer het vette.»
«Pe volkstelling wijst uit: 1/3 der be.
volking in Nederland is katholiek en we
brengen het met deze kieswet tot 22 af
gevaardigden!» «De anti-rev. brachten 15
Juni meer dan 1/4 van 't totaal derstem-
men uit en bezetten geen vierde part der
Kamerzetels».
«Zoolang deze kiestabel oppermachtig
de verkiezingen beheerscht en bepaalt wie
genood zijn au banquet de Ia vie parle
mentaire, is de opvoering van 't zelfde
Mijn waarde kapitein, riep hjj vrooljjk uit,
zoodra hjj bjj dezen binnenkwam, ik heb uwe
aankomst vernomen, en haast mjj, u te komen
verwelkomen.
De kapitein deed een stap achterwaarts, als
zag hjj een spooksel. Bliksemsnel doemde voor
zijn geest het geheele tooneel op de eenzame
vlakte van Amerika op het was, als zag hjj nog
het bloed van het ongelukkige slachtoffer aan de
hand, die de moordenaar hem toestak, en slechts
met moeite bedwong hij zich, om den ellende
ling niet naar de keel te vliegen en te verwur
gen. Intuss -hen mocht hjj door eene ondoor
dachte opwelling van drift de zaak niet be
derven, hjj ontving zjjn gast dus zoo kalm mo-
geljjk.
Zjjt ge reeds van de vermoeienissen der reis
bekomen vroeg deze.
O zeker, dank u
Ge zijt naar Amerika geweest niet waar?
Ja, naar New-York.
Naar New-York, ah, dus niet in de streek
van onze bezittingen, zoodat ge mjj niet, zooals
ik hoopte eenige berichten van daar kunt geven,
Neen, onmogeljjk.
Dat spjjt memaar, het is niet alleen
daarom dat ge mjj ten uwent zietmjjn bezoek
heefteen tweeledig doel.
En welk is het tweede
Ik kom u tevens vragen of ge mjj de eer
wilt bewijzen, mjjn getuige te zjjn.
Gaat ge duelleeren
Duelleeren Neen kapitein, trouwen I
Trouwen? vroeg de kapitein verwonderd,
en met wie?
theaterstukje op het politiek tooneel meer
malen te verwachten. En al gelukt een
enkelen keer wellicht ons optreden, de re-
gissseurs zorgen wel dat één zwaluw geen
lente maakt.»
De schrijver wijst op het pessimisme,
gevolgd op de nederlaag; dit moet met
hand en tand worden bestreden, want ten
volgenden jare treedt een deel der leden
van de Prov. Staten af en dan zullen onze
kiezers voor een zwaren arbeidsdag worden
opgeroepen, en niemand mag het vergeten,
de uitslag van het werk op dien dag be
paalt voor een deel wie in ons Hoogerhuis
zitting nemen.
Naar onze bescheiding meeniug is er een
middel om het euvel weg te nemen een
uitweg die op de heirbaan van gelijk recht
voor allen uitloopt. Dat middel is: invoe
ring der evenredige vertegenwoordiging,
het stelsel Hare.
De schrijver werkt dit denkbeeld uit.
Eene andere oorzaak van de nederlaag
is, volgens hem, de uitstekende propaganda
van de liberale pers tegenover de katho
lieke, dat doet denken aan 't werk van
de rotatiepers en dat van de handpers.
Het batend middel om aan de katholieke
journalistiek tot heel verre invloedrijk te
wezen, behoeft niet ontdekt te worden,
maar met de toepassing wilde het niet
vlotten. Dij 't grootsche op velerlei gebied
door offervaardigheid van den geloofsge
noot gesticht, mocht 't nog niet gelukken
die milde gezindheid afdoende te winnen
voor l'oeuvre de la presse catliolique.
Ook de extra verkiezingblaadjes der li
beralen deden veel afbreuk. Hoofdoorzaak
is en blijft echter de kiestabel, sleepboot
voor de tegenstanders, versperring voor
pastoor Nabbeveld's partijgenooten.
«Wanneer nu bij den uitslag op som
mige lippen de vraag fluistert of wij met
den nieuwen koers ook uit den rechten
koers zijn verzeild, zal 't eenparig ant
woord niet ontkennend luiden. Foor hoe
lang? Het eerste jaar der volgende eeuw
Met mejuffrouw Jeanne Bertin
Ondanks zichzelve sprong de kapitein op.
Met Jeanne Bertinriep hjj, op zoo ver
wonderden toon, dat de markies ongerust werd.
Hij kende het opvliegend karakter van den Zui-
deljjken Eranscbman en was door diens uitroep
geheel verbjjsterd.
Van zjja kant was het den kapitein niet ont
gaan, welk eene uitwerking zjjn uitroep op den
markies maakte en trachtte hjj dus zijn misslag
zoo goed mogeljja te herstellen.
Ik was zoo verwonderd, sprak hij, u over
uw huwelijk te hooren spreken, daar ik mjj
herinner, dat mejuffrouw Bertin waanzinnig is.
Zeg liever geweest is, want ze is het nu
niet meer.
Wat zegt ge, nu niet meer
Volstrekt niet, ze is volkomen hersteld.
--En heeft dokter Molonguet baar genezen?
O, neen, dokter Molonguet volgde slechts
eene verouderde, veel te langzama methode.
Sedert eenigen tijd is mijne verloofde door hare
moeder onder behandeling gesteld van een ge
neesheer, met wien ik bevriend ben, en die
haar, de nieuwe methode volgende, in acht dagen
tijd volkomen heeft genezen.
Welzoo, in ac ,t dagen volkomen genezen,
maar dat is een wonderwerk ge hebt
het wel gelukkig getroffen.
O 1 ik ben op het toppunt van geluk, er
ontbrak nog Blechts eene zaak aan, namfljjk uwe
medewerking. Ik zou u niet gaarne bjj de ge
beurtenis gemist hebben want ge hebt mjjne
familie gekend, en ook mij, toen ik nog eene
kind was en de familie Bertin zal zich zeer
zal vermelden of dit antwoord moet ge
rectificeerd worden. La Russie ne boude
pas, elle se recueille, is 't gevleugd woord,
na den Krimoorlog gesproken.»
Dezelfde schrijver plaatst in de aflevering
een vers op 't zilver priesterfeest van Mgr.
A. J. Callier, vicaris-generaal, dat meer
van goeden wil dan van ta'ent getuigt.
Hier volgen de vier slotregels:
//Want blijde wjjddet God ge uw ei rste gaven,
Uw lentebloei, uw rijke levenskracht.
Voor U, voor U bidt volk, leviet en j.riester,
Ons aller bi 6 bidt mee, Gods Engelen wacht.//
De heer A. Nu yen 3 schrijft een opstel
over «Christenen en Turken,» naar aan
leiding van den Grieksch-Turkschen oorlog.
Dit opstel, naar de schrijver mededeelt,
grootendeels eene vertaling van een artikel
onder den titel: «Tradizioni d'Ifalia in
Levante» door den heer A. Li zier in de
Rivista internationale di scienzi socialienz„
geschreven, is daarom ook belangrijk wjjl
het zoo rechtstreeksch indruiseht tegen de
artikelen die de te Constantinopel en Athene
verblijf houdende journalist en romancier
Maurits Wagenvoort in Nederland
en Elseviers Maandschrift,van Septem
ber schrijft. «Pe Oostersche quaestie,» zegt
de heer Nuyens, «blijft als tevoren,
een open vraagstuk, een gevaar voor Eu
ropa en een nog grooter gevaar voor de
Christenvolken, die onder het juk der Mu
zelmannen zuchten. Deze zullen het gelag
betalen, want het Turksche fanatisme zal
zich op hen wreken; te meer daar de
Porte gezien heeft dat zij ongestraft hare
Christenen onderdanen kan martelen en ver
moorden, zonder voor eene tusschenkomst
der Mogendheden te duchten te hebben.
Turkije mag alles doen, als het maarniet
tracht zijn grondgebied uit te breiden. Op
die voorwaarde is het verzekerd van de
straffeloosheid en van de hooge bescher
ming der zich noemende Christen Mogend
heden. Wanneer men deze ellendige hou
ding der Mogendheden aanschouwt en dan
een vergelijking maakt met betgeen men
vereerd gevoelen, door ook u als getuige te
zien optreden.
Nu, wat dat betreft, kunt ge op mjj reke
nen, sprak de kapitein, waarna de markies af
scheid nam, zeer verheugd over den gunstigen
afloop van zjjn bezoek.
Nauwelijks was de markies vertrokken, of de
kapitein spoedde zich naar Jarilot, wien hjj de
zaak uiteenzette.
Dat heb ik voorziensprak de commis
saris en wat meer zegt, uwe tegenwoordigheid
als getuige bjj het, huweljjk, zal in het oog der
wereld de indentiteit van den markies volko
men bevestigen.
Maar dat wil ik niet riep de kapitein
voor niets ter wereld wil ik medeplichtig zjjn
aan een schurkenstreek daar komt mjjn ge
weten tegen op zoudt ge meenen, dat ik hem
als den markies de Montgerbois zou kunnen
erkennen, terwijl ik zelf de gebeenten van den
waren markies verzameld heb, die door dezen
ellendeling vermoord is
Bedaar, vriendlief, voerde hem de com
missaris op ka'men toon tegemoet heeft de
markies u ook gezegd wie de tweede getuige
zal zjjr.
Neen, ik was zoo verbjjsterd door wat hij
mij verhaalde, dat ik daar niet aan gedacht
heb.
Nu, de tweede getuige, is onze vriend de
baron de Maternes.
Savignol, uw agent?
Wordt verveljd.)
