N I E U W E &ag6laó voor cfëooró- en S£uió-<éCollanó. Kerkmuziek. No 2783 Donderdag 10 September 1897. 22ste Jaargani?. BUITENLAND. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. BÏÏEEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem. 1,10 «1,40 «2,80 «0.03 Van 16 regels50 Cent. Elke regel meer 77, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Redacteu r-U i t g e v e r, W. K P P E R 8. Zij, die zich vanaj heden op de NI EU WE BAARLEMSCLIE COURANT abonneeren, ontvangen de num mers gedurende deze maand verschijnende, gratis. In een zeer belangwekkend artikel, ge titeld: Kerksieraden ('voorkomende in de Maasbode van 5 Sept. 1.1.) schrijft de zeer eerw. heer P. M. Bots, o. m. het vol gende «Voor en boven alles is het bedehuis, hoe bescheiden zjjne afmetingen misschien ook zijn, het huis van God. De grootste, de heiligste gedachte, welke den eersten tem pel rijzen deed, was nog niet de idee om, met vele menschen in een gebouw veree- nigd, de eigene zaligheid te bewerken; neen, allereerst moest Hem eene woning, een troon geboden, Wien alle hemelen niet kunnen omvatten, maar Die er toch Zjjn genoegen in vindt met de kinderen der menschen te zijn. «Juist omdat de Zoon Gods, bjj Zijn heengaan ten hemel, aan Zijne leerlingen beloofd had, dat Hjj den Zijnen eene plaats ging bereiden in het huis Zjjns Vaders, wilde de Christelijke dankbaarheid ook dien Zoon Gods eene plaats bereiden te midden der menschelijke woningen. Zoo buitengewoon schoon moest die woonstede Gods zjjn, dat uit al hare onderdeelen en versieringen de vervoering van het men- schelijk hart zoude erkend worden. Dit beginsel werpt een eigenaardig licht op alles, wat tot luister van Gods huis dienen moet dus ook op de muziek, die in onze tempels gedurende de heilige diensten weer klinkt. «Wie dit beginsel voorbij zou zien, komt tot velerlei dwaling», merkt de eerw. schrjjver volkomen juist aan. En inderdaad, ▼elerlei en verregaand is de dwaling, waar in menigeen, onbegrijpeljjkerwijs thans nog, Du er reeds zoo veel in goede richting is FIV 1LLKTON. Beschuldigd. 85 {Vervolg.) Zezette verliet zonder argwaan het vertrek. Wat ik thans moet verhalen, sprak miss Ketty, is zóó vreeseljjk, dat ik het alleen aan u durf openbaren, gjj zijt mannen, voor de onschuldige °oren van dit kind is het niet geschikt. Daarop deed ze een breedvoerig verhaal van *»t haar in Amerika was wedervaren. Te Christiansa maakten wjj kennis met sen Franschman, een zeer knap mensch, blond, Oeet heldere blauwe oogen, een eenigszins En- Selsch uiterljjk, maar overigens geheel de hoe danigheid van een landsman. Hoewel Amerikaan v»n geboorte, was bij dan ook van Fransche sfkomst, Heette hij niet Gaston vroeg men haar. Juist de markies Gaston de Montgerbois. Ga voort, riep de kapiteiD, ga voort had niet een litteeken aan het voorhoofd Ja, bij den rechterslaap, naar hjj vertelde, tengevolge van een val, aan boord van een 'chip. Van het mjjne, van de //Garonne dui- 'end duivels, .ik heb mjj niet vergist, hij is het. Het was een bij uitstek wellevend jong- ""ensch. Daar Bosco vernomen had dat hjj rijk had hij het bijzonder op hem gemunt, ter wijl ik, van mjjn kant, mjjn hoop op hem ge vestigd had, om aan mijn beul te ontkomen. De markies, galant als alle Franschen, bood tot stand gekomen men denke maar eens aan den arbeid der Sint Gregorius- vereeniging verkeert met betrekking tot de kerkeljjk-muzikale quaestie. Of is het geene onverantwoordelijke dwa ling te meenen, dat wat voor de wereld, haar vermaken en genietingen, goed ge noeg is, óok passend zou zijn om te ver- hoogen den luister van Gods huis? Dat wat in de concertzaal, de opera thuis be hoort, óok dienen kan om te verkondigen den lof des Allerhoogsten? Voorzeker, ook de artistieke uitvoering eener symfon'e van Beethoven, de wel verzorgde opvoering van een der muziek drama's van Wag n er kan in ons wekken mooie en reine gedachtenmaar die kunst moet genoten worden op haar eigen ter rein, zij moet zich niet willen indringen daar, waar hare plaats niet isin de kerk, daar is zij een wanklank. Wat zich Gode wil schenken, moet Zpner waardig zijn en zich ganschelijk geven. Zoo ook in kunst: eene Gode-ge- wijde kunst moet rein zijn van alles, wat der wereld is, God-geheiligde gezangen moeten geen weerklank hebben, die her innert aan wereldsche composities; want zjj zijn er om God en Zijne glorie alleen en niet om óok te behagen den profanen smaak eener wereldsgezinde menigte. Van hoe supérieme kwaliteiten een niet-kerke- ljjk kunstwerk dan ook moge zijn, toch zal het altijd ontheiligen de heiligheid der Katholieke Godsvereering: God moet ge diend en verheerlijkt worden naar Zijn heiligen wil, ons óok waar het den zang der Kerk geldt geopenbaard door Zpne heilige Kerk, door wie in die Kerk met gezag bekleed zjjn ons herhaaldelijk en allerduidelijkst kenbaar gemaakt. De we reld heeft haar eigene kunst, de H. Kerk heeft de hare Dit voelde heel zuiver de Fransche com ponist Lully, van wien verhaald wordt, dat hij, eene kerk binnentredende en er eene zijner aria's op liturgischen tekst mij, geduren le de voorstelling, en na dat ik gezongen had, een bouquet aan, en na afloop van de seance, een keurig souper. Daar hij ech ter den volgenden morgen vroeg moest vertrek ken, nam hij weldra afscheid. Ik was evenwel vast besloten, hem gedurende den nacht op te zoeken en hem te smeeken, mij mee te nemen, alvorens Bosco ontwaakt zou zijn. Toen all's in het hotel sliep, klopte ik aan zijn kamerdeur en vertelde hem, wie de man was, dien bjj voor mijn broeder hield; en smeekte hem, mjj uit zjjne handen te verlossen en naar Frankrijk terug te doen keeren. In het eerst wilde hjj daar niets vsn weten, hjj geloofde mij niet, wat ik hem vertelde, scheen hem te onmogeljjk, te ongeloofljjk toe. Ik wierp mij echter aan zjjne voeten, ik weende, ik toonde hem mijne armen, bedekt met blauwe plekken en met de litteekens van de naalden, die de wreedaard mij, bij elke voor stelling, gedurende mijn staat van gevoelloos heid in het vleesch stak. Eindelijk had ik hem overtuigd en vol medeleden met mijn lot, besloot bjj aan mjjne smeekingen gehoor te geven, en mjj met zich mede te nemen. Ik was buiten mij zelve van vreugde, ik waande mij gered. Maar Bosco had spoedig onze vlucht vernomen zoomede den weg, langs welken wjj gegaan waren. Hjj zette ons onmiddelljjk na, en twee dagen later had hij ons ingehaald. Die ontmoeting zal ik nooit vergeten. De markies wilde mjj verdedigen, doch een verra- deljjk schot deed hem van zijn paard vallen. Bosco viel op hem aan, en stootte hem het moordend staal in de borst. hcorende zingen, op de kuieëu zonk en uitriep: «Vergiffenis, o Heer, niet voor U had ik dit gemaakt!» Welke is de kunst der kerk? Het zal overbodig zpn deze vraag hier te beantwoorden voor Haarlem's Katholie ken, wie zoo schoone gelegenheid wordt geboden om het Gregoriaansch en de Pa- lestrijnsche muziek in al hun luister te geuietën. Te gaan verklaren, waarom deze kunst de kunst der Kerk is zou mij te ver voeren. Voor wie belangstellen in deze quaestie welke de belangstelling van alle beschaafde Katholieken overwaard is wijs ik gaarne op eene degelijke bro chure, getiteld Veritas, van de hand des heeren Joh. M. C. de Wolt en aanbe volen door Mgr. M. J. A. Lans, welke brochure vóór weinige jaren bp den Uit gever dezer Courant verschenen is. Deze uitstekende, con araore geschreven verhandeling is niet alleen ter lezing aan te bevelen «aan alle Katholieke kerkzan gers en koordirecteuren,» maar ieder ont wikkeld Katholiek behoorde op de hoogte te zpn van het daarin behandelde. Wie met aandacht deze brochure leest, zal veelal ongemotiveerde vooroordeelen tegen de ware kerkmuziek spoedig voelen verdwijnen, overtuigd worden van haar goed recht en zich voelen aangespoord om zich in de kerk althans te onttrekken aan de prikke lende, zinnenstreelende zangen der wereld, zpne ziel ontvankeljjk te maken voor de verheven schoonheden der Godgewijde mu ziek, onder haar louterenden invloed zijn schoonheidsgevoel te verfijnen, zpn gods vrucht te voelen toenemen. Dan wanneer alle beschaafde Katho lieken zullen geleerd hebben de schoon heden van den waren kerkzang te waar- deeren, zal bet tijdstip zijn aangebroken, waarop in geen enkele Katholieke Kerk de heilige Diensten meer zullen worden ontwijd door de heiligschennende, wereld sche muziek, dan zal overal en ten allen "tijde Gode blijmoedig gegeven worden, wat Daarna trad hij op mij toe. Ge hebt gedacht, mij te kunnen ontsnap pen, sprak hjj, en met dien melkmuil weg te loopenmaar ge vergeet Boscomij ontkomt ge niet. Ik ben doctor Satan, onthoud dat wel, en, weet dat ge eenmaal in mjjne macht, daar niet meer aan ontkomt. Dat schijnt ge vergeten te zjjn, maar, ik zal er u aan herinneren en tevens den lust bmemen, uwe streken te her nieuwen. Daarop bond bij mjj de handen op den rug en sloeg mij zoolang, tot ik bewusteloos neer viel. Wat ik verder had te verduren, geen pen is in staat, dit te beschrijven. Nadat hij zijn slachtoffer geheel van zijn klee deren beroofd had, sprak hjj Waarachtig, we zjjn van gelijke taille I Daarop pastte bij het jachtvest en den hoed, beide nog met bloed bevlekt. Nu, vroeg hij, zie ik er nu niet uit als uw markies en zou men mij op het eerste ge zicht niet voor hem aanzien Ketty, vervolgde hjj, ons fortuin is gemaakt, ge ziet in mjj den markies Gaston de Montgerbois. Van dien dag af, gaf hjj zich voor den markies uit. Dooreen zeer sluw bedacht en wel uitgevoerd plan deed hij zich alle papieren van de Montgerbois toe zenden en verlieten wjj weldra Amerika, terwijl hjj overal rondstrooide, dat hjj voor mjjne ze nuwziekte, de Fransche geneeskundigen wilde raadplegen Zoo zjjn wij in Parijs gekomen, waar hij reeds dadelijk kennis maakte met Maurice Bertin, door wiens tusschenkomst hjj zich den toegang verschafte tot het gezin van den ban- Hem toebehoort en wat alleen Zijner vol komen waardig is. M. V. Amerika. In Pennsylvania ziet het er zeer treurig uit Daar zijn de werklieden in opstand gebracht en niet luisterend naar het gezag, werden een en twintig arbeiders doodge schoten en zeer velen gekwetst. Natuurlijk heeft de slachting onder de opgewon den massa de gemoederen verbitterd en hebben 1500 mijnwerkers te Lattimer, meest Italianen, Polen en Hongaren, het werk gestaakt. Eene sterke afdeeÜDg regeeringstroepen met geschut is naar Hazleton gezonden om den opstand te bedwingen. Frankrijk. Bij de groote manoeuvres van het Fran sche leger in de Noordelijke provincies is te Kamerijk een schuur, waarin de solda ten nachtverblijf hielden, in brand geraakt. Een korporaal en een soldaat zpn in de vlammen omgekomen. Maandag-morgen is te Loos nabij Rijs- sel het doodvonnis voltrokken aan zekeren Thomas, die een zijner medegevangenen Joseph Saelens door middel van een priem had vermoord. Hij onderging zeer kalm zijn strat. In Frankrijk heeft de rijwielbelasting van 10 franks in 1896 3'/^ millioen opge bracht. In 1894 waren 203,000 rijwielen belast, in 1895 steeg het getal tot 256,000 en in 1896 tot 329,800. Daarvan kwamen niet minder dan 62,900 voor in het de partement van de Seine (Parijs). In Italië wordt met 1 Januari, 98 ook eene belastiug op rijwielen ingevoerd en wel van 10 lire voor een gewonen wieier, 15 lire voor een tandem, en 20 voor een motor-car. DuitBChland. Keizer Wilhelm is zelden te huis. Nu bevindt Z. M. zich se,dert Zondag te To- tiss, in Hongarije, waar hij de gast is van keizer Frans Jozef, om de manoeuvres bjj te wonen, en een hartelijk woordje te spreken over het Drievoudig-Verbond als eene voortzetting van de besprekingen kier, zich in de gunst van mevrouw Bertin wist in te dringen en eindeljjk een huwelijk met Jean ne beoogde. Had hjj eenmaal zjjn doel bereikt, dan zou hjj mjj uit den weg ruimen. Hjj verspreidde reeds het gerucht dat ik waanzinnig was, en aan eene ma nie van zelfmoord leed, teneinde, wanneer men zou vernemen dat ik gestorven was, door hem gedood, het denkbeeld te doen veld winnen dat ik me zelve van het leven berooid had. Eenmaal in het hotel Bertin ontvangen zjjnde, had ik hoop gevoed, mjjn vader te kunnen spreken, maar Bosco, die mjjne pogingen daar toe doorzag, verhinderde mij steeds, een oogen - blik met den ouden Baptistin alleen te zjjn, en de ongelukkige grjjsaard kon in mij zjjne dochter Nini niet herkeunen. Op zekeren avond echter, toen ik mjj alleen in mijn kamer bevond, kwam de oude man bjj mij en herkende mjj eindelijk. Owelk eene vreugde, welk een geluk al het verledene, al de doorgestane ellende was vergeten en spoedig hadden wjj het plan gevormd te vluchten. Bosco echter, die ons onderhoud had afgeluisterd, trad ons in den weg, en na eene korte worsteling deed hjj, door welk helsch middel weet ik niet, mjjn vader bewusteloos neerstorten en bracht mjj weder onder zjjn alles beheerschenden in vloed. Wordt vervolgd.) PRIJS DER AD VERTE NTIEN. AGITE MA NON AGITATE.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1897 | | pagina 1