NIBÜ W E
2)agSlaó voor cftooró- on
Opkomst en verval.
No 2789
Donderdag 23 September 1897.
22ste /aarganc.
BÜ1TENLAJND,
ABONNBME N TSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. -p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BIJ BE AU: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
«1,40
«2,80
«0.03
Van 16 segels50 Cent.
Elke regel meer
7J/«
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dieustaanbi ngen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
v
Ongeveer vjjf minuten rjjdens van Pitts
burg, Pennsylvania, staan de stomme maar
nochtans welsprekende bouwvallen van wat
misschien eenmaal de meest fameuze stad
was in haar kort bestaan.
Wie had niet gehoord van Pithole 1
Iedere eigenaar van oliebronnen stak zijn
ooren op als hjj het woord Pithole hoorde
noemen. Iedere olieman wist wat die naam
beduidde.
Pithok's ontstaan dateert van 7 Januari
1864. Op een boerderij in Venango County
werd door gelukkige avonturiers olie ge
vonden. 't Was de later fameuse bron No.
4 U. S. en 'twas een wondervolle fontein.
Binnen twee maanden was Pithole eene
plaats van 6000 zielen en tegen midden
zomer was het eene stad van volledig 20.000
inwoners.
Toen de boomen hunne gouden bladeren
begonnen te laten vallen, had de groote
stad, toen de derde in bevolking van den
Staat, haar toppunt van bloei bereikt. Er
waren een dozijn goede hotels, drie kerken
en twee schouwburgen. Al deze inrichtin
gen werden druk bezocht. Twee spoorwegen
waren reeds naar de stad aangelegd en
een aantal andere groote werken waren
ontworpen. Al het toebehooren tot een
groote rjjke stad waren te Pithole aan
wezig. Er ontbrak niets wat mannen van
geld en ondernemingsgeest vereischten.
Het lafld rondom Pithole kon destijds
slechts gekocht worden door het met goud
te bedekken, want onder den bodem lag de
kostelijke petroleum destijds eene waarde
hebbende van 5 pd. st. per vat. Niemand
deed meer iets aan den landbouw. De ploeg
had plaats gemaakt voor de jacht naar
fortuin. Landbouwers verkochten hun grond
voor fabelachtige prjjzen en werden rjjk
gemaakt boven hunne weelderigste verbeel
ding. Toch wisten sommigen hunner, door
hunne schrokkerigheid gedrevei', niet wan
neer het jjzer gesmeed moest werden; ijj
FEUILLETON.
Beschuldigd.
91. {Vervolg.)
Wat anders Gelooft ge, dat deze onver
wachte ontmoeting anders dan hoogst nadeelig
op haar werken zou f
Maar wat dan te doen
Spoedig, verberg n, ze komt hierheen.
Werkelijk naderde Jeanne, met een bonquet rozen
in de hand.
Nog niet groot genoeg, mompelde zjj, nog
tteer rozen, de schoonste voor hem.
Zachtjes pinkte zij nog eenige bloemen, die
zjj bjj de anderen voegde en thans aandachtig
beschouwde.
O, sprak ze, nu is het genoeg, Jacques,
mijn goede Jacques.
En de bloemen kussende, vervolgde zjj lang.
eaam haren weg, opnieuw haar lied zingende.
Jacques kon zich niet lvnger inhouden, hjj wilde
zjjne geliefde tegemoet snellende dokter ech
ter hield hem terug.
Blijf hier, fluisterde hjj, en houd u stil.
Maar hoort ge niet, dat ze mjj roept
Laat haar roepen. Zjj mag u thans nog
niet zien, het zou haar dooden. Keer onmiddel
lijk terug.
En zal ik haar niet zienP
Nog niet, eerst moet ik er haar op voor
bereiden, de schok van bet onverwachte weer-
tien zou te hevig zjjn.
Welnu, ik gehoorzaam, maar, haar zoo
bleven steeds wachten op hoogeren prys,
totdat ten laatste de bodem uit de mand
viel.
Een oud man, zekere Cop el and, was
eigenaar van eene boerderij groot 200 ares.
Hem werd voor zjjn eigendom 700.000 pd. st.
geboden, de man weigerde, hebzuchtig
meende hjj een hoogeren prjjs te kunnen
bedingen. Een andere landbouwer weigerde
750.000 p.st. voor zijne 250 ares te ont
vangen. Hjj wilde een millioen en geen
cent minder. Zoo hoog steeg te Pithole
het zoeken naar een ongekend fortuin.
Maar toen later op de landerijen van deze
hebzuchtigen een onderzoek plaats had naar
petroleumbronnen bleek het land geen
enkele bron te bevatten en wilde niemand
er zelfs naar omzien.
Pithole was eene groote handelsstad in
korten tjjd. De stad had magazjjnen, win
kels en banken en haar postkantoor was
een der voornaamste van het land. De
geheele landstreek, mijlen in den omtrek,
was als 't ware doorboord met onderzoe
kingen der onvermoeide olie-avonturiers.
Millioenen dollars werden in en om Pi
thole verdiend, millioenen in den grond
verzonken of in de stad verkwist. Het le
ven van de inwoners der stad Pithole was
geschoeid op de leest van «zoo gewonnen
zoo geronnen» en het geil vloeide er als
water.
De ongebondenheid nam hand over hand
toe en de zedeloosheid vierde onder de
weelderige bevolking hare triomfen.
Maar Pithole is geen Pithole meer. De
stad bereikte in een enkel kort jaar haar
hoogste ontwikkeling en daalde nagenoeg
even spoedig. Een groote brand bespoe
digde haar val en drie a vier jaren geleden
werd de geheele zetel met publieke gebou
wen en al voor onbetaalde belastingschuld
aan een landbouwer verkocht voor slechts
12.000 p.st.
Sedert is al de grootheid van Pithole
verdwenen en behalve enkele bouwvallen
en oude huizen die aanduidden dat er een-
nabjj te weten, en haar dan te moeten ontvluch
ten, ge weet niet, welk eene opoffering het is.
Het ljjk van Bosco was inmiddels, op last
van Jarilot weggebracht, terwijl twee liefdezus
ters, door den kapitein ontboden, bjj dat van
Ketty waakten.
En thans, sprak de kapitein tot Zezette,
wordt het tjjd, uw slaapkamer te gaan opzoe
ken.
Alles wat tot weelde en gemak kon dienen,
was in dit vertrek met zeldzame zorg aange
bracht.
-Nu, vroeg hjj, de handen van het verbaasde
meisje vattende, hoe bevalt u dit hutje.
En overgelukkig, met tranen van dankbaar
heid in de oogen, trok zjj het hoofd van haar
vaderljjken vriend tot zich en kuste hem har-
teljjk.
O, wat zjjt ge goed, stamelde ze.
Ja, ja, maar dat is niet alles voor u al
leen dit is nu de kamer, niet van Zezette
Moulin, maar van mevrouw Naugy.
En zich tot Jacques wendende, die met den
dokter binnentrad
Nu, wat zegt ge er van, is dit niet een
lief plekje om gelukkig te zjjn.
Ja, kapitein, antwoordde Jacques met be
wogen stem, het is, zooals ge gezegd hebtein
delijk doet het geluk bjj ons zijn intrede.
Geheimzinnig, stil, en grinnekend van ge
noegen, kwam Bamboula met een grooten doos
aandragen die hjj Zeiette aanbood met de woor
den
Uit naam van den heer André, mejuffrouw!
Zezette opende de doos en ontstelde op het ge
maal eene welvarende stad heeft gestaan,
wordt de ploeg weder door de straten ge
trokken eu graast het vee waar eertijds
winkels en plaatsen van vermakelijkheden
hebben gestaan.
Engeland.
De werkstakingen nemen verschrikkelijke
verhoudingen aan en het aantal werkelooze
machinebouwers is reeds gestegen tot 57.000
man.
In verschillende fabrieken krjjgen werk
lieden gedaan. De lock-out is ook tot de
fabrieken te Bristol en Otley uitgebreid.
Er worden op het oogenblik onderhan
delingen gevoerd tusschen het departement
van arbeid van den Board of Trade met de
Engineering Employer s Federation met het
doel het einde te bespoedigen van den reu
zenstrijd die nu reeds tien weken lang den
Britschen scheepsbouw in het ongereede
brengt. De onderhandelingen gaan uiterst
langzaam en veel kans op slagen is er
nog niet daar de patroons bij de minste
bedreiging de werklieden ontslaan.
Frankrijk.
In de omstreken van Le Puy was het
in den nacht van Zondag op Maandag zeer
koud. Overvloedig viel de sneeuw, de ber
gen waren met een laag van verscheidene
centimeters dik bedekt. In het kanton Cra-
ponne lag de sneeuw des morgens 20 cen
timeters dik.
Een in Parjjsche kringen onder den
naam Clarisse bekende nicht van G am-
b e 11 a, die van haar zelf eigenlijk Clara
Gambetta, heet,bevindt zich thans in
een toestand van groote ellende. Zij is, om
dat zij geen huur kon betalen, uit baar
kamer gezet.
Clara Gambetta, die thans 43 jaren
telt, is te Orange geboren; haar vader, een
neef van den beroemden volkstribuun, die
als verkooper van gipsen beeldjes zijn leven
rekte, werd door de tering weggerukt; haar
moeder was reeds eerder gestorven. Ge
noodzaakt geheel op eigen voeten te staan
kwam het meisje in 1894, op 20-jarigen
leeftjjd, van het conservatorium te Parijs.
In de veronderstelling dat Gambetta
niet zou willen, dat zjjn nicht in het pu-
zicht van den rjjkdom van versierselen in goud
en edelgesteenten, die deze bevatte.
Een voor een nam ze de verschillende voor
werpen in de handen en telkens ontsnapte haar
een kreet van verrassing, terwjjl haar gelaat van
vreugde blonk.
Dit alles, sprak de kapiteiD, beteekent niets,
goud, paarlen, diamanten, kan iedereen hebben
maar, wat zelfs geen koningin kan verkrjjgen,
omdat daartoe feeën vingeren noodig zijn, en
feeën nu eenmaal niet meer bestaan, zie, dat ligt
hieronder.
Met deze woorden haalde hjj uit de doos
eenige prachtige borduurwerken, die hjj voor
Zezette op de tafel uitspreidde.
Oriep ze, van bewondering opgetogen
en met kennersoog het fjjne tapisseriewerk be
schouwende, hoe heerlijkhoe schoon I Maar
vervolgde ze, dat is mjjn werk 1 dat heb ik
gemaakt 1
Bamboula brak in een schaterlach uit, hjj
was in het geheim ingewijd en wist zich niet
goed te houden.
Toen ze arbeidde, om in haar onderhoud ie
voorzien, was het André Naugy die haar werk
verschafte en was het voor zich zelf, dat ze al
dat schoons vervaardigde, dat, zooals de kapi
tein zeide, geen koningin beter wenschen kon.
Zonder het te weten, had ze baar eigen bruids
kleed gemaakt.
Het was een geschenk van haren verloofde.
Dit zal u, lieve Zezette, voegde hjj er
bjj, aan den tjjd terug doen denken, toen wjj
elkander beminden zonder het te durven bekennen.
bliek optrad, engageerde de directeur van
een café chantant de andere onbekende zan
geres. Maar zjjne berekening taalde, want
14 dagen later overleed Gambetta. Cla
ra zocht nu in de provincie en in den
vreemde haar heil. Zij verloor echter haar
stem en viel aan de ellende ten prooi.
Van G ambetta, verklaarde zjj, had zij
een of tweemaal io haar leven hulp ont
vangen.
Duitschland.
De Army and Navy Gazette vertelt dat
keizer Wilhelm een machine heeft uit
gevonden, waaraan hij den naam «Ver
woester der gevechtslinie» heeft gegeven.
De machine moet een stalen automobile
zijn met schietgaten voor mitrailleuses en
kan een twaalftal goed beschutte kanonniers
bevatten. Een gering aantal van deze ma
chines zou een geheel leger kunnen ver
nietigen.
SarahBernhardt was van plan
te Straatsburg op te treden. Zjj vroeg daar
toe vergunning aan de Regeering van El-
zas-Lotharingen. Deze antwoordde, dat,
aangezien Sarah herhaaldelijk had ge
zworen nimmer in Duitschland te zullen
spelen, de Regeering aanvankelijk niet ge
neigd was haar eed te helpen verbreken;
dat echter, aangezien Straatsburg een bjj-
zonder geval is, zjj gaarne aan Sarah
de gevraagde machtiging zou verleenen
op voorwaarde, dat zjj eerst in een anderen
Duitschen schouwburg speelt! Sarah zou
hierop hebben geantwoord, dat zjj zich
geen voorwaarden liet stellen en dat zjj
niet te Straatsburg zal komen.
Spanje.
De Katholieke pers in Spanje trekt
hevig te velde tegen het Kabinet, inzon
derheid tegen den Minister van Financiën,
die de brutaliteit heeft gehad de hand te
slaan aan de goederen der Kerk. Eenparig
en flink stelt de pers den Bisschop in het
gel pk die den banvloek over den Minister
heeft uitgesproken.
De Pauselijke Nuntius te Madrid is naar
Rome vertrokken om de zaak met Z. H.
den Paus te bespreken.
Aan het Hof te Madrid vreest men, dat
de Carlisten in opstand zullen komen.
De terugkeer van Z. Em. den Nuntius
wordt met spanning verwacht.
Niettegenstaande alles wat zij in de laatste
uren had zien gebeuren, was mevrouw Bertin
nog niet in staat, de waarheid te bevatten.
Het is alles slechts een streek van dien
kapitein, riep ze, om mjj te dwingen mjjne
dochter aan dien Jacques Moulin te geven.
Nooit heeft de markies al die misdaden kun
nen begaan, waarvan men hem beschuldigt, dat
is onmogeljjk
Daarin hebt ge volkomen geljjk, spotte
de kapitein, de echte markies de Montgerbois
zou zulke streken nooit hebben uitgehaald,
maar deze is een dief, een inbreker, een
Bosco.
Neen, mjjn schoonzoon is geen Bosco 1
Nooit zou ik mjjne dochter aan een Bosco ge
geven hebben. Doch in weerwil van dit alles
was zij niet te overtuigen.
Maurice Bertin, inmiddels ontboden, werd
door Jarilot op de hoogte gesteld van den stand
van zaken. In tegenwoordigheid van het ljjk
van Bosco gebracht, schaamde bjj zich, den
man, die gebleken was een dief, een moordenaar
te zjjn, als een broeder, als den aanstaanden
echtgenoot zjjner zuster te hebben behandeld.
En ik was nog wel de deelgenoot, de
compagnon van dien man, ik ben dus evenveel
waard als hij. O, ik walg van mjj zeiven.
Wordt vervolgd.)
HAARIEMSCK
IT.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.