N I E
E
ïïagêlaó voor eSflooró- en Suió-JColland.
De school.
No 2790
Vrijdag 24 September 1897.
22ste Jaargang.
BUIT E N L A~¥dT~
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
1,40
«2,80
«0.03
Van 16 regels50 Cent.
Elke regel meer7'/j
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dieastaanbi ngen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
De school is heden ten dage, schier
over geheel de wereld, het middelpunt van
den strjjd, die gevoerd wordt tusschen ge
loof en ongeloof. Geheel de beschaafde
wereld is vervuld van geestdrift voor de
schoolen toch is diezelfde beschaafde we
reld verdeeld in twee groote heirlegers.
Aan den een en kant wordt er gestreden
voor de christelijke school; aan den ande
ren kant wordt er gestreden voor de hei-
deusche school.
Wanneer wij de dingen zoo flink weg
maar neêrschrjjven, dan willen wij ook zeg
gen waarin de christelijke en de heidensche
school van elkander verschillen?
De christelijke school wil niet enkel voor
deze aarde, maar ook voor de eeuwigheid
opvoeden en opkweeken en opbouwen. De
heidensche school daarentegen loochent de
eeuwige bestemming vanhetmenschenkind
en wil daarom het kind alleen verrijken
met aardsche kennis en aardsche weten
schap.
De christeljjke school geeft een onder
wijs, hetwelk èn het verstand èn bet hart
vormt en ontwikkelt; een onderwijs, het
welk den jeugdigen wereldburger vaste
grondbeginselen inscherpt voor een zede-
ljjk en braaf leven, waardoor het dien
wereldburger wordt mogelijk gemaakt en
vergemakkelijkt om zjjne eeuwige bestem
ming te bereiken. Maar de heidensche
school geeft een onderwijs, hetwelk alle
bovenaardsche verwachtingen van de hand
wijst en alleen naar het schpnbaar geluk
van deze zinnelijke wereld streeft.
Helaas, in de meeste landen der be
schaafde wereld zoekt de Staat alle heil
van het tegenwoordig oogenblik en van de
toekomst in de godsdienstlooze school.
Daarom jjvert men zoozeer voor de school
zonder God en zonder godsdienst.
De Katholieken, die volgens hunne gods
dienstige overtuiging geen gebruik kunnen
maken van deze godsdienstlooze, nieuw-
feuilleton.
Beschuldigd.
92. {Vervolg.)
Daarop wendde Maurice zich tot Savignol,
dien bjj nog altijd voor dén baron de Maternes
hield
Waarde baron, heb dank, dat ge ons in
ons ongeluk niet verlaat, aan u alleen wil ik
eene vertrouwelijke mededeeling doen.
Op een wenk van Jarilot, volgde Savignol
den zoon van den bankier in een nevenvertrek,
waar deze hem de volgende bekentenis deed
Waarde vriend 1 met het oog op de ge
beurtenissen, die thans plaa's hebben zou het
eene dwaasheid zjjn, langer te volharden. Ik ge
voel mij schuldig. Zooals u bekend is, heb ik mij
door dien ellendeling in een mnalstroom van
vermaken en genietingen laten meesleepen en
het geheele fortuin van mijn vader verkwist.
Het bankiershuis Berlin wordt morgen failliet
verklaard. En zoodra de justitie inzage van onze
boeken zal hebben genomen, zal men mij ge
vangen nemen.
Gevangen nemen, waarom
Na eenige aarzeling, en van schaamte blozen
de, antwoordde bjj
Omdat ik vervalsehing heb gepleegd. O, ge
weet niet, waarioe die ellendeling mij gebracht
heeft.
Toen vij ten einde raad waren, toen ons alle
hulp ontbrak, heb ik, op zjjn aandringen, ver
scheidene bandteekeningen nagemaakt ;die wissels
heidensche scholen, worden genoodzaakt
om op eigen koste hunne eigene scholen
te bouwen en aldus worden zij tevens ge
dwongen om hunne geldelijke bijdragen
voor de school te verdubbelen. Immers, zjj
moeten helpen bijdragen voor de Staats
scholen, en tevens den bouw en het onder
houd van hunne eigene scholen bekostigen.
Bovendien moeten de Katholieken maar
al te dikwijls het verwijt aanhooren, als
zouden zij geen vaderlandlievende burgers,
maar veeleer vijanden van het zóo hooge-
lijk geprezen Staatsonderwijs zijn.
Inderdaad, wanneer wjj het godsdienstig
en zedelijk doel van de school uit het oog
mochten verliezen, dan zouden er nog re
denen kunnen bestaan om dat hoog gepre
zen schoolstelsel lief te hebben. Maar zoo
lang godsdienst en zedelijkheid voor ons
van het hoogste belang zullen zijn, zoolang
ook moeten wij het ongolsdienstig en on
zedelijk schoolstelsel van den modernen
Staat verwerpen en afkeuren.
De nieuw-heidensche scholen hebben
reeds onberekenbare schade toegebracht aan
de Katholieke zaak, dit valt geenszins te
ontkennen. Want zeer vele Katholieke ouders
zenden hunne kinderen naar die verderfe
lijke scholen, alwaar aan het kind begin
selen worden ingeprent, die lijnrecht in
strijd zijn met de beginselen van ons al
oud en heilig geloof. Och, dat de ouders
het verkeerde van hunne handelwijze toch
inzagen en van den doolweg waarop zij
zich bevinden, nog bijtijds terugkeerden
Voorwaar, de school is in de hand van
het ongeloof het beste wapen om tegen
de zóózeer gehate Katholieke Kerk strijd
te voeren. De school is in de hand van het
ongeloof het beste middel om kostbare
lammeren en schapen aan den Herder der
zielen te ontrukken.
De geest des ongeloofs breidt zich hoe
langer zoo verder uit. Gewetenloosheid
dringt eiken dag meer en meer in alle
lagen en rangen der maatschappij door.
Maar dit is niet te verwonderen.
zullen weldra ter betaling worden aangeboden,
en, dan zal het te laat zjjn. O, ik, ongelukkige,
dat ik dit niet vroeger heb ingezien. Maar ik
was zoo geheel onder zijn invloed, en dan, re
kenden wjj op de huweljjksgift van mjjn zuster,
die er ons weer bovenop moest helpen.
En zou die daartoe voldoende zjjn geweest?
Ja. Maar nu wil ik niet dat Jeanne het
slachtoffer wordt van wat wij misdreven hebben.
Wat will ge dan? U gevangen geven?
Wat een man van eer moet doen, die een
leven van schande en misdaad moet boeten.
Maar voor alles heb ik vergiffenis te vragen aan
een onschuldige, die door mijn toedoen, langen
tijd in de gevangenis gesmacht heeft. Wilt ge
Jacques Moulin opzoeeen en hem vragen, mij
een onderhoud toe te staan
Het kostte Savignol weinig moeite, Jacques
Moulin hiertoe te bewegen en weinige oogen-
blikken later stonden de beide mannen tegen
over elkaar.
Mjjnheer aldus begon Maurice, terwjjl
aandoening en schaamte hem bijna beletten te
spreken, ik gevoel mjj gedwongen u vergiffenis
te vragen
Laat dat bljjven, viel Jacques hem in de
rede, alles is voorbjj en vergeten.
Neen, vergeten door u misschien, maar
door mij onmogeljjk. Ik herinner mjj de woor
den die ge hebt gesproken bjj het lijk van mjjn on-
gelukkigen vader dien ik dooru vermoord waande.
Wanneer men de laagheid heeft een misdaad
te begaan, moet men ook den moed hebben,
daarvoor te boeten. Thans is het mjjn plicht
de eer van mjjn vader, den rlaam van den ban-
Eerlpke, trouwe, vaderlandlievende bur
gers groeien alleen op het vaste fundament
des geloofs, waarbij de vrome, behoorlijke
zedelijkheid hare schoonste bloemen doet
ontluiken. Zedelijkheid zonder den grond
slag des geloofs kan onmogelijk standhou
den, wanneer er bekoring of gevaar dreigt.
Mochten de mannen, die tegenwoordig
het wereldtooneel beweren te beheerscben,
dit toch eens begrijpen of liever willen be
grijpen, ons dunkt in vele zaken zouden zij
geheel anders handelen, maar vooral in
zake van het onderwijs en van de school.
Duitschland.
Te Wiesbaden zal den 18en October
e. k. een standbeeld van keizer F r i e d r i c h
worden onthuld. De meeste familieleden,
waaronder op de eerste plaats keizer
Wilhelm zullen de plechtigheid bijwonen.
De Kroonprinses van Griekenland, eene
dochter van keizer Friedrich en zuster
van keizer Wilhelm zal de onthulling
van het standbeeld ter eere van haar vader
echter niet bijwonen.
Op den avond van het feest zal in den
hofschouwburg te Wiesbaden eene gala
voorstelling worden gegeven.
Het vernielingswerktuig dat keizer
Wilhelm heeft uitgevonden zal genoemd
worden slagorde-vernieler. Het is een sta
len automobiel of zelfrijdende wagen, met
openingen voor mitrailleuses en waarin
twaalf artilleristen volkomen beschut kun
nen plaats nemen.
De Keizer denkt ook aan vreedzame za
ken. Hij heeft onlangs, aan tafel bij den
Oostenrijkschen Aartshertog Friedrich ver
klaard, dat hij «eerstdaags weer eens aan
het componeeren» zou gaan. Wie weet of
Z. M. niet een marsch gaat componeeren
om zijn uitgevonden oorlogswerktuig ten
strijde te voeren.
Oostenrijk-Hongarije.
Aan Dr. Ad Ier, den leider derOos'en-
rijksche sociaal-democraten die met den
oud-afgevaardigde Pernerstorter, de
betooging der Hongaarsche socialisten ten
gunste van het algemeen s'emrecht in de
kier, door mijn toedoen bezoedeld, van alle smet
te zuiveren 1
Wat wilt ge doen? vroeg Jacques onge
rust.
Den raad opvolgen, mij door Jacques
Eerljjk gegeven.
U zeiven dooden Ongelukkige 1
Mijn medeplichtige is dood. Thans aan
mij de beurt. Vaarwel 1
Neen, blijft Er is nog een edeler boete
dan door een pistoolschot te sterven, nameljjk,
het verledene door arbeid uit te wisschen en
een eerlijk man te worden, ziedaar den raad,
dien ik u thans geef.
Zou dit mogelijk zijn
Die het doel wil, moet ook de middelen
willen. Maurice antwoorddeniet, wijfelend bleef
hij eenige oogenblikken metgebogen hoofd voor
Jacques staan eindelek richtte hij zich op en
met eene van aandoening bevende stem sprak
hjj
Al het leed dat ik u en de uwen berok
kend heb, is vergeten en vergeven, niet waar
Van ganscher harte!
O, mijn vader had wel geljjk, u, Jacques
Eerljjk te noemen. In plaats van daarvoor af
gunstig te zijn, had ik uw voorbeeld moeten
volgen, maar wat gebeurd is, is gebeurd, en
niet te herroepen, echter wel te herstellen, Jac
ques, ge bemint mijn zuster! Al hetkwaad.dat
ik u gedaan heb, wil ik door haar weder trach
ten goed te maken. Jeanne zal uw echtgenoote
worden, en wanneer gjj gelukkig zult zjjn, denk
dan somwjjlen ook aan hem, dij zoo veel mis
dreef doch ook een enkele goede daad in
stad Buda-Pest gehouden, wilden bijwonen,
werden bij hun aankomst de toegang tot
de stad door de politie ontzegd.
I le Oostenrijksche kroonprins, Aartsher
tog FransFerdinand heeft te Buda-Pest
door zijn opperhofmeester graaf A b e n s-
berg Traun openlijk laten verklaren,
dat de berichten over een geheim huwelijk
voorzoover zij de persoon des aartshertogen
betreffen teneenemale onwaar zjjn. Officieel
is uit Weenen het verzoek gekomen om
den Akenschen zwendelaar, die den naam
van den Aartshertog misbruikt heeft, te
vervolgen. Intusschen wordt het mogelijk
geacht, dat Marie Hussmann, die zelf
trouwens ietwat excentriek van natuur is,
misschien het slachtoffer is geworden van
een gek. De directie van Krupp's fabriek
spreekt de bewering als zou de zooge
naamde Aartshertog een spion geweest zjjn,
die in opdracht van een vreemde mogend
heid zich bij de Husmanns heeft inge
drongen om in het geheim van Krupp's
fabrikaten te komen, als onhoudbaar tegen.
Rusland.
De oogst in Rusland blijkt over het al
gemeen vrij goed te zijn. Énkele j laatsen
waar het gewas niet voordeelig is uitge
vallen, kunnen bijtijds worden voorzien
van den overvloed die den rijken oogst
van dit jaar heeft opgeleverd.
Belgie.
De voorzitter van den Belgischen Volks
hondde heer M. Verhaegen, heeft de
noodzakelijkheid ingezien eens te laten
zien, dat men geen twee heeren kan die
nen. Met grof geschut heeft hij bres ge
schoten in de gelederen van hen die op
toon en vormen lettende, troebel water
maakten en het kwaad lieten voortwoe
keren.
Hij heeft de partij van abbé Daens
onder de oogen durven zien en hun de
keuze gelaten, binnen een maand te zeggen
wat zij zijn: Katholiek of schismatiek.
Bravo, mijnheer Verhaegen gij houdt
velen in het rechte spoor.
Transvaal.
De Boeren in de Zuid-Afrikaansche Re
publiek hebben een krachtig protest uit
gebracht over het aanmatigend optreden
van den Engelschen Minister C ha m ber-
zfin leven kan aanwijzen, namelijk u gelukkig
gemaakt te hebben. Met d ze woorden verliet
hij het vertrek.
Alle duivels riep de kapitein, die dit ge
sprek achter de portiere hid aangehoord, eens
klaps uit, bjj al zijn schelmerijen bezit hjj toch
een goed hart.
In den salon op de villa Bertin zat de wedu
we van den bankier, nog geheel onder den in
druk van de elkander zoo snel opvolgende gebeur
tenissen, toen de kapitein, onaangediend, bjj haar
binnentrad.
Niet gewoor», zich voor iemand te geneeren,
maakte hjj met mevrouw Bertin die hij toch
niet mocht lijden, nog veel minder omslag.
Mevrouw, sprak hjj, uw schoonzoon, uw
parel der rchoonzonen is dood!
Ja door uw toedoen, ellendeling
Met uw welmeenen, zoo Bamboula dien
dienst niet aan de maatschappij had bewezen
zou Monsieur Deibier zich daar wel mee belast
hebben. Als het bronzen afgodsbeeld hem niet
getroffen had, was bjj toch aan madame Margot
vervallen.
Deibier Margotriep de weduwe, beven
de van woede, Wat bedoelt ge daarmee? Wjj
kennen geen Deibier of Margot.
Deibier, de beul, Margot, de guillotine,
uw markies zou met beide kennis gemaakt
nebben
Wordt vervolgd.)
HÜ1LEMEM
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
