No. 2792
Maandag 27 September 1897.
22ste Jaargang,
ÜDagêlaó voor éftooró- on Stuiè-éCoUanè
Luit.-Generaal Hennus.
B U l T N L A S D.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
50 Cents.
7 V
Beschuldigd.
Frankrijk.
Amerika.
Oostenrijk-Hongarije.
Engeland.
ABONNEMENTS FBI JS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het baitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BIJS DEB ADVEHTENTIEN.
Van 1--6 regels.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant.
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenla7id: Compagnie Générale Publicitè Etranghi
G. T. DA UB E 8f Co. JOHNF.J ONES Succ., Fwis SI bis Faubourg Monimartre
Op len dag, dat deze dappere Officier
van het Nedeilandsche leger, die zich on.
dersc.heidde door kalmen moed, doorrus-
teloo^en ijver en door grooten eenvoud,
op het kerkhof Eik-en-duinen te 's Gra-
venhage werd ter aarde besteld, schreef
de heer F. H. Boogaard in het Han
delsblad het navolgend artikel
De luit.-generaal Hen n us, inspecteur
van het wapen der infanterie, is als het
ware op de bres van zijn militaire loop
baan bezweken.
Zjjn ijzersterk lichaamsgestel scheen te
spotten met lichamelijke en geestelijke
inspanning; maar toch vragen wij ons af,
of de betrekkelijk hoogbejaarde generaal
niet beter had gedaan, eenigszins vroeger
op zjjn welverdiende lauweren te gaan
rusten. Wie hem in de laatste jaren bij
manoeuvres of krjjgsspeloefeningen mocht
ontmoeten, ontving evenwel niet den in
druk, iemand voor zich te zien, die rust
behoefde.
Integendeel kon hij de oudste van
allen ten voorbeeld strekken aan veel
jongere, zoowel in onvermoeidheid op het
terrein, als in belangstelling in de mili
taire wetenschap. Hij toonde zich eenigs-
zins voorstander van de Fransche tactiek,
het offensief optreden vond in hem een
warm voorstander, terwijl het verdedigen te
'uur soms wel een weinig werd onder
schat geen wonder hij had ter schoffie
gegaan bij het Indisch leger, wam men
een vijand tegenovei zich ziet, die alleen
door stoutmoedig optreden kan worden
overwonnen.
Dat de generaal alle eerbetoon, aan zijne
geopende groeve, heeft afgewezen, verwon
dert ons niet. Ongeveer een jaar geleden
ontving ik de opdracht van het toen pas
opgerichte tijdschrift Woord en Beeldom
de biographie te schrijven bij het portret
van een uitnemend actief militair.
Ik meende mij te mogen wenden tot
den oudsten actieven generaalHennus,
doch de eenvoudige man erkentelijk
van het huldebetoon weigerde beslist,
'oor dit doel te poseeren, en stelde voor
dat men zich tot anderen zou wenden.
Handel ik nu dit wetende, in strijd met
den geest van den ontslapene, docr enkele
Woorden aan zijne nagedachtenis te wjjden
geloof het niet, daar ik mij zorgvuldig
Z&1 onthouden van opgeschroefde berichten.
Slechts in 't kort zjj het feit in her-
innering gebracht waarom hij met de
FE V1LLET ON.
94.
{Vervolg.)
Nooit betaald! krjjschte Grillon, nooit
'etaalddat zullen wij eena zien. Ik ben in
recht, zou ik mfenen.
Zooveel, als ge maar wilt maar weet
aa> dat de markies de Montgerbois, uw voor-
"Bi*mste schuldenaar, evenveel markies is als
|J. dat hg niet meer is dan een doortrapte
j elm, een Bosco, en dat Bosco
dood is.
woekeraar zette groote oogen op en wan-
lop!g met de armen zwaaiende, gilde hij
Dood 1 de markies dood, en mijn geld
Ach, arme kinderen, wat moet er nu van u
borden
Be kapitein vermaakte zich met de wanhoop
ao den ouden schelm en vervolgde
lotusschen gedoogt de eer van de firma
0e,rtln niet, dat wissels, door baar afgegeven
otaald big ven hoe groot is het bedrag?
w Vijftig duizend franks, waarde heer, ant-
'°rdde Grillon, die zjjn moed voelde herleven,
jv '"(ren
(l„ *Cclceraar aarzelde, Krn varsijooi-
«lik op de beide mannen, die <te geheeie
t<'De stilzwijgend hadden bijgewoond.
Deb, tot de rente, die de wet toestaat,
een» i® te zeggen, zestig of zeventig per-
li ouden'Vult er de intrest wel vooruit afge-
ebben en niet meer dan hoogstens
Militaire Willemsorde werd begiftigd.
Hennus was als 1ste luitenant voor 5
jaren van het Nederlandsche bij het In-
landsche leger gedetacheerd; de lste Bo-
nische expeditie had hij reeds met het 3e
bataljon medegemaakt, en zich daarbij op
eervolle wijze onderscheiden, toen in 1860
het ergste gevaar dreigde, dat meu zich
voor kon stellen: verzet onder de eigen
troepen.
Groot was het aantal vreemdelingen,
dat men in die dagen in het koloniale
leger opnam; zoo was o. a. ook een Itali-
aansche kolonel belast geweest met de
werving van troepen, en aangezien der
gelijke werfofficieren per hoofd werden
betaald, bracht hun belang mede, dat
aantal zo i groot mogelijk te doen zijn.
Naar het schijnt werd daardoor bjj die
werving niet altijd de stipste eerlijkheid
toegepast en werd o. a. door den Italiaan,
aan de vreemdelingen, waaronder vele
Zwitsers, voorgespiegeld, dat zij allen in
Indië een stuk grond in eigendom zouden
krijgen, zoodat zij daar een toestand zou
den aantreffen, als ongeveer bij de militaire
grenzen in Oosten rijk bestaat.
Natuurlijkerwijze viel dit bitter tegen;
en tot overmaat van ramp beging men de
onhandigheid, om aan het hoofd dier
vreemdelingen-compagniën, officieren te
plaatsen, die geen woord Fransch ver
stonden, zoodat d:e arme drommels niet
geleidelijk tot den nieuwen toesta' d kon
den worden voorbereid.
Wel verre van daardoor het verzet als
gemotiveerd te beschouwen, scheen toch
eenig medelijden, na de onderdrukking
aangewezen.
De misnoegdheid dreigde in 1860 tot
verzet over te slaan; de militaire-com-
mandant-generaal De Braun te Sama-
rang vertrok naar het fort Willem I,
waar hij den toestand zoo bedenkelijk
vond dat onmiddellijk twee compagniën
uit Samarar.g werden ontboden.
Daar bleven toen drie compagniën over,
te weten: twee compagniën vreemdelingen,
logeerende in de bovenlokalen der lange
kazerne en een compagnie Amboineezen,
die gelijkvloers gehuisvest waren. In den
avond van 17 Augustus begaf zich le luit.
Romswinckel tijdelijk commandant
der compagnie Amboineezen na het
innemen van het avondappèl naar zijne
nabij'pnde woniDg die hij met den lste
luit.-adjudant Hennus deelde.
Nauwelijks had hij de sabel afgegespt,
of een sergeant kwam buiten adem bin
nenstormen, met de tijding, dat er iets
broeide in de kazerne, daar de soldaten
een derde van het bedrag hebben uitbetaald.
NeeD, spreek niet tegen we kennen die stre
ken. Maurice Bertin heeft dus voor een wisstl
van vijftig duizend franks niet meer dan hoog
stens de helft ontvangen.
Maar ik bezweer u, het is alles geheel wet-
tig
Nu, genoeg, geef mg den wissel.
Een der beide maDnen overhandigde dezen
aan den kapitein, die haar aandachtig bekeek,
daarna verscheurde, en de snippers in den
haard wierp.
Vader Grillon, de bewegiDg van den kapitein
volgende, uitte een kreet van schrik eu wierp
zich op de knieën voor den haard.
Ach, mijn wissel, gilde hg.
De kapitein vatte hem bij de kraag en trok
hem overeind.
En nu, oude jongen, geen verdere praat
jes meer, en maak dat ge weg komt, pas maar
op, dat de wet, waarop gij u zooeven beriept,
u niet te pakken krijgt wegens woeker, daar
staat gevangenisstraf op, begrijpt ge.
OIO! mjjne arme kinderen, zuchtte (le
oude.
Uwe arme kinderen behoeven waarachtig
niet trol ach te wezen op zulk een leelijken va
der. M; ar datis hunne schuld niet, ze hebben
bsrn niet kunnen uitzoeken. Zij mogen er dus
niet te veel door ljjden, ge liebt aan den zoon
van mevrouw Bertin vijf en twintig duizerd
tranks geleend, vervoeg u morgen aan de villa
Moulin, daar Zal kapitein Castillac u vjjfeu
twintig duizend franks geven en nu, tot weer
ziens, satansche bloedzuiger.
in de bovenlokalen, hunne geweren gela
den en naast hunne nachtlegers hadden
geplaatst.
In allerijl begaven zich de beide offi
cieren naar de kazerne, wekten zoo stil
mogelijk de Amboineezen en bezetten
daarmede de naar boven toegang gevende
trappen.
Terwijl Romswiiickel zich met dit
gedeelte der taak belastte, ver/amelde
o
Hen u us de sergeant-majoors der boven'
genoemde compagniën, om deze troepen
te sommeeren ongewapend aan te treden.
Doch reeds was de opstand die vol
gens het cornj lot tegen middernacht zou
uitbreken tot dadelijkheden overgegaan
«Aux arme3aux armesklonk op de
bovenverdieping, een levendig geweervuur
werd op de bezetting van de trappen ge
opend, dat natuurlijkerwijze niet onbeant
woord bleef. Gelukkigerwijze werden in
de halve duisternis de schoten der op
standelingen veelal te hoog gericht; de
meeste koge's drongen in de muren boven
de hoofden der Amboineezen; toch viel
aan beide zijden menig offer.
Tot twee uur 's nachts werd dien strijd
tegen een dubbele overmacht volgehou
denomstreeks dat uur vroegen de vreem
delingen om genade, en hun werd gelast,
om één voor één ongewapend de trappen
af le dalen, terwijl de Amboineezen ge
reed stonden, om te vuren, als de voor
waarden niet stipt werden opgevolgd.
Na visitatie, werden de weerspannigen
achter slot gezet; dat de 300 man daar
als haring gepakt waren, behoeft geen
betoog, maarSamarang was ge
red! Het plan had bestaan, om alie offi
cieren eu ambtenaren te vermoorden, de
kassen te plunderen, en daarna een goed
heenkomen te zoeken.
Terwijl het vuurgevecht aan de binnen
zijde der kazerne plaats had, werd ook
aan de buitenzijde, toegang gevende op
den openbaren weg, gevuurd. In den heer
Y i n k e n s, een tocohouder, die in drat
te paard voorbijreed, meenden de woeste
lingen een officier te zien. Spoedig klonk
uit de bovenramen
«Un officier d'état major! un officier
d'état major!» en een salvo werd op den
voorliggende afgegeven. Het paard viel
door 7 kogels getroffendoch de belijder
was als door een wonder slechts bewuste
loos van den valhet lichaam van het
paard had hem tegen de kogels beschermd.
Dat ook voor de inwoners van Sama
rang het ergste te vreezén ware geweest,
indien niet zoo snel en vastberaden ware
opgetreden, kan blijken uit de eeresabel
door de burgerjj aan die beide officieren
aangeboden.
Deze rijk in goud gedreven wapenen
met vergu'de koppels, vervaardigd in de
bekende ateliers v.»n den heer Lurasco
te Amsterdam, wareu als een vorstelijk,
doch welverdiend huldeblijk te be
schouwen.
Was het voor den jeugdigen luiterant
Hennus een meer aangename taak,toen
hij later met het 7e bataljon mocht deel
nemen aan de expeditie tegen Bandjer-
massin en andermaal in de gelegenheid
was blijken te geven van echten krijgs
mansgeest, toch herinnerde de inscriptie
op de eeresabel aan een feit de over
valling in den nacht van 17 op 18 Augus
tus waarbij de doortastende wijze van
optreden, een gevaar aiwendde, dat de
meest verstrekkende gevolgen had kunnen
hebbeD.
Daarom past het, om nog eenmaal, bij
het afscheid ter eeuwigheid, elkander toe
te roepen: Volg het voorbeeld van dien
man, zoo volijverig als staatsdienaar, zoo
kalm in het gevaar als militair en tevens
zoo hoogst eenvoudig als meusch.
Met deze woorden wierp hjj hem de deur
uit.
En thans, mijne heeren, vervolgde hij.
zich tot de beide mannen wendende, wil mg
nu het doel van uw bezoek mededee'en.
Ik ben de commissaris van het achtste
arrondissement, antwoordde de eene, en wil u
mij zeggen waar de heer Maurice woont
Mijn zoon, riep de weduwe wat wilt ge
van hem
Mevrouw, ik heb een bevel tot inhech
tenisneming tegen Maurice Bertin den kassier
van let huis Bertin.
Waarvan wordt mjjn zoon beschuldigd
De bank Bertin is failliet verklaard.
Faillietdat is niet mogelijk, de bank
bezit een kapitaal van versch fidene millioeuen.
Het geldt hisr een frauduleus bankroet,
men heeft een aantal vervalschingen ontdekt
gepleegd door zekeren Pierre Mulot, bijgenaamd
Bosci, zich noemende de markies Gaston de
Montgerbois en door Maurice Bertin.
Door dit onverwachte bericht was mevrouw
Bertin als met éénen slag vernietigd. Wezenloos
staarde ze den kapitein aan, als zocht ze bij
hem hulp en troost, die ramp was te groot.
Failliet, geruineerd, dus armoede, ellende, de
oneer hater familie, de schande van een falsa
ris, haar zoon een dief, dat alles was verschrik
kelijk, maar wat haar net meeBt verschrikkelgk
toescheen, was de armoede, voor de tweede
maal arm te zjjn, o, dat was meer dan Ze
dragen kon.
Op dit oogenblik ging de deur van het salon
open en verscueen Mauriee op den drempel.
Het plan om te Parijs eene Tentoon
stelling te houden van de geschenken den
President der Fransche Republiek uit
Rusland geworden, zal niet verwezenlijkt
worden. Het is moeilijk er een keus uit
te maken «daar ze toch alle uitingen zijn
van dezelfde gevoelens van sympathie.»
Een gedeelte van die geschenken zullen
nu in het Elysee bewaard worden, en die
welke voor den heer F a u r e persoonlijk
bestemd waren, blijven te Havre.
Het Departement van Financiën te
Washington heeft een rondschrijven ge-
zouden aan de douane-ambtenareD, waarin
wordt medegedeeld, dat krachtens artikel
5 van de Dingley-wet van suiker uit
Oosten rijk- Hongarije,Frankrijk en Duitsch-
land, welke lauden uitvoerpremiën beta
len, differentieele rechten moeten worden
geheven gelijk aan het bedrag der uitvoer
premiën.
Het bezoek van den Duitscheu Keizer
van Buda-Pest en het genoeglijk samen -
zjju, dat aldaar plaats had tusschen keizer
Wilhelm en keizer Frans Jozef,
heelt de Hongaren in een opgetogen stem
ming gebracht.
Bij het vertrek van den Duitscheu Keizer
Kapitein, sprak hij, ik vcnam, dat ge
hier waart, ik wenschte u te spreken. Doch den
commissaris van politie ziende, hield hij eens
klaps op.
O, pardon, ik heb alles begrepen, wat
ik u zeggen wilde is thans overbodig. het is
te laat
Daarop omhelsde hjj zjjn moeder, drukte den
kapitein de hand en verliet iet vertrek.
Mauriee, Mauriee, waar gaat ge heen
riep zijn moeder op hem toesnellende.
Welnu, antwoordde de kapitein haar te-
lughoudende, hjj gaat zich oogetwjjfeld een
kogel door het hoofd jagen, laat hem begaan
en zich tot den commissaris wendende
Hoeveel bedraagt het passief van het
failliet met inbegrip van de vervalschingen
Een millioen.
Zeer wel, hoeveel bedraagt de huweljjksgift
van Jeanne, vroeg bij mevrouw Bertin.
Een millioen, tweemaal honderdduizend
franks.
En zjjn die aanwezig
Ja.
Goed, wees dan zoo goed, naar de bank
terug te gaan mjjne heeren, en Jen schuld-
eiscbers aan te zeggen, dat ze prompt betaald
zullen worden. Zeg hen vooral, dataile wissels
ook die, welke valsch verklaard zjjn, of ver
dacht voorkomen, volkomen echt zijn, en even
eens gehonoreerd zullen worden, en hiermede
heb ik de eer, u te groeten. En also/ hjj zich
geheel t'huis gevoeJdo, geleidde hij do heeren
tot aan den uitgang.
Mevrouw Bertin had zich inmiddels Wede?
hadden dan ook buitengewone demonstra
ties plaats.
De Egyerter schreef«kunnen wij den
Duitschen Keizer niet meer huldigen, toch
bewaren wij in onze harten de dankbare
gevoelens, welke hij heeft opgewekt.»
De Peetei Lloyd: «Wij verwachtten een
bondgenoot van de Oostenrijksch-Hongaar-
sche monarchie en hebben in hem een
grooten vriend der Hongaarsche natie ge
vonden. De politiek van het Drievoudig
Verbond, het handhaven van den vrede,
is voor Hongarjje de nationale politiek.
Daarom zijn wjj er zoo innig aan gehecht
en daarom zijn wij krachtige medewerkers
voor de vredespolitiek, welke aan keizer
Wilhelm reeds lang zoo dierbaar is, en
daarom roept men uit Hongarije hem toe
Een herhaald maar bovenal een spoedig
wederzien!»
De Pesti Hirlap: «Wij zgn een trouw,
aan de dynastie gehecht volk. Wij hadden
steeds de vrijheid lief. De Duitscher mag
ons begrjjpen, maar wij begrijpen hem
ook. Wanneer hij met ons, Hongaren,
uitroept: Pijen a Kiraly (Leve de koning!)
dan roepen wjj hen met «himmelstür-
mender» geestdrift toe, zoo, dat men het
ook in Berlijn kan hooren: Eljen a nemet
Czaszar! (Leve de Duitsche Keizer!)
Belgie.
Zaterdag-avond werd te Verviers een
schijnbaar arme werkman, die hevig de
koorls had in een ongelukkigen staat,
in zijn kamertje gevonden, zoodat een
overbrenging naar het gasthuis noodzake
lijk was.
Eene huiszoeking in zijne woning leidde
tot de ontdekking van een kist vol goud
en zilver ter waarde van ruim honderd
duizend franks.
Men stond verbaasd bij dezen 30-jarigen
werkman, die allerzuinigst leefde, zooveel
geld te vinden.
Spanje.
De Amerikaansche Regeering heeft
ernstige vertoogen gericht tot de Regeering
te Madrid om een einde te maken aan den
ongelukkigen toestand op Cuba, wijzende
op den wanhopigen toestand die er be
staat, als er geen verbetering komt, nu
alle eigendommen op het eiland vernie
tigd en de gansche bevolking zal worden
uitgeroeid.
Ofschoon de Regeering van de Ver-
eeuigde Staten geen ultimatum aan de
Spaansche regeering heeft overhandigd,
bevat haar memorandum toch de waar
schuwing, dat indien vóór de bjjeenkomst
van het Congres geen voldoende ver
zekeringen worden gegeven betreffende
een spoedig einde van den oorlog op Cuba,
de Amerikaansche regeering niet kan zeg
gen, welke maatregelen door haar ge
nomen zullen moeten worden om een einde
te brengen aan den toestand.
Daar het onderlinge verkeer met de
spoorwegen zich nog steeds uitbreidt kan
het getal ongelukken naar evenredigheid
eenigszins hersteld, en thans de ramp in haren
geheelen omvang bevattende, riep ze
Maar als ge zoo over de bruidschat van
Jeanne beschikt, is zjj arm, en zal ik haar niet
kunnen uithuwelijken.
Aan een markies, neen, dat is mogeljjk,
maar wel aan een eerlijken jongen, en dus,
mevrouw, heb ik de eer de hand van uwe
dochter, verstaat ge, die geen centime bezit,
voor den heer Jacques Moulin, directeur van
de Société Océanique.
Jacques Moulin directeur, hg is dus
rjjk
Ja, mevrouw, rjjk, ge zult hem nu niet
meer beschuldigen op de bruidschat van Jeanne
te azen, want zjj is arm, en zoo ze' hg haa
huwen, bovendien beeft ze niets meer te wach
ten, want gij zijt thans wat ge Jacques Moulin
verweten hebtgeen stuiver rijk.
Wat, geen stuiver rjjk
Neen mevrouw, geen stuiver rjjk
En de villa Bertin dan, die alleen een
millioen waard is?
Die heb ik gekocht, of liever in mindering
van rekening genomen.
Wat, de villa is ons dus ook ontnomen!
Ach ja, de villa behoort mij toe, of lie
ver, ik heb ze in betaling geraas.n voor de
aebt honderd duizend frarks, die gemjjschul
dig zjjt vanwege mjjn depot op de a avend van
't verlovingsfeest van dochter mot den door-
luchtigen markies de Montgerbois en dat uw
geëerde schoonzoon toen gestolen heeft, bene
vens een valsehen wissel dien uw zoon Maurice
op mijn naam heeft getrokken. Wordt vervolgd-)
