No. 2798.
Maandag 4 October 4 897.
22ste Jaargang,
&aa6laó voor *5fiooró- on Stuió-cfCollanó
De sociaal-democraten in de
Kamer.
BUITENLAND,
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het baitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
Van 16 regels. 50 Cents.
Elke regel meer71/,»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant.
Hoojdagenteri voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangèri
G. L. DAUBER Co. JOHNF.JONES S?tcc., Fa^ts 316t« Faubourg Montmartre
De bespreking, die ditmaal bij de be
handeling van het Adres van Antwoord
op de Troonrede in de Tweede Kamer
heeft plaats gehad, zou al zeer kort zijn
geweest, indien de nieuwe elementen in de
Volksvertegenwoordiging er geen karakter
aan hadden willen geven, dat door de
oude partpen blijkbaar niet was gewenscht.
Zeer terecht was het algemeen gevoelen
der Kamerleden om in de gegeven om
standigheden bedoeld adres aan de Ko
ningin ni^t anders te doen zijn dan een
■Weerklank op de Troonrede. Er bestond
geen reden om reeds thans in onderdee-
len de politiek der nieuwe Regeering te
hespreken. Hoe weinig sympathie van
onzen kant getoond kan worden met ver
schillende aankondigingen in de Troon-
r«de, nu nog geen enkele daad van het
nieuwe Kabinet te bespreken valt, bestaat
er ook geen aanleiding om af te wijken
*an de gewoonte der laatste jaren ten
opzichte van het antwoord, dat de Ver
tegenwoordiging op de Troonrede geeft.
Het groote meerendeel van de Kamer-
Wen heelt het zeer juist ingezien en aan
het volk een voorbeeld gegeven van de
oenheid, die allen moet bezielen, wanneer
het betreft hulde te betuigen aan de edele
Moeder, die Haar Kind op zoo degeljjke
wjjze voorbereidt voor de regeertaak, welke
ln het volgend jaar op de schouders der
jeugdige Koningin wordt gelegd.
Welke wenschen de verschillende poli
tieke richtingen ook koesteren, in hoever
ZÜ staan tegenover de Regeering die thans
het beleid in handen heeft, en hoe weinig
zich ook vereenigen kunnen met haar
standpunt; wanneer de dankbaarheid van
het Koninklijk gezag ter sprake komt,
hestaat er geen voorwendsel om de strijd
wagen van staatkundigen aard op den
Voorgrond te plaatsen, want daarmede
2ou men afSreuk doen aan een der grond
beginselen van ons zelfstandig volksbe
staan. En zulks zou natuurlijk inde hoogste
111 ale afkeurenswaardig moeten heeten
Wanneer deze daad werd gepleegd door de
Volksvertegenwoordiging.
Deze overwegingen schijnen geen be
tekenis en geen waarde te bezitten voor
socialistische en radicale leden der
banier. Zij hebben hun standpunt en hun
°ptreden willen rechtvaardigen bij gele
Keuheid der beraadslagingen over het
Wreg van Antwoord, en daardoor getoond,
dat zjj eene oppositie quand même willen
FE V1LLETON.
Is zij schuldig?
{Vervolg.)
'/^ader!// klonk het bevend van Isabella's
'Ppen,« vader, zou het dan geheel onmoge'jjk
Jle, een leven te voeren naar de middelen,
elke wjj bezitten Moeten wij dan immer
I °°rtgaan schulden te maken Was het niet
^eter, als we ons in een klein stadje terug-
°kken, en daar een bescheiden bestaan
Werden?,/
"Nooit 1 Afwisseling, vermaken, weelde en
s^öot Zqn me even 030ntbeerlgk als de lucht
le ik inadem. Die ellendige residentiestad,
a&rin we nu wonen, biedt toch al weinig ge-
0egens.w
^et meisje zag haar vader doordringend aan
verborg zij het hoofd in hare handen,
dit van dit alles, het einde van
j' vteugde- en eerloos bestaan, wat zal
at zijn snikte zjj.
"Isabella, gjj wilt mijn raad niet volgen,
ln een klooster gaan. Maar ééne zaak blijft
nog over om dit leven dat gij zoo lastig
eu»t te ontvluchten huw \u
"'tg toe.Vieromtreni j.gn besluit, vader,
Zal nooit huwen. Dat beb ik nmers al
w**. toen u mijaan Otschakoli wildetver-
uithuweljjken/' verbeterde zg het woord
dat haar op de lippen zweefde.
het ik heb nu een geheel ander man op
Cen goed rechtschapen kerel, die
voeren tegen alles, wat door de overige
staatkundige richtingen zal worden ver
richt in het belang des lands.
Zij wilden zich niet vereenigen met de
algeraeene strekking van het Adres van
Antwoord, waaruit duidelijk bleek, dat de
staatkundige richtingen voor een oogenblik
haar verschillen wilden laten rusten,
noch mot de bewoordingen van het adres,
die zoo gesteld waren, dat iedere partij
er haar goedkeuring aan had kunnen
hechten.
De voorzitter der Commissie, aan wie
het opstellen van het adres was opgedra
gen, Dr. Vermeulen, merkte terecht op,
dat het niet gewenscht is, nu de Regee
ring nog niets heeft kunnen doen, thans
in staatkundige beschouwingen te treden.
Ook wees hij er op, dat de sociaal-demo
craten toch moeilijk konden verlangen,
dat hunue wenschen thans in bedoeld
Adres werden nedergelegd, terwjjlbjj voorts
onder bijna algemeene toejuiching van de
Kamer in vaderlandslievende woorden be
toogde, dat vooral de aanvang van het
Adres, waarin hulde werd betuigd aan
H. M. de Koningin-Regentes, zeker het
gevoelen van de geheele natie uitdrukt.
Om den schijn van zich af te werpen, dat
de sociaal-democraten de bedoeling heb
ben alles af te breken en al het goede,
dat voorgesteld wordt, tegen te houden,
werd door een van hen de verklaring af
gelegd, dat zij niet alles zullen afwijzen,
maar dat zjj alleen gekant zijn tegen
schijn-hervormiDgen.
Dit is nu wel mooi gezegd, maar het
vermoeden ligt natuurlijk voor de hand,
dat alles tot de rubriek schijn-hervormin
gen zal gerekend worden, wat niet on-
midiellpk in het kader der sociaal-demo
cratische theorieën valt. En daar de ge
heele inrichting onzer wetgeving en van
ons Staatsbestuur in de oogen der sociaal
democraten mishaagt, terwijl elke goede
hervorming eveneens in strijd is met hun
wenschen, behoeft het geen verder betoog,
dat het streven der socialisten in de Kamer
steeds lij n recht zal staan tegenover alles,
wat in het belang des lands door de
Regeering en het overige deel der Kamer
zal worden verricht.
Zeker, ook wij zullen meer dan eenmaal
op principieel verschil tusschen de Re
geering en de Katholieke partij hebben
te wjjzen, dat hebben wij reeds naar aan
leiding van de Troonrede moeten opmer
ken, maar dit neemt niet weg, dat van
onze zijde zeker geen oppositie zal wor
den gevoerd, indien daartoe door de Re-
geering geen aanleiding wordt gegeven.
u liefheeft.,, Ken lichte blos overtoog Isabella's
Wangen; vragend staarde zij haar vader aan.
Deze ging langzaam voort
//Een man, dien gij hoogschat, en die uwe
achting ook verdient, een man dien men u be
nijden zal Rothenegg.//
Te oogen van het jonge meisje schitterden.
//Is het werkelijk waar vroeg zij.
Medingen lachte luide
//Ik geloof, tusschen ons gezegd, dat ook gjj
op hem verliefd zjjt. Spreek ik geen waarheid?//
//Ik acht graaf Rothenegg meer dan iemand
anders ter wereld. Maa: hij staat te ver boven
me in adel van hart en hoedanigheden des
gei stes.»
//Dwaas meisje! Wat wilt ge dan toch? Niet
in 't klooster, niet bij mjj ook niet hu
wen wat dan Overigens wil Rothenegg
voorloopig slrchts weten, of de gedachte, zjjne
vrouw te worden, u Diet pijnlijk voorkomt?//
Isabella sloeg bare oogen neder. //Hp wil
me eerst leeren kennen,// mompelde zjj. //Welnu,
zoodra ik hem ontmoet, zal ik hem de geschie
denis van mjjn leven verha'en.//
//Dat zult ge wel laten,// beval hg haar trotsch.
//En nu, nog éen woord over deze zaak. Wees
niet onverstandig, Isabella, en grjjp het geluk,
dat u wordt aangeboden, met beide handen
vaat. tig zgt waarlijk oud genoeg om uw eigen
weg in te slaan verwjjt mij echter in geen
geval meer, dat het mjjne schuld is, dat en
een ongelukkig leveD leidt
Het verkeerde en onpractische van het
optreden der sociaal democraten in de
Kamer trad ook daghelder aan het licht,
toen zij al weder de Kiesrecht-quaestie
en de Staatspensionneering van werk
lieden ter sprake brachten, en dat nog
wel bij de behandeling van het Adres
van Antwoord. Indien de tegenwoordige
kiesrechtregeling hun niet voldoet en zij
daarom de Tweede Kamer niet beschou
wen als eene ware vertegenwoordiging des
volks, waarom hebben zij dan het man
daat aangenomen, 't welk hun door de
kiezers onlangs werd aangeboden Zij
hadden consequent moeten wezen en geen
plaats raceten aanvaarden in een Staats
lichaam, dat volgens hm op onwettige
wpze is samengesteld. Zij hadden buiten
de Kamer moeten blijven getuigen tegen
hetgeen in hun oogen verkeerd is, en
hadden dan niet het verwijt van groote
inconsequentie op zich geladen.
Eu wat de Staatspensionneering van
werklieden aangaat, afgescheiden van de
vraag of hierover bij de behandeling van
het Adres van Antwoord moest worden
gesproken, zelfs de sociaal-democratische
leden der Kamer zullen moeten toestem
men, dat deze quaestie nog lang niet rijp
is voor eene beslissing, hoewel het reeds
als uitgemaakt beschouwd kan worden,
dat dit eene zaak is, welke in geen geval
enkel op rekening van den Staat kan
worden geschreven.
Alles te zamen genomen, is door het
optreden der sociaal-democraten in de
Kamer weder een treurig bewijs geleverd
voor de reeds zoo dikwerf door ons betoogde
stelÜDg, dat van hen niets goeds voor het
landsbelang kan worden verwacht.
Wjj wenschten dit bij deze gelegenheid nog
eens duidelijk te zeggen, omdat er vele stem
men op sociaal-democraten zijn uitgebracht
door personen, die zich niet gaarne open-
ljjk tot die richting zagen gerekend, maar
die uit bjjkomstige redenen den sociaal
democraat hebben verkozen boven den
vertegenwoordiger van een der kerkelijke
richtingen. Het liberalisme heeft veler
haat opgewekt tegen de «elericalen,» en
vandaar hebben velen, toen zij tusschen
de keuze werden geplaatst om een so
ciaal democraat dan wel een clericaal te
steunen, den eerste hun stem gegeven.
Tiet optreden der sociaal-democraten
in de Kamer is dan ook hoofdzakeljjk
aan de liberalen te wijten. Zij dragen er
de schuld van, dat onzs Vertegenwoordi
ging thans elementen bevat, die zullen
trachten het bestaande gebouw onzer Staats
instellingen te ondermijnen. Doch de li-
meer «achteren toon, of zij hem vergezellen wilde
naar het binnenkort te geven bal bjj de familie
Farnach. //Zoo niet, dan geeft Medmgen alle
hoop, uwe hand en uw hart te verwerven, op;
zoo wel, dau zal hjj zichYen'gelukkigste onder
de stervelingen achten
//Morgen vroeg zal ik u mjjn antwoord zeg
gen, vader, heb tot zoolang geduld, want ik
wil rjjpeljjk over de zaak nadenken.//
//Volgaarne,// was zjjn wederwoord, dat op
onbevangen toon gegeven werd. //Tot morgen
dus! Ed nu naar de club, want ik heb ver
duivelden honger. Vaarwel Isabella I//
Hg klopte haar op den schouder en verliet
fluitend het vertrek.
Graaf Medingen was gewoon, het leven licht
op te vatten In welke omstandigheden hjj zich
ook bevond, immer vroeg hij zich af: Brengt
mij deze zaak ook eenig voordeel, eenig genot?
Want //genieten// was zjjne levensleus.
Niet aldus zjjne dochter. Reeds in hare prilste
jeugd was zjj de voortdurende getuige geweest
van de onzalige twisten tusschen haar ouders,
en, tien jaren oud, had zjj haar ouderen broe
der zien sterven, zoodat het arme kind reeds
vroegtjjdig 's levens bitter genoten had. Ein-
deljjk sloot ook hare moeder voor eeuwig de I
oogen, en zij bleef alleen achter met haar va-
der, die niet ophield rusteloos vermaken na te
jagen. Was het wonder, dat Isabella, opgegroeid
te midden der stormen des levens, een stil
huiseljjk geluk als haar hoogste ideaal aanbad?
beralen zullen ook thans ondervinden,
wat de gevolgen van hun gevaarljjke tac
tiek bjj de laatste verkiezingen en ook
vroeger zullen zjjn. Zij hebben door hun
leusliever een sociaal-democraat dan een
clericaal het paard van Troje binnenge
haald en zullen storm oogsten, waar zjj
wind hebben gezaaid.
Hoe de liberale Regeering de sociaal
democratie ook ten gunste zal wezen, het
zal haar niet gelukken de vertegenwoor
digers dier richting tot een vruchtbaar
samenwerken over te halen. Juist in het
oppositie-voeren zal der sociaal-democra
ten kracht gelegen zjjn. En waar zjj zich
bereid verklaren tot bet medewerken aan
werkeljjke hervormingen, daar kunnen de
liberalen er op rekenen slechts steun van
die zijde te verkrjjgen, wanneer de sociaal
democratie er bjj wint.
Het ziet er dus voor de liberale Re
geering slecht uit, zoo slecht, dat, indien
de kerkeljjke richtingen, Katholieken en
Anti-revolutionnairen, zich hadden aange-
sloten bjj de oppositie der socialisten en
radicalen, reeds bjj de behandeling van
het Adres van antwoord de Regeering een
besliste nederlaag zou hebbjn geleden.
Deze les kunnen de liberalen trekken
uit het thans gevoerde adres-debat. Jam
mer maar voor hen en voor ons land, dat
deze les te laat is gekomen. De sociaal
democraten hebben vasten voet in de Ka
mer gekregen en zullen zich niet gemak-
keljjk hun plaatsen laten ontnemen.
In Baden-Baden heeft men veel
pleizier over twee wetschenders, die er
leeljjk zjjn ingeloopen. Het geval deed
zich volgenderwjjze voor:
Een heer uit Qtuttgart wilde, niet tegen
staande de Zondagsrust zulks verbiedt,
aan de uitstalling nabjj de Trinklialle
eenige bloemen koopen, maar deze was
gesloten. Door een reet glurende zag hjj
een heer in 't winkeltje staan en een
ruiker koopen. Hierop ging hjj door 't
achterdeurtje binnen om hetzelfde te doen,
maar een politiedienaar had dit bespeurd,
trad toe en eischte de namen van de heeren.
De laatste bleek de opperburgemeester
van Stuttgart te zjjn, Herr Yon Riime-
lin, onze politieman keek een beetje
beteuterd, hetgeen nog erger werd toen
de ander zich als vorst Hobenlohe,
rjjkskanselier, ontpopte. De agent poetste
de plaat, maar moet dit, door de onbe
scheiden pers publiek gemaakt, nu zoo
bljjven? Het hoofd van een der koniükljjke
hoofdsteden en het hoofd van het Rijks
bestuur zjjn op overtreding der wet be
trapt. Zij behooren vervolgd te worden.
Deugen de wetten en reglementen niet,
waar zjj noodelooze kwelling en winst
derving te weeg brengen, dat men ze dan
afschaffe of herzie. Op de eerste plaats
moet eene wet gelden voor hen, die de
wetten maken en moeten toepassen.
Wjj zien nu weer, dat het gemakke-
ljjk is wetten te maken, die in de prakt jjk
oui.innige dingen genoemd mogen worden.
Spanje.
Het Spaansche Kabinet heeft, door den
den dood van den leider, den heer Ca no
va 3, de Koningin-Regentes hun ontslag
aangeboden.
Met de samenstelling van een nieuw
Kabinet wordt hoogstwaarschjjnljjk de
heer Sagasta belast, die wat de Cu-
baansche quaestie betreft, het eiland eene
autonomie wil schenken op de grondsla
gen reeds door hem aangewezen. Een
onmiddellijk terugroepen van generaal
Weyler zal er het gevolg van zijn,
Duitschland.
De sociaal-democraat Stadhagen, lid
van den Duitschen Rijksdag, heeft de
brutaliteit gehad den politie-president Yon
W i n d h e i m te Berljjn, in eene vergade
ring vau den Berljjnschen gemeenteraad
in één adem te noemen met L e c k e r t
en Lützow.
Deze hoogst ongepaste beleediging van
den heer Yon Windheim heeft den
ophakker Stadhagen zes weken ge
vangenisstraf gekost ter zake van belee-
diging.
wen, haar tot zjjne levensgezellin te hebben
uitgekozen zoo mjjmerde zjj in stilte.
Den volgenden morgen maakte zjj haar vader
het verlangen kenbaar, hem te begeleiden naar
het bal bjj de familie Farnach.
En de balavond was nu gekomen De Koning
en de Koningin zouden het feest bjjwonen, dat
hadden zjj beloofd. Maar het was al laat ge
worden en nog niemand van het Hol had zich
vertoond in de zalen van den minister van
oorlog Farnach.
//Wjj kunnen hier wachten tot vervelens toe!//
zeide eene oude dame, die nu hier, dan daar
door de balzaal drentelde om over de toiletten
der aanwezigen te oordeelen. Plotseling wendde
zjj zich tot een harer vriendinnen, en terwjjl
zij hare blikken onderzoekend rond deed dwa
len hernam zjj
//Ik mis nog iemand Zou graaf Medin
gen heden thuis bljjven om den wil zjjner
dochter Dat gebeurt toch zelden. En het is
des te onverstandiger, dat Rothenegg aan Isa
bella het hof maakt. Vindt u ook niet, mevrouw
Von Saling?//
De spreekster was mevrouwVon Kreptowitsch
de weduwe van een Russischcn ambassadeur.
Zij was eene echte dame van de wereld, en had
volkomen de kunst geleerd, te aanbidden of te
verguizen.
Engeland.
Het schjjnt dat de patroons in het ma
chinevak in Engeland zich bepaald dwars
zetten tegen hun werklieden. Zjj hebben
laten bekend maken dat het gerucht van
eene aanstaande schikking ongegrond is.
Dat de patroons de werklieden die het
werk hebben gestaakt en een ongegron-
den dwang trachten uit te oetenen onder
leiding der socialisten treffen, is zoo heel
afkeurenswaardig niet, maar dat zij door
strenge maatregelen nu ook de goedge-
zinden en werkzame arbeiders met geljjke
munt betalen, gaat wel wat ver. Zjj kun
nen het toch niet helpen dat eenigen
hunner medearbeiders een verkeerden weg
bewandelen.
Oostenrijk-Hongarije.
De Koning van Roemenië' heeft na
Weenen ook de stad der Hongaren Buda-
Pest bezocht, waar hjj even als in de Oos-
tenrjjksche hoofdstad met alle eerbewijzen
is ontvangen.
Kei/er 1Frans Jozef heeft alle po
gingen aangewend om koning Carol te
winnen voor een duurzame vriendschap
tusschen de beide volken onder zjjn schep-
ter vereenigd, omdat hjj meent, dat Roe
menië een werkzaam aandeel kan nemen
in de bevordering van rust en vrede in
Europa
In dien geest heeft de Keizer van Oos
tenrijk gesproken aan het gala-diner dat
in de Hongaarsche hoofdstad ter eere van
den Koning van Roemenië is gegeven.
De Koning van Roemenië antwoordde
//U schjjnt verwonderd te wezen, mevrouw,
over hetgeen ik zooeven zeide. Was het u dan
tot heden onbekend, dat graaf Rothenegg op
Isabella von Medingen verliefd is Het zou mo
niet verwonderen, zoo eerstdaags hunne ver
loving werd afgekondigd.//
//Graaf Rothenegg?// riep de andc/a verba"-»'
en tevens ontsteld uit. //Graaf Rothenegg
Ach, dat ware een vreeseljjke slag voor mjjn
armen George!,/
//George wie is George De Russin
vestigde een nieuwsgierigen blik op hare ge
zellin.
//George Rothenegg, mjjn neef, is een kind
mijner zuster, en een verre bloedverwant van
graaf Rothenegg. Wjj allen hadden gehoopt,
dat hjj den Graaf in het majoraat zou opvolgen.
Want reeds drie achtereenvolgende keeren is het
majoraat niet op de rechtstreoksche erfgenamen
maar op een zijtak oozer familie overgegaan.
U weet misschien nog, mevrouw Yon Krepto
witsch, dat de tegenwoordige bezitter een arme
luitenant was, dien
„Natnurljjk weet ik dat,// onderbrak de an
dere haar levendig. //Ook herinner ik mjj nog,
dat eene coquette jonge dame, die den armen
luitenant vrg onhensch behandeld had, hem
plotseling op vurige wijze begon lief te heb
ben, en na eenigen tijd zjjne vrouw werd.
I til li l
ABONNEMENTSPRIJS
T|»"m
AGITE MA NON AGITATE
RIJS DER ADV ERTENTIEN.
Bitter kloDken de laatste woorden van zyne
lippen. Teen hg zag, dat zjj niet zonder indruk
waren gebleven op zijne dochter, vroeg hij op
En wanneer zij maar eenmaal Rothenegg's
vrou .v was. dun zou ze hem omgeven met ge
uit en icfdeweelde; het zou hem niet berou-
IV
Mevrouw Von Saling zette groote oogen op.
Toen hare vriendin dit bemerkte, ging deze j
aldus voort
oïgd.)
