N I E
Hbagêlaó voor eSïooró- en SCuió-dCollanó,
Advertentiën,
Brood uit ougeuialeu graan.
No 2802
Vrijdag 8 October 1897.
22ste Jaargang.
BUITENLAMP.
50 Cent.
77*
Is zij schuldig P
Spanje.
Engeland.
Duitschland.
IIIRL
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden yoor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verscbjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BIJ BE AU: St. Janstraat Haarlem.
1,10
«1,40
«2,80
«0.03
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGHTE MA NON AGITATE.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS*
waarvan de plaatsing driemaal is opge
geven, norden slechts tweemaal in rekening
gebracht.
De Aed. Bakkerscourant wijst er op, dat
geen enkel vak zóó onvatbaar voor den
vooruitgang is, als dat der broodbereiding.
Niettegenstaande geleerde en ongeleerde
menschen erop uit waren, nieuwe methoden
te vinden, waardoor een voedzaam brood
zou worden verkregen, is het over het
algemeen bp het oude gebleven.
Waaraan ligt dat?
Zou het bakkersbedrijf waarljjk zoo con
servatief, en van iedere nieuwe zaak af-
keerig zijn?
Neen, daarin is de oorzaak niet te zoe
ken wel echter ergens anders, en wel in
den smaak van het publick.
Het volk, het publiek in het algemeen
houdt zich tegenover de verschillende nieu
wigheden op bet gebied der broodbereiding
steeds afkeerig.
Zien wjj een dertig jaren terug, dan
ontmoeten wjj den beroemden scheikundige,
J. van Liebig, bezig, een rationeele me
thode van broodbereiding te vinden.
Hoogere voedingswaarde; geen verlies
van voedende bestanddeelen bp de gisting,
dat was het doel, dat hp zocht te berei
ken doch tevergeefs.
De volgende, die zich met de verbetering
der broodbereiding bezig hield, was Gra
ham, wiens naam in [het Grahambrood
voor een klein gedeelte van het publiek
voortleeft.
Van de verdere pogingen, om eene andere
bereidingswijze van het brood in te voeren
willen wij neg slechts een drietal namen
uit den laatsten tijd noemen en wel die
van Steinmetz, Gelinck en als aller
jongste die van Avedpk.
Stephan Steinmetz, een practisch
FE VIL LET ON.
9, (Vervolg.)
Wederom ijlde zij deur in, deur uit, toen zjj
plotseling een groep jonge meisjes ontwaarde,
die schertsend en lachend bijeen stonden. Ook
Bertha Von Sothenegg, welke zij den geheelen
avond niet gezien had, was daarbij. Vriende
lijk ging Isabella op haar toe, en stak hare
hand uit. Bertha deed, als was haar deze bewe
ging ontgaan, en zij groette met een nauw merk
baar hoofdknikje. Het bloed steeg Isabella naar
de wangen, maar zij ging verder, als ware er
niets voorgevallen, ofschoon achter haar een
gegiegel en overmoedig gelach opging.
Eindelijk had zü de particuliere vertrekken
bereikt. Ze waren ledig. Misnoegd wilde het
meisje reeds terug keeren, toen z;j plotseling
heetche, krijschende stemmen vernam, achter een
neergelaten, damasten deurgordijn. Hier was dus
nog een vertrek, waarvan zjj het bestaan tot
heden niet kende. Isabella sloeg het gordijn te
rug en trad een onruime kamer binnen. Eenige
heeren zaten voor eene tafel, terwijl andere toe
schouwers, rondom stonden.
Haar vader hield de bank, en hij zag verschrikt
op, toen zij re dochter binnentrad.
wWat wilt gij hier P" vroeg hjj opbarschen toon.
„Ik wilde u vragen, of u mede woudt gaan
baar huis. Het rjjluig is gereed.u
wGa dan alleen terug. Gij zjjt er immers oud
en verstandig genoeg voor.//
molenaar, eu uitvinder van eene machine
tot het verwpderen der zemelen vau het
graan, is eerst vau lieverlede, toen de in
voering van zijne machine in de maalder
niet wilde vlotten, de apostel eener nieuwe
brood bereiding geworden.
Naar zjjne methode wordt het graan
langs natten weg van de bovenste schel,
een deel der houtvezels, ontdaan, en ver
volgens fjjn gemalen.
Dit fijne schroot want men verkrpgt
natuurlpk een mengsel van meel en zeme
len wordt vervolgens op de bekende wjjze
verbakken.
De vermalingsgraad is door Stein
metz op een zeer geringe teruggebracht.
Nog eene schrede verder gaan de twee
andere broodverbeteraars Gelinck en A ve-
d ij k, daar zjj het graan in het geheel
niet vermalen, maar weeken, en, nadat het
goed samendrukbaar is geworden, door
daartoe bestemde machines tot deeg bewer
ken, dat dan met gistingmiddelen vermengd,
verder wordt bearbeid.
De methode, om (brood uit ongemalen
graan te bereiden, is niet nieuw. Reeds in
1876 werd gesproken over eene methode
tot het bereiden van brood uit ongemalen
graan, die in Moscou in de praktjjk zou
zjjn toegepast.
Wat-Gelinck en Avedpk willen in
voeren, is dus iets zeer ouds.
Nieuw is alleen de machine, die het ge
weekte graan tot deeg moet bewerken, en
de reclame, die er voor wordt gemaakt.
In verband met het Gelincksche kracht
brood, dat twee jaar geleden voor het eerst
ter sprake kwam, en voor welkes invoering
zelfs landbouwvereenigingen in Duitschland
zich interesseerden, door het aan te bevelen
en zich daarvan gouden bergen voor te
stellen, is men reeds tot de orde van den
dag overgegaan.
In plaats daarvan wil men ons nu met
het Avedijksche krachtbrood op zjjde komen.
Tot het toepassen van deze methode
heeft zich in Engeland reeds eene maat-
„Goed, vader,// antwoordde zij kalm. Dan zal
ik den koetsier gelasten, u hier te komen af
halen H
//Natuurljjk, of meent ge, dat ik liever te
voet naar huis zou loopen Hij slootte de
kaarten onder elkander. //Vooruit, heeren, voor
uit Het spel vangt opnieuw aan
*rZoo lang uw heer vader wint, brengt hem
geen macht ter wereld van bier,// merkte een
oude heer met ironisch lachen op.
Isabella nam den vreemdeling met teren blik
van het hoofd tot de voeten op en ging heen.
Otegen eiken prijs wilde zjj het leven,
dat zij tot heden geleid had, vaarwel zeggen.
Weg uit die drukkende sfeer! Aan Bothenegg's
borst zou zjj geluk en vrede vinden!//
Deze gedachten bestormden baar, toen zij in
de kussens van het rjjtuig lag, dat haar huis
waarts voerde.
VI.
Bothenegg en zjjne dochter zaten aan het ont-
bjjt. Dit was het oogenblik, waarop vader en
kind ongestoord en zoi der getuigen met elkan
der spreken konden, want gedurende het ver
dere verloop van den dag werd Bertha steeds
vergezeld van hare gezelschapsjuffer.
Het was de morgen na het bal, en 's Gravens
gedachten waren bjj Isabella, de geliefde zjjns
harten.
//Papa, weet u ook, welk gerucht over u de
rende doet!» vroeg Bertha plotseling.
Nu welk gerucht
«Men zegt, dat u weder gaat trouwen, papa.//
schappij, «N. A. P. Bread Company limitid»
gevormd, met een kapitaalvan 3 millioen
gulden.
Over de methode zelf, zegt de uitnood1'-
ging tot het nemen van aaudeelen het
volgende:
«Het nieuwe in deze methode, die eene
omwenteling in de broodbereiding betee-
keut, bestaat hierin, dat men daardoor in
staat is, het geheele graan in een zeer
fijne deeg om te zetten.
«Te dien einde wordt de beste tarwe
of rogge gewasschen, vervolgens eenigen
tpd in water geweekt en ten slotte in een
gepatenteerde op oen grooten koffiemolen
geljjkende machine, door middel van een
vermalings-, wals- en bevochtigingsproces
in eene enkelvoudige bewerking in een zoo
fijne deeg omgezet, dat er geen spoor van
de houtdeelen, zemelen genaamd, voor het
oog zichtbaar blijft.
«Het brood, van dezen deeg bereid, be
vat alle eiwithoudende zelfstandigheden
zoowel als de phosphaten, in het tarwe-
of roggegraan aanwezig, welke verschil
lende voedende bestanddeelen, door de na
tuur in zoo overvloedige mate in den
graankorrel samengevoegd, zóó bereid wor
den dat ze door de spijsverteringsorganen
daaruit afgescheiden, opgenomen en ver
teerd kunnen worden.»
Het nieuwe Spaansehe Kabinet onder
den liberalen Staatsman Sag ast a zal, zoo
verklaarde hjj, haar politiek en militair
programma met doortastendheid en nauw
gezetheid ten uitvoer leggen. Als generaal
Weyler niet zelf zjjn ontslag neemt, zal
hjj teruggeroepen worden. Ook op de Phi-
lippjjnen, zeide S a g a s t a, zullen wjj kracht
dadig optreden; de toestand aldaar duldt
geen uitstel.
Het gerucht loopt dat de Ameri-
kaansche gezant, Woodford, aan den Mi
nister van Buitenlaudsche Zaken eene of-
cieële nota heeft doen toekomen in zake
//Eu wat zegt gij daarover, Bertha?// vroeg
Kothenegg kalm.
//Dat mijn oude vader veel te verstandig is,
om aan zoo iets te denken,// klonk het njjdig
uit haar mond.
//Maar voor wien houdt gij me dan
„Omdat ik uwe dochter ben, voor een man
op jaren,// antwoordde zij koel
//Maar juist mijne rjjpheid in jaren doet een
hevig verlangen naar huiselijke gezelligheid in
mij ontstaan, lieve Bertha.//
„U hebt mjj immers, papa
„Maar vraag u zelf eens af, wat gij voor mij
zjjt. 's Zomers neemt gjj uw intrek bij grootma
ma, vriendinnen eu nichtjes. En des winters
zjjn het bezoeken, ijsfeesten, bals, theatervoor
stellingen, en weet ik al wat? En bo/endien,
gij zijt in den leeftijd, waarop een meisje aan
trouwen begint te denken."
»Neen, papa, zoo dwaas ben ik niet. Ik wil
buitendien óf een schatrijken man, óf in 'tge-
heel niet huwen.//
De Graaf fronste wrevelig de wenkbrauwen.
uZoo? Hebt gjj zulk een slecht karakter?//
snauwde hij baar toornig toe, en heviger kookte
net in zjjn binnen.te bjj de berinnering aan zijn
eigen huweljjk met Bertha's moeder.
//Zulk gezegde wil ik niet meer booren, Ber
tha het is eenvoudig afschuwelijk,//
//Velen denken zoo," mompelde zjj halfluide.
//Dat kan me niet schelen, maar ik duld
nimmer dat mijne dochter zoo handelf,// viel
hjj haar driftig in de rede. „En nu wjj
toch eenmaal dit punt hebben aangeraakt, wil
ik u nog iets meer zeggen. Het was sinds lan
de Cubannsche quaesties, over welke hjj
met den vorigen minister, den hertog van
Tetuan gesproken heeft.
Men verwacht eerstdaags in Engeland
een sluiten van de fabrieken in het ma-
chiuebouwvak. Zaterdag bedroeg het aan
tal werkstakers op dit gebied 59000 man.
De werkslaking strekt zich uit over 517
patroons. Ook aan de voornaamste jjzer-
smelterjj te Blackburn loopt liet mis. Za
terdag heeft de Directie den werklieden
bekend gemaakt, dat tegen het einde van
deze week 25 percent hunner wordt ont
slagen.
Nu hebben de werklieden het plan op
gevat aan deze ijzersmelterij op a. s. Za
terdag het werk te staken.
Het Parlementslid John Burns hitst de
werkstakers aan tegen de patroons en voor
spelt den stakers de overwinning. Daar staat
echter tegenover dat de kas der stakers
spoedig zal uitgeput zjjn, zjj verteren nu
hun gebrachte offers in die kas en met de
victorie zullen ten «lotte de patroons gaan
strjjken. Zoodra de kas der stakers uitge
put zal zjjn komt de ellende.
In Ierland is de aardappelenoogst
bjjna geheel mislukt. Niet minder den vier
en zestig Iersch-nationalistische parlements
leden hebben een verzoekschrift naar den
minister A. J. B a 1 f our gezonden, waarin
zjj d« Engelsche Regeering wjjzen op den
geheel mislukten aardappelenoogst niet al
leen, maar waarin zjj ook de aandacht der
Regeering vestigen op den gedeelteljjken mis
lukten graanoogst in Westelijk Ierland. Zij
verzoeken den Minister het Parlement in
buitengewone zitting bjjeen te roepen om
de Iersche pachters te hdlp te komen.
De sociaal-democratische pers in Duitsch
land oefent in onze dagen een grooten in
vloed uit. De dagbladen dier party hebben
ruim 256,500 abonné's, niet mede gerekend
de weekbladen enz. In bet afgeloopen jaar
ontvingen de sociaal-democratische bladen
van Duitschland in het geheel 3,322,000
Mk.: 2,450,000 Mk. aan abonnementsgel
den en 872,000 Mk. aan advertenties.
Het moet dan ook gezegd worden dat de
sociaal-democratische journalisten, mannen
zjjn, die in hun optreden kracht ontwik
gen tijd een mijner vurigste wenscben, dat er
eene genegenheid zou geboren worden tusschen
u en George.,/
Het meisje liet de lip hangen //Maar papa.,n
//Hoor mjj nu aan, Bertha, ten einde toe
Gisteren heb ik George ernstig onder handen
moeten nemen, wrgens eenige lichtzinnige da
den, welke, zoo hjj op dien weg voortging, zjjn
geluk zouden ondermjjnen. Hij toonde berouw
over zijne verkeerde stappen, en ik meende uit
zijne woorden op te maken, dat gij het zjjt,
die hem tot lichtzinnigheid aanspoort, want gjj
gedraagt u jegens den armen jongen als eene
echte coquette. Wees voorzichtig, Bertha, uw
spel kan gevaarljjk worden.,/
Bertha werd beurtelings bleek en rood.
//Het is mjj altoos aangenaam, met George
te praten en te gekscheren Ook verheugt het
mij, dat hij mjj niet kwalijk gezind is; maar
verder denk ik niet aan hem en als George
arm blijft dan wil ik in 't geheel niets
van hem weten,// besloot zjj pruilend.
//Wanneer ge zoo gezind zjjt, speel dan ten
minste niet meer met mannenharten,// hernam
de vnder op gestrengen toon //George is een
een eerljjke, trouwe ziel, en hjj heeft me in ver
trouwen bekend, dat hjj u liefheeft, en dat hij
streeft naar uw bezit. H jj verdient derhalve eene
betere behandeling. Overigens wil ik in 't ge
heel geen druk op u uitoefenen gij zjjt nog
jong, en misschien zullen de komende jaren
uwe opvattingen eenigszins wjjzigeu. Wat mjjn
invloed op u niet vermag, dat kan de invloed
bewerken van haar, die mjjno vrouw wordt.
Isabella Von Medingen. Wordt vervolgd.)
