NIEUWE HDagBlaó voor efflooró- on Suió-éCollanè. Verdraagzaamheid? No 2805 Dinsdag 12 October 1897. 22ste Jaargang Per 3 maanden roor Haarlem Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland Afzonderlijke nummers. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. BÏÏBEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem. 1.10 1,40 <2,80 <0.03 Van 16 regels50 Cent. Elke regel meer 7'/s Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Redacteu r-U itgever, W. KüPPERS" Het gaat volstrekt niet aan, dat wjj in alle omstandigheden des levens in alles en bjj alles onzen zin krijgen. We moeten in sommige gevallen wel eens geven en ne men, geljjk men dit in 't dageljjksch leven pleegt uit te drukken. We moeten wel eens iets door de vingers zien, zegt de spreekwoordelijke Hollandsche uitdrukking. Men moet somtjjds wat water in zijn wjjn doen, pleegt men ook wel te zeggen. Niets is natuurlijker dan dit. Immers, wjj moeten altjjd rekening houden met den zin en met den wil van anderen. Wjj kun nen niet altjjd vorderen, dat onze zin in alles worde bevredigd. Wie onzer heeft niet meerdere malen ondervonden in het gewone dageljjksche leven, dat men met een weinigje toegeef lijkheid zjjne zaak veeleer verbetert dan minder maakt en dat met een beetje toe schietelijkheid het voordeel van zjjne zaak veel beter gediend wordt dan wanneer men op ongemotiveerde manier al te halsstar rig en ai te stjji vasthondt aan zjjn eigen inzicht. Geljjk dit in het dageljjksch leven is, zoo is bet niet minder op het gebied der politiek, vooral in ons vaderland, hetwelk bestaat uit eene gemengde bevolking, uit geloovigen en niet-geloovigenwaarvan de eerstgenoemden bovendien strijden on der verschillende vaandels, onder diverse banieren. Wjj, Katholieken, zjju er reeds gewoon aan geworden, dat men ons in een ver keerd daglicht poogt te stellen. In den loop van Juni dezes jaars hebben we dit vooral wederom moeten ondervinden. En dat deze toestand in de naaste toekomst aal worden verbeterd, zulks kunnen we allerminst gelooven. Heel erg is dit voor onsKatholieken, niet. Want nogmaals, aan dergeljjke be jegeningen zjjn wjj sedert lang gewoon. Wjj hebben gelukkig een breeden rug. FEU1L LET ON. Is nj schuldig P 18 (Vervolg.) Maar met een medeljjdend glimlachje hoorde hjj haar aan, en bitter klonk het van zijne lippen »Wat verlangt ge toch van mjj, Isabella? Ik ben toch geen boosdoener, geen dief, geen Moordenaar, en toch overlaadt ge mjj met ver bijten. Ben ik iemand tot overlast P #Ja maar, het is niet genoeg iemand tot Overlast te wezen, men moet ook "Hoor eens, Isabella, geen kamenermoen als 1* belieft. Onze levensopvattingen zjjn hemels breed verschillend. Dat do uwe voortreffelijker hebt gjj mjj wel duizend keer gezegd, maar 'le bewjjzeji daarvan hebt gij achterwege gela ten. Ik raad u evenwel aan, meer te denken *an uw verleden, in stee van u om het ziele- beil van anderen te bekommeren Daarop waren harde woorden gevallen tus- 'chen vader en kind. Gekrenkt was Isabella naar b«e vertrekken teruggekeerd. Kon het wonder ten, dat zjj den volgenden morgen in weinig fcslukkige stemming voor het altaar trad P Toen *5. echter het jawoord had uitgesproken, en haar "lik dien baars echtgenoots ontmoette, toen kwam ®en geheel ander gevoel over haar. Zjj vroeg ri®h af, of zjj de innige liefde van den man, Jhe naast haar nederknielde, waardig was. Ge heel onder den indruk der aandoenlijke plech- bgheid, verborg zjj het gezicht in hare handen Bovendien staan onsnog ferme strijdkrachten ten dienste, die op gepaste tjjden den strijd durven aanbinden en geen oogenblik aar zelen om de toegeworpen handschoen on bevreesd op te vatten. De Christeljjk-Historischen, het bp uit stek anti-paapsche deel der Nederlandsche natie in het algemeen en der Anti-revolu- tionnairen in het bijzonder, hebben vóór en tjjdens en na de verkiezingen alles in het werk gesteld om te toonen, welk eene groote verdraagzaamheid zij bezitten voor hunne medeburgers In zooverre hebben die menschlievende en vaderlandslievende lieden hnn zin gekregen, dat in het nieuwe Ministerie geen enkele Katholiek als mi nister is opgenomen. Nn, wjj voor ons geven hierom al bit ter weinig. Want onder dergeljjke omstan digheden is znlk een ministerschap niets meer dan een eerepost in den letterlijken zin van het woord en kan de titularis in quaestie gewoonlijk óf zwjjgen óf wel zijn eerepost neerleggen. Maar is het eerlijk? Ziet, dat is eene tweede vraag. Ook meenen wij, dat het allerminst getuigt van goede trouw bij de genen, die het erop aanleggen om twee vjjfden van een volk te vervreemden van hun goed recht. Hoe geheel anders gewoonlijk de ver wijten klinken, die ons, Katholieken, zoo menigwerf naar het hoofd worden geslin gerd, wjj durven gerusteljjk in 't openbaar te verklaren, dat wij allerminst de slechtste onderdanen zijn van onze geëerbiedigde Koningin. En tegen de verwijten, waardoor onze trouw aan de Grondwet en aan de Dynastie wordt betwijfeld, verdacht ge maakt en bezwalkt, brengen wjj in het midden en herhalen wjj, wat Dr. S c h a e p- man den 23n Mei van dit jaar te Leeu warden op den Frieschen Katholieken Landdag met den gloed zjjner diepe en innige overtuiging heeft uitgesproken, na- <Ik wil daarmede niet zeggen, dat deze en beloofde den eeuwigen God, alles voor haar man te worden, en alles op te ofieren, wat die nen kon voor zjjn geluk. Weinige oogenblikken later ontving de schoone fiere bruid, toen eene volgzame, getrouwe echt- genoote, de gelukwenschen der weinige kennis sen, weike de plechtigheid hadden bjjgewoond. In het breede portaal der domkapel werden felicitaties en afscheidswoorden uitgesproken daarna reden de jonggehuwden huiswaarts om reiskleeren aan te trekkeD, en dan te vertrekken naar Eothenfels, een buitengoed van den Graaf. De bruiloftsgasten trokken zich terug; gravin Heister was hevig bewogen, maar Bertha en hare grootmoeder waren inwendig bljjde, dat het //lamme feest# voorbjj was. #Neen, ik wou nog liever eene oude jongejuffrouw worden,# ver klaarde het meisje in hare opgewondenheid aan mevrouw Von Weikersdorff, #dan op zulke nuch tere wijze voor het altaar treden//. Toen na eenige maanden de jonge echtgenoo- ten in hunne woonplaats terugkeerden, werden zij, die voorspeld hadden dat graaf Bothenegg een ongelukkig huweljjk zou doen, deerljjk te leurgesteld. Zelfs de strengste beoordeelaars konden zjjn echt niet anders dan voorbeeldig noemen. Ofschoon Isabella tegenover anderen steeds koel en ongenaakbaar bleef, ontwikkelde zjj jegens haar echtgenoot zulk eene spraakzaam heid en zulk eene warmte van gevoel, dat dit dubbel opviel. Zjj voegde zich in alles naar de verlangens van haar man en elk zjjner wen- schen trachtte zjj te vervulleneene warme gloed schitterde in haar oog, een vriendeljjk lachje plooide hare lippen wanneer zjj met trouw alleen bij de Katholieken gevonden wordt. Ik verdenk wat deze trouw aangaat niemand, behalve degenen, die in woord en geschrift bekentenis afleggen, dat zij van zulk een trouw niets willen weten. <Wij moeten van deze trouw bljjk geven om twee redenen. Op de eerste plaats, om dat recht, vrijheid en orde thans hun grondslag in deze trouw vinden; op de tweede plaats, om door de kloeke daad te toonen, dat het streven der Katholieken niet is een streven naar Roomsche over- heerschiDg. Integendeel, wjj willen aan de Grondwet trouw blijven met christelijke kloekmoedigheid en Nederlandsche trouw. <Wij Katholieken, kinderen der Katholie ke Kerk, willen niemand ter wereld ook maar het minst in zjjne rechten verkorten, maar wij eischen voor alle bewoners van den lande het gelijke recht op. Ik protesteer derhalve met al de kracht, die in mij is, tegen alle aantijgingen en lasteringen onbewijsbaar als er zjjn: Dat wjj niets anders beoogen dan eigen Roomsche belangen, eigen Room sche voordeelen en eigen Roomsche eer. Wjj willen niemand, wie hij ook moge zjjn, in zjjne rechten verkorten, maar wjj willen ook niet in de onze verkort worden. Wij willen niets doen, dat ook maar in het minst den godsdienstvrede kan verstoren. Wjj achten de krankzinnige aanslagen der Christeljjk-Historischen te Franeker en de gluiperige aanslagen der Christeljjk-Uisto- rischen te Utrecht, aanslagen, op 's Lands eer en 's Lands vrijheden gepleegd. Wjj laten ons tot geen prjjs zeggen, dat wjj de rechten van wie ter wereld ook willen verkorten. Al geloof ik niet aan het pro- testantsche karakter der natie, wij willen toch niet aan de rechten van onze pro- testantsche landgenooten tornen of er in het minst afbreuk aan doen, omdat wjj de rechten van allen willen erkennen. Wat wjj in ons Credo ook mogen beljjden, in de praktijk zjjn wjj zoo verdraagzaam mo gelijk. Yan deze verdraagzaamheid heeft Haarlem's Bisschop eene welsprekende ge- hem sprak. Daarenboven maakten de rijkdom en de weelde, welke haar omgaven, niet den minsten indruk op haar. Eenvoudig en wars van eiken opschik, gelijk zjj als jong meisje geweest was, bleef zjj als vrouw. De mannen benjjdden den generaal zjjn zeldzaam gelukwat meer zegt, mevrouw von Kreptowitsch en haar aanhang waren eerljjk genoeg te bekennen„tot nu toe is nog alles goed gegaan tot nu toe,// als wilde men zeggen „voor de toekomst ben ik hoogst bezorgd.// Tu8schen Beitha en hare stiefmoeder bleef de verhouding nog immer gespannen. Het wis pelturige meisje liet niet na, Isabella Von Bo thenegg door kleine, maar pjjnljjke onhebbelijk heden te krenken en de laatste handelde mis schien verkeerd door het verwende meisje steeds met eene ongewone vriendeljjkheid te bejegenen, in plaats van haar flink de waarheid te zeggen, om haar later, wanneer zij haar onrecht had in gezien, met eenige welgemeende, harteljjke woor den weer aan zich te verbinden. Nooit klaagde Isabella over hare stiefdochter bjj den vader, nooit strafte zij haar integendeel, immer was de al te toegevende moed r bereid, zich roor het meisje op te oiïeren. Maar deze opoffering werd telken male met onverschillig hsrt en zon der dank begroet, „Meer gestrengheid, meer warme harteljjkheid minder fierheid,// vermaande gravin Heister. De goede dame had sinds eenigen tjjd voor goed haar intrek genomen in het residentie stadje, wjjl haar echtgenoot zich onder de leiding van een aldaar wonenden arts gesteld had. Zjj onder, hield steeds eene innige vriendschap met de tuigenis afgelegd door in zjjn Vasten- mandement de Katholieken van zjjn diocees zoo ernstig mogeljjk te vermanen en hen op het hart te drukken, liever alles te willen lijden en te verdragen, dan ook maar het geringste bljjk te geven van den gods- di nstvrede te willen verstoren. Wie het heeft kunnen hooren, moet verstaan en zich voor gezegd houden, dat niemand hierover meer een titel of jota zal hooren.» Daar is een tijd geweest, waarin de Katholieken het vooral moesten ontgelden, namelijk in de dagen van den schoolstrjjd. Toen is het zoozeer gesmade Monster verbond» tot stand gekomen. Maar met dit zoo gesmade Verbond hebben wjj toch iets goeds ten uitvoer gebracht en voor ons zeiven het voorrecht behaald, dat onze bjjzondere scholen subsidie van den Staat ontvangen. Al heeft toen een zeker papen vretend ras al zijn venjjn uitgespuwd tegen ons, wjj zjjn er toch niet minder op geworden. Daarom koesteren wjj ook thans de goede verwachtiug, dat onze strjjd eerlang weder om goede resultaten zal opleveien. Want vast zjjn wjj ervan overtuigd, dat het goed recht aau onzen kant is, en daarom blij ven we strijdenonversaagd en onvervaard, voor onze beginselen. Gaarne geven wjj een poosje vrjj ter rein aan ds. Bronsveld en de zijnen; des te beter gelegenheid hebben wij, om hunne verdraagzaamheid te bewonderen, en van hen te leeren op welke wjjze wjj niet moeten handelen. Fas est ab hoste doceri. Ook van den vjjand mogen wjj leeren Nooit vergete men, dat de Katholieke partjj in Nederland niet uitgewischt kan worden met scheldwoorden en laster en verdachtmaking. Men bedenke het wel, dat diezelfde Katholieke partjj ook voor de toekomst invloeden kan doen gelden, die van het grootste belang kannen zijn voor geheel het vaderland. familie Bothenegg: en zjj kende genoeg de groot heid van Isabella's liefde, om haar openhartig de waarheid te zeggen. Toen Isabella van hare huweljjksreis was te ruggekeerd, moest zjj tot hare groote verwon dering vernemen, dat haar vader nog altoos te D... woonde, en dat bij vele koBtbare verande ringen en verfraaiingen aan zjjn huis had doen verrichten. //Waarheen zou dat leiden P# vroeg zjj zich angstig af. Waarheen dat lijden, zoude, vernam zjj eenigen tjjd later, toen Von Medingen plot seling haar vertrek binnentrad. Hjj was juist teruggekomen van eene groote, buitenlandse he reis, naar hjj zeide. Er lag iets onrustigs, iets onbestemds in zijn wezen, dat haar vreezen deed. Zjj verheugde zich inwendig, dat haar echtgenoot afwezig was, want zjj zon zich vernederd gevoeld hebben over den indruk, welken haar vader op hem maken zou. Graaf Von Medingen begroette zjjne dochter met een compliment over hare goede gezondheid. Dan begon hjj te vertellen over zjjne reizen: hoe hjj te Parjjs, en in groote badplaatsen heerljjke dagen had gesleten, hoe hij een jonge bediende had meegebracht, daar de oude Andreas hem te langzaam en te onopgevoed was. //Gjj, Isabella, kunt me van den brombeer bevrjjden, hjj past beter in uwe woning dan in de m jjDe,// bemerkte hjj terloops. Daarna sprak hjj over de veranderingen, die hjj aan zjjn woonhuis had laten verrichten, mear die hem veel geld kosten, „verduiveld veel.# Wordt vervolgd.) H44RLEMSCUE COMÜIT. ABONNEMENTSPRIJS PRIJS DER ADVERTENTIEN. AGITE MA NOU AGITATE.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1897 | | pagina 1