N I E
E
HbaaBlaó voor <3tooró~ en Suió-zXoUattó.
Tegen mond- en klauwzeer.
No 2809
Zaterdag 16 October 1897.
2 2ste Jaargang.
rr
BUITENLAND,
Is zij schuldig P
Frankrijk.
IIliKIIl.SdE CQUR4IT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
«1,40
«2,80
«0.03
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels50 Cent.
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteu r-U itgever, W. KüPPERS-
Onder de plagen van den tegenwoordi-
gen tijd noemt het Handelsblad het mond
en klauwzeer by het vee niet eeu_ der
minste.
Al is de sterfte door die ziekte onder
rundvee, schapen, varkens enz. aangericht
ook gering, er zijn zoovele nadeelen en
lasten aan het voorkomen der ziekte ver
bonden, dat het voortdurend bestaan daar
van voor den veehouder een ware plaag
kan genoemd worden.
Het vee gaat, zoo het de ziekte door
staat, in waarde achteruitde melkafschei
ding vermindert, de zuivelproducten hebben
minder waarde en kunnen de ziekte over
dragen van het dier op den mensch en op
andere dieren en tal van lasten zyn daaraan
verbonden.
Daarby komt, dat het voorkomen der
ziekte een maar al te welkom voorwendsel
Voor de Regeeringen van de protectionis
tisch gezinde aangrenzende Staten oplevert
om den invoer van Nederlandsch vee te
verbieden waardoor onze veehandel ernstig
vvordt gedrukt en de veehouder groote scha
de lydt.
Geen wonder, dat onder deze omstandig
heden het Veeartsenykundig Staatstoezicht
al het mogelyke in het wtrk stelde om de
ziekte te bestrijden. Afzondering, ontsmet
ting, verbod van vervoer van vee, omslui
ting van hoeven door militairen, ja zelfs
afmaking werden te hulp geroepen om het
kwaad te breidelen.
Bijzondere commissies werden aan deze
on gene zjjden der grenzen ingesteld en
tal van adviesen gevraagd zoo hier te lande
als buitenslands om zich de ziekte van den
hals te schuiven. Werkeljjk gelukte het
meermalen ook hier te lande, als ze over
de grenzen kwam, door afsluiting der be
smette hoeven door de marechaussee en door
afzondering en ontsmetting de dreigende
epidemie in de geboorte te onderdrukken.
Maar in den regel baande zij zich toch den
FEUILLETON.
17 {Vervolg.)
//Niet waar, Philip,// du» zeide Rothenegg's
ïchtgenoote op zekeren keer, //niet waar, wan-
®eer wij oud zijn geworden, wanneer gjj uw
ontslag hebt genomen uit den dienst, dan gaan
jj voor goed op Rothenfels wonen P Dan kunt
gij den tuin in orde houden, planten, zaaien en
*ieden, en ik zal u helpen. Ik zal de bloe
men besproeien, en ons kind zoo God het
Wil onze kinderen zullen rondom ons hup
pelen.// Toen had de Graaf haar teeder aange
staard en aan zijne borst gedrukt.
Ook nu weder hadden de echtelieden geluk
kige dagen op Rothenfels doorgebracht. Maar
sl te ras waren zij heengevloden, en de trein
kracht hen naar hunne woonplaats terug. Was
*®t toeval, dat de generaal bij een centraalsta
tion zjjn schoonvader ontmoette, dien hij dacht
l® Karlsbad te zijn P Medingen was in gezelschap
Van een grooten, blonden man, dien hjj voorstelde
als
een Engelschman, mijnheer Sanders. Boven
dien schenen nog eenige andere heeren, welke
er uitzagen als officieren in burgerkleeding, tot
Medingens gezelschap te behooren. Zoo ras zij
®yenwel Rothenegg ontwaarden, verwijderden zjj
sich ongemerkt. Von Medingen scheen zeer ver-
Jast over de onverwacht ontmoeting. Maar hij
hield zich in bedwang, en begon te vertellen
°*er de waterkuur, die hij te Karlsbad had on
tgaan, en over het uitstapje dat hjj heden naar
weg en tastte onzen veestapel by duizenden
aan.
Alleen in de maand Mei jl. werden hier
te lande 41,119 runderen op 1244 stallen
besmet en in Juni zelfs 89,647 runderen
op 4006 stallen, zoo bij ons, zoo by onze
buren. Duitschland, België, Frankryk, alle
landen zijn besmetalleen eenige Scan
dinavische Ryken en Engeland zyn vry van
de ziekte.
Verschillende pogingen om te weten te
komen welke de oorzaak der ziekte was
en aan welke bacterie deze moest toege
schreven worden, faalden. Wel werden vele
bacteriën als specifiek beschreven, maar
later bleek de opgave onjuist te zyn.
Duitschland, waar men althans dit bo
ven ons voor heeft dat daar de Regeering
voor toepassing der hygiëne by den mensch
en by het dier geen kosten onziet, besloot
aan het beroemd instituut van het Kaiser-
lichee Gesundheitsamtwaar reeds zooveel
ziekten werden bestudeerd en zoo menige
ontdekking gedaan, het mond-en klauwzeer
aan de orde te stellen. De Regeering droeg
in Maart jl. aan eene commissie waarin
o.a. de Ministerial Rath dr. Loeffleren
den hoogleeraar dr. F r o s c h van het in
stituut op, een onderzoek in te stellen naar
aard en oorzaak van het mond-en klauw
zeer en de wyze waarop die ziekte kan be
streden worden.
Dit onderzoek nu heeft met groote voort
varendheid plaats gehad en reeds dezer
dagen werd in de Deutsche medic. Wochen-
schrift een Summariches Bericht iiber die
Ergebnisse der Untersuchungen der Com
mission sur Erforschung der Maul- und
Klauenseuche gepubliceerd.
Dit verslag opent een nieuw uitzicht op
de bestryding der ziekte en zeer opmerke
lijk is ook hier sprake van de serum tlse-
rapiedie reeds in menige andere ziekte
met goed gevolg werd toegepast.
Het rapport komt in hoofdzaak op het
volgende neer.
lo. Alle tot nu toe bestaande ontdekkingen,
Hamburg zou doen; kortom hjj ontwikkelde de
spraakzaamheid van iemand, die onaangename
vragen voorkomen wil.
Isabella, voor het portierraampje zittend, had
eveneens haar vader bespeurd, en zij wipte naar
buiten om hem te begroeten. Zjj had wel ver
wacht, dat hare verschijning hem niet veel ge
noegen zou geven, maar op zijne aan stugheid
grenzende verlegenheid was zjj geheel onvoorbe
reid. Met opvallende haast stelde hjj zijn reis
genoot, mjjnheer Banders voor. Zij zag dezen ver
wonderd aan en antwoordde:
//Ja, ik herinner mjj mjjnheer Scheidlin nog
wel.//
//Pardon, mevrouw,// onderbrak de vreemde
ling haar g-jaagd, vu bent misschien in de war
met een anderen naam ik heet Sanders, v
Isabella twijfelde aan deze woorden. Zeker
de man had thans een geheel ander voorkomen,
zjjn haar was geknipt, en een zware ringbaard
omgaf zijn kin. Maar kon iemand anders die
listige oogen zoo gluiperig doen schitteren,
iemand zoo spottend de lippen krullen, als Scheid
lin, dien zij vroeger herhaaldelijk gezien had.
Juist wilde zjj de oplossing van dit raadsel
aan haar vader vragen, toen deze haar voorkwam
met de woorden
//Er is reeds voor het vertrek gebeld. Dag
Isabella! Kom, Sanders, 'thoog tijd.
En zoo was het inderdaad. Beiden sprongen
in een coupee, en het ijzeren monster zette zich
in beweging.
z/Waarde heer Graaf,// begon Scheidlin, toen
hij nauwelijks tegenover zjjn reisgezel had plaats
genomen, jdaar was ik door uw schuld bjjna
betreffende spe. iale bacteriën die de ziekte te
voorschijn zouden roepen, zijn gebleken minder
juist te zijn. De Sigel- Bussenius-bacil is wel is
waar een belangrijk ziekte-wekkend organisme
dat lastige darmkatarrh bij jonge kalveren ver
oorzaakt, maar is niet de oorzaak van het mond
en klauwzeer. Met bacterieele sterile lymphe kan
men de ziekte op typische wjjze te voorschjjn
roepen. In zulke lymphe zjjn morphotische ele
menten voorhanden van verschillende soorten.
2o. Runderen en varkens zijn ook gebleken
daarvoor zeer gevoelig te zijn. Schapen en gei
ten kunnen door enting niet kunstmatig besmet
worden, evenmin als honden, konjjnen, huis-,
veldmuizen en vogels.
3o. De zekerste inentingsmethode is door uit
den blaasjes genomen lymphe in den bloedsom
loop te brengen. Ook kan men de besmetting
zeker doen ontstaan door inspuiting der lymphe
in de buikholte en in het spierweefsel, verder
door het inwrijven ervan in de geprikkelde slijm
vliezen.
Onzeker zijn subcutane en eutane inentingen.
Bjj langs kunstmatigen weg besmette dieren ko
men de blaasjes eerst na verloop van 1 of 3
dagen op het mondslijmvlies dat Inngt af van
de hoeveelheid en de kracht der lymphe. Zjj
zijn vergez ld van koorts, bjj melkkoeien komen
zij ook op de uier j eerst 1 tot 2 dag-n later
komen de blazen op de pooten.
De blazen aan de uier en pooten ontstaan
door do giftstof (virus) die iu het bloed is, en
niet door directe infectie van de huid. Zoodra
de blazen opkomen verdwjjnt het virus uit het
bloed.
4o. Voor eene injectie heeft men noodig 1/5000
cM3 frissche lymphe, kleinere hoeveelheden tot
1/20,000 cM.3 werken onzeker, nog kleinere hoe
veelheden werken in het geheel niet.
5o. De lymphe wordt onwerkzaam gemaakt
door eene verwarming op 37° C. gedurende 12
uren of op 700 O. gedurende Va uur, en even
eens wanneer ze 24 uren verdroogt bjj_ zomer-
temperatuur. In een ijskast in glasbuisjes be
waard, houdt de lymphe zich 14 dagen goed
somtijds zelfs langer. Enkele kiemen zjjn somtijds
nog in leven na verloop van 8 of 9 weken. Dan
heeft men echter- grootere hoeveelheden noodig
voor eene injectie.
6o. De ziekte veroorzaakt bij de groote meer
derheid der dieren die haar .doorstaan 2 of 3
weken lang onvatbaarheid. Er zjjn dieren die
van nature onvatbaar zijn en weer andere, die
zeer gevoelig er voor zijn. Laatstgenoemde vei-
krjjgen nog geen onvatbaarheid na een eerste
doorstaan der ziekte, wel echter wanneer zij haar
tweemaal hebben dooistaan. In het bloed der
onvatbaar geworden dieren zjjn stoffen voorhan
den die, met versche lymphe vermengd, de ver-
sche lymphe onbruikbaar maken in het lichaam
van gevoelige dieren.
7o. Runderen en varkens kunnen kunstma-
heel leeljjk in de val geloopen,//
//Door mjjne schuld vroeg Von Medingen
wrevelig, u Het is uw eigen onvoorzichtigheid
die u deze onaangename ontmoeting heeft be
zorgd.! Ik heb u immers te voren op het gevaar-
ljjke van dezen rit gewezen, maar u wilde met
alle geweld de zaak doorzetten, en u hebt de
Hamburgsche samenkomst op touw gezet.//
//Ik, ja ik, omdat deze mjj 't eenigst redmid
del toescheen, uwe uitgeputte geldmiddelen te
herstellen. Maar wat zoudt u wel begonnen heb
ben, indien de officieren zich eens in ons gesprek
met uwe dochter gemengd hadden
//l)ie zouden zich wel gewacht hebben, mjjn
schoonzoon, dien ouden militairen beer, te na
deren. Neen, daaromtrent had ik in het geheel
niet de minste zorg. En bovendien, de heeren offi
cieren denken voor het oogenblik enkel aan de
ontmoeting te Hamburg met uw millioenen-netf
Daarop alleen is hun geest gevestigd. Niet alles
zoo somber inzieD, Sanders.//
wNiet over alles zoo luchtig en lichtzinnig
heenwippen, mjjnheer de Graafanders zou bet
nog wel tot eene scheiding tusschen ons kunnen
komen,// antwoordde de andere mokkend, en
staarde nadenkend door het portierraampje naar
buiten, naar het zonnige, heerljjke landschap.
Terwijl bovenstaand gesprek gevoerd werd in
den trein, .'.ie naar Hamburg stoomde, zit Isa
bella droomend in dien welke haar naar het resi
dentiestadje terug zou voeren. Het was haar
treurig te moede. Wat beduidde toch de geheim
zinnige handelwjjze des vaders Welken invloed
had de vroeger zoo onderdanige Scheidlin over
hem gekregen? Deze vragen pjjnigden haar brein.
tig onvatbaar gemaakt worden. Dit gelukt door
inspuiting van lymphe, welke tot eene tempe
ratuur verwarmd is, waarop hare infectiekracht
is gebrokenevenzeer door injectie van een meng
sel van lymphe met onvatbaar bloed. Verreweg
de meerderheid der dieren wordt reeds door
eene enkele injectie onvatbaar. Deze bescher
mende injecties maken de dieren niet in het oog
vallend ziek.
8o. Wetenschappelijk kan men nu wel met zeker
heid verklaren, dat het mond- en klauwzeer met
behulp van beschermingsinentingen zeer goed be
streden kan worden.
Tot zoover de voorloopige mededeeliug.
De rapporteurs voegen daaraan toe, dat
zij spoedig in bijzonderheden zullen aan
geven op welke wyze zij hunne resultaten
hebben verkregen.
Moge daaruit blijken dat de voorloopige
tnededeelingen voldoende gegrond zyn om
voorgoed gehandhaafd te worden.
Wij willen dat hopenal zyn wij ook
reeds meermalen door andere «voorloopige
berichten» teleurgesteld.
Zekere booswicht, Joseph Vacherte
Beaufort, kanton Roybon (Isère) zoon van
eene welgestelde landbouwersfamilie heeft
onlangs getracht een meisje dat met hem
alle betrekking verbroken had, met revol
verschoten te dooden.
Hij heette toen krankzinnig en werd in
een gesticht opgesloten. Na het verlaten
van het gesticht heeft deze mensch nog
de volgende moorden gepleegd:
1. Louise Marcel, 13 jaar oud, wo
nende te Vaquière, werd den 20n Novem
ber 1894 in een bosch vermoord en ver
minkt geworden. 2. AugustineMor-
tueux, 17 jaar oud, den 12n Mei 1895
op de staatsbaan van Etaules, nabij Dyon,
vermoord. 3. De weduwe Mor and, 65
jaar oud, den 24n Augustus 1895, ten 7
ure 's morgens, in hare woning te St.-Ours
(Savoye) om hals gebracht. 4. Victor
Portalier, 16 jaar oud, schaapherder te
Benonces, den 31n Augustus 1895 in volle
veld vermoord. 5. Pierre Mas sot-
Pellet, 14 jaar oud, schaapherder te St.
Etienne-de- Boulogne, om hals gebracht den
29n September '95.— 6. MarieMounier,
Zij wilde haar echtgenoot alles toevertrouwen.
Maar zij deinsde ervoor terugwant hem al
datgene bekennen, wat zjj sedert jaren uit val-
sche schaamte voor hem verborgen had gehou
den, daarvoor beefde zij. Bovendien beklemde
haar de vrees, dat zjj de achting van haar man
verliezen zou.
Zij had nog nimmer den moed gevonden, met
haar echtgenoot o/er het verleden te spreken,
zij maakte zich zelve diets, dat zjj haar huise -
ljjk geluk niet mocht opofferen aan eene ontij
dige bekentenis. Wanneer zjj eerst eens haar
kind in Philips armen had gelegd, dan was het
uur van spreken aangebroken, zoo redeneer
de zjj, en zweeg uit valsche vrees.
Maar dan rees ook plotseling weer de vraag
voor haar geest. ///Hoe zal ik mijn stilzwegen
kunnen verantwoorden, wanneer het te laat is,
tegenover mjjn echtgenoot Onwillekeurig hui
verde zjj.
//Wat is er, Isabella vroeg de Graaf bezorgd.
Z5 vatte zene hand in de hare, kuste dete, en
antwoordde op haar gewonen, bedaarden toon
//Niets, Philip, in 't geheel niets." Dan staar
de ze hem teeder aan en vroeg//Niet waar,
Philip, de beide jaren, die we in elkanders be'-
zen doorbrachten, waren niet geheel van geluk
ontbloot
//Neeu, ze waren vol geluk, vol zaligheid.
Nimmer te voren had ik kunnen denken, dat
een mensch zoo gelukkig zen kon,//
{Wordt vervolgd
