N I E U W E
Moderne Kannibalen.
No 2813
Donlerdag 21 October 1897.
22ste Jaargang.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
/1.10
«1,40
«2,80
«0.03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUBÜAV: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7'/s
Groote letters -worden berekend naar plaatsruimte.
Dieastaanbiedijngen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteu r-TJ itgever, W. KüPPERS*
Den 12 October werd in Amsterdam eene
vergadering gehouden van den Nederland-
schen Vegetariërs Bond, waarin men heel
wonderljjke diogen te hooren kon krjjgen.
Natuurlijk is het een kwestie van smaak
wat men het liefst te eten en te drinken
heeftieder is er vrij in, om datgene te
kiezen wat het meest overeenkomt met zjjn
smaak, of het voordeeligst is voor zjjne ge
zondheid, maar een andere zaak is het
zpn persoonlijke smaak an^gren op te dringen
en daarvoor argumenten aan te voeren, die de
hoogste belangen der menschheid betreffen.
Wat schjjnt er onschuldiger en zelfs in ze
ker opzicht prijzenswaardiger dan zich in zjjn
zintuigen te beheerschen, zjjn lagere neigin
gen te beperken, eenvoud en soberheid te
verkiezen boven weelde en onmatigheid?
Ligt er niet zelfs iets zeer christelijks aan
zulk eene opvatting ten grondslag? Gaven de
kloosterlingen niet sedert lang het voor
beeld in deze verzaking van het vleesch?
Uit vrijen wil zjjn sedert eeuwen Karthui-
zers, Trappisten, Dominicanen, Klooster
lingen en andere vegetariërs geworden; maar
als zjj dit besluit namen, dan was het om
God een offer te brengen, om zich te ver
sterven en te heiligen; wat zjj deden be
hoorde tot de hoogere volmaaktheid, hoewel
niemand was verplicht hen na te volgen.
De onthoudingswet der Kerk legde de
verplichting op aan alle geloovigen, op
zekere dagen het vleesch te derven, en dit
bewjjst genoeg hoe reeds van het begin van
het Christendom het gedwongen vege
tarisme als een maatregel van versterving
of boete werd beschouwd. Zonderling is
het zeker dat, terwijl zich de Kerk in
haar moe ierljjke bezorgdheid, steeds toe
gevend toont in de toepassing harer
Vasten- en onthoudingswetten, en schjjnt
te begrjjpen dat in onze zenuwachtige, ge
jaagde tjjden de menschen meer behoefte
hebben aan krachtig voedsel dan voorheen
van andere zjj de er op aangedrongen wordt
den mensch te onderwerpen aan een voort
durende vasten, en dit niet om zich zedeljjk
hooger te heffen, maar integendeel eigen-
ljjk om zich gelijk te maken met het dier.
Om tot dit schitterende resultaat te ko
men, beginnen de vegetariërs de zaak
heel hoog op te vatten het is immers
volgens den Voorzitter, Jhr. O r 11, de liefde,
die ons tot het vegetarisme moet brengen.
FEUILLETON.
Is zij schuldig?
21 {Vervolg.)
(/Vergelijk Hendrik niet met Sir Keginald,"
protesteerde Emmy beleedigd. //Hendrik is een
edel karakter, waarheidslievend, degeljjk, met
goede beginselen, algemeen geachtv.
//Natuurljjk een ideaal mensch, bij wien nie
mand kan worden vergeleken//, lachte Bertha.
//Wees niet boos//, ging ze voort, als Emmy
zich toornig wilde afwenden van haar, vik weet,
gjj hebt mij lief en meent het goed met mij.//
Zjj omhelsde hare vriendin en kuste ze recht
harteljjk.
Emmy was veel te edelmoedig om lang na
te kunnen pruilen, veel te gelukkig in het be
wustzijn van de edele hoedanigheden van haren
beminde dan dat ze anders dan toegevend zou
kunnen zjjn jegens de vriendin, die zoo onvoor
zichtig was geweest m hare keuze.
Zij gaf Bertha den kus met innige hartelijk
heid terug //Ja, ik meende het oprecht goed
met U,„ sprak ze.// Geheel onmogeljjk ware het
mjj, Haan den vooravond van mijn hu wel jjk met
opzet beleedigende woorden toe te voegen. Ik
vraag U echter met aandrang: Handel niet in
overjjling. //Een paar uurtjes zich vermnken kan
men met iedereengelukkig zijn kan men ech
ter alleen met een waarachtig goeden, vromen
er. godsdienstigen man.//
In haren eenvoud had Emmy thans het juis
te woord getroffen. Bertha bleef in nadenken
En om die liefde in alle harten te ont
steken, wordt ons eerst duideljjk gemaakt
hoe de mensch eigenljjk bestemd is voor
planteneter; nu dat mogen de geleerden uit
maken, erger is het dat zij den armen vleesch-
eters allerlei akelige dingen over hun lie-
velingsspijs vertellen, wel geschikt hen de
haren te berge te doen rijzen. Dan komt
de quaestie der goedkoopte. Best, maar dat is
een zaak van feders portemonnaie. Verder,
dat er innig verband bestaat tusschen vleesch-
eten en drinken. Een vleescheter is gewoon-
ljjk ook een flinke bierdrinker, en een
planteneter kent geen dorst. Foei, wat zou
de wereld toch nog meer dan thans een
dronkemansboel zjjn, als ieder vleescheter
ook meer of minder een drinkebroer was!
Nog maakt vleescheten bloeddorstig; de
heele menschheid zal veranderen in een
kudde schapen en lammeren als het vleesch
eten maar op houdt, dat kunnen wij af
wachten maar eindelijk komt de aap uit
de mouw.
Zonderling dal de rede van den heer
De Veer slechts zeer onvolledig is weer
gegeven door de meeste bladen. Enkele
alleen gaven er een volledig uittreksel
van; de meeste gleden handig over de be
weringen van Spreker heen en toch wan
neer men goed begrjjpt, ligt juist hierin
des Pudels kern, het eigenlijke doel en de
ware drijfveer der vegetariërs.
Mensch en dier toch zijn door een innigen
band verbonden. De mensch verbeelde zich
toch vooral niet iets anders te zjjn dan een
hooger bewerktuigd dier. Wie het bloed
van dieren vergiet, is even schuldig als hjj
die een mensch doodt. Men spreekt met
afschuw van de Kannibalen, men huivert
van het eten van menschen vleesch en da-
geljjks vallen hecatomben van allerlei soort
dieren ten offer aan een twjjfelachtig, ge-
gevaarlijk, walgelijk genot. Men stompt zijn
gevoel af om een kip den nek om te draaien
of een os te slachten, men verwildert zich
zelf door het vermaak van jacht en vis-
scherij na te jagen. Het leven moet geëer
biedigd worden in het dier, zoo goed als
in den mensch. Beiden zijn schakels van
denzeltden keten. Niets verheft den mensch
boven zijn slachtoffer dan dat hij eenige
trappen hooger gevorderd is in zjjne ont
wikkeling.
De misdaad is even groot öf een Jack the
Ripper weerlooze vrouwen vermoordt,
öf een dwaas vrouwmensch als A ug u s ti n e
achter. Zij herinnerde zich zoo menige levens
opvatting, zoo menigen levensregel, dien Sir Be-
ginald zoo geheel anders had voorgesteld dan
haar vader haar steeds had geleerdwas het
echter geene zwakheid, geen trouweloosheid zelfs,
zich door deze bedenkingen te laten afbrengen
van haar eene genomen besluit? Sir Beginald
bezit een bjjzonder karakter, en bjjzondere karak
ters mogen niet door algemeene regels worden
geoordeeld, dan, al meende Emmy het nog zoo
goed, hoe kon het oordeel eener weinig begaaf
de ziel beslissend zjjn voor een eigenaardig ka
rakter als dat van Sir Beginald? Terwjjl dergeljjke
gedachten haren geest bezighielden, verrastte-
haar de boodschap harer grootmoeder, welke
haar verzocht oogenblikkeljjk tot haar te komen.
Zij raadde natuurljjk de oorzaak van dit onder
houd, en met eenige onrust begaf zjj zich tot haar.
XIV.
Bertha's grootmoeder, Barones Weikersdorf,
behoorde tot het soort oude menschen, die spe
lend door het leven zjjn gegaan, wiereenig doel
is geweest alle genoegens ten volle te genieten.
Natuurljjk maakte zij het voorbehoud, dat geen
genoegen den naaste mocht schaden was echter
deze stelregel voor het uitvoeren van een of an
der plan hinderljjk, dan wist zjj door eenige
schoonklinkende volzinnen den regel weg te
redeneeren. Zij geloofde aan God en verachtte
het atheïsme. Haar God echter was een nevel
achtig wezen, dat hoog boven de wolken troonde;
een goede, oude vader, wien men zoowat
alles kon aanbieden, wat niet buiten de grenzen
Pépé een achtenswaardig priester aanvalt
öf een Caserio met zijn dolkCarnot
doorsteekt, öf een ander onverlaat onze
dierbare Neen, onze pen weigert zulk
eene ontzettende mogelijkheid neer te
schrjjven, maar wie de redevoering van
dezen vegetariër aandachtig heeft gevolgd
zooals ziju publiek het bljjkbaar met de
grootste instemming deed en wie dan
consequent doordenkt, moet tot deze slot
som komen. Door voor zulk een beginsel
propaganda te tnaken, door het in de har
ten van de menschen wortel te doen vat
ten en om dit doel te bereiken offers te
brengen kan men het beste deze gelijkheid
tusschen mensch en dier algemeen ingang
doen vinden.
't Is nog niet genoeg de menschen op
hun manier met alle geweld gelijk te heb
ben gemaakt, zelfs door de guillotine er bjj
ter hulp te roepen, men moet nu ook die
gelijkheid verkrjjgen met de dieren.
Welk een verschil bestaat er immers
tusschen een Michel Angeloof een kip,
tusschen een Dan te en een os, tusschen
Pasteur en een zwjjn? Zjj leefden im
mers allen. Dat die mannen door hun
genie zich hoog verhieven boven hun ge-
slachtgenooten, 't is maar een quaestie van
tjjd. Gun os, kip, zwjjn, eenige hon
derden millioenen jaren van bestaan, in
plaats van ze op te offeren aan uw wreed
aardige, lage lusten en wie weet of zij
die groote mannen niet zullen overtreffen.
De eerste stap is gedaan, de gelijkheid
is bewezen, men heeft in allen ootmoed
zich gebogen voor het feit, dat onloochen
baar bewezen is door den weisprekenden
redenaar. Dieren dooden is «lecht, dieren-
vleesch eten maakt ons tot kannibalen en
om nu te bewjjzen hoe vast overtuigd men
was van deze onomstooteljjke waarheid zou
de vergadering, waar al dit sehoone en hart
verheffende gehoord werd, zich neder zetten
aan een idealen maaltjjd, een maaltijd, die
de kroon moest plaatsen op al die zware
redeneeringen.
De tafel is gedekt, gedektmaar dat is ook
alles, er ontbreken alle gewone gereed
schappen op, die een feest-disch zoo aan
trekkelijk kunnen maken, zelfs glazen. Het
menu i» smakeljjk voor de liefhebbers,
erwtensoep, rqst-cotelette, andjj vie, aard
appelenpap, doperwten, beschuit-pudding
met vanille saus en nog bleek dat deze magere
kost niet vegetarisch genoeg was klaar
der wellevendheid ging. Dat zjj bjj deze levens
opvatting meende, dat het hoogste levensdoel
voor een meisje bestond in het zoeken naar
eene goede partij, is niet te verwonderen. Het
hart sprak in deze zaken niet mede, het gold
voor haar slechts als een gecompliceerd rader
werk, dat, zoo het goed in elkaar was gezet,
geen buitensporige sprongen zou kunnen doen.
Hare dochter Eanny had zjj volgens dit systeem
opgevoed, zij had echter moeten ondervinden,
dat hare theorie schipbreuk leed. Na het hu-
weljjk had Eanny ontdekt, dat haar echtgenoot
een hart bezat, slechts kloppend voorjongerech-
tigheden.
Toen warea dagen van bitter leed aangebro
ken, en terecht had barones Von Kreptowilsch
het een geluk genoemd, dat de dood den knel
lenden band had gebroken. Deze tragedie had
echter de oude Barones niet tot nadenken kun
nen stemmen. Zorgeloos had ze denzelfden weg
gevolgd en maar al te veel scheen ze geneigd
met Bertha eenrelfde spel te spelen. Zij veroor
loofde haar, zich te amuseeren zooveel haar
lustte, liet toe dat men het hot maakte, maar
zinspeelde altijd op het groote levensdoel van
een huwbaar meisje, te trachten een goede par-
tjj te verwerven. Zoo had zjj zich in den begin
ne volstrekt niet ongerust gemaakt over de atten
ties, welke Sir Beginald aan haar nicht bewees.
Maakte iemand haar opmerkzaam, dat de En-
gelschman een zeer wuft persoon scheen, dan
haalde zij onverschillig hare schouders op en
zeide //Bjj salon-conversatie is dit van geen
belang.// Als men begon te mompelen van zjjn
stormvol verleden, werd zjj eenigszins nadenkend.
gemaakt. Maar wat deed het er toe, ieder was
tevreden en opgewekt in het zalig bewust
zijn de menschheid een stap vooruit te hebben
gebracht op de baan der ontwikkeling.
Nu hij ziju eigen rede heeft gelijk gesteld
aan die van het beest, of liever daarvan
afstand heelt gedaau, voelt hij zich inwendig
zoo rjjk en hoog verheven boven kleinighe
den als het missen van een heerlijk malschen
biefstuk, een smakeljjke kreeft of üjne tar
bot, het drinken van een krachtig glas
wjjn of een frissche teug bier. Wat deert het
den vegetariër of hij flauw van honger op«taat
v,»n zulk een diner, all runderen, zwjjnen,
hazen, patrijzen, kippen, kreeften, oesters en
visschen maar juichen, omdat hun tjjd van
onderdrukking voorbij is, omdat nu de
gouden eeuw voor hen gaat aanbreken?
De menschen gaan hun werk voor hen
doen, de mensch in zjju hoogen staat van
ontwikkeling kan het niet langer aanzien,
dat hjj zich voedt met het vleesch, nut trekt
van den arbeid van zijn minder ontwikkelde
broeders. Het recht van deu sterke heeft lang
genoeg geheerscht. Zal het recht van den
zwakke eindelijk worden geëerbiedigd? Dus
geen paard meer voor de rjjtuigen,daar zijn de
automobiles voor,geen os voor den ploeg,geen
hond voor de kar, de mensch is vernuftig ge
noeg om dierenarbeid te doen vervangen door
machineriën of zelf te werken in hun plaats.
Nog minder zal hij dulden,dat het zwjjn
zjjn kostbaar bloed plengt voor zjjn worsten,
het edele rund zjjn vleesch afstaat voor
zjjn rollade, het onuoozele kalf voor zjjn
fricandeau, de kip zjjn eieren geeft, de
visch zjjn water verlaat voor de keukenpan.
Heerljjk tjjdperkjvan onderlinge liefde en
verdraagzaamheid! Gelukkige tjjd, waarvan
w jj nu pas de dageraad zien glorenHoe schoon
zal het leven dan zjjn, als de hoogmoedige
mensch geen misbruik meer maakt van
zjjn kracht en zijn misdeelden broeder op
vier of twee pooten met vinnen of veerea
gesierd, niet meer exploiteert, maar be
schermt en ontziet.
Maar als de bloeddorst van den mensch
blijkt toch vleescheter te zijn, die na zoo lang
bedwongen te zjjn geweest zich opnieuw
openbaart en hjj zijn beestenbroeders bljjft
ontzien maar zjjn lust naar vleesch koelt op
zjjn geljjken? Wat zou dat? Een kannibaal
was hjj toch reeds toen hjj dieren at ,nu hjj ia
menschenvleesch smaak heeft gekregen, is
hjj niet veel slechter geworden.
Toen zjj echter hoorde, dat Sir Beginald zjjn
geheel vermogen had verkwist en zonder meer
„een slechte partij// was, toen ze bemerkte dat
hare kleindochter zich danig zou compromittee-
ren door een huweljjk met. den Engelschman,
besloot ze eenvoudig een eind te maken san
deze zaak en het gevolg was de uitnoodiging
aan Bertha om zich onmiddellijk tot haar te be
geven. Zjj ontving haar kleindochter zeer vrien
delijk, drukte een kus op het blanke voorhoofd,
en begon eenvoudig kategonsch haar te bevelen,
nooit weer met Sir Beginald te spreken.
//Waartoe zou het ook dienen?// zoo besloot
ze hare rede. //Trouwen kunt ge met hem toch
niet. Gjj hebt geld noodig, hij eveneens. Beiden
echter hebt ge niets.//
//O, grootmama, ik heb toch wel iets. Ik ben
zelfs eene goede, eene zeer goede partij./,
//Gij hebt, wat uw vader u wil geven van het
geen hjj heeft overgespaard en dit kan bjj
zjjne groote spaarzaamheid iets beteekenen. Huwt
gjj een man naar zjjnen zin, dan opent hjj mild
zjjne hand, zoo niet dan houdt hjj ze gesloten.
Ik ken hem immers, hjj is hard als jjzer en
onverbiddelijk. Sir Beginald Daire is de laatste,
dien hjj als schoontoon zou wenschen, te meer
daar de Engelschman met u in godsdienst ver
schilt. De Baron moet lichtzinnig zjjn en ver
kwistend, naar ik hoor. Zulke menschen huwt
men niet.//
Wordt vervolgd.)
HiiRIEIHSflHl €00 B.1IT.
Ïï)ag6laó voor cfcooró- on Zuiè-êCollanè.
ABONNBM.ENTSPB.IJS
AGITE MA NOW AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
