N 1 L
E
HDagBlaó voor <3Hooró- en Suió-éCollanó.
1
Arm Frankrijk.
No 2825
Vrijdag 5 November 1807.
22ste Jaargang.
j
of
BUITENLAJND.
T
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
ƒ1,10
t 1,40
«2,80
«0.03
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer
77.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteur-TJitgever, W. KüPPERS*
Een spreekwoord zegt: Onze lieve Heer
betaalt niet alle dagen, maar als Hij het
doet, dau doet hij het goed. Dit schjjnt op
het ongelukkige Frankrijk bewaarheid te
worden.
Het ziet er op zedelpk gebied, ongeluk
kig uit in het land, waarover eens een H.
Lodewjjk den schepter voerde. De wrekende
hand Gods scbynt op Frankrijk zwaar te
drukken.
Terwjjl de bevolking met rassche schre
den achteruitgaat, terwjjl eerlarg de sterf
gevallen veelvuldiger dreigen te worden dan
de geboorten, nemen de zelfmoorden van
jaar tol jaar toe.
Het aantal dezer moorden bedroeg 17
jaar geleden 6638; in 1892 was het ge
stegen tot 9285, alzoo eene vermeerdering
van ongeveer 40 ten honderd. In 1894 was
het aantal zelfmoorden zelfs geklommen
tot 9703.
En wat voorzeker het treurigst is: Ook
onder kinderen komt thans de zelfmoord
veel meer voor dan vroeger. In 1894 heb
ben zich 68 kinderen beneden den leeftijd
Van zestien jaren van het leven beroofd.
Drie van deze ongelukkigen hadden nog
slechts den leeftjjd van negen jaar bereikt.
Het Parijsche dagblad La Croix heeft
uit een rapport van graaf Ar mand nage
gaan, wat er van de kinderen komt, die
hun opvoeding (God betere het: liun op
voeding) aan de scholen «zonder God» ont
vangen hebben.
Van 1880 tot 1892 aldus het rap
port, dat is opgemaakt uit documenten,
uitsluitend door niet-katholieken samen
gesteld d. i. den tijd van de algemeene
invoering van het leekenonderwijs, is de
openbare misdadigheid der kinderen van
zeven tot vjjftien jaren van het getal 5805
tot 7148 geklommen. Het cijfer der zelf
moorden klom in denzelfden tijd en bij
dezelfde soort kinderen van 50 tot 87, ter
wjjl de onzedelijkheid in Frankrijk eene
FE U1LLETON.
Is zij schuldig
33 Vervolg
Moeder en zoon hadden echter door de op
gewondenheid, waarin hjj verkeerde, niet den be
toverenden indruk op hejü gemaakt ris gewoon-
Ijjk. Met barsche stem, zooals zij nog nooit van
hem had vernomen, herhaalde hij
«Nu, wat weet ge ervan
«Dadelijk, Philipp, dadelijk,// en ze poogde
te glimlachen, doch haar sidderende knieën,
baar onstuimig bonzend hart zeiden, dat het
gevreesde uur geslagen was. Zq bracht den klei-
°e naar zjjne kamer om hem in de armen der
'oedster over te geven: //Mijn lieveling,// fluister
de ze en drukte het kind aan haar kloppend hart,
"misschien zjjt ge weldra de eenigste,welke mjj nog
»an het leven verbindt. //Zij drukte een kus op het
onschuldige voorhoofd, onderdrukte met kracht
baar hevige aandoeningen en trad schijnbaar kalm
Voor haren man.
«Ge zeidet, Philipp
«Dat Bertha mij straks lang en breed ver
teld heeft van een Sir Reginald Daire, welken
in Ellernbeck heeft ontmoet en wien ze hals
°ver kop haar hart heeft geschonken. Zjj spreekt
\nn hare vurige liefde voor den man, van de
*jjne voor haar. Hij zou hier in D[zijn en
'eeds heden mjj een bezoek brengen ;"zij]be-
Weert verder, dat gij van de zaak weet.// «3$
«Jawel,,/ antwoordde Isabella, «Sir Reginald
Dair was de man, dien ge hier aantroft, toen
schrikbarende verhouding heeft aangeno
men. Enkel te l'arijs schat men dat in den
loop van die twaalf jaar veertigduizend
meisjes aan de ondeugd zijn overgegeven.
Nemen we nu de jongelieden van zes
tien tot een-en-twintig jaren, dan blijkt,
dat ook bij dezen de veroordeelingen in
gelijke mate vooruit gegaan zjjn 21,757
manneljjke en 3435 vrouwelijke personen
in 1880, 32,300 en 3796 respectievelijk in
1892. Ook deze leeftijd zegt La Croix
heeft het nieuwe schoolregiem doorge
maakt.
De anti-clericale advocaat Bonjon en
met hem de professoren en leeraren der
Parijsche Universiteit, op één na, erkennen
thans volmondig, dat de school zonder God,
de jeugd in bet verderf stort, zij zijn tot
de overtuiging gekomen, dat het herstel
van het godsdienstig onderwijs als redmid
del tegen de verregaande misdadigheid in
eere moet Worden hersteld.
De grootheid van Frankrijk wordt ver
teerd door echtbreuk, nieuw-malthusianis-
me en zelfmoord. Men danst en blijft er
dansen op een vulkaan. Verwaarloosd wor
den het geloof en de zeden der vaderen.
Men heeft den weg verlaten die den
godsdienst tot grondslag heeft, men leert
het kind niet meer, dat het leven hier op
aarde slechts eene voorbereiding is voor
een schooner, een eeuwig leven hiernamaals.
Frauk ijk is doof voor de stem der waar
heid, het blijft den weg des verderfs bewan
delen, het bant God uit de hospitalen en
scholen, en ziet niet meer den afgrond waar
voor het volk is geplaatst.
Arm, Frankrijk!
Frankrijk.
Dè heer Scheu rer-Kestner, die de
onschuld van kapitein Dreyfus aan het
licht wil brengen, wordt bestormd met vra-
geo. Zelfs de radicale Lanlerne verlangt
ophelderingen van den Senator, over de
geheimzinnige zaak die hjj zegt iu handen
ge onB door uwe komst verrastet.//
//Voor hij binnentrad, had Bertha mij haar
geheim toevertrouwd.//
„En ge hebt het mjj niet aanstonds meege
deeld Dat was niet goed, Isabella Iets voor
mjj verbergen? Een geheim tusschen ons?// Dat
moest niet gebeuren
//Gjj bleeft slechts eenen dag Ik wilde
uw verbljjf hier niet bederven,// verontschuldig
de zjj zich met bevende stem.
Hjj zag haar aan, eerst thans viel hem hare
matheid, de bleekheid harer trekken op, eerst
thans bemerkte hij de blauwe kringen die om
hare oogen lagen zjjn misnoegen week voor
bezorgdheid. «Wat scheelt eraan, Isabella, ge
zijt toch niet ziek, ge ziet aangedaan uit.//
Zjj schudde het moede hoofd. «Niet ziek,
slechts vermoeid en overspannen Ik was
te gelukkig Het is uit, thans Een
bang voorgevoel vervult mij hare oogen
vulden zich met tranen.
Met klimmende bezorgdheid had hjj haar aan
gehoord.
//Deze ziekelijke ideeën zijn bij een flink en
ene/giek karakter als het uwe zeer onnatuurlijk;
er steekt eene zenuwziekte achter. Wil ik om
een dokter sturen
Zjj poogde opnieuw te glimlachen, herinnerde
aan haren afschuw voor geneesheeren, en ver
zekerde, dat de lichte zenuwaandoening spoedig
zou geweken zjja, dan vatte zij een zijner han
den en bracht ze aan hare lippen, liefkozend
streek hij met de andere door haar haardos en
bracht veel kalmer en geruster het gesprek op
Bertha's liefde terug.
te hebben. Ook Clemenceau, die steeds
met afschuw voor den verrader in al wat
hi; over de zaak heeft geschreven te keer
is gegaan, bespreekt de zaak in de Aurore
en ontkent niet dat er eene rechterlijke
dwaling mogelijk is. Hij zegt dat hjj na
een gesprek met Scheurer-Kestner
moet erkennen dat hij is getroffen door de
stelligheid der beweringen, vooral omdat
zij komen uit den mond van een èn ora
karakter èn om bekwaamheden zoo alge
meen geacht persoon.
De Gaulois gaat nog verder, dit blad
deelt mede dat de heer S c h e u r e r-K e s t-
n e r, de stukken betreffende de zaak-D r e y-
fus aan den Minister van Justitie heeft
overhandigd. (Zie laatste berichten.)
Engeland.
Reeds 18 weken lang duurt het verzet
der werklieden in het Britsche machine vak,
zonder dat er sprake mag zijn van een
vergeljjk tusschen de patroons.
De patroons staan even als de werk
lieden op hun stuk en zjj hebben een mid
del uitgevonden ora de macht der Amal
gamated Society of Engineers te breken.
Volgens de Manchester Guardian zullen de
patroons zich wapenen voor de toekomst
tegen werkstakingen. Zjj eischen thans van
eiken bekwamen werkman dien zjj in dienst
nemen eene storting van een zedker bedrag
van diens weekloon, waaruit een fonds zal
worden gevormd, dat den werklieden alle
voordeelen zal verzekeren, die thans hun
vakvereeniging hun toezegt.
De patroons moeten van zins zijn de
deelneming aan dit fonds voor hun werk
lieden verplichtend te stellen. Op deze wjjze
hopen zjj aan de vakvoreeniging leden te
onttrekken en enkele patroons moete 1 zelfs
het plan met zich ronddragen om de werk
lieden allen weder in dienst te nemen op
voorwaarde dat zij zich afscheiden van de
Amalgamated Societyvanwaar het sein tot
werkstaking is uitgegaan.
Rusland.
Zaterdag is iu de groote katoenspinnerij
te Reschowosijewo onder de werklieden een
oproer uitgebroken, terwjjl een ander ge
deelte van de werklieden weigerde aan
het oproer deel te nemen.
Het viel de aanrukkende troepen dan ook
niet moeiljjk spoedig de orde te herstellen,
dit nam echter niet weg, dat de muiters het
//Ook ruij maakt die domme liefdehandel ziek,
te meer daar George, volgens de verklaring van
zijn overste, goede vorderingen maakt, en Ber
tha in haar voordeel zeer is veranderd, zoodat
ik hoopte op de vervulling van mjjn lieve
liogsplan.//
«Het ware niet verstandig, de lichtontvlam
bare Bertha, die aan alle indrukken van het
oogenblik gevolg geeft tot een huwelijk tegen
haren zin te dwingen.//
«Neen, maar nog minder mag ik ze geven
aan een wildvreemden mensch. Wie is toch
deze Daire Wat weet ge van hem
Ze scheen op deze vraag voorbereid «Bertha
schijnt hem zeer genegen,,/ zeide zij.
«Och, wat, meisjesgrillen. Naar hare beschrij
ving te oordeelen is hjj een brillante salonheld
dat verblindt haar. En hoe spoedig is dit
verdwenen I Van de gansohe historie verheugt
me slechts éene zaak ik heb ontdekt, dat Ber
tha nog een hart bezit, en het jagen naar geld
thans voorbij is.«
«Eene verandering, die Sir Reginald bewerk
te,// stemde Isabella toe.
«Vermogen bezit hjj niet, gelijk ik gehoord
heb,» zeide Rothenegg nadenkend, «de hoofd
zaak bljjft zijn karakter, en iemand anders dan
de verliefde Bertha moet mij hierover inlichten.
Wie zou mij iets naders kunnen mededeelen
Isabella bleef het antwoord schuldig.
«Tot wien zou ik mij moeten wenden her
haalde haar man ongeduldig, «laat mjj toch
uwe meeniDg hooren, Isa.,,
«Begeef u naar uwe schoonmoeder, die immers
ook in Ellernbeck was.//
huis van den Directeur der fabriek in brand
hebben gestoken, Ie kas hebben geplun
derd en talrjjke balen katoen zjjn vernield.
De directeur moest vluchten om aan den
dood te ontsnappen.
Duitschland.
De Berljjnsche geneesheer Dr. S c h w a r z
heeft eene studie gemaakt, hoe de mensch
een hoogen leeftjjd kan bereiken en komt
tot de conclusie, dat men trouwen moet
om oud te worden. In eene brochure toont hjj
met cjjfers aan, dat van de 200 personen
die 40 jaar zjjn geworden, er 125 getrouwd
waren en 75 ongehuwd onder zeventig
zestigjarigen waren 48 getrouwd tegen 22
nietbjj zeventigjarigen was de verhouding
27 tegen 11 en bjj negentigjarigen negen
tegen drie.
Maar dat is niet te verwonderen, is men
geneigd uit te roepen, daar over de ge-
heele wereld de gehuwde staat meer ver
spreid is dan de ongehuwde.
Mis, antwoordt dr. Schwarz, want
tusschen het 35ste en 45ste levensjaar is
de sterfte onder de ongehuwden 27 percent
en onder de getrouwden niet meer dan 18
percent.
Wie dus een hoogen leeftjjd wil berei
ken moet trouwen en wie honderd jaar wil
worden kan er niet buiten. Want dr.
Schwarz heeft onder vjjftig honderdja
rigen niet een ongehuwde gevonden, maar
evenmin een getrouwde. Alle honderd
jarigen hadden hun wederhelften door den
dood verloren. Of dit de oorzaak of het
gevolg van hun lang leven is, vermeldt
de Berljjnsche geneesheer niet.
De jongelui, die opzien tegen het huwe-
ljjk, weten nu wat ze te doen hebben in
dien zjj een hoogen leeftijd willen bereiken.
Generaal-majoor Adolf Von Billow.
Deze bevelhebber vaD de 21ste brigade cavalerie
van het Dnitsche leger is, zooals wjj reeds in
ons vorig nummer onder de laatste berichten
hebben medegedeeld, gestorven.
«Auf Allerhöchsten Befehl und im Namen des
Allerhöchsten Hauptquartiers» schetst de dienst
doende adjudant-generaal des Keizers, generaal
V 0 n P 1 e s s e n, in de volgende korte bewoor
dingen de verdiensten van den overledene «Te
Darmstadt stierf in den afgeloopen nacht ten
gevolge van een val met zjjn paard op jacht,
de koninkljjke generaal-majoor en commandant
van de 21ste brigade cavalerie, de heer A d 0 1 f
V 0 n B 1 0 w. Als vleugel-adjudant van drie
„Och die,// zei hjj verachteljjk. „Over het
vermogen van den man zal ze misschien zeer
nauwkeurige inlichtingen geven, maar aan een
bijzaak als het bestudeeren van zjjn karakter
beeft ze waarsehjjnljjk nooit gedacht. Bertha
zeide mjj, dat hare grootmoeder zeer tegen den
Engelschman was ingenomen, natuurljjk uit
bloot wereldsche beweegredenen. Ik zal evenwel
de oude vrouw gaan opzoeken, ofschoon haar
oordeel van weinig belang isWeet ge niemand
anders
«Vraag aan Sartorius,// raadde Isabella aan.
«In zjjn huis heeft hjj Bertha leeren kennen.//
„Juist, Sartorius, die zal uitkomst geven.
Welken indruk maakte de man op u, Isa?»
Hij vertrouwde haar zoo oprecht, bare mee
ning gold bjj hem zoo zwaar en zjj bood niets
dan leugen en bedrog aan zijne liefde. Zjj had
hem te voet willen vallen, hem om vergeving
willen smeeken de kloof echter, die zich
tusschen hen had geopend, was niet meer te dem
pen «te laat», herhaalde ze voor de zoo-
veelste maal, «te laat» en tot ellendige
uitvluchten nam ze hare toevlucht
«Op mijne meening komt het minder aan,
meer op die van Bertha,// braoht ze met moeite
uit.
Hij schudde vol bezorgdheid het hoofd «ge
zijt u zelf niet vandaag Isa laten we de zaak
rusten, tot ge u beter gevoelt. Ondertusscben
zal ik aan Sartorius schrjjven.//
(Wordt vervolgd.)
munt
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NOW AGITATE.