N I E U \Y E
TbagËlaó voor cföooró- en
Koningin Wilhelmina.
Het H. Land.
No 2826
Zaterdag 6 November 1897,
22ste Jaargang,
B I T E A L A a 1).
Is zij schuldig P
si
Frankrijk.
Duitschland.
België.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1G regels50 Cent
Elke regel meer7'/a
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteur-Uitgever, W. KuPPEBS'
Onder een aanminnig portret van de aan
bande Koningin der Nederlanden, lezen
in de Amerik ansche Pioneer Press, van
Paul, het volgende
Koningin Wilhelmina heeft haar
eigen gevoelen. Het gebeurt niet dikwjjls,
bt een meisje het aanzoek van een prins
YerWerpt, die behalve millioeneu nog een
koffer vol titels bezitzulke kans wordt
bar zelden aangeboden. Zoo zjj vol glorie
00 ambitie was, dan kon zij zulk een prins
Oiet verwerpen. Dat is echter juist wat de
bgdige Koningin Wilhelmina doet.
is ook zelden, dat liefde iets met de
k°Weljjken van prinsen en prinsessen te doen
keeft,
en dikwijls worden die elkander maar
'°egevoegd,'zonder dat zjj geraadpleegd wor
sen. De voorbereidingen voor het huwelijk
Va° koningin Wilhelmina waren reeds
8«heel getroffen, volgens de regels die meer
eene eeuw aan de Europeesche hoven
estaan. Niets was verzuimd als alleen de
^stemming der jeugdige Koningin zelve;
t°ea zij vernam, dat hare moeder, de Ko-
bgin-Regentes, gekozen had haar neef,
jjn°s Bernard van Saksen-Weimar als
6 echtgenoot van de Koningin der Neder-
anden, was er op eens oproer. W i 1 h e 1-
""'Da verzette zich en zeide, dat zjj nooit
nimmer haren neef zou willen trouwen.
^r°°te ontsteltenis op Het Loo was het
gevolg. Wilhelmina laat zien, dat zjj
ffeene poppe-Koningin van Nederland wil
zfln, zjj gaat niet iemand voor haar levens
wel zoo maar aannemen. Zjj weende in
0 armen harer moeder, en bad haar over
10 verloving niet meer te spreken, nog
V0el minder daarop aan te dringen. Zjj zeide
°°k, dat zjj dien prins niet wilde huwen,
Z0"8 niet, zoo de troon van haar besluit
^kankeljjk was.De Koningin-Regentes heeft
ölet opgehouden met hare dochter daar-
°Ver te redeneeren met het doel om haar
°T0r te halen, maar alles te vergeefs. Zj)
Z0£>t, zjj wil haar neef niet huwen, omdat
FEUILLETON.
Vervolg
^Met bekommerd hart verliet hij zjjne vrouw,
tel? ^aar ziekelijk gelaat hem bjj zijn terugkeer
1, 8 aanstonds opgevallen, thans verontrustte
kern in hevige mate. Hoe onverschillig had
gedachtengang gevolgd, zjj, die er anders
«treefde te leven geheel in vereeniginz
ju. hem, te denken en te gevoelen als hjj.
t0 08 Wat hem interesseerde, al was het nog
in01"'11 gewichtig, boezemde ook haar belang
)jü' 8°odat hjj eens schertsend gezegd had «/Zoo
ten r vroeg de krijgswetenschap te bestudee-
cjj8Ï elk oogenblik bereid zoude zjjn// en la-
had ze zulks toegestemd. En nu dat kou-
tQ','jfVerschiHige wezenWat scheelde haar
'iet^een twï^ meer ze was z'ek> ernstig
v«rh 60 trachtte hare krankheid voor hem te
I8&Qtgen uit vrees hem te verontrusten. Arme
>e tjjn kamer wachtte hem eene nieuwe
een nieuwe schrik. George stond
l* r' het hoofd tegen de vensterglaien gedrukt
t^l bt zjjne handen op de vensterbank trom-
Hfit.
Ki eer(*« rioh om en vertoonde zjjn oom
fiiet k Be'a»t, welks ontdane trekken echter
hQof hemerkt werden door den Graaf, wjjl zjjn
q te zeer met eigen zorgen was vervuld.
ooe e°rge groette zjjn oom met neergeslagen
en na eenige minuten stilzwjjgens tus-
hjj afschuweljjk en lealijk is.
Men zegt daD ook, dat Prins Bernard
niet alleen leeljjk, maar ook terugstootend
is. W ilhelmina is niet alleen schoon,
maar ook in alles innemendzjj is een
zeer edel en verstandig meisje, dat hare
moeder bjjzond<»r vurig liefheeft en het doet
haar leed, dat zjj haar niet kan gehoor
zamen. Zjj heeft zeer bevallige manieren
en wordt als het ware door de Nederlanders
aanbeden. Zjj zeide eens aan de Koningin-
Regentes, dat zij niet wenschte Koningin
te zjjn, indien dit zou meenen, dat hare
moeder op de tweede plaats zou moeten
staan. Zjj zeide ook nog, dat zjj niet wenecht
te trouwen, maar dat zjj verkiezen zou
alleen te regeeren zooals koningin Elisa
beth van Engeland. Hare oppositie tot
het huweljjk met prins Bernard is een
niet te loochenen feit. Zjj heeft geweigerd
hem tot echtgenoot te nemen, zelfs niet
tegenstaande dat de Koningin-Regentes en
de Ministers van het Kabinet besloten, dat
dit het beste huweljjk was, wat zij doen
kon.
Mgr. Hermann geeft in het Vaterland
een overzicht van den toestand der katho
lieken in het H. Land. Daaraan is het
volgende ontleend: Sinds 1896 is het ge
tal inwoners te Jerusalem meer dan ver
dubbeld en gestegen tot 60,000. De stad
is zeer uitgebreid en verrjjkt met huizen,
paleizen, kloosters, hospitalen enz. Na in
1847 door Pi us IX begiftigd te zjjn met
een patriarch, nam het Catholicism e meer
en meer in bloei toe. De eerste patriarch,
Mgr. V alerga, stichtte eene schooue kerk
te Bridschalla, twintig minuten van Bethle
hem. In 1886 telde het opgerichte seminarie
28 leerlingen.
Na den Krim-oorlog werden vrouwen
congregaties aangewezen voor het onder
was, de gasthuizen, de weezen enz.
Tegenwoordig gaat het patriarchaat sterk
schen ben beiden, zeide George op een toon van
diepe neerslachtigheid hem, dat hjj naar de hand
van Bertha niet langer wilde dingen, en dit ook
niet langer mocht, in Ellernbeck heb ik gezien
hoe tij eenen anderen de voorkeur gaf boven
mjj, doch sinds dien tjjd heb ik mjj
uwer en harer onwaardig gemaakt,// stiet hij
haastig uit, als iemand, die tot eiken prjjs eene
pijnljjke bekentenis wil doen. De generaal was
donkerrood geworden. Zjjn gezicht had die
trekken aangenomen, welke zjjn onderhoorigen
hadden leeren vreezen.
//Wat is er gebeurd 1u vroeg hjj op heftigeu
toon.
#Ik heb gespeeld en verloren, helpt gjj mij
nift, dan weet ik niet, hoe ik aan geld komen
zal, zonder mijne moeder en zuster ernstig schade
te berokkenen.Ik kwam,// zijn stem stokte
hem in de keel, //ik kwam, om u alles te be
kennen en tevens te zeggen, dat mjjn vaste
voornemen is een nieuw leven te beginnen ver
van hier, over den Oceaan, waar ik niemand
meer zal lastig vallen.//
//Lichtzinnige 1// riep de Graaf uit. //Kn aan
hem zou ik mjjne dochter hebben gegeven
Ik zal u redden terwille van den naam, dien
wjj heiden dragen. Daarna echter is het uit
tusschen ons.u Hjj hield de verachteljjke
woorden in, welke hjj den neef in 't gelaat
wilde slingeren. Met haastige schreden ging hij
driftig de kamer op en neereerst moest de
gloeiende toom, welke zich van hem had meester
gemaakt, hebben uitgewoed, alvorens hjj ver
der met den neef onderhandelde. Bij dit on
rustig op en nedergaan viel zjjn blik toevallig
vooruit. De nieuwe parochiale kerk is ge
reed, en het hoofdaltaar is een geschenk
van keizer Frans Jozef.
Het aantal katholieken, datiu het geheele
patriarchaat in 1866 zes duizend bedroeg,
is geklommen tot ongeveer 13000. Het
seminarie telt zes-en-twintig leerlingen,
waaronder 2 Hollanders, 2 Italianen en
1 Armeniër de overigen zjjn afkomstig uit
Arabië. Het getal standplaatsen der mission-
narissen bedraagt 26, die de pastoors bjj-
staan in de zielzorg en het bekeeren tot het
Christendom van muzelmannen, ketters enz.
De meeste dezer standplaatsen hebben
eeu kerk en een school.
In het geheel zjjn er 42 katholieke scho
len. In Judea zjjn negen standplaatsen
vau missionarissen, in Samaria vjjf, in Ga-
lilea vier en aan gene zjjde van den Jor-
daan acht.
Ook de Custodie van het Heilig Land
heeft zich ontwikkeld. Zjj telt 49 kloosters
met 420 Franciscaner Paters, die de ziel
zorg uitoefenen over 74,000 katholieken.
In de Fransche Republiek worden tegen
woordig de Priesters en geesteljjke Zusters
uitgekozen om bestolen 6n beleedigd te
worden. Het is alsof dieven en moorde
naars vrjj spel gelaten wordt om de bedie
naren van den godsdienst als hun prooi te
kiezen. Dezer dagen is dan ook weer een
priester vermoord. Het was de Zeereerw.
heer AntoineGélis pastoor te Constans-
sa nabjj Couiza, die Dinsdag in zjjne wo
ning is vermoord gevonden. Het ljjk lag
met verbrjjzeld hoofd in de keuken. De
moordenaars hebben vele kostbaarheden
gestolen, maar zjjn niet ontdekt.
De kosten der Parijsche Tentoon
stelling worden geschat op 100 millioeu frs.
Daarvan zjjn er 73 bestemd voor de ver.chil-
lende gebouwen en werken. In de Champs
Elysée, waar het paleis van 1855 thans is
verdwenen, komen twee groote gebouwen die
211/» millioen kosten; die op het Champ
de Mars zij u op 18, die op het plein voor het
Hotel des Invalides op 5, die laugs de ka-
op een oud verbleekt portreteen pholografi-
sche opname van zjjn Êegiment gedurende zjjn
luitenants-tjjd. George'» vader bevond zich on
der hen. Toen hjj de bekende trekken weder
zag, kwam hem het sterfbed van zjjnen broe
der voor den geest, en herinnerde hjj zich de
belofte in tegenwoordigheid zjjner vrienden aan
den stervende gedaan om voor zjjnen zoon zorg
te dragen. Zoo hjj zich veracnoegde met de
redding van hun naam had hij dan aan zjjn
plicht voldaan Ging het hier niet om de gan-
sche toekomst van George Hing misschien het
heil zjjner ziel er niet van af In de rouwmoe
dige bekentenis, welke George had afgelegd, lag
immers zjjn vast voornemen, boete te doen voor
de dwaasheid zjjner jeugd. Hjj mocht hem niet
ongehoord veroordeelen, al moest hjj hem dan
ook verder den krachtigen arm geven en hem
steunen in zjjne lichtzinnigheid.
Hjj bleef voor George, wiens hoofd tot op
de borst gezonken was, staan en vroeg
//Hoeveel bedraagt de schuld?,/
//Tienduizend gulden
//Dat is veel, zeer veel. Ook nog woekergel
den Spreek de waarheid, alles kan ik verdra
gen maar geen leugens
»Het is alles. De Joden drongen mjj het geld
op. Ik heb het van de hand gewezen. Liever
bekende ik u alles.//
De Graaf herademde. Dat was tenminste goed
gehandeld. Nu behoefde hjj nog maar te weten
hoe alles was toegegaan. Zeer kort verhaalde
George de oorzaak van zijn bezoek aan het
speelhol. Slechts ééne zaak verzweeg hjj, de
tegenwoordigheid van Von Medingen, hjj hield
den der Seine op 1.6 millioen geraamd.
De bruggen waarvan die ter eere van
czaar Alexander III blijft zullen 5
millioen kosten; de inrichting der oevers
van de Seine 3, de beweegkracht en elec-
trische inrichtingen 6*/^ millioen. Een riDg-
spoorweg is ontworpen voor l'/2 millioen;
de verlichting enz. is op 800.000 frs. be
groot; de fonteinen en tuinaanleg op 1.2
millioen. Voor feestelijkheden en wedstrij
den is 5 millioen uitgetrokken; voor «re
trospectieve» tentoonstellingen l'/s, voor
congressen en muziekuitvoeringen I, voor
de jury en de belooningen ook 1 millioen.
Boven de 73 millioen voor gebouwen enz.,
is gerekend op 12 millioen voor de exploi
tatie en 8 millioeu voor het beheer, waar
van o. a. 4 millioen aan salarissen, l'/g
millioen voor politie, brandweer en douane,
600.000 frs. voor het aanmaken van toe
gangsbiljetten. Voor onvoorzien is dan nog
7 millioen uitgetrokken.
Aan verschillende faculteiten der Ber-
lijnsche Hoogeschool zijn meer dan twee
honderd vrouweljjke studenten ingeschreven.
Eene verschrikkelijke beweging heerscht
ondsr de studenten die nu beslist over
vleugeld zullen worden in kennis en weten
schap door het schoone geslacht. De con
currentie wordt groot indien de bierkneipen
der jongelui niet gesloten worden.
Het valt den sociaal-democraten in de
kolendistrioten van Charleroi niet mee nu
de mijnwerkers op eene vergadering aldaar
besloten hebbei: niet tot eene werkstaking
over te gaan.
De mijnwerkers hebben te groote ver
liezen geleden om op nieuw te luisteren
naar de opruiende taal, die hun niets an
ders dan ellende heeft bezorgd. In de ko
lenmijnen te Luik b. v. hebben mijnwer
kers door de jongste werkstakingen 13981
dagen verzuimd te arbeiden, wat hun een
minder inkomen heeft bezoigd van zeven
en veertig duizend vijjhonderd vijf en dertig
franks.
Daar komt nog bij, dat in den laatsten
tjjd het Maandagvieren onder de jeugdige
werklieden van 17 tot 23 jaar mode is
geworden. Het werkverzuim op Maandag
heeft in dit jaar een verlies veroorzaakt
zeer veel van zjjnen oom en wist hoezeer het
hem zou grieven als deze ervaren moest da: de
vader van Isabella zich met dergeljjk slag van
lieden ophield. Van zjjn eigen schuld verzweeg
hjj echter niets, hjj deed niet de minste poging
zjjne lichtzinnigheid te verschoonen en open
hartigheid en diep berouw spraken uit elk zjjner
woorden. De Graaf hoorde opmerkzaam toe,
zjjne vergramde gelaatstrekken verhelderden, hjj
had hier immers niet te doen met een verslaafd
zondaar, maar- met een jongeling, die gevallen
was en berouw toonde, dien hij ondersteunen
moest en op den rechten weg terugbrengen.
//Ik wil gelooven dat alles zich aldus heeft
toegedragen.// antwoordde hij, toen George ge
ëindigd had.//Go hebt me, voor zoover ik weet
nog nooit belogen en zult u ook thans daartoe
niet verlagen. De zaak is erg, zeer erg, doch onze
eer heeft, God zjj dank, nog niet geleden. Dat
ge ophielJt met spelen, toen uwe kameraden u
nog tot het spel aanzetten, dat ge den moed hadt,
mjj alles te bekennen, dat zjjn lichtpunten in
deze treurige geschiedenis.//
„Ik. wil nu de zaak vereffenen. Gjj echter
geeft mjj uw woord als eerlijk manen als Chris
ten, nimmermeer een kaart te zullen aanroeren.
Van een vertrek naar het buitenland kan geen
sprake zjjn. Wjj hebben jjverigo en degeljjke
officieren uoodig. IJverig zijt ge en degeljjk
kunt ge mtt Gods hulp nog worden. !Nu ge
noeg ervan.//
VTordt vervolgd.)
