NIEÜ W E
l&agêlaó voor tfflooró- en SE/uió-éCollanó.
Daadzaken.
No 2835
Woensdag 17 November 1897.
22ste Jaargang,
B 1 T E JV L A N i).
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers0.08
Dit blad verschynt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBSAUSt. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer71/s
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteu r-TJ itgever, W. KüPPERS.
Onze liberale regeeringstnannen retteu
het Staatsbestuur letterlijk naar hun hand,
omstuwd door een groot aantal baantjes
jagers die door dik en dun den lof zwaaien
over de daden die op het Binnenhof worden
ten uitvoer gelegd.
Maar daar gaan ook stemmen op die al
de daden van onze bewindvoerders niet goed
keuren. Daar zyn nog mannen in comité
vereenigd tot bevordering van den Natio-
nalen arbeid enz.in ons land, die even
min als de weldenkende pers de schreeu
wende liberale politiek volgen.
Wie met eigen oogen wil zien, met eigen
ooren wil hooren, zonder zelfs fyn gevoe
lig te zjjn, heeft slechts de voortdurend
slechter wordende toestanden te beoordeelen
om tot het besef te komen van de onhei
len, waarin valsche liberale handelstheorie
in de laatste bijna halve eeuw ons Vader
land gebracht heeft.
Allerlei wetten en wetjes worden in den
laatsten tjjd op arbeidsgebied gedecreteerd
onder den Bchijn van misstanden te ver
helpen doch, die in werkelijkheid slechts
alleen dienen om een leger van ambtena
ren van de staatsruif te doen genieten en
in plaats van de sociale nooden te keeren
door overtollige en fitterige omslagtighe-
den de bureaucratie uit te breiden en den ar
beid te belemmeren.
Immers als men nagaat uit welke ele
menten de fabrieksinspectie en de kamers
van arbeid zyn saamgesteld, dan heeft het
den schijn alsof men veeleer met eene
kunstmatige teelt van ambtenaren te doen
heeft wier werkkring het totaal vreemd is,
zonder dat men daardoor nationalen arbeid
maar iets te ge moet komt.
Allerlei belemmerende bepalingen waar
door opzettelyk de werkgevers aan banden
Worden gelegd en tot allerlei vexatien aan
leiding kunnen geven zonder dat de ar
beider een cent méér daardoor in den zak
steekt.
FEUILLETON.
Is zij schuldig?
44Vervolg.)
Het bloed steeg Isabella naar de wanaen, en
een hoopvolle verwachting straalde uit hare
°ogen, toen zjj den Graaf bemerkte. Die ver
pachting verdween echter, zoodra de strenge
ijskoude gelaatstrekken van den grammen
man zichtbaar werdenhjj ging, inplaali van
h&ar de hand te reiken, ver van haar af in
een fauteuil zitten, nadat hjj de lampekap zoo
had geplaatst, dat de schaduw op zijn gelaat
viel.
«Ik wil het geval van dezen morgen niet
meer aanroeren,// begon hij, //ik wil noch pre
diken, noch voorstellen doen. Dat het echter
hisecken ons niet meer zjjn kan als vroeger, kunt
8e gemakkelijk begrijpen.//
Alle kleur week van haar gelaat. Zjj knikte
huwelijks.
//Natuurlijk blijft ge in mijn huis. Ge zijt
Immers de moeder van mijn kind. Met het
lQnig vertrouwde leven tusschen ons is het ech
ter uit.*
In hare oogen lag de vraag, of hare verne
dering, hare rouwmoedige bekentenis, baar zie-
teljjden geen zoen konden zijn, of na jaren haar
man niet kon vergeven, niet zjjn vertrouwen aan
h»ar kon terugschenken zij echter had ook
haren tiots, ze vreesde afgewezen te worden,
de woorden bleven onuitgesproken.
"Bertha zal onkundig blijven van het gebeurde,
Met kwistige liberale hand schildert men
den werklieden bet land van belofte, maar
als hen al meer en meer de oogen zullen
opengaan en zullen zien dat zij slechts tot
werktuig dienen van eenige kamergeleerde
heeren die vrijheid vinden om millioenen
gouds aan de Vaderlandsche Nijverheid te
onttrekken om die aan de buitenlaudsche
werklieden te laten verdienen, die dan door
de bevoorrechting van den vrijen invoer
hunner producten onze werklieden, met ons
eigen geld de concurrentie aandoenzou
den dan de triomfantelijke vrjjbandelaren
geen medeljjden gevoelen voor het zoo jam
merlijk verdrukte werkvolk
Hoeveel duizenden handen vol werk had
men niet kunnen geven aan onze weleer
zoo bloeiende Leerlooieryen, Behangsel-,
Machinerie-, Spjjkerfabrieken en zoovele an
dere die door de valsche theorieën van den
vryhandel totaal te niet zjjn gegaan.
En zal nu de Nationale Arbeid door het
instellen van roogenaamde kamers van ar
beid feitelijk worden geholpen'?
Wij meenden dat het hun taak zou zyn
om de oorzaken der sinds lang heerschende
werkeloosheid te verhelpen, en om de Re-
ge,-ring van Advies te dienen tot het be
ramen der middelen om die te keer te gaan,
om alle gelegenheden aan te grijpen die
bevorderlyk kunnen zijn tot opbeuring en
behoud van onzen nationalen arbeid zonder
aan de vreemde producten de voorrechten
van vrijen invoer te bljjven toekennen.
Wjj meenden dat die bestemd zonden
zyn tot het verzamelen van alle gegevens
en klachten, die dan in zaakrijke statistieken
en rapporten ter kennis van de Regeering
zouden worden gebracht, ten einde onze
ongelukkige toestanden in navolging van
andere mogendheden zoo spoedig mogeljjk,
al ware het slechts door het receprociteits-
stelsel, te verhelpen.
Wij meenden dat die na het doen weg
nemen van allerlei hinderlyke voorschrif
ten, die de ontwikkeling der Vaderland
sche Nyverheid in den weg staan, door
zjj zal nooit ervaren, hoe schandelijk gij haar
hebt willen verkoopen. Morgen zoek ik haar op
en deel haar mede wat mij George heeft bericht
om aldus mjjn daad te rechtvaardigen. Dan
zend ik haar voor eenigen tjjd naar bloedver
wanten. Het zal u aangenamer zjjn haar in den
eersten tjjd niet te zien.//
*Ja,// fluisterde ze nauwelijks hoorbaar. Zoo
wilde hjj haar toch vernedering besparen en
was hij erop bedacht, haar leed te verzachten.
//Ik dank u," voegde zij er zacht aan toe.
*In het vervolg zal ik trachten zoo dikwijls
mogeljjk op reis te zjjn,// hernam hjj.
*Ik verdrjjf u uit uw huis,* onderbrak, zjj
smarteljjk.
//Maak n daarover niet bekommerd. Ik heb
inspectiereizen en beslommeringen van allerlei
aard. Misschien, als ik later terugkom, hebben
wjj beiden den rechten levensweg voor ons af
gebakend, en kunnen we, als zoovele echtelie
den, koud en onverschillig naast elkander leven.
Wordt ons het leven op deze wjjze te lastig,
dan kunnen we nog altjjd over verandering
denken.*
Dat zou dan het einde zjjn van haar geluk
kigen echt Van die vereeniging waarin beiden
eenzelfde gevoel, eenzelfden wil moeten bezit
ten, waar de gedachte der eene steeds wordt
aangevuld door den wenseh des anderen P Haar
gansche ziel verzette zich hiertegen.
//Nooit," verklaarde ze. ,/Hier is mjjne plaats
en hier zal ik bljjven. Sedert ik uwe vrouw ben,
heb ik niets gedaan, dat mjj deze plaats on
waardig maakt.//
"Niets?* onderbrak hij smartvol. Degeheele
blijkbare bewjjzen van Staatswege ook den
ondernemingsgeest weder zouden aanmoe
digen.
Doch niets van dat alles, daarvan zien loij
noch schijn noch blijk.
Integendeel, de werkgevers worden als
benydbare kapitalisten afgeschilderd en als
bloedzuigers ten tooneele gevoerdmaar
houdt het Binnenhof ook rekening en zal
het eens laten onderzoeken hoeveel werkge
vers met hun personeel in de laatste 50 jaren
door de Manchestertheorie in liet verderf zijn
gestort, terwijl H. H. Vrijhandelaren de
meest mogelijke protectie blijven genieten?
En werden Landbouwers of handwerkslie
den in het minst daardoor gebaat
Zullen de onfeilbare liberalen ons dit
vraagstuk willen oplossen.
LIebt maar geen nood; in Leiden, Am
sterdam, .Utrecht en Groningen zullen de
geleerde heeren in onze Universiteiten dat
wel aan hun lessenaar vertellen.
Maar hoeveel werkzoekende handen,
zoewel uit sleden als platteland, werden
door die valsche liberale toestanden niet ge
doemd om ze uit te steken naar armen
kas en ryksbedeelingen, tot ergernis van
het werkzaam gemoed?
Wel heeft de Liberale Regeering den
schijn aangenomen om voor den werkman
als Beschermer op te treden, door hem
zooveel mogelijk van alle lasten te ont
slaan, zelfs voor zijne woning, verminde
ring der belasting op zout en zeep, door
hem zijn patroon als zijn vervolger, als
zyn grootste vijand voor te stellen, zonder
in te gaan op de wederkeerige belangen,
die hen beiden voor het welslagen en den
duur der zaken het doelmatigst kannen
treffen.
Wat baat het den werkman, als deze
zich op allerlei hygiënisch gebied en de
bezorgdheid eener Regeering voelt aange
trokken, als hij voor zich en zijn honge
rig gezin de deur der fabrieken en hand
werken door allerlei fiscale en pseudo
philantropische wetten gesloten vindt?
bitterheid zijner ontgoocheling, al het leed zjjner
ziel lag in dit éene woord. Zjj boog het hoofd
en zweeg.
//Goeden nacht, Isabella. Ik ga nog naar den
kleine."
Het was het uur, waarop beiden pleegden
den kleine te bezoeken en hem een kruistee-
'ken op het voorhoofd te teekerien. Zjj sprong
op"Ik ga mede.//
//Neen,» sprak hjj koel //ik ga liever alleen.//
Zij deed geen poging meer, hem te volgen
zjj stond besluiteloos en blikte hem na. Toen
de deur zich achter hem had gesloten, zonk ze
afgemat in hare kussens terug.
XXIV.
/,Dit spel is dus verloren,// zeide Sir Regi
nald, toen hjj, met woede in het hart, het huis
des generaals verliet. Verloren en door eigen
schuld I Waarom had hjj zijn oog juist moeten
laten vallen op Bertha P Zjjn hartstochteljjke
natuur had hem weer parten gespeeld zjj had
hem tot een daad verleid, wier uitslag twijfel
achtig was, en hjj moest het bekennen, niets
dan scbimp had hjj geoogst. Hij had het Isabel
la nooit kunnen vergeven, dat zjj zich in San
Vitale met verachting van hem had afgewend;
om zich te wreken, had hjj naar de hand der
rjjke stiefdochter gedoDgen, maar ook hier was
bij afgewezen. Hij balde de vuisten, als bij er
aan dachtalles had hjj willen trotseeren, alles
wagen om zich op Rothenegg te wreken. Wat
kon hij echter doen Vechten zou deze met
hem niet willen, daarvoor kende hjj genoegzaam
Is het by liberale Bewindslieden denk
baar raogelyk, dat drijvend Kapitaal met
ondernemingsgeest niet evenzeer hunne be
zorgdheid noodig hebben, als de Arbeid en
weten zjj dan daaruit het onafscheidelijk
verband van beiden niet te onderscheiden?
Point d'argent, point de Suisses
En al ware de heer Pi er son met zyn
universeele handelskennis ten gerieve zijner
vrijhandelsvrienden, en met zjjne terzijde
stelling en minschatting der Vaderlandsche
Nyverheid, de grootste goochelaar ter we
reld, dan zou hij, om eens studententaal
te gebruiken, geld moeten kloppen uit den
zak van hen, die door hun bedrijf reeds
zwaar genoeg belast zijn of van de in rust
zynde meer bedeelden, die al meer en meer
onder den zwaren druk in het Buitenland
verlichting zoeken, terwjjl Staatsinmenging
zoover gedreven wordt, dat peusioensre-
geling en verzekering tegen ongelukken
of invaliditeit nog in 't verschiet worden
gesteld.
Zal hij daartoe zjjn heil moeten zoeken
in de uitbreiding der successierechten, om
daardoor de ontduikingen nog meer te
bevorderen, of zal hjj het stelsel van be
voorrechting zjjner tot hiertoe geprotegeerde
handelsvrienden eens moeten loslaten, om
hen op hun beurt eens flink in den buidel
te laten tasten? Slot volgt.)
Spanje.
Het optreden van maarschalk Blanco
op Cuba schjjnt eene goede uitwerking te
hebben. Het is op Cuba en ook op de
Philippjjnen op het oogen blik botertje tot
den boom! Zelfs de Amerikanen pruttelen
niet meer over den gang van zaken. De
Amerikaansche gezant te Madrid, generaal
Woodford, heeft verklaard, dat zjjn
Regeering volkomen tevreden is gesteld
door de maatregelen welke maarschalk
Blanco tot herstel van den vrede heeft
genomen. De Spaansche gouverneur op de
Philippynen, generaal Pr iano de Rive-
r a, maakt een inspectiereis door het eiland
Luzon en heeft aan de Regeering te Ma
de gevoelens van den generaal over het duel; even
min zou hjj den soldaat, die op alle slag
velden den dood had getrotseerd, van lafheid
kunnen beschuldigen. Overigens moest hjj toe
geven, dat een mensch, die zich verlaagd had
tot folteraar eener weerlooze vrouw, moeieljjk
getuigen zou kunnen vinden.
Wat dus begonnen P Het beste ware iets te
zoeken, waardoor een blaam op de oubevlekle
eer des generaals werd geworpen. Hoe zou het
hem echter gelukken in het leven van den door
vriend en vjjand hooggeschatten man iets te
ontdekkeD, dat het daglicht niet zou kunnen
verdragen.
Hjj dacht na, en herinnerde zich den avond
in Trebnitz doorgebracht, en de rol, door Von Me-
dingen, volgens zjjne meening, daar gespeeld.
Wat zou Rothenegg zeggen, zoo hjj bewjjzen
kon, dat de Graaf niet louter uit speelwoede
maar als zwendelaar, als waardig lid der op-
lichtersbent het verdacht gezelschap bezocht?
Die gedachte beviel hem buitengemeen. Voor
zeker kon dc generaal, zoolang hjj niet wist
van de rol, door zjjn schoonvader gespeeld, zich
door zjjne kwade praktijken niet bevlekt gevoe
len. Als men het echter zóóver wist te brengen,
dat de generaal er iets van vernam doch zweeg
om zjjn schoonvader niet te treffen, dan ont
stond er eene zekere schuldige medeplichtigheid,
welke dan door een of ander schimpblad uit
stekend zou kunnen verwerkt worden. Het plan,
door zjjn geraffineerde boosheid ontworpen, be
viel zjjne lage ziel en deed hem, een man van
snelle besluiten, het terstond uitwerken.
(Wordt vervolgd.)
URLEHSf HE (01K
ABONNBME NTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
