N I E IJ W E
2)ttg6laó voor é/Zooró'en £E/uiè'&Collanó.
Een toonbeeld.
No 2838
Zaterdag 20 November 1897.
22ste Jaargang.
BUI T E N L A N J)
Het kan van belang zjjn te hooren, wat
3e H. Vincentius a Paulo voor de oplos-
"ng Tan het tegenwoordig zoo gewichtig
Tr*agstuk gedaan heeft. Hjj kan ons zelfs
Wen nog als toonbeeld, als model dienen.
Is zij schuldig?
47
Oostenrijk-Hongarije.
is 14 lï L nis (H nu ii m.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏBSAÏÏSt. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NOU AGITATE.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteur-Uitgever, W. K P P E R 8.
Toen er op den 2n Februari van het jaar
1884 iu de Fransche Kamer debat gevoerd
Wei"d over de arbeidersquaestie, toen greep
°°k de helaas maar al te vroegtijdig ge
korven Bisschop F r e p p e 1 met bet beste
Welslagen in de discussie in.
Bjj die gelegenheid sprak hg het volgende
^eerlijke woord «Daar bestaat een boogere
^Acht, zonder welke gij de arbeidersquaes-
He niet kunt oplossen. Deze hoogere macht
18 de godsdienst Ja, de godsdienstIn-
^fdaad, de H. Vincentius a Paulo heeft
T°°r de oplossing der sociale quaestievan
2fln tjjd meer bijgedragen, dan alle schrjj-
T«rs uit de grootscbe eeuw van Lode-
*Ük XIV.»
Vincentius a Paulo streefde vóór alles
heinaar: dat het volk goed onderwezen
*«rd in de waarheden van den godsdienst. Hg
*ist maar al te wel, dat menige misdaad,
öienig wanbedrijf, naenige ramp, enkel en
a'leeu het gevolg was van onwetendheid in
godsdienstige zaken. Hg wist, dat het ge-
'°of, de godsdienst alleen reeds in staat is
zoo menige wonde vau het kranke li
chaam der Maatschappij te genezen, omdat
*1® godsdienst de menschen zonder onder
leid van rang en stand, als kinderen Gods
°lder brengt bjj elkander.
Bisschop F r e p p e 1 gebruikte toen in be
dekking tot dit punt eene heerljjke ver-
geljjking.
Hg zegt«De geneesheeren leeren ons,
W in alle ledematen van den mensch zich
eene weeke substantie bevindtzjj is gele
gen bg alle gewrichten en maakt aldus de
^gvingen minder sterk. Zjj verhindert, dat
^e beenderen in elkaar verward raken; ten
gevolge hiervan behouden alle ledematen
*ao het menachelgk lichaam hun zachte
FEUILLETON.
{Vervolg.)
Het valt ons zelden moeilijk, troostwoorden
vinden voor een lijden, door ons zeiven onder
doden. Zelf diep ontroerd, in zjju vertrouwen
pschokt, als Bertha, wist hg zjjne dochter te
'r°o»ten en op te wekken. Het was haar, als
!}*d ze thans eerst haren vader in zgn ware ge-
j**ote leeren kennen, als had ze heden de
*lepte zijner liefde voor het eerst gepejld. Het
*"8 haar, als was ze getroost door zjj ie he
rkenning, als kon ze zich gerust aan zjjne
J^gen toevertrouwenzij was overtuigd, dat
Diet dan noodzakelijk een offer van haar kon
drlangen.
ï>eze overtuiging lenigde de smart harer
Wewonden zjj leende gewillig aan zijn re-
aeDeeringen het oor.
Toen de eerste wilde storm bedaard waé,
dkeen ze dan ook terstond voor andere mee-
kfigen vatbaar. Zjj gevoelde zich zeer geraakt,
j0eD zo vernam dat Sir Reginald openlijk be—
*eDd had haar geld slechts te verlangen. Ook
8 overweging, dat hjj, dien zij beminde, de
a°!»ting had verspeeld van allen, welke hem
a»der kenden, maakte indruk op haar. Haar trots
*8tzette zich tegen het denkbeeld zulk een man
,°e te behooren. riet vroegere geweld harer lief-
88 vlamde evenwel nog eens op, toen de vader
haar terugkeeren naar D... gewaagde. Zjj
*8 hem innig dankbaar, betuigde zjj onder
beweging, hun regelmatig spel. Welnu
(aldus vervolgde Bisschop Freppel) den-
zelfdea dienst, welken het gewrichten-slgm
aan het menschelijk lichaam bewijst, be-
wjjst de christelijke naastenliefde aan het
lichaam der menschelgke maatschappij.»
De naastenliefde kan door niets anders
vervangen worden.
De naastenliefde maakt de schokken en
stooten onschadelijk. De naastenliefde smoort
den haat en het wraakgevoel. De naasten
liefde maakt de gerechtigheid volkomen en
herstelt, voor zooverre dit mogelijk is, het
evenwicht, hetwelk door de ongelijke le
vensstanden wordt verstoord.
Wie zal, te midden van den egoïstischen
tjjdgeest, aan de rijken het Sursum eordal
het Omhoog de harten! toeroepen Wie zal
tot den mensch zeggen: «Uw doel is niet
het genot, uw laatste doel zgn niet de tij-
deljjke goederen. Hooger, veel hooger ligt
uwe bestemming Wie zal aan de rijken
de verheven waardigheid van den arme ver
kondigen 1 Wie zal den moed hebben om
met Bossuet te zeggen: De armen heb
ben een zekere aanspraak op den overvloed
der rjjken
Zulks doet de Kerk. En dat doet zij door
den mond van die mannen, die bezield zgn
door den geest van een H. Vincentius a
Paulo.
Om de christelgke gedachten en begrip
pen, den christeljjken vrede in dï Maat-
schappg in stand te houden en te besten
digen, daarvoor ging Vincentius a Paulo
allerwegen de eeuwige waarheden des ge-
loofs prediken.
Voor hetzelfde verheven doeleinde heeft
hij zijn gezelschap van missionarissen in
gesteld,
En wat hij leerde, dat deed hg zelf ook
op waarlijk heldhaftige wjjze zjjne woor
den bevestigde em staafde hg door daden.
Wie kent niet de schoone afbeelding,
welke ons den Heilige voorstelt door de
straten van de stad Parjjs snellend en de
arme, verlaten kinderen opzoekend
een vloed van tranen, dat hjj haar toestond nog
eenigen tjjd bij hare vrieudin te verblijven
//ik ben eenige weken te gelukkig in D... ge
weest,// verklaarde ze openhartig, //om terstond
te kunnen terugkeeren. Ik zal me eerst eenigen
tijd aan de verandering moeten gewennen, »n
dan, als ik alles heb leeren verdragen, zal ik
gaarne tot u wederkeertn.// Toen de vader van
zjjne dochter scheidde, nam hjj de overtuiging
met zich, dat hare sanguinische natuur zich
spoedig van den slag zou herstellen.
wBij haar woedt de storm aan de oppervlakte,//
sprak hjj tot zich zeiven, //bjj mjj beroert hjj
de geringste vezels van mjjn bart, doet hjj alle
roerselen van mjjn binnenste schokken.e
Vervuld van weemoedige gedaohten betrad hjj
zjjn huis, het huis dat hem niet meer een
vriendeljjken haard aanbood.
Hoe veranderd kwam hem thans alles voor,
hoe vreemd scheen hem zijne kamer, welke hjj
steeds haastig had doorloopen om zjjne vrouw
te gemoet te snellen, waar zij even dikwjjls op
hem had zitten wachten, om lachend op te
springen, wanneer hjj binnentrad. Ook nu be
vond zich iemand op zjjne kameren hjj schrik
te ervoor terug, eenen derde vertrouwd te ma
ken met zjjne huiselijke aangelegenheden. Der
halve was zjjn neef George hem onwelkom.
Zonder omwegen sprak hjj zjjne verwondering
uit over zjjne verschjjning.
„Ik heb dezen morgen mjjnen dienst verricht,//
verontschuldigde zich George. //Ik kwam naar
hier om u eene mededeelir.g te doen, welke
geen uitstel ljjden kan. U hebt mjj gevraagd,
van Plassing te eischen, dat hjj nauwkeurig
Ontelbare weldaden zgn aan de lijdende
ruenschheid bewezen door die edele Jonk
vrouwen, die onder den naam van Zusters
van barmhartigheid oude grijsaards, arme
en zieke menschen verplegen, eu voor de
verlaten weezen als een tweede moeder zijn.
Y'ncentius a Paulo was steeds arm, hg
had zeer weinig noodig voor zjjn eigen per
soon. Maar des te grooter sommen gelds
gingen er door zijne handen voor de arme
en behoeftige menschen. Men wist, dat hjj
een goed gebruik maakte van de hem toe
vertrouwde goederen. En zoo was hjj de
bemiddelaar tusschen de rjjken en de armen.
Op die wjjze verhinderde Vincentius a
Paulo de bloedige botsingen tusschen de
twee klassen van menschen, welke botsin
gen hedendaags zoo veischrikkeljjk in hun
gevolgen dreigen te worden.
Toen een bloedige oorlog, toen hongers
nood en pest de provincie Lotharingen teis
terden, toen zond hjj niet minder dan twee
millioen franks voor de armen naar die land
streek.
Daar was geen ellende, geen rampspoed,
of Vincentius sloeg er acht op en poogde
verzachting, leniging aan te brengen, bal
sem en olie te gieten in de fel ge-lagen,
brandende wonden.
Hjj was alles voor allen gewordenhjj
wilde zelfs een gevangene zijn te midden
van de gevangen galeislaven.
Eu daarin lag de groote macht van dezen
Man, dat hjj steeds bereid was om de lij
dende menachheid met zjjne hu'p bjj te
staan.
Dreigden zijne krachten hem te begeven,
dan wendde hjj rich tot God, die het zwakke
der wereld uitkiest om het sterke te be
schamen. Hjj wendde zich tot God in een
vurig, dringend gebed. En weldra gevoelde
hjj zich wederom sterk genoeg, om zijne
werken van christelgke naastenliefde voort
te zetten.
Nu begrjjpen wjj, waarom Bisschop Frep
pel zeggen kon, dat de H. Vincentius a
Paulo in zijne eeuw het meeste heeft bij-
acht zoude geven op het spel der Jode i. Hij
heeft het gedaan
Rothenegg was opmerkzaam geworden //Zoo
en
Plassing heeft eene heftige woordenwisseling ge
had met eenen Ameriku&n hjj heeft hem in het
gezicht gezegd, dat zijn roulette-spel louter beur-
zensnjjderjj was. Zonder twjjfel worden er twee
knikkers gebruikt. Daarop is een strijd gevolgd.>t
//Mooie dingen vertelt ge 1 Officieren spelen,
vechten met de schurken, treilen dan weer een
vergeljjk en spelen later rustig met dezelfden
verder. Kon Plassing bewjjzen aanvoeren over
zjjn bewering
//Neen. De man is trouwens een laffe kerel,
De vrienden van den Amerikaan t aden voor
hem op. Plassing trok zjjne woorden in, maar
is in rjjn hart overtuigd van de waarheid zijner
bewering. Nu wordt heden-avond een afscheids
feest gehouden rjjke Russen, alsmede Platten-
berg, die naar een ander regiment is overge
plaatst, zgn de helden van den avond. Plassing
heeft do overtuiging, dat deze mensehen niet
gevierd maar uitgeplunderd zullen worden zoo
ooit, dan wordt dezen avond valech gespeeld.
Een koelbloedig man zou de schurken gemak
kelijk op heeterdaad kunnen betrappen.//
//En dan zullen Plassing en zijn vrienden
verder kunnen spelen,» hernam Rothenegg bit
ter. Wilden ze maar inzien, dat juist hunne
lichtzinnigheid het beletsel is om de schurken
te ontmaskeren, Hoe het ook zij we moeten
hier handelend optreden. Al bekeert men eenen
Plassicg niet, misschien maakt men indruk op
zoovele anderen, die niet zoo verslaafd zjjn als hij.//
gedragen tot de oplossing van het sociale
vraagstuk.
Mochten toch nog meerdere menschen
het liefdewerk van den H. Vincentius a
Paulo betrachten en zich voegen bjj de tal
loos velen, die zijne werken reeds beoefeneD,
tot heil en welzjjn van het menschdom i
In antwoord op de toespraken der beide
Voorzitters van de Oosienrijksche en Hon-
gaarsche delegaties heeft keizer Frans
Jozef gewezen op het nut vau het Euro-
peesch Concert lot handhaving van den
vrede. Al heeft het de botsing tusschen
Turkije en Griekenland niet kunnen be
letten, de tusschenkomst van de Mogend
heden had den strijd in plaats en duur
beperkt. Op het Europeesch coucert rust
thans de taak den toestand op Kreta in
orde te brengen.
«Ik kan,» vervolgde Frans Jozef,
«met voldoening opmerken dat de betrek
kingen met alle Mogendheden uitstekend
zgn. Het bontgenootschap met Duitschland
en Italië vormt steeds den onwrikbaren
grondslag van onze staatkunde. Dien grond
slag te bewaren en hechter te maken, is
het streven van mijne Regeering. Bjj do
waarborgen die de handhaving van den
vredB verzekeren, moet voortaan nog ge
rekend worden het vriendschappelijk karak
ter van onze betrekkingen met Rusland.
De herhaalde ontmoetingen die ik gehad
heb met den Keizer van Rusland, hebben
mjj overtuigd dat er overeenstemming be
staat tusschen mijne bedoelingen en de
zjjne. Die ontmoetingen waren de grond
slag van een wederzijdsch vertrouwen tus
schen de beide Regeeringej, en de beves
tiging van dien toestand belooft gelukkige
resultaten voor de toekomst. Met voldoening
herinner ik mjj de bezoeken van den Duit-
schen Keizer, mijn getrouwen vriend en
bondgenoot. De bescherming van de be
langen van den Europeeschen vrede blijft
de voorname taak van mjjne Regeering.
Ik hoop dat wjj de toekomst met vertrou
wen tegemoet kunnen zien.» De Souverein
verklaarde ten slotte dat de Regeering in
haar aanvragen om kredieten voor het
leger rekenmg zal houden met de oeco-
//Wiltge de politie waarschuwer?// vroeg George
aarzelend.
//De politie? Voorzeker neen,// antwoordde
Rothenegg levendig.
//Zoo ik de zaak openbaar maakte, zou ik
onzen onbevlekten soldatenstand tvvn den schand
paal hechten en dat om de misdaad van wei
nigen. Neen, de politie blijft huiten spel.//
Hjj verzonk in diep nadenken. i/Wist ik slechts
het rechte middel om de jongelieden te helpen
en do schurken te ontmaskeren,// sprak hjj ein
delijk hall tot zich zeiven, //Plassing is verloren;
wie als hjj de slaaf is zjjaer hartstochten, is
onwaardig het eerekleed eens officiers te dragen.
Maar de verleide jongelieden
//Ja, als ge die helpen kont// viel George in
die levendig aan zgn eigen val herinnerd werd.'
//Wat denkt ge voor hen te doen
//Dat is het juist, waarover ik peins. Waar zal
het zoogenaamde feest dan plaats vinden
George aarzelde te antwoorden.
//Nu, waar vroeg zijn oom ongeduldig.
//Bij graaf N0n Medingen,// antwoordde de
neef, terwjjl hjj het hoofd afwendde,
Uothenegg was aschgrauw geworden. Hjj viel
in zjjn stoel terug //Ook dat nog// zuchtte hij.
Hij bigreep aanstonds, dat de schande van deze
misdaad zou terugvallen op zijn onbevlekten
naam bjj zag in zijne verbeelding zjjuen zoon
nagewezen als het kleinkind van een tucht
huisboef.
{Wordt vervolgd.)
